Dagblaðið Vísir - DV - 20.09.2002, Blaðsíða 2

2
FÖSTUDAGUR 20. SEPTEMBER 2002
Fréttir DV
90% kvótasamdráttur á fimm árum í Sandgerði:
Bæjarstjórn vill hlut-
deild I byggðakvóta
- fundað með sjávarútvegsráðherra um úrbætur
Sandgerði
Bæjaryfirvöld leita á náöir ráöherra vegna gríöarlegs samdráttar í aflaheimild-
um á staönum.
Tuttugu og þrjú þúsund tonna
samdráttur hefur orðið í aflaheim-
ildum á Suðurnesjum undanfarin
fimm ár. Mestur hefur samdráttur-
inn verið í Sandgerði enda hafa um
90% kvótans horfið frá byggðarlag-
inu frá fiskveiðiárinu 1997-1998. Sig-
urður V. Ásbjarnarson bæjarstjóri
segir að fundað hafi verið með sjáv-
arútvegsráðherra í fyrradag vegna
málsins en Sandgerðingar vilji m.a.
fá að sitja við sama borð og aðrar
sjávarbyggðir þegar rætt er um út-
hlutun byggöakvóta.
Víkurfréttir greindu frá málinu á
dögunum og þar kemur fram að
verulegur samdráttur er í nær öll-
um höfnum á Suðurnesjum í úthlut-
un á aflamarki fyrir nýhafið flsk-
veiðiár.
„Ég vUdi ekki vera með þetta
sveitarfélag í rekstri á Vestfjörðum
eða á Austfjörðum," segir Sigurður.
„Þetta hefur breytt gríðarlega miklu
fyrir samfélagið en fólk hefur þó get-
að sótt atvinnu annað.“
Flugvöllurinn bjargar miklu
Þrátt fyrir þennan samdrátt hefur
íbúum ekki fækkað í Sandgerði og
um síðustu áramót var íbúafjöldinn
sá mesti sem verið hefur, eða 1.399
manns. Nýtur Sandgerði þar ná-
lægðar við stærra atvinnusvæði og
hafa íbúar í auknum mæli leitaö út
fyrir sveitarfélagið eftir atvinnu. Þá
er Miðnesheiði og vera Keflavíkur-
flugvallar og Flugstöðvar Leifs Ei-
ríkssonar í landi Sandgerðinga af-
gerandi þáttur varðandi tekjuöflun
sveitarfélagins. „Tekjurnar aif þessu
valda því að bæjarfélagið lifir af
þessar breytingar vegna kvótaniður-
skurðarins," segir Sigurður en bend-
ir á að nú sé verið að skoða þennan
tekjuþátt vegna ábendinga um
meinta oftekna skatta vegna Leifs-
stöðvar.
Miklar veiðiheimildir fluttust frá
Suðurnesjum þegar Miðnes hf. í
Sandgerði var sameinað Haraldi
Böðvarssyni hf. á Akranesi og þegar
skipin Aðalvík og Njarðvík voru
seld frá Keflavík í október 1997,
ásamt 1.500 tonna kvóta í þorskígild-
um talið.
Kvótakerfiö hefur brugöist
„Það eru ailir stóru bátarnir farn-
ir og hér var komin upp mikil smá-
bátaútgerð. Hún hefur þó lika dregist
saman eftir að kvótasetningin kom á
þá. Menn höfðu það á tilfinningunni
að kvótinn yfir landið ætti á þessum
tíma að fara upp í 275 þúsund tonn,
miðað við fyrri áform, en er núna í
179 þúsund tonnum. Það eitt út af fyr-
ir sig er alveg hroðaleg staða. Okkar
væntingar varðaði kvótakerfið hafa
því miður ekki gengið eftir.“
- Fáið þið byggðakvótaúthlutanir?
„Það er einn af þeim þáttum sem
við vorum að ræða við ráðherra. Ef
eitthvert sveitarfélag í landinu á rétt
á aðstoð er varðar kvóta þá finnst
okkur það vera okkar bæjarfélag,“
segir Sigurður V. Ásbjarnarson.
-HKr.
DV-MYND SIGURÐUR HJÁLMARSSON
Horft á hamfarir
Skaftá í ham er mikiö sjónarspil náttúrunnar. Hér eru þau Einar Freyr Magnússon og hundurinn Táta aö fylgjast meö
ánni þar sem hún rennur upp undir Skaftárdal í gær.
Skaftárhlaupið dvínar en hætta af brennisteinsmengun:
Eitrað eins og blásýra
- segir Oddur Sigurðsson jarðfræðingur
Laun og lyf vega þyngst
Greidd gjöld ríkisins námu 165,8
milljörðum
króna fyrstu 8
mánuði ársins
og hækkuðu þau
um tæpa 16
milljarða frá
fyrra ári, eða um
10,6%. Útgjöld til
félagsmála voru
rétt rúmlega 100
Kristjánsson. milljarðar, en
þau vega rúm-
lega 60% af heildarútgjöldum rík-
issjóðs. Þar munar mestu um út-
gjöld til heilbrigðismála sem námu
tæplega 41 milljarði króna og
hækkuðu þau um 5 milljarða
króna frá fyrra ári. Greiðslur til
almannatrygginga námu 33 millj-
örðum og hækkuðu um 3,2 millj-
arða króna.
Jón Kristjánsson heilbrigðisráð-
herra sagði í samtali við DV í gær-
kvöld að launaþróun ætti stóran
hlut að máli um skýringar á aukn-
um kostnaði í heilbrigðiskerfinu.
70% kostnaðarins væru vegna
launagreiðslna og þá hefðu ein-
staka þættir verið vanáætlaðir likt
og lyfjakostnaður.
„Þessi staða kemur ekki upp
vegna þess að þjónustan hafi þan-
ist út,“ sagði ráðherra.
Heilbrigðis- og tryggingaráðu-
neytið fær um 40% alls ijár á fjár-
lögum og spilar vaxtaþróun eitt-
hvað inn í málið að sögn Jóns.
Spurður um úrræði bendir hann á
að þjóðin sé ekki reiðubúin til að
skera niður þjónustu. Mikið sé nú
rætt um breytt rekstrarform en
það sé einföldun að telja svoleiðis
hugmyndir einhverjar töfralausn-
ir. „En auðvitað ber mönnum að
reka heilbrigðisþjónustu eins hag-
kvæmt og aðstæður leyfa," sagði
ráðherra.
Meðal þess sem hefur verið í
umræðunni undanfarið er launa-
kostnaður vegna sérfræðinga í
heilbrigðisþjónustunni. Hann hef-
ur vaxið gríðarlega undanfarið og
eru ákveðnar aðgerðir í gangi inn-
an ráðuneytisins að sögn ráð-
herra.
-BÞ
„Þetta er eins eitrað og blásýra,"
sagði Oddur Sigurðsson, jarð-fræð-
ingur hjá Orkustofnun, í samtali við
DV í morgun. Hann sagöi að brenni-
steinsvetni í loftinu við Skaftá gæti
verið hættulegt. Fólk ætti því að
fara með varúð þegar það skoðar
verksummerkin og ætti ekki að fara
nálægt upptökunum við Langasjó
en á þeim slóðum er vinsæl göngu-
leið ferðafólks. Oddur segir aö gasiö
renni eins og ósýnileg ofan á vatns-
borðinu. Menn hætta fljótlega að
finna dauninn af brennisteinsvetn-
inu. Einkum er hættan mikil í
hauststillunum, þegar vindur rótar
ekki við eitrinu. Sérfræðingar fóru
um svæðið að þessu sinni með
mælitæki sem vara við mengun-
inni, reynslunni ríkari frá í sumar.
Þeir urðu að forða sér í fyrradag
þegar eitrið fór yfir hættumörk.
Flóðið í Skaftá náði aldrei þeirri
hæð sem jarðvísindamenn áttu von
á og er hægt dalandi. Hlaupið var þó
stórt og kröftugt, mikið sjónarspil
með ólýsanlegri og megnri jöklafýlu.
Hlaupið náði að mati manna ekki
þeim styrk sem það gerði í júli. Há-
markið var í fyrrinótt, þá runnu 650
rúmmetrar á sekúndu samkvæmt
mælingum Orkustofnunar. Heima-
menn í Skaftárdal og Svínadal í
Skaftártungu, þeir Jón i Svínadal og
Ásgeir á Ljótarstöðum, voru sam-
mála þegar þeir ræddu við fréttarit-
ara DV um að þetta hlaup væri ekki
stærra en það hlaup sem kom í sum-
ar.
„Það er alltaf hætta á gosi á þess-
um slóðum, þama hefur gosið á öll-
um öldum en merkilegt að ekki hef-
ur orðið gos á vatnasvæði Tungnaár
á sögulegum tíma,“ sagði Oddur
Sigurðsson jarðfræðingur í morgim.
Á jökulsvæðinu hafa orðið þær
breytingar á síðustu 4 til 5 öldum að
Vatnajökull hefur stækkað frá því
sem áður var en er nú aftur í rénun.
Það þýðir að mati jarðvísinda-
manna að Tungnaá verður ekki jök-
ulá þegar tímar líða, eftir eina öld
eða svo.
Jarðvísindamenn eru á vaktinni
áfram gagnvart Skaftá, þar eru að-
vörunarmælar virkir og láta vita
um allar breytingar sem kunna að
verða á ánni.
-JBP
Stefán Höröur látinn
Stefán Hörður
Grímsson skáld er lát-
inn, 83 ára að aldri.
Hann var eitt þekkt-
asta skáld sinnar kyn-
slóðar og voru verk
hans oftast kennd við
módem-isma.
Fresta úrvinnslu
Stjórn Flugstöðvar Leifs Eiríkssonar
hefur ákveðið, vegna kæru íslensks
markaðar hf. til Samkeppnisstofnunar,
að fresta úrvinnslu umsókna í forvali
fyrirtækja sem sækja um aðstöðu í flug-
stöðinni. Mbl. sagði frá.
M&M greiöi bætur
Hæstiréttur hefur dæmt Mál og
menningu hf. til að greiða Landmæling-
um íslands rúmar 2,7 milljónir króna
fyrir að brjóta höfundarrétt á Landmæl-
ingum með því að gefa í leyfisleysi út
landakort byggð á kortagrunni Land-
mælinga.
Hagvöxtur meö stóriðju
BSamtök atvinnu-
lífsins telja að óveru-
legur hagvöxtur eða
jafnvel áframhald-
andi samdráttur sé
líklegri i efnahags-
horfum á næsta ári
en hagvöxtur upp á
2,4% sem Þjóðhags-
stofnuh spáði í júní.
Stóriðja gæti hins vegar gjörbreytt
myndinni.
Lýst eftir stúlku
Lögreglan í Reykjavík lýsir eftir Irisi
Dögg Héðinsdóttur, 15 ára. Ekkert er
vitað um ferðir hennar síðan um miðj-
an dag á sunnudag. íris er um 172 sm á
hæð, með axlasítt hár og gleraugu.
Hrafns
Fyrirtæki tengt
Björgólfsfeðgum legg-
ur tíu milljónir króna
í gerð nýjustu kvik-
myndar Hrafhs
Gunnlaugssonar, sem
er gerð eftir handriti
hans og Davíðs Odds-
sonar forsætisráð-
herra. Stöð 2 greindi frá.
Hátt ieiguverð
Meðal leiguverð á 2 herbergja íbúð á
almennum leigumarkaði var rúmar
45.000 krónur í maí sílastliðnum sam-
kvæmt úttekt sem lögð var fram á fundi
félagsmálaráðs Reykjavíkur. Rúv sagði
frá.
Ákærð fyrir fjárdrátt
Kona á fertugsaldri hefur verið
ákærð fyrir að hafa dregið sér tæpar 14
milljónir króna í starfi sínu sem skrif-
stofustjóri Læknavaktarinnar hf. í
Kópavogi.
Fjárhagsáhyggjur
Félag íslenskra Ieikara og Félag leik-
stjóra á íslandi hafa áhyggjur af erfiðri
fjárhagsstöðu Leikfélags Reykjavíkur í
Borgarleikhúsinu. Ætla þau að afhenda
borgarstjóra undirskriftalista vegna
stöðunnar.
-hlh
Styrkja mynd
helgarblað
Hinn heimingurinn
í Helgarblaði DV
á morgun er ítariegt
viðtal við Harald
Sigurðsson, Halla,
sem árum saman
var helmingur
gríneykisins Halla
og Ladda. Hann tal-
ar um frægðina,
álagið og árin í skugga Ladda.
Einnig er í blaöinu stórt viðtal við
Megas sem um þessar mundir end-
urútgefur nokkra vinsælustu diska
sína. Magnús Þór segir að það sé oft
erfitt að vera Megas.
Guðrún Gísladóttir leikkona talar
um hrós, beiskju og ástina á leikhús-
inu. DV fjallar um fáfarnar slóðir i
Grænlandi, drauginn sem fylgir
Kára Stefánssyni og kynlíf í íslensk-
um bíómyndum. -PÁÁ