Dagblaðið Vísir - DV - 14.01.2000, Blaðsíða 10

10
enning
FÖSTUDAGUR 14. JANÚAR 2000
Á morgun kl. 16 verö-
ur opnuö þriðja sýn-
ingin í rööinni Þetta
vil ég sjá í Geröu-
bergi. í þetta sinn vel-
ur Vigdís Finnboga-
dóttir verkin sem
hana langar til aö
sjá - og þau eru öll
eftir konur. Vigdís
var á faraldsfœti vik-
urnar fyrir opnun og
erfitt að negla hana
niöur í viötal; til
dœmis var hún búin
aö lofa aö opna sýn-
ingu á málverkum
Kjarvals í safninu í
Holte á Sjálandi í
dag, daginn áöur en
hún opnar sína eigin
sýningu. Viö þurftum
þess vegna aö sœta
lagi þegar hún var
heima seinast og
stefna henni í hús
einnar listakonunnar,
Kristjönu Samper, til
aö fá mynd af henni
meö einu listaverkinu
sem hún valdi. Undir
Ijúffengum hádegis-
veröi meö brauöi, ólíf-
um og súrsuöum
þistilhjörtum spurö-
um viö Vigdísi: Hvers
vegna bara konur?
Kristjana Samper og Vigdís Finnbogadóttir standa viö verk Kristjönu, Stein arnarins, sem verður á
sýningunni í Gerðubergi. Á því er egypskur kross og arnarhöfuð, en í egypskum fræöum segir að
meö vænghafi sínu og frjálsu flugi í háloftunum losi örninn sálirnar úr fjötrum jarðar eftir dauðann.
Súlan er steypt utan um járnstöng og mótuð með höndunum til að ná hreyfingu í hana. Arnarhöfuö-
iö er úr brenndum leir. Hausinn er kolsvartur vegna þess að hann er brenndur óglerjaður meö rakú-
tækni. DV-mynd PÖK
Hjartað slær örar í
námunda við myndlist
„Af því það eru svo margar öndvegis-
listakonur á íslandi," svarar Vigdís að
bragði. „Svo margar að mér var vandi á
höndum þegar kom að því að velja á milli
þeirra. Þegar ég fór að þrengja hringinn
komst ég að því að ég gat sett mér það
markmið að ég þekkti allar listakonurnar
á sýningunni vel persónulega. Þær eru
allar vinkonur mínar. Þegar ég valdi ís-
lensk kvæði í bók um árið þá voru þar
eingöngu kvæði eftir látin skáld nema
hvað eitt skáld var fulltrúi lifenda. Það
var Halldór Laxness. Þá gat enginn verið
ósáttur við að ég hefði gengið fram hjá
honum eða henni. Núna hefði ég viljað
taka miklu fleiri listakonur með, en rým-
ið er takmarkað og ég vona að enginn
verði ósáttur við þessa viðmiðun mína.“
Sýningin verður afar fjölbreytt og
skemmtileg því þar eru málverk, bæði ol-
iumálverk og vatnslitamyndir - meðal
annars myndir sem sú sérstæða og vin-
sæla Karólína Lárusdóttir málaði sérstak-
lega fyrir þessa sýningu - graflsk verk,
þrívið verk og ofin verk.
„Svo er ég að vona að þama verði líka
leikmynd af því mér þykir svo vænt um
leikhúsið," segir Vigdís. Hún vissi ekki
þegar viðtalið var tekið hvað yrði úr leik-
húsinu á sýningunni en hafði beðið um
verk eftir Messíönu Tómasdóttur. Nú er
komið í ljós að Messíana lætur módelið af
leikmynd sinni úr Maður lifandi eftir
Áma Ibsen og Karólínu Eiriksdóttur sem
sýnt var á litla sviði Borgarleikhússins
siðastliðið vor. Auk þess verða fjórar
brúður úr sýningunni, ljósmyndir og síö-
ur, rauður kjóll sem einnig var notaður í
sýningunni.
Vigdísi finnst hugmyndin aö sýninga-
röðinni skemmtileg. „Þar gefst ágætt
tækifæri til að vekja athygli á listamönn-
um sem kannski em ekki alltaf í sviðs-
ljósinu. Til dæmis fannst mér gaman að
Friðrik Þór skyldi velja verk eftir Hörð
Ágústsson þegar hann valdi á Þetta vil ég
sjá á síðasta ári.“
Safnaði eftirprentunum
í stað leikaramynda
- Hver voru fyrstu kynni þin af mynd-
list?
„Foreldrar mínir áttu verk eftir sína
samtímamenn og ég fór ung að fara með
þeim á myndlistarsýningar," segir Vig-
dís. „Ég fékk áhuga á myndlist um leið og
fékk áhuga á Evrópumenningunni og þá
var ég bara unglingur. Þó að það væri
meira I tísku að safna leikaramyndum
safnaði ég myndum af málverkum eftir
impressjónista, expressjónista og jafnvel
kúbista og hengdi á veggina í herberginu
mínu. Ég var svo gagntekin að ég lagði
heilmikið á mig til að hafa uppi á þessum
eftirprentunum því það var erfitt að fá
slíkt hér á stríðsárunum. Þær sem feng-
ust komu frá Ameriku því Evrópa var
lokuð. Alltaf síðan slær hjarta mitt örar í
námunda við myndlist.
Myndlistaráhugi minn tengist líka leik-
húsáhuganum þvi leiklistin er svo tengd
myndlist," bætir hún við.
- Áttu þér eftirlætis myndlistarmenn?
„Venjulega er það sá síðasti sem heill-
aði mig!“
- Hver heillaði þig síðast?
„Ég sá nýlega stórskemmtilegar sýn-
ingar erlendis á verkum Magritte og Mat-
isse - að ekki sé minnst á Erró - en ég get
ómögulega tekið einn fram yfir annan. Ég
gæti til dæmis engan veginn valið eitt
listaverk til að hafa með mér á eyðieyju!
Ég er svo ákaflynd - ég myndi heimta að
fá að hafa fimm eða tíu!“
Hrífum börnin með
- Hefurðu skoðun á því hvaða stefnu
listasöfnin hér heima ættu að taka á kom-
andi áratug? Áttu þér einhverjar óskir
um það?
„Mér flnnst að þau ættu að reyna að
hrífa böm og unglinga, kenna þeim að
meta list og flnna agann í gegnum listina.
Leyfa þeim að uppgötva hvað listin gefur
manni mikið. Það skiptir svo miklu máli
að hæna þau ung að góðri list. Ég skoðaði
nýlega ný húsakynni danska ríkislista-
safnsins í Kaupmannahöfn, Statens muse-
um for kunst, og kom þar í sérstakt her-
bergi fyrir böm. Þar var þá verið að
spyrja hóp af börnum eftir hverju þau
tækju í málverkunum sem var verið að
sýna þeim, og þessi ungu börn þau fóru
öll á flug af sannri innlifun. Listin upp-
hefur alla hugsun.“
Á sýningu Vigdísar eiga eftirtaldar
listakonur verk: Hafdís Ólafsdóttir, Aðal-
heiður Valgeirsdóttir, Sigrún Eldjárn, Ás-
gerður Búadóttir, Sigrún Guðjónsdóttir
(Rúna), Kristjana Samper, Ráðhildur
Ingadóttir, Messíana Tómasdóttir, Hildur
Hákonardóttir, Louisa Matthíasdóttir,
Guðmimda Andrésdóttir, Inga Ragnars-
dóttir, Karólína Lárusdóttir, Olga Berg-
mann og Kristín ísleifs. Sýningin stendur
til 6. febrúar og húsið er opið
mánud.-fimmtud. kl. 9-21, fostud. 9-19,
laugard. og sunnud. 12-16.

Málþing um Sigurð Nordal
Um hvað fjallar bók Sigurðar Nordals, íslenzk
menning? Hvernig var menningarumræðan á ís-
landi 1942, þegar bókin kom út?
Hvernig kemur ritið heim við um-
ræður um evrópska þjóðernisstefnu
þá og nú? Hver er afstaðan til fræða
Sigurðar Nordals á okkar dögum?
Þessi efni verða til umræðu á
málþingi sem Stofnun Sigurðar Nor-
dals gengst fyrir um hið mikla rit ís-
lenzka menningu eftir Sigurð Nor-
dal i Norræna húsinu á morgun,
laugardag, kl. 14. Þar flytja bók-
menntafræðingarnir Ármann Jakobs
Helgason og Kristján B. Jónasson og Sigríður
Matthíasdóttir sagnfræðingur erindi. Að þeim
loknum taka frummælendur þátt í pallborðsum-
ræðum um íslenzka menningu eftir Sigurð Nordal
og menningu á íslandi við aldarlok. Úlfar Braga-
son, forstöðumaður Stofnunar Sigurðar Nordals,
stjórnar umræðunum. Allir eru velkomnir meðan
húsrúm leyfir.
Erfðavísindi
og skáldskaparfræði
I síöasta hefti Tímarits Máls og menningar árið
1999 eru þrjár greinar undir yfirfyrirsögninni
„Erfðavísindi í aldarlok". Sigríður Þorgeirsdóttir
skrifar um mannskilninginn í fræðum Bjargar C.
Þorlákson náttúruheimspekings og lífeðlisfræð-
ings (1874-1934) og spáir því þar að 21. öldin verði
öld líffræðinnar. Unnur- Karlsdóttir skrifar um
viðhorf arfbótasinna til mannsins og hugmyndir
þeirra um hlutverk erfðafræðinnar í greininni
„Jarðyrkjumenn komandi kynslóða", en Unnur
gaf út bókina Mannkynbætur árið 1998. Loks skrif-
ar Torfi H. Tulinius greinina „Kynlíf, gen, kapítal-
ismi“ þar sem hann fjallar um skáldsöguna Ör-
eindimar eftir Michel Houllebecq og óvænta, afar
gagnrýna sýn hans á kynlífsbyltinguna í vestræn-
um samfélögum á síðustu áratugum.
Allar þessar greinar eru að stofni
til fyrirlestrar af Hugvísindaþing-
inu sem haldið var í Háskóla ís-
lands í haust sem leið og þaðan
kemur einnig grein Svövu Jakobs-
dóttur rithöfundar (á mynd),
„Skáldskapur og fræði“. Þar vinnur
hún nánar úr hugmyndum og til-
gátum sem hún setur fram i greina-
safninu Skyggnst á bak við ský sem
kom út síðastliðið haust.
Af öðru efni í heftinu má nefna minningargrein
Steinunnar Sigurðardóttur um Málfríði Einars-
dóttur skáldkonu og grein Jón Sigurðssonar um
Jóhannes úr Kötlum i tilefni af þvi að hundrað ár
eru liðin frá fæðingu hans: Ég finn ég verð að
springa ...“ Jón Viðar Jónsson skrifar um Strind-
berg í tilefni af því að 150 ár eru liðin frá fæðingu
hans og spyr: „Hvers vegna hefur Strindberg
aldrei komist til íslands". Þar rekur hann feril
Strindbergs og fjallar um sýningar á verkum hans
hér á iandi. Einar Már Jónsson skrifar um Öld
öfganna eftir Eric Hobsbawm og Svipþing, minn-
ingaþætti Sveins Skorra Höskuldssonar. Soffla
Auður Birgisdóttir skrifar umsögn um Parísarhjól
Sigurðar Pálssonar.
Fremst í heftinu er ljóðið „heimilislíf* eftir
Sjón:
eftir uppvaskiö gengur maöurinnfram á hreindýr
sem liggur undir sófaboróinu og jórtrar
1
þaö veröur hans vart
og styggist
tekur á rás út úr stofunni
fram ganginn
þar sem þaó stekkur
yfir sandala
og stakan kvenskó
hann veitir því eftirför inn í svefnherbergiö
þaö skýst
undir hjónarúmiö
hann fer á fjóra fœtur og gáir aó því
horfir á þaö sameinast hjörðinni
þaö baular
fallega
og hann hverfur
Önnur skáld heftisins eru John Keats, Linda
María Magnúsdóttir, Valdimar Tómasson og
James Wright, og þar eru líka tvær stuttar sögur
eftir Sindra Freysson.
Ritstjóri Timarits Máls og menningar er Friðrik
Rafnsson.
Umsjón
Silja Aðaisteiasdóttir
.. ~ Ti'TiffiiiniiMMii