Dagblaðið Vísir - DV - 16.02.2002, Blaðsíða 10

Dagblaðið Vísir - DV - 16.02.2002, Blaðsíða 10
10 LAUGARDAGUR 16. FEBRÚAR 2002 Útgáfufélag: Útgáfufélagiö DV ehf. Framkvæmdastjóri: Hjalti Jónsson Aöalritstjóri: Óli Björn Kárason Rltsfjóri: Sigmundur Ernir Rúnarsson Aöstoöarritstjórí: Jónas Haraldsson Fréttastjóri: Birgir Guömundsson Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift: Þverholtl 11,105 Rvík, sími: 550 5000 Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999 Grsn númen Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777 Ritstjórn: ritstjorn@dv.is - Auglýsingar: auglysingar@dv.is. - Dreifing: dreifing@dv.is Akureyri: Kaupvangsstræti 1, sími: 462 5000, fax: 462 5001 Setning og umbrot: Útgáfufélagiö DV ehf. PlötugerO og prentun: Árvakur hf. DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og! gagnabönkum án endurgjalds. DV greiðir ekki viðmælendum fyrir viðtöl viö þá eða fyrir myndbirtingar af þeim. Risinn og olíuforsetinn Draumur Kenneths Lays, aðalframkvæmdastjóra og stjórnarformanns bandaríska orkurisans Enrons, var að gera fyrirtækið að „Microsoft" orkuiðnaðarins. Sá draumur óx i huga þessa víðfræga viðskiptajöfurs í hálf- an annan áratug en varð að verstu martröð í bandarískri fyrirtækjasögu seint á siðasta ári og endaði með risagjald- þroti í byrjun þessa árs. Sjaldan hefur stórfyrirtæki hrun- ið með jafn miklu brambolti í Bandaríkjunum og sér ekki fyrir endann á óhljóðunum. Sagan af Enron er eins og gjarnan gerist þegar fólk og fyrirtæki fara á meiri ferð en fæturnir ráða við - hún er hröð og æsileg og endar vitaskuld með ósköpum. Og ósköpin i þessu tilviki teygja sig inn í innsta hring banda- rískrar stjórnsýslu. Þau elta uppi sjálfan forseta landsins og hitta hann fyrir í sjálfu peningaveskinu. Þessi ósköp birta undarlega mynd af vinasambandi tveggja manna þar sem annar dælir peningum í hinn og úr verða tvö of- urmenni hvort á sínu sviði: forseti og forstjóri. Forsetinn kallar forstjórann „Kenny boy“ á góðum degi. Þessir perluvinir eiga hvor öðrum margt að þakka. Lay á til dæmis heiðurinn af velgengni Bush í stjórnmála- baráttunni. Hann hefur sjálfur, og ekki síst í krafti En- rons, mokað fjármunum í kosningaverkefni Bush, jafnt í tíð hans sem forseta og ríkisstjóra. Dagblöð vestra segja að Bush hafi fengið greiddar allt að hálfum milljarði ís- lenskra króna frá Enron i kosningasjóði sína þegar hann barðist við A1 Gore um forsetaembættið árið 2000. Nú er vík milli vina. Og sambandið óþægilegt. Það var ekki laust við að Bush sendi Lay tóninn i stefnuræðu sinni þar sem hann minnti á nauðsyn ábyrgðar við stjórnun fyrirtækja. Um slíka ábyrgð verður fjallað á næstu mánuðum fyrir rannsóknarnefnd bandariska þingsins þegar forkólfar Enrons verða krafðir skýringa á kúnstugum aðgerðum við að fela stórtap félagsins á síð- ustu mánuðum. Þá er spurning hvaða háspil verða lögð á borðið og hvort kóngar verða dregnir úr erminni. Fyrstu fimmtán ár Enrons eru saga sigra og sambanda. Engan óraði fyrir því að miðlungs jarðgasfyrirtæki í Houston í Texas yrði á fimmtán árum stærsta orkudreif- ingarfyrirtæki heims. Á þessum hálfa öðrum áratug varð það að sjöunda stærsta fyrirtæki Bandaríkjanna og náði toppnum á lista yfir álitlegustu fjárfestingarkosti í heima- landi sínu. Orkugróðinn virtist án allra endimarka - draumur Kenneths Lays um „Microsoft“ orkugeirans virtist ætla að rætast án nokkurra vandræða. Engum vafa er undirorpið að ein af ástæðunum fyrir velgengni Enrons er að þræðir þess ófu sig þétt um bandarískt stjórnkerfi. Fá stórfyrirtæki vestra hafa getað státað af jafn nánum vinskap við jafn marga valdamenn í efstu þrepum stjórnsýslunnar og orkurisinn Enron. Kunnur er vinskapur Kenneths Lays og George W. Bush en ónefndir eru aðrir stórfelldir styrkþegar Enrons á borð við varaforseta landsiris, dómsmálaráðherra, fjármálaráð- herra og viðskiptaráðherra landsins. George W. Bush hefur einatt verið nefndur „oliuforset- inn“ vegna olíuauðs Bush-fjölskyldunnar og tengsla sinna við oliuiðnaðinn. Helsti styrkveitandi hans og annarra helstu ráðamanna í stjórn Bandarikjanna er fallinn með látum og brölti. Enron-málið sýnir enn og aftur að það getur verið erfitt að eiga öfluga vini i pólitík. Það á jafnt við í Bandaríkjunum og heima á íslandi, þar sem menn gæta þess vandlega að hafa allt bókhald stjórnmálaflokk- anna lokað niðri í læstum hirslum. Jónas Haraldsson aöstoOarritstjórí Laugardagspistill I>V Febrúarfiðringur ingunni og albúminu. Það er hægt að oma sér við góðar minningar með því að fletta því. í febrúar er líka langt frá jólum en minning þeirra birtist í formi plastreiknings sem setur fjárhag venjulegra heim- ila á hliðina. Þegar sá góði hagur er hvort sem er úr lagi genginn sakar ekki að ganga örlítið lengra og láta sig dreyma um ferð í sólina, jafnvel þótt aflir viðkomandi viti að skyn- samlegra væri að halda að sér höndum og reyna að vinda ofan af vitleysunni. Spuming er svo hvaö er skynsamlegt og hvað ekki. Ekk- ert garantí er fyrir því að maður lifi nema einu sinni. Ber þá ekki að nýta þá períódu með stæl? Fjárhag- urinn er hvort sem er lítið annað en bókhaldslegt atriði. Ég veit nokk hvað til míns friðar Hún fer hratt yfir í huganum og áður en ég veit af minnist hún endalausra sandstranda Rimini á Ítalíu, sólardag- anna þegar við héldum áfram til Rómar og síðar Pisa, þar sem reynt var eftir mœtti að rétta tuminn við. heyrir á miðjum þorra. Konan er ferðaglaðari en ég og hefur stuðlað að flandri okkar um lönd og álfur. Ég tuða svolítið en minna en áður. Mér er þetta ekki eins leitt og ég læt þótt ég bendi henni góðfúslega á okkar hag ekki síður en þjóðar- hag. Ferðabækflnga þarf ekki leng- ur að sækja, þeir detta inn um lúg- una. Flestir em þeir bláleitir en það helgast líklega af þvi að á for- Myndimar eru freistandi, sem og tilboðin. Fallega fólkiö buslar í flæðarmálinu, brúnt og brosandi. Elskendur leiðast inn í sólarlagið. í fjarlægð bærast pálmalaufln. Ann- ars staðar ganga fjölskyldurnar saman eftir sandströndinni. Hjónin eru hönd í hönd, drengurinn leidd- ur af pabba og stúlkan af mömmu. Einingin er alger, gleðin skín af hverju andliti. Veðrið er dásamlegt - sól, sjór og himinn renna saman. Hamingjunni verður vart með orð- um lýst. Allt er þetta í hrópandi ósam- ræmi við gráan hvunndaginn í febrúar á íslandi. Það er dimmt, ýmist frost eða rigning, slabb eða snjór. Særokið lemur rúðumar svo ekki sést út. Asfaltið sest á bílana. Bömin gráta þegar þau eru vakin á morgnana, ýmist í skóla eða leik- skóla. Þau vilja ekki klæða sig og því síður borða. Þeir sem eiga bíl þurfa að skafa rúðumar; hinir eiga á hættu að missa af strætó. Það er á þessum tímapunkti sem mörlandinn er veikastur fyrir draumalandinu, sólinni, hitanum, ástinni, kælandi drykk og kvöld- verði með glitrandi víni á útiveit- ingastað. Febrúar Ferðaskrifstofumar negla okkur í febrúar. í þeim stutta mánuði fer það saman að drjúgt er síðan sum- arið leið en ekki síður langt í það næsta. Sumarið er bara til í minn- síðum þeirra renna saman himinn og haf þótt bera fólkið sé í forgrunni. Hugarflug Konan les upp- hátt: „Costa del Sol, Benidorm, Mall- orca, Barcelona, Rimini, Verona, Garda, Budapest, Prag og London. „Manstu," segir hún með blik í auga, „þegar við vorum í Barce- lona? Hljómkvið- an í gosbrunnin- um var æði.“ Hún fer hratt yfir í huganum og áður en ég veit af minnist hún endalausra sandstranda Rimini á Ítalíu, sólardaganna þegar við héld- um áfram tfl Rómar og síðar Pisa, þar sem reynt var eftir mætti að rétta tuminn við. Budapest er stórkostleg, brýrnar og glæsihúsin. „Enga borg elska ég þó eins og Prag,“ segir Blýantar enn nagaðir Björn Þorláksson blaöamaöur Sjónarhorn Einhverju sinni sagði Jón Bald- vin Hannibalsson að í Seðlabank- anum hefðu menn ekkert skárra með tímann að gera en naga blý- anta. Þetta þóttu óheppileg um- mæli en í þeim leyndist sannleiks- kom eins og jafnan þegar umdeild ummæli eiga i hlut. Tilgangurinn hjá Jóni Baldvin var að benda á hve stór hluti opinberra starfs- manna hefði það náðugt. Þótt hann tæki Seðlabankann sem einangrað dæmi var hann örugglega að hugsa viðar. Trúin á frjálst framtak og minni ríkisrekstur hefur farið vaxandi í seinni tíð. Frá því að Davíð Odds- son tók við stjómartaumunum hafa orðið miklar breytingar í samfélag- inu. Fjöldi ríkiseigna hefur verið einkavæddur og alla jafna með þokkalegum árangri að því er séð verður. Bankarnir hafa t.d. plumað sig vel eftir að þeir voru háeffaðir. Davíð er helst þakkað fyrir nýja sýn hjá annars forsjárþurfandi þjóð. Leifar gömlu kommahugsun- arinnar voru á borðum lands- manna fram á síðasta áratug síð- ustu aldar en með grænu Ijósi á hnefaleikana í vikunni má segja að eitt síðasta vígi forsjárhyggjunnar hafi fallið. Stóra höggið Það hlaut hins vegar að fara svo að vélin hikstaði hjá stjóminni í þeim breytingum öllum sem hún hefur staðið fyrir og það var þá ekki bara kerti sem bilaði heldur bræddi vélin hreinlega úr sér. Ótímabær einkavæðing Landssím- ans er klúður án hliðstæðu og stöðugt virðist bætast viö þá harm- sögu frá degi til dags. Þessi vika hefur verið sérlega viðburðarík. Þjóðin var varla búin að ná andan- um aftur eftir starfslokasamning- inn við Þórarin Viðar þegar Hreinn Loftsson, fyrrverandi formaður einkavæðingamefndar, kvaddi sér hljóðs og gagnrýndi harðlega ýmis- legt er tengist stjómun fyrirtækis- ins. Hrúðrið féll af sárum Símans og úr undum ríkisins blæddi á ný. Ekkert útlit er fyrir storknun í bráð því nýjustu upplýsingar benda til að ríkið gæti þurft að end- urgreiða öllum þeim sem keyptu bréf í fyrirtækinu í fyrra. Með því Sigmundur Ernir
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.