Dagblaðið Vísir - DV - 25.10.2001, Blaðsíða 6

FIMMTUDAGUR 25. OKTÓBER 2001
Fréttir
DV
Lokaritgerð um hæstaréttardóma í manndrápsmálum á öldinni - 31 karl og 4 konur:
Manndráp flest á tímum
atvinnuleysis og verðbólgu
- tólf voru
Einhleypir karlmenn á aldrinum
15-20 ára, verkamenn eða sjómenn,
voru algengustu gerendur i mann-
drápum á síðustu öld, sé miðað við
þá 32 hæstaréttardóma sem gengu
í slíkum málum. Oftast áttu mann-
drápin sér stað í heimahúsum í
Reykjavík og báðir aðilar undir
áhrifum áfengis. Eldhúshnífar eða
önnur eggjárn voru algengustu
vopnin. Sé miðað við atburðina í
dómunum er líklegast að morð séu
framin í janúar eða síðsumars og
byrjun hausts. Meðalrefsing var
rúmlega 12 ára fangelsi og ein-
hleypir hlutu flesta dómana. Þetta
kemur m.a. fram i lokaritgerð
þeirra Árnínu Steinunnar Krist-
jánsdóttur og Sigríðar Hrefnu
Hrafnkelsdóttur viö lagadeild Há-
skóla íslands.
Hæstiréttur sakfelldi 31 karl-
mann og 4 konur í manndrápsmál-
um á öldinni. Það vakti athygli
höfunda að engin kona hafi verið
sakfelld fyrir að bana annarri
konu - aðeins körlum - „jafnvel
þótt talið hefði verið að konur
væru konum verstar". Einnig kom
á daginn að konurnar reyndu í
flestum tilvikum að „bæta fyrir
brot sitt“ þegar í óefni var komið
og allar iðruöust þær.
Allir sakborningarnir játuðu
brotin og einn var dæmdur fyrir að
fremja manndráp í tvö óskyld
skipti.
12 ásetningsmanndráp árin
1980-1989
Höfundar ritgerðarinnar vekja at-
hygli á að flestir dómar Hæstaréttar í
manndrápsmálum voru kveðnir upp
á árunum 1980-1989. Þá var upp-
sveifla mikil í efnahagslífi þjóðarinn-
ar, í upphafi áratugarins var mikil
þensla og vaxandi verðbólga. Gengi
krónunnar var þrívegis fellt árið 1988
dæmdir fyrir manndráp í Hæstarétti árin 1980-1989
gengast að gerandinn og fórnarlambið
þekktust. Tveir urðu mökum sínum að
bana og sá þriðji banaði unnustu sinni.
Kona varð fyrrverandi eiginmanni að
bana og einn maður drap fyrrum unn-
ustu. Einn banaði nágranna en tveir
kunningjum sínum. í þremur tiifellum
þekktust gerandi ^g brotaþoli ekki.
í samantekt Ámínu og Sigríðar
segir að 62 prósent gerenda voru karl-
menn og 38 prósent konur. 54 prósent
fólksins flýði af vettvangi en 46 pró-
sent voru handtekin á staðnum þar
sem manndrápið var framið. í þeim
tilfellum þar sem gerandi og þolandi
þekktust ekki var aðforin mun
hrottalegri en þar sem málsaðilar
þekktust. Höfundar segja að athygli
veki að miðbærinn í Reykjavík og
aðliggjandi hverfi séu áberandi sem
algengasti brotastaðurinn í
manndrápsmálum.
12 sitja inni fyrir manndráp
í tölum sem DV hefúr undir hönd-
um kemur fram að á árinu 2001 hafa
12 morðingjar setið inni í fangelsum
landsms. Meira en einn af hverjum
tíu fongum að jafnaði. Frá því í júlí
1999 hafa sex menn verið dæmdir í
fangelsi fyrir manndráp - tvö mál-
anna eru kennd við Leifsgötu en hin
við Engihjalla, Espigerði, Njarðvík
og Öskjuhlíð. Flest málm tengdust
fíkniefnum en einu þeirra er ólokið
fyrir Hæstarétti. Á Islandi voru 1,8
manndráp framm á ári síðasta ára-
tug. -Ótt
Manndráp
Eldhúshnífar og önnur eggvopn eru algengustu vopnin í íslenskum
manndrápsmálum. Enginn kona hefur oröiö annarri konu aö bana.
og stöðnun og samdráttur ríkti frá
því ári til 1993. Á þessum áratug, sem
einkenndist af verðbólgu, þenslu og
atvinnuleysi, dæmdi Hæstiréttur 12
menn í fangelsi fyrir ásetningsmann-
dráp. Niu af þeim manndrápum voru
framin í Reykjavík en eitt á Flateyri
og eitt við Skeiðarársand og eitt í
Kópavogi.
Varðandi níunda áratuginn var al-
Snæfellsnes:
Nýr vegur yfir
Vatnaheiði
Fyrirhugað er að opna formlega
nýjan veg, Vatnaheiði yfir Snæfells-
nesfjallgarðinn, 2. nóvember nk.
Verktaki hefur undanfariö átt í
nokkrum erfiðleikum með að ljúka
frágangi með fram köntum vegna
rigninganna sem hafa tafið verulega
að sögn Ingva Árnasonar, deildar-
stjóra framkvæmdadeildar Vegagerð-
arinnar. Sagði hann að ef ekki þorn-
aði á næstunni myndi verktaki fresta
lokafrágangi til næsta vors en aðeins
herslumuninn vantar.
Ingvi sagði að nú væri verið að
ljúka við að leggja seinna lag slitlags
á veginn og ekki væri amast við um-
ferð að öllu jöfnu.
Nokkrar staðreyndir um veginn:
Hann er 16,3 km. Nokkru styttra er að
keyra þessa leið til Stykkishólms og
er styttingin um það bil einn kíló-
metri, en til Grundarfjarðar styttist
leiðin um 2 km miðað við Kerlingar-
skarð. Mesti bratti er 8% í stað 12% á
Skarðinu og mesta hæö er 230 m yfir
sjávarmáli í stað 311 á Skarðinu. Þá
eru aðeins 3 km yfir 200 m hæð. Verk-
ið hófst í mai 2000 og áætluð verklok
voru 15. okt 2001. Verktaki er Suður-
verk ehf., Hvolsvelli. -DVÓ/ÓJ
Vegurinn mældur út
Nýi vegurinn yfir Vatnaheiöi stórbætir samgöngur á Snæfellsnesi, en iagning
hans hefur staöiö yfir í nærfellt tvö ár. Hann dregur úr bratta og styttir auk
þess leiöina yfir nesiö.
Fjölnota íþróttahúsið á Akureyri:
Rekstrarkostnaður 50 milljónir á ári
- sem væntanlega kemur í hlut íþróttafélaganna að greiða
„Það er hægt að reikna þetta
dæmi á ýmsan hátt og fá út mis-
munandi niðurstöður. Ég hef ekki
reiknað þetta út miðað við ein-
hvem ákveðinn tímafiölda á ári en
ef maður leggur fyrir sig hvað þarf
að hafa í leigutekjur af húsinu til
aö standa undir rekstrarkostnaði,
afskriftum, vöxtum og öðrum
gjöldum þá nemur það 10-12% af
byggingarkostnaði á ári,“ sagði
Guðríður Friðriksdóttir, fram-
kvæmdastjóri Fasteigna Akureyr-
arbæjar, þegar hún var spurð að
því hvaö myndi kosta að reka nýja
fiölnota íþróttahúsið í
bænum sem fram-
kvæmdir eru hafnar við.
Eins og fram hefur
komið í DV eru menn nú
farnir að gefa sér að
heildarkostnaður við
byggingu hússins muni
verða um 500 milljónir,
en það er a.m.k. helm-
ingi hærri upphæð en
talað var um þegar fyrst
var fariö að ræða um
bygginguna fyrir um það
bil 5 árum. í kjölfarið á
Kristján Þór Júlíusson
lék á als oddi þegar
hann tók fyrstu
skóflustunguna aö
nýja húsinu.
því að þessi tala hefur
verið nefnd þykjast svo
sumir sjá að þaö sé ein-
falt reikningsdæmi að
tU að húsið geti staðiö
undir sér þurfi tímaleig-
an í því aö vera 30-40
þúsund krónur.
Guöríöur segir að ef
leggja eigi niður fyrir
sér hverjar leigutekj-
umar af húsinu þurfi
að vera sé ljóst að þær
þurfi að geta skilað
fiármagni sem nægir til
að greiða fiármagnskostnað, af-
skriftir, viðhald, fasteignagjöld og
tryggingar og umsýsluna. „Leigu-
taki veröur íþrótta- og tómstunda-
ráð og er það síðan þeirra að nýta
húsið. Bygging þessa húss verður
mikil bót fyrir bæði frjálsar
íþróttir og knattspyrnu hér á Ak-
ureyri og öllum ljóst að því fylgja
líka útgjöld. Hér er um að ræða
framkvæmd sem gerir Akureyr-
arbæ að betri bæ fyrir þá sem þar
búa,“ segir Guðríður Friðriks-
dóttir. -gk
Heiti potturinn
Urnsjón: Hörður Kristjánsson
netfang: hkrist@dv.is
Er hann til sölu...?
Sala Landsímans virðist vera að
fara eitthvað öðruvísi en ætlað var. í
fyrstu atrennu átti að selja 16% hluta-
fiár til starfsmanna en erfitt reyndist
að finna kaupendur.
í heita pottinum telja I
menn það vísbend- ]
ingu um stöðu fyrir-
tækisins. Ætlun rík-1
isstjómarinnar og I
einkavæðinganefndar |
í þessari fyrstu at-
rennu var að selja 1
hlutabréf upp á tíu milljarða króna.
Starfsmenn hölðu þó greinilega ekki
meiri trú á fyrirtækinu en svo að að-
eins seldust bréf fyrir um tvo millj-
arða króna. Kom það Sturlu Böðvars-
syni samgönguráðherra mjög á óvart.
Pottverjum kemur því ekkert á óvart
þó Sturla hafi ekki verið viss hvort
skilum í útboði tvö vegna kjölfestufiár-
festa hafi verið frestað. Reyndar virð-
ist enginn vita neitt um væntanlega
fiárfesta. Einkavæðingamefndin veit
ekkert, ráðherra veit ekkert og Verð-
bréfaþing íslands fær ekkert að vita.
Ætli Síminn sé nokkuð til sölu...?
Sparað og sparaö
Björn Bjarnason varpaði fram á
Alþingi þeirri hugmynd fyrir
skömmu aö sniðugt gæti verið að
flytja Rás tvö Ríkisútvarpsins norður
á Akureyri. Kom
þetta í kjölfar um-
ræðu um heiftarleg-
an halla á RÚV. Þeg-
ar hafa sést aðgerðir
í aö ná saman end-
um á stofnuninni. Er
þar einna helst skor-
ið niður hjá svæðis-
stöðvum RÚV á landsbygginni. Vart
em það þó nema tvær til þrjár hluta-
stöður og því vandséð hvemig það
réttir af tuga ef ekki hundraða millj-
óna króna hallarekstur. Því þótti öll-
um bráðsnjöll hugmynd Bjöms um
flutninginn á Rás tvö. Markús Örn
Antonson útvarpsstjóri hefur líka
fundið út að þá sé hægt að auka að-
gengi fiársveltra svæðisstöðva að Rás
tvö. Þannig skal sparað með niður-
skurði hjá litlu svæðisstöðvunum en
um leið lagt í heljarkostnað vegna
flutnings á Rás tvö ..!
Öldungadeild
Oft hafa menn verið nokkuð við
aldur á Alþingi íslendinga og þá
kannski ekki síst fyrr á árum. í þá
daga þótti ekki forsvaranlegt að
hleypa einhverjum.
börnum í svo mikl-
ar virðingarstöður. ]
Á síðar árum hefur I
þetta riðlast nokkuð |
þó finna megi menn ]
sem komnir em á
aldur, eins og Sverri ]
Hermannsson. Þetta'
kann að breytast hressilega í næstu
þingkosningum. Nú boðar fyrrum
landlæknir, Ólafur Ólafsson, líklegt
framboð eldri borgara. Miðað við
fiölda þeirra í landinu mætti ætla að
þeir næðu tíu til tuttugu þingsætum.
Velta menn því fyrir sér hvort ekki
sé rétt að skipta þinginu á ný í deild-
ir, þ.e. unglingdeild og öldungadeild...
Árni miöstýringarsinni?
Trillukarlar hrista hausa sína yfir
aðgerðum yfirvalda í fiskveiðistjóm-
unarmálum. Gagnrýna þeir hart Jó-
hann Sigurjónsson og félaga á Hafró
og Áma M.
Mathiesen sjávarút-
vegsráðherra. Ráð-
herranum hafi legið
þvdíkt á að koma
trillum undir bönd
kvótakerfisins að
gleymst hafi að horfa
á alla vankanta
þeirra aðgerða. Búið er að skrúfa nið-
ur trilluveiðina og afnema frjálsar
veiðar krókabáta. Segja trillukarlar
stöðuna því bölvanlega en telja gott ef
ráðherrann sé að átta sig á alvöru
málsins. Ráðherra einkaframtaksins
sé nú að verða helsti fuOtrúi miðstýr-
ingar. Þannig vilji hann færa
trillukörlum aftur veiðiréttinn sem
hann tók af þeim, en nú í formi póli-
tiskrar ölmusu með byggðakvóta ...