Dagblaðið Vísir - DV - 11.12.1999, Blaðsíða 22

LAUGARDAGUR 11. DESEMBER 1999
22 geisladiskar
_
Sálin var bara föst hér heima
Loksins hefur verið gefinn út geisladiskur með einum ástsælasta söngvara landsins, Garðari Cortes. Á diskinum eru upptökur af
Ijóðatónleikum og úr stúdíói frá árunum 1984 en fáar aðrar upptökur eru til með Garðari vegna þess að hann hefur alltaf haft of
mikið að gera til að sinna þeirri hlið söngferilsins
Garðar Cortes, óperusöngvari, skólastjóri Söngskólans og óperustjóri íslensku óperunnar.
Sumir menn eru svo miklir
eldhugar aö það gneistar af
þeim þar sem þeir brjóta
undir sig ný lönd, reisa hús
og hallir og rækta garða.
Það sem oftar en ekki ein-
kennir slíka menn er að þeir
gleyma sjálfum sér. Svo einn
daginn eru þeir spurðir
hvað hafi orðið um þá og þá
er eins og þeir hafi aldrei
verið til.
Það var fyrir nokkrum
árum aó undirrituð átti við-
tal við Garðar Cortes, óperu-
söngvara, skólastjóra Söng-
skolans og óperustjóra ís-
lensku óperunnar, og spurói
hvers vegna hann hefði bara
einu sinni sungið inn á
plötu. Svarið var: „Ég hef
ekki haft tima til þess. “ Svo
hélt undirrituð áfram að
nudda í manninum og
spurði hvort ekki væru til
upptökur á öllum þeim óp-
eruhlutverkum sem hann
heföi sungið, þótt ekki vœri
nema einni og einni aríu -
hvort ekki væri hœgt að
safna saman upptökum og
gefa út á diski en hann hélt
ekki. Mundi ekki eftir slíku.
Hvað útgáfumál varðaði var
eins og þessi einstaki söngv-
ari hefði aldrei verið til,
hvað þá að hann hefði sung-
ið aðalhlutverk í stœrstu óp-
eruverkum sögunnar og þar
með sungið sig inn í hug og
hjarta landa sinna.
Upptaka af tónleikum
og i studioi
Það var því harla góður dagur
hér snemma í haust þegar fréttist að
von væri á geisladiski með Garðari,
því af einhverjum ástæðum hafði
varðveist upptaka með ljóðasöng
hans við undirleik Eriks Werha frá
því 1984. Tónleikamir voru hljóðrit-
aðir í Austurbæjarbíói 3. mars það
ár og síðan voru þeir aftur hljóðrit-
aðir í stúdíói, þannig að báðar upp-
tökumar eru til og var því úr vöndu
að ráða. En hvað kom til að LOKS-
INS var ráðist í að gefa út söng
Garðars?
„Þórarinn Stefánsson píanóleik-
ari setti af stað lítið fyrirtæki, með
það í huga að gefa út diska með
ýmsum hljóðfæraleikurum og
söngvurum," segir Garðar. „Hann
hafði samband við mig og sagðist
hafa heyrt af einhverri upptöku sem
ég hefði sungið inn á með Erik
Werba fyrir mörgum árum, hvort ég
kannaðist við það. Jú, ég svaraði
því til að hún væri til.“
Hvers vegna var sú upptaka
aldrei gefin út?
„Ég hef bara aldrei haft nógu
mikinn metnað fyrir sjálfan mig,
svo auðvitað kom ég því ekki í verk.
En ég sagði Þórami að jafnframt
væri til upptaka af tónleikum sem
ég hefði haldið ásamt Werba, með
sömu efnisskrá, og ég gæti ekki gert
upp á milli þeirra til útgáfu, en sjálf-
um þætt mér tónleikaupptakan
skemmtilegri."
Þórarinn ákvað að hlusta á báðar
upptökurnar og gat ekki heldur gert
upp á milli þeirra, svo hann ákvað
að gefa báðar upptökumar út til að
sýna muninn á því þegar söngvari
vinnur i stúdíói þar sem allar að-
stæður eru fullkomnar, annars veg-
ar, og á tónleikum þar sem söngvar-
inn syngur hvert lag aðeins einu
sinni og áhorfandinn fær tónlistina
beint í æð, hins vegar.
Ýmislegt getur farið úr-
skeiðis
Halldór Haraldsson skrifaði á sín-
um tíma um tónleikana og riíjar þá
upp í bæklingi sem fylgir útgáfunni,
en Halldór les einnig texta sinn inn
á annan geisladiskinn, sem einnig
er nýlunda í tónlistarútgáfu á ís-
landi. Þar segir Halldór meðal ann-
ars:
„Á lifandi tónleikum getur ýmis-
legt fariö úrskeiðis. En að þessu
sinni varð ekki listamönnunum
sjálfum á í messunni heldur áheyr-
endum. í miðjum klíðum var sem
húsið ætlaði að rifna af einskærum
hávaða. Við nánari athugun hafði
hreyfihamlaður áheyrandi verið að
reyna að koma sér fyrir með ofan-
greindum en óviljandi aíleiðingum.
Listamennirnir létu þetta þó ekkert
á sig fá heldur héldu áfram eins og
ekkert hefði í skorist, þó að það
tæki áheyrendur nokkum tíma að
jafna sig. Allt þetta má heyra á fyrri
upptökunni frá tónleikunum sjálf-
um.“
Efnisskrá tónleikanna, og þar
með á diskinum, er æði fjölbreytt.
Þar má heyra ítalskar antikaríur;
Caro mio ben, O cessate di piag-
armi, Lasciatemi Morire og 0 del
mio dolce ardor. Siðan kom þrjú lög
eftir Haydn, Piercing Eyes, She
never told her love og The Spirit
Song; sex íslensk lög, Vorgyðjan,
Enn ertu fógur sem foröum, Rósin,
Síðasti dansinn, í fiarlægð og Talað
við spóa; þrjú verk eftir Brahms,
Auf dem Kirchhofe, Der Tod og
Minnelied; þrjú ensk ljóð, Go lovely
rose, Silent Noon og The Fox og að
lokum eru fiögur lög eftir Strauss,
Morgen, Die Nacht, Breit úber mei
Haupt og Zueignung.
„Ferðatöskulíf átti illa
■ *C ■ Mi
við mig
Þegar Garðar er spurður hvort
ekki hafi verið til neinar upptökur
af til dæmis aríum Verdis sem við
höfum notið að heyra hann syngja á
fiölum íslensku óperunnar, hristir
hann hausinn og segir: „Nei, maður
var allt of upptekinn til þess að taka
upp það sem maður var að gera i
Óperunni."
Það varð því fátt um svör þegar
til landsins mætti „agent“ eða um-
boðsmaður fyrir óperusöngvara og
vildi fá að koma Garðari á framfæri
erlendis og spurði hvar mætti hlýða
á upptökur. Þetta var á þeim tíma
sem verið var að sýna Aidu og
agentinn kom til að hlusta á Sigríði
Ellu Magnúsdóttur sem tók þátt í
uppfærslunni. Maðurinn gaf sig
ekki með áhuga sinn á að verða um-
boðsmaður Garðars og þurfti upp-
tökur. „Hann fékk þá upptökur ofan
úr hljóðherbergi sem við áttum úr
sýningum og sendi um allan heim,“
segir Garðar.
Hjólin tóku fljótt að snúast. Garð-
ar segist hafa farið á flug og hann
söng meðal annars á Norðurlönd-
um, í Bretlandi, Bandarikjunum, í
Suður-Ameríku og víðar. „En þetta
ferðatöskulíf átti svo illa við mig,“
segir hann. „Ég þurfti alltaf að vera
að koma heim. Hér voru öll börnin
mín sem alltaf hafa átt svo sterk
ítök í mér og hér voru Söngskólinn
og íslenska óperan þar sem var nóg
að starfa. Ég hefði þurft að slíta mig
frá þessu öllu til að halda áfram ein-
söngsferli erlendis og það gat ég
aldrei hugsað mér. Þetta endaði
með því að ég sá að ég yrði að velja
og ég valdi að vera hér.“
Lát gamlan draum
rætast
Sérðu aldrei eftir því að hafa ekki
hljóðritað meira?
„Njah.... jú, og þó. Stundum þegar
ég sest niður og hugsa um það velti
ég fyrir mér hvað það hefði nú ver-
ið gaman. Svo er sú hugsun horfin.
Mig langaði bara meira til að gera
eitthvað annað.“
En þú hefur einu sinni hljóðritað
plötu, ekki satt?
„Jú, það var árið 1977. Þá gaf ég
út plötu ásamt eiginkonu minni og
píanóleikaranum Krystynu," svarar
Garðar og það er ekki fyrr en geng-
ið er á hann að hann viðurkennir að
Þórarinn vilji gefa hana út síðar, ef
til vill á næsta ári. Að öðru leyti
hafi hann lítið tekið upp.
„Nema.... í janúar síðastliðnum
lét ég gamlan draum rætast."
Nú?
„Já, ég hef um árabil kennt á
„Nord-klang,“ norræna kóramótinu,
ásamt Robert Sund, stjórnanda
Orfeo Drengene sem er frægasti
karlakór i heimi. í gegnum árin höf-
um við gert það okkur til gamans að
æfa saman sigild dægurlög og í jan-
úar ákváðum við að taka eitthvað af
þeim upp. Robert kom hingað með
fulla tösku af léttri tónlist, ég tók
allt sem ég hafði keypt í gegnum
árin og við lokuðum okkur af í stúd-
íói í þrjá og hálfan dag.
Við tókum upp tuttugu lög.“
Varð minna úr gleðinni
en til stóð
Það sperrast upp á manni eyrun,
því ef minnið svíkur ekki, var það
árið 1986 sem Garðar söng sigild
dægurlög við setningu Listahátíðar
í Reykjavík í Laugardalshöllinni.
Það var ógleymanlegt. Hvað er mað-
urinn að hugsa. Á ekki að gefa
þessa upptöku út?
„Ég hef ekki mátt vera að því,“
segir Garðar.
Hvað áttu við?
„Ja, þótt við séum ekkert óánægð-
ir með upptökuna vantar að Robert
komi aftur. Það er líka svo mikið að
gera hjá honum og við viljum bæta
þremur til fimm lögum við upptök-
una.“
Hvenær gerist það?
„Kannski kemur hann í janúar.“
Kemur diskurinn út þá?
„Nei, ætli það.“
En hvemig er það, hefurðu aldrei
séð eftir að hafa ekki snúið þér að
einsöngsferli í stað þess að standa í
stöðugri uppbyggingu hér?
„Nei, aldrei. Ég fór alltaf af stað
en fékk svo mikla heimþrá strax í
upphafi ferðar að það varð minna
úr gleðinni en til stóð. Ég hafði eng-
an tíma til að standa í þessu, vegna
þess að það var svo mikið að gera.
Síðan þurfti ég alltaf að syngja í óp-
eruuppfærslunum hér vegna þess
að það fékkst enginn söngvari til að
syngja fyrir þá upphæð sem við gát-
um borgað. Ég söng hér fyrir 12.000
krónur en fór svo til Ameríku þar
sem ég söng fyrir 450 þúsund.“
Hvers vegna gerðirðu það?
„Sálin var bara föst hér hér
heima; í óperunni, skólanum og hjá
fiölskyldunni."
-sús