Dagblaðið Vísir - DV - 15.04.2000, Qupperneq 24

24
Fréttir
LAUGARDAGUR 15. APRÍL 2000
____________PV
Lyflaverslun,;,
islands ^i ^
Pharmaco
híre Ijj íslenskar
ift* fiskafurölr hf.
'rt '^■ísbú ,
Hampiðj;
HampiöJ;
Útrás íslendinga
Stoke
>
Bónus: Færeyjar, Bandaríkin, Svíþjóö Sjólasklp: Kanaríeyjar NASCO: Kanada, Lettland, Eistland, Litháen, Rússland EJS: Kína, Ástralía Fluglelölr: Evrópa, Bandaríkin Islenskar flskafuröir hf.:
Rússland, Svíþjóö Stoke Holding: England Grandi: Chile, Mexíkó Hamplðjan: Nýja-Sjáland, Portúgalj Namibla, Bandaríkin, írland, Noregur, Mexlkó. Domlno's Pizza: Danmörk Kaupþing:
Lúxemborg, Bandaríkin, Svíþjóö OZ: Svíþjóö, Bandaríkin Fjárfestingabankl atvfnnulífsins: Bretland Isbú: Kína, Rússland Hnlt: Eystrasaltslöndin, Rússland Pharmaco: Búlgaría, Rússland
Sæplast: Noregur, Kanada, Indland Samherji: Bretland, Færeyjar, Bandarlkin, Þýskaland Pizza '67: Danmörk, Lettland, Klna Básafeli hf.: Kanada Össur hf.: Bandarikin SIF hf.: Bandaríkin,
Frakkland, Bretland, Spánn, Brazilía, Noregur, Ítalía, Rússland SH: Bandarlkin, Bretland, Rússland Byko: Lettland, Rússland Lyfjaverslun íslands: Litháen Eimsklp: Bandaríkin, Holland, Bretland,
Noregur, Japan Rúmfatalagerinn: Færeyjar, Kanada Marel hf.: Kanada, Bretland, Frakkland, Danmörk, Bandaríkin Arthur Treachers: Bandaríkin Herballfe: Bandaríkin
íslendingar eiga fyrirtæki um allar koppagrundir:
Fiskveiðar, gervi-
limir og pitsur
- heimsbyggðin eitt athafnasvæði og ekkert er íslendingum óviðkomandi
Sjávarútvegsfyrirtæki eru lang-
umsvifamest þar sem litið er til
strandhöggs islenskra fyrirtækja i
útlöndum. Það kemur ekki á óvart
aö SÍF hf. er langstærst á heimsvísu
þegar litið er til ijölda tengdra fyrir-
tækja. SÍF er samsett úr íslenskum
sjávarafurðum og Sölusambandi is-
lenskra fiskframleiðenda. Sá sam-
runi átti sér staö á síðasta ári og
ástæða þess að saman gekk var ekki
síst sú að ÍS haföi tapað stórt í Rúss-
landi og víðar. Önnur sjávarútvegs-
fyrirtæki, svo sem Sölumiðstöð
hraðfrystihúsanna, eru einnig um-
svifamikil í útlöndum. SH hefur að
sama skapi og gamli samkeppnisað-
iiinn tapað háum fúlgum í Rúss-
landi. Talið er að samanlagt hafi
risamir tveir tapað sem nemur 1,5
milljarði íslenskra króna. Niður-
staðan er sú að báðir hafa hopað
þaðan, sem og fyrirtæki í öðrum
greinum. Rússneski björninn hefur
því klóraö mörg fyrirtæki og sum
nær til ólífis. í myrkviöi rússnesks
efnahagslífs má þó finna einn sólar-
geisla sem er gos- og bruggverk-
smiðja gamla Hafskipsforstjórans,
Björgólfs Guðmundssonar í St. Pét-
ursborg. Sú verksmiðja blómstrar
eftir því sem næst verður komist.
Annar sem hefur verið að gera það
gott er gamli sjónvarpsstjórinn á
Stöð 2, Jón Óttar Ragnarsson, sem
flestu rúinn hélt til Ameríku og
stofnaði félag í því skyni að megra
feita Ameríkana. Reksturinn undir
merkjum Herbalife blómstraði og
nú er Jón Óttar forríkur af tiltæk-
inu.
Flest íslensk fyrirtæki róa á ör-
ugg mið, svo sem Bandaríkin og
Evrópu, þangaö sem bankar og önn-
Þessi þjóð í Dumbshafi
fœst við útgerð,
matvcelavinnslu, banka-
starfsemi, trjávinnslu,
smíði gervilima og
jafnvel hafa uppskriftir
að pitsum orðið
víðfrœgar.
ur fyrirtæki teygja sig. En þeim er
ekkert í hinum stóra heimi óviö-
komandi. Þessi þjóð í Dumbshafi
fæst viö útgerð, matvælavinnslu,
bankastarfsemi, trjávinnslu, smíði
gervilima og jafnvel hafa uppskrift-
ir að pitsum orðið víðfrægar. Þá
hefur hin víðfræga Bónusformúla
Jóhannesar náö fótfestu í Færeyjum
og landnám í Ameríku er í fuflum
gangi. Eitt sinn reyndu íslendingar
að koma á fót lakkrísverksmiðju í
Kína en þaö endaði með ósköpum.
Helstu eigendur lakkrísverksmiðj-
unnar í Kína voru Hafldór Jóhanns-
son og Stefán Jóhannsson. Gísli
Baldur Garðarsson lögfræðingur sat
i stjóm lakkrísfabrikkunnar ásamt
Björgúlfi Jóhannssyni, nú forstjóra
Síldarvinnslunnar hf. í Neskaup-
stað en þáverandi tjármálastjóra
Samherja. íslendingar eru á fullu í
hnattvæðingu þeirra viðskipta sem
sannað hafa sig á íslandi. Margir
eru að gera það gott en síðan eru
hinir sem misst hafa fótfestuna úti í
hinum stóra heimi.
Útgerö og vinnsla
Marel hf. er eitt þeirra fyrirtækja
sem skotist hafa upp á stjörnuhim-
ininn. Fyrirtækið sérhæfir sig í
smíði fiskvinnslulína og alls kyns
tæknibúnaðar til fiskvinnslu. í
krafti sérþekkingar sinnar hefur
fyrirtækið átt viðskipti viða um
heim og starfsvettvangur 492 starfs-
manna fyrirtækisins á sér engin
landamæri. Þannig á Marel jöfnum
höndum viðskipti við Nýja-Sjáland í
suðri og Grænland í norðri. Starfs-
stöðvar og tengd fyrirtæki eru í
Kanada, á Bretlandi, í Frakklandi
og í Danmörku. Marel á meirihluta
í danska fyrirtækinu Carnitech A/S
sem síðan á dótturfyrirtæki í
Bandaríkjunum. Sem sagt á góöu
róli. í Kanada eiga íslendingar hluti
í rækjuverksmiðjum og útgerðum
togara sem er eölflegt framhald af
þeim tengslum sem myndast hafa
vegna stórfelldra veiða íslendinga á
Flæmska hattinum. Meðal þeirra
sem stóöu að stofnun fyrirtækis um
rækjuverksmiöju var Básafefl hf. á
Reynir Traustason
blaöamaöur
Isafirði. Grandi hf. í Reykjavík hef-
ur um árabfl ásamt fleirum verið aö
byggja upp rekstur fyrirtækjanna
Pesquera Siglo S/A og Nautico S/A
í Mexíkó og Deris S.A. í Chile.
Rekstur þessara fyrirtækja hefur
gengið vel og er þar þakkaö hægfara
uppbyggingu þar sem fátt hefur far-
ið úr skorðum. Bakkavör hf., sem er
að hluta í eigu Granda hf., hefur
einnig verið að gera það gott erlend-
is. Það fyrirtæki keypti sænskt fyr-
irtæki sem sérhæfir sig í fram-
leiðslu á kældri vöru. Fyrirtækið
Sjólaskip í Hafnarfirði gerir út þrjá
stóra frystitogara frá Las Palmas á
Kanaríeyjum. Ekki er haft hátt um
þann rekstur en DV hefur fyrir því
heimUdir að sá rekstur sé með ein-
dæmum arðbær. Upphafið má rekja
til þess að fyrirtækið sigldi frysti-
togaranum Heinaste suður eftir árið
1998 þar sem hann var gerður út tU
veiða á uppsjávarfiski. Svo góð
reynsla var af veiðum skipsins að á
síðasta ári bættust við togaramir
Alfa og Beta. Þama er fyrst og
fremst um það að ræða að íslensk
þekking sé lögð til og hún skUar ár-
angri. Sama má segja um fyrirtækið
NASCO sem gerir út á annan tug
skipa frá Kanada og hefur náð yfir-
ráðum yfir stærstum hluta rækju-
kvótans þar. NASCO rekur útgerð-
arfélög í Lettlandi, Litháen, Eist-
landi og Rússlandi, auk rækjuverk-
smiðju í Kanada. Fiskafurðir hf.
hafa sérhæft sig í útgerð í Barenst-
hafi. Það fyrirtæki hefur gegnum
tíöina keypt og selt Rússafisk.
Fiskafurðir eiga stóran hlut í
sænska fyrirtækinu Scandsea A/S
sem einnig á hlut í Fiskaafurðum.
Sameiginlega reka þessi fyrirtæki
um 20 togara í Barenstshafi og víð-
ar auk móðurskips. Fyrirtækin hafa
fjárfest í rússneskum togurum sem
þau endurleigja síöan fjárvana út-
gerðum og gera út skip þeirra. ÖU