Dagblaðið Vísir - DV - 26.10.2002, Blaðsíða 20

20
He*hgctrhlctö 33V LAUGARDAGUR 26. OKTÓBER 2002
Hef alltaf verið óþekkur
„Sigurður segir í myndinni að lykillinn að því að
þroskast væri að hætta að gera eitthvað til að geta
byrjað aftur. Þú verður að gera eitthvað sem þú
kannt ekki. Ég er sammála þessu.“ DV-mynd. E.Ól.
Heimildamyndin Möhöguleikar um Sigurð
Guðmundsson var frumsýnd fyrir stuttu. DV
spjallaði við höfundinn, Ara Alexander Ergis
Magnússon, um upplifun hans á Sigurði, erf-
iða æsku og framtíðina.
„Ég held að fáir listamenn hafi haft jafnmikil
áhrif á mina kynslóð og Sigurður Guðmundsson,"
segir Ari Alexander sem er höfundur heimilda-
myndarinnar Möhöguleikar sem forsýnd fyrir
hálfum mánuði i Listasafni Reykjavíkur. Myndin
fjallar um starf þessa heimsþekkta listamanns sem
sjaldnast hefur verið búsettur í heimalandi sínu og
undanfarin fjögur ár alið manninn í Kína. Ari Al-
exander hafði áður gert nokkrar heimildamyndir,
m.a. um Erró, sem vakti mikla athygli fyrir tveim-
ur árum. Fyrir skömmu var líka sýnd heimilda-
mynd eftir Ara Alexander um gerð kvikmyndar-
innar Fálkar eftir Friðrik Þór Friðriksson en þeir
hafa starfað saman í mörg ár.
„Sigurður var ekkert á því til að byrja með að
leyfa mér að gera myndina en síðan hittumst við
ásamt Friðriki Þór Friðrikssyni, sem er meðfram-
leiðandi að myndinni, og eftir stutt spjall segir
hann við mig að mér sé velkomið að gera mynd um
hann en til þess að hún verði almennileg þá verði
ég að heimsækja hann í Hollandi, Berlin, Kaup-
mannahöfn og Hong Kong. Síðar í vikunni sendi
hann mér fax þar sem hann samþykkti gerð mynd-
arinnar en þetta voru skilyrðin."
Listamenn í leynifélögum
Ari Alexander hafði ákveðna hugmynd um
hvernig myndin ætti að vera. Hann vildi ekki að
hún yrði eins og heimsókn til guðs eins og margar
heimildamyndir vilja verða. „Þetta átti ekki að
verða svona „he’s a jolly good fellow" mynd þar
sem vinir hans myndu dásama hann. Ég vildi kom-
ast eins nálægt honum og hægt var. Og sú varð
raunin. Það er hann sem segir söguna i myndinni
enda á hann sérlega gott með að tjá sig.“
„Hvað er það sem þú kannt að meta við Sigurð?“
spyr ég.
„Fyrst og fremst það að hann er algerlega laus
við tilgerð og eftir fyrstu kynni okkar varð til mik-
il vinátta. Sigurður er mjög opin manneskja sem
sést á því að hann bindur sig ekki við eitt sköpun-
arform, hann hefur dreift sköpunargáfu sinni og
hann hefur enga fordóma gagnvart umhverfi sínu.
Mér hefur oft fundist að myndlistarmenn skipti sér
í hópa og þar með að nútímalist sé fyrst og fremst
fyrir aðra listamenn. Menn eru í klíkum sem líkj-
ast helst gömlu leynifélögunum sem maður var í
sem barn, Svarta höndin, Rottumar eða hvað þau
nú öll hétu. Sigurður virðist hafa svifið í gegnum
þessi átök áreynslulaust sem skýrist kannski af
því að hann hefur verið búsettur erlendis stóran
hluta sinnar ævi.“
„Og ertu ánægður með niðurstöðuna?" spyr ég.
„Ég, Sigurður og meðframleiðandinn, Friðrik
Þór erum mjög ánægðir og við þurfum ekkert að
heyra meira. Við tókum upp hundrað og tuttugu
klukkutíma af efni en myndin mátti ekki verða
lengri en tæpur klukkutími. Þannig að við hentum
ótal bútum frá Berlín og Hollandi og reyndar þurft-
um við líka að henda myndskeiði frá íslandi þar
sem Sigurður var að opna sýningu. Samstarf okk-
ar Sigurðar var það gott að við höfum ekki enn
slitið því og núna erum við að vinna að kvikmynd
saman. Myndin verður byggð á skáldsögunni
Ósýnilega konan eftir hann. Við ætlum ekki að
myndskreyta textann heldur ætlum við aö vinna
með hugmyndirnar i þeirri bók.“
„Þannig að heimildamyndagerðin er undirbún-
ingur fyrir kvikmynd i fullri lengd,“ segi ég.
„Já, heimildamyndin kennir mér að gripa ákveð-
iö andrúmsloft sem er til staðar og verða hluti af
þvi. Ég tel að til að skapa andrúmsloft eins og þarf
að gera í kvikmynd verði maður að vita hvernig á
að grípa það. Ég hef kosið að gera heimildamyndir
um menn sem eru mér hugleiknir, menn eins og
Erró, Sigurð og Friðrik Þór. Þeir eru mér reyndari
og reynslan af þvi að vinna með þeim er gott vega-
nesti þegar ég geri bíómyndina og þá hefst nýr
skóli. Sigurður segir í myndinni að lykillinn að því
að þroskast sé að hætta að gera eitthvað til að geta
byrjað aftur. Þú verður að gera eitthvað sem þú
kannt ekki. Ég er sammála þessu.“
Ég er útlagi
Ari Alexander er sonur Magnúsar Jónssonar,
leikstjóra og kvikmyndagerðarmanns, og Al-
exöndru Argunovu Kjuregei fjöllistamanns. Fyrir
nokkrum árum fór hann á slóðir móður sinnar í
Síberíu og segist vera hugfanginn af þessum
heimshluta. Síðan 1989 hefur hann heimsótt landið
reglulega og var m.a. í Moskvu þegar Sovétríkin
voru að liðast í sundur. „Ég hef alltaf verið hrifinn
af kulda og einhvern tímann vil ég gera mynd um
heimskautslöndin. Það sem heillar mig við þetta
fólk er lífskrafturinn sem sýnir hvað vilji mann-
eskjunnar til að lifa er mikill."
Faðir hans var kunnur heimildamyndagerðar-
maður en dó árið 1979 þegar Ari Alexander var ell-
efu ára gamall. „Maður er alltaf litaður af foreldr-
um sínum,“ segir Ari Alexander. „Ég hef verið að
grúska í gömlum handritum eftir hann sem eru
ótrúlega góð. Vonandi að ég geti einhvem tímann
fest þau á filmu.“
„Þekktir þú hann vel?“ spyr ég.
„Já, ég gerði það. Ég man eftir honum í leikhús-
inu og klippiherberginu og sennilega hafa þessar
ímyndir í hausnum á mér að einhverju leyti
ákvarðað mitt starfsval."
„Varstu hamingjusamur?“ spyr ég.
„Fyrstu ár ævi minnar voru mjög góð en síðan
breyttist allt þegar mamma og pabbi skildu. Ég var
tíu ára gamall og svo missti ég hann nokkru síðar.
Þá var ég á mjög viðkvæmum aldri og þurfti mik-
ið á honum að halda. Mamma hóf sambúð með
manni sem ég var mjög ósáttur við og mér finnst
hann enn þá ákaflega ómerkilegur maður. Við
fluttum til Danmerkur og þar bjó ég sem ungling-
ur. Á þessum árum fór ég í strið við umhverfið og
hef alltaf verið mjög óþekkur. Hins vegar fékk ég
mikið frelsi frá móður minni og það var enginn að
segja mér hvernig hlutirnir ættu að vera. Ég og
Jón, bróðir minn, sem er búsettur í Kaupmanna-
höfn, bjuggum til okkar eigin heim og höfum alla
tíð verið mjög samrýndir. Saman eigum við fyrir-
tækiö Ergis ásamt eiginkonu rninni," segir Ari Al-
exander.
Þessar uppeldisaðstæður leiddu til þess að Ari
Alexander upplifði sig sem sjálfskipaðan útlaga.
„Ég hef aldrei tilheyrt neinni klíku,“ segir hann.
„Það er mín gæfa því ég get aðlagað mig nánast
hvaöa aðstæðum sem er. Þessi eiginleiki hefur
komið mér á þann stað sem ég er á í dag.“
I
I