Dagblaðið Vísir - DV - 11.08.2001, Blaðsíða 10

10
!DV
LAUGARDAGUR 11. ÁGÚST 2001
Útgáfufélag: Útgáfufélagiö DV ehf.
Útgáfustjóri: Eyjólfur Svelnsson
Framkvœmdastjóri: Hjalti Jónsson
Ritstjórar: Jónas Kristjánsson og Óli Björn Kárason
Aóstoðarritstjórar: Jónas Haraldsson og Sigmundur Ernir Rúnarsson
Fréttastjóri: Birgir Guömundsson
Auglýsingastjóri: Páll Þorsteinsson
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift:
Þverholti 11,105 Rvík, sími: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
Græn númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.netheimar.is/dv/
Fréttaþjónusta á Netinu: http://www.visir.is
Ritstjórn: ritstjorn@dv.is - Auglýsingar: auglysingar@dv.is. - Dreifing: dreifing@dv.is
Akureyri: Strandgata 31, sími: 460 6100, fax: 460 6171
Setning og umbrot: Útgáfufélagið DV ehf.
Plötugerð: ísafoldarprensmiðja hf. Prentun: Árvakur hf.
Áskriftarverð á mánuði 2050 kr. m. vsk. Lausasöluverð 190 kr. m. vsk., Helgarblað 280 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til aö birta aðsent efni blaðsins I stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiðir ekki viðmælendum fyrir viðtöl við þá eða fyrir myndbirtingar af þeim.
Homsteinn í tilverunni
Náttúruminjasafn íslands er að hluta í nokkrum óvist-
legum kompum við Hlemmtorg, en að mestu leyti niðri í
kössum. Bráðlega verður því endanlega lokað, því að hús-
eigandi þarf að koma þar fyrir gistiheimili. Þetta er ein-
stæð umgerö náttúruminja á Vesturlöndum.
Virðingarleysi menntaráðuneytis og Alþingis við is-
lenzkar náttúruminjar endurspeglast í því, að ísland er
eina vestræna ríkið, sem ekki státar af nothæfu náttúru-
minjasafni. Innan um öll monthús ríkisvaldsins er ekki
fjárhagslegt rými fyrir náttúruminjasafn.
Ekki stafar þetta af, að samband manns og náttúru sé
eða hafi verið minna hér á landi en annars staðar á Vest-
urlöndum. Þvert á móti er öll saga þjóðarinnar samofin
náttúrunni í blíðu og stríðu. Við höfum haft og höfum enn
þá sérstöðu að búa í landi, sem er enn í mótun.
Á síðustu árum hefur þjóðin verið að vakna til vitund-
ar um náttúruna og ganga á vit hennar. Ferðalög um há-
lendið eru orðin eitt af fremstu áhugamálum þjóðarinnar.
Fólk fer um ósnortin víðerni á tveimur jafnfljótum, á hest-
baki, á hjólum, í fjórhjóladrifsbílum og á vélsleðum.
Á ferðum þessum hafa menn lesið í náttúruna, fræðst
um fjölbreyttan og litskarpan gróður hálendisins, lesið í
jarðlög frá misjöfnum tímum og aðstæðum, virt fyrir sér
sveitir fugla og skordýra og staðið í undrun andspænis
risavöxnum gljúfrum, fossum og hömrum.
Þjóðin hefur komið til baka reynslunni ríkari. Menn
hafa komizt í tæri við tign og dulúð öræfanna. Síazt hefur
inn virðing fyrir víðerni landsins, sem ekki hefur skilað
sér til ráðamanna þjóðarinnar. Fólk hefur á nýjan leik
gert náttúruna að hornsteini í tilveru sinni.
Þetta endurspeglast í skoðanakönnunum. Helmingur
þjóðarinnar, 45%-60% eftir orðalagi spurninga, er jákvæð-
ur í garð umhverfisverndar, til dæmis þegar spurt er um
orkuver við Eyjabakka eða Kárahnjúka. Að baki þessum
tölum er mikil viðhorfsbreyting á skömmum tíma.
Að vísu eigum við nokkuð í land til að verða eins vist-
væn og íbúar Vestur-Evrópu og Norður-Ameríku, þar sem
60-80% fólks er samkvæmt skoðanakönnunum jákvætt í
garð skilgreindra þátta umhverfisverndar. Við erum um
það bil 15 prósentum og hálfum áratug á eftir.
Ekkert getur komið i veg fyrir, að íslendingar fylgi í
humátt á eftir vestrænum auðþjóðum, jafnvel þótt ráða-
menn okkar prédiki, að þjóðin hætti að geta skaffað, ef
hún fái of mikinn áhuga á umhverfismálum. Sultaráróður
stjómvalda hættir smám saman að hafa áhrif.
Menn vita af fenginni reynslu, að hvalaskoðun gefur
margfalt meiri tekjur en hvalveiði. Menn em smám sam-
an að átta sig á, að ekki felst efnahagsleg byrði í að gæta
hagsmuna náttúrunnar. Við erum farin að læra af þjóðum
á borð við Svisslendinga og Þjóðverja.
Svisslendingar hafa losað sig við öll sín álver og eru
grátfegnir, enda vegnar þeim betur en nokkru sinni fyrr.
í Alpalöndum dettur engum lengur í hug að reisa risa-
vaxnar stíflur með breytilegri vatnsborðshæð. Norðmönn-
um dettur bara í hug að láta fremja slíkt á íslandi.
Baráttan gegn eyðingu Eyjabakka sameinaði nývöknuð
öfl umhverfisverndar hér á landi. Baráttan heldur áfram,
þvi að þrautseig eyðingaröfl meðal ráðamanna þjóðarinn-
ar vilja núna reisa stíflur, sem spilla Þjórsávemm sunnan
Hofsjökuls og Miklagljúfri norðan Vatnajökuls.
Hafa má til marks um, að eyðingaröflin hafa beðið ósig-
ur, þegar stjómvöldum finnst vera sjálfsagt, að íslending-
ar eigi náttúruminjasafn að hætti siðaðra þjóða.
Jónas Kristjánsson
Hundur í
Hundeigandinn hrökk við þegar
hann heyrði skella í bréfalúgunni.
Hann herti upp hugann og tók upp
bréfsnifsi sem lá á gólfinu og las:
„Húsfundur kl. 20 í kvöld.“ Hann
renndi augum yfir dagskrárliðina
og sá sína sæng upp reidda. Hefð-
bundin þrasmál voru talin upp, svo
sem viðgerð á vesturhlið, deilur um
bílastæði og þjófnaður úr póstköss-
um. Á undan liðnum önnur mál
var stóra málið: „Hundahald í hús-
inu“. Hann bjó á sjöttu hæð í gömlu
og grónu fjölbýlishúsi. Um nokk-
urra mánaða skeið hafði hann hálf-
partinn farið huldu höfðu vegna
þess að dýr hans var óvelkomiö í
fjölbýlið. Oftar en einu sinni hafði
hundurinn lent í slagsmálum við
einhverja þeirra fjölmörgu katta
sem búsettir voru í húsinu.
Sláturdýr?
Á ýmsu hafði gengið frá því
hinn íslenski fjárhundur gerðist
heimilishundur á sjöttu hæð þegar
fjölskylda hans fluttist búferlum
utan af landi. Hundurinn var að
sjálfsögðu óskráður enda tíðkast
ekki til sveita að halda nákvæmt
bókhald yfir hunda. Framan af var
allt með kyrrum kjörum í fjölbýl-
inu. Fjölskylda hundsins var sér
meðvitandi um að dýrið væri óvel-
komið og því var gjarnan farið
með veggjum þegar fara þurfti
með dýrið út. Þannig háttaði til í
húsinu að þar voru tvær lyftur.
Önnur var teppalögð og ætluð til
flutninga á fólki en hin var öllu
stærri og grófari enda ætluð til
þess að flytja húsgögn og þunga-
vöru. Vörulyftan stóð að mestu
óhreyfð og þar sá fjölskyldan sér
leik á borði. í hvert sinn sem farið
var með hundinn heim eða að
heiman var vörulyftan notuð. Sú
tilhögun kom í veg fyrir árekstur
við þá nágranna sem síst af öllu
vildu sjá hund í sameigninni. Eitt
sinn höfðu hjónin, með hund sinn
í bandi, mætt karli af 11. hæð í
anddyrinu. Hann var reyndar
grunaður um að vera barnaníðing-
ur svo þeim var ekkert um hann
gefið. En maðurinn hafði mótaðar
skoðanir á hundahaldi og lét þær
óspart í ljósi eftir að hafa beðið
þau að sýna sér leyfí fyrir hundin-
um. Slíkt leyfi gátu þau ekki sýnt
og þar sem þau reyndu að ská-
skjóta sér fram hjá manninum
færðist hann í aukana og tilkynnti
þeim að hundahald væri bannað í
húsinu: „Hundar eiga að vera til
sveita eða á býlum með aðgang að
sláturhúsi sem hefur Evrópusam-
bandsstimpil þegar um er að ræða
sláturdýr," sagði hann með alvöru-
þunga um leið og hann mældi
hundinn út.
Hjónin voru frekar feimin og
óframfærin með eindæmum en nú
var þeim nóg boðið og þau hófu
samtímis upp raust sína og þau
æptu á hinn meinta barnaníðing
sem nú virtist vera líklegur til að
éta hund þeirra ef færi gæfist. Mað-
urinn hrökklaðist inn í teppalögðu
lyftuna sem umsvifalaust færði
hann í hæstu hæðir. Hjónin skulfu
bæði þar sem þau biðu eftir vöru-
lyftunni. Hundinum virtist einnig
brugðið þar sem hann beið þess
með rófuna á milli lappanna að
skjótast inn í öryggi vörulyftunnar.
Það er reyndar alþekkt að dýr eru
mannþekkjarar og hundurinn þessi
var þar í fremstu röð. Hann hafði
eitt sinn ráðist á fyllibyttu sem
reyndi að gefa sig á tal við yngsta
barnið í fjölskyldunni með það fyr-
ir augum að gefa barninu sopa af
appelsíni, blönduðu til helminga
með vodka. Reyndar munaði
minnstu að hundurinn léti lífið þar
sem drykkjumaðurinn kærði árás-
ina. Með harðfylgi tókst að verja
hundinn.
Föst lyfta
Daginn áður en boðaður hús-
fundur skyldi hefjast varð það
óhapp sem setti slíkan blett á æru
hundafjölskyldunnar að illa varð
undir því risið. Vörulyftan festist á
lyf tu
milli annarrar og þriðju hæðar þar
sem húsbóndinn var á niðurleið
með hundinn sem þurfti nauðsyn-
lega að gera þarfir sínar. Enginn
neyðarhnappur var í lyftunni og
því leið drykklöng stund áður en
hjálparköll mannsins með hundinn
heyrðust. Sá fyrsti sem kom á vett-
vang gat ekkert gert í málinu og
kallaði á fleiri. f lyftunni var
ástandið erfitt. Maðurinn fylgdist
grannt með hundinum sem hvað
eftir annað hrökk í kuðung eins og
hundar gera gjarnan þegar þeir
hafa hægðir.
Jafnskjótt þreif maðurinn til
hundsins og hélt á honum til að
fyrirbyggja að hann gerði þarfir
sínar í lyftunni. Húsvörðurinn, for-
maður hússtjórnar, gjaldkerinn og
nokkrir óbreyttir íbúar voru
komnir á vettvang. Það stóðst á
endum að þegar búið var að glenna
upp lyftudyrnar og fjögur andlit
horfðu niður til manns og hunds
þá gleymdi maðurinn sér. Hundur-
inn hrökk í kuðung og slysið varð.
Mikill óþefur gaus upp og hundeig-
andinn sá enga leið til að fela
skömm sína og
Fylgi Sjálfstæðis-
flokksins
Birgir
Guðmundsson
fréttastjóri
Sjálfstæðisflokkurinn er í sókn
þessa dagana ef marka má skoð-
anakannanir sem birtust bæði hér
í DV í vikunni og sem Gallup hefur
gert. Nokkrar sveiflur eru á fylgi
annarra flokka líka en það eru tíð-
indin með Sjálfstæðisflokkinn sem
einkum koma á óvart. Þau koma á
óvart vegna þess að flokkurinn er
þessa dagana að ganga í gegnum
erfitt mál.
Árni Johnsen, þingmaður flokks-
ins, hefur neyðst til aö segja af sér
og sætir rannsókn bæði hjá Ríkis-
endurskoðun og lögreglu. Það að
einn af helstu foringjum flokksins
skuli lenda í máli af þessu tagi, og
um leið draga inn í spillingarum-
ekki sé alveg sjálfgefið að góðærið
haldi áfram til eilífðarnóns. Það er
ekki mjög langt síðan mikillar
svartsýni gætti um þróun efnahags-
málanna og hrun krónunnar.
Þá stóð Davíð upp og og blés í
ræðu pólitíska félaga sína í æðstu
ábyrgðarstöðum, hefði fyrir fram
mátt ætla að yrði mjög íþyngjandi
fyrir Sjálfstæðisflokkinn hvað fylgi
varðar. En svo virðist ekki vera.
Vissulega sýnir könnun GaUups,
sem framkvæmd var á löngum
tíma og á meðan mesta umræðan
gekk yfir, að eitthvað hægði á
stuðingsaukningu við Sjálfstæð-
isUokkinn á meðan. Niðurstaðan
úr DV-könnuninni sýnir hins
vegar að eftir að mesta
„fjaðrafokið", svo gripið sé til
orðalags Árna Johnsens, var yf-
irstaðið þá stendur flokkurinn
mun betur að vígi en hann gerði
fyrir það.
Efnahagsmálin
Ýmsar skýringar heyrast og
aUar geta þær átt sinn þátt í út-
komunni. Þannig má imynda sér
að breyttur tónn í efnahagsum-
ræðunni hafi skilað Davíð Odds-
syni og Sjálfstæðisflokknum ein-
hverju nýju fylgi. Það má ekki
vanmeta meðvitund almennings
þessar vikurnar um efnahagsá-
standið því menn hafa í stórum
stíl hrokkið við þegar samdrátt-
areinkennin hafa gert vart við
sig - þegar menn átta sig á að