Dagblaðið Vísir - DV - 30.12.2003, Blaðsíða 16

16 ÞRIÐJUDAGUR 30. DESEMBER 2003
Fókus DV
íslendingar eyða 820 milljörðum króna á árinu 2003 en afla aðeins 801 milljarðs.
Þjóðin skuldar nærri 600 milljarða króna umfram eignir í útlöndum. Skuldir heim-
ilanna eru jafnvirði helmings eigna þeirra. DV leit á nokkrar lykiltölur frá Qár-
málaráðuneytinu.
Janúar 2003
„Eigum að
leyfa Kolbrúnu
að skoða arð-
semi hunda-
súra áAustur-
landi. “
Framsóknarmenn
áAusturlandi senda VG
kveðjumar.
„Mérfinnst
vera komin
full mann-
réttindi á ís-
landi þegar
Mogginn
kemur útá mánudögum. “
Ingvi Hrafn Jónsson
ryðursig.
„Mérfinnast
íslenskar konur
upp til hópa
vel klceddar og
hafa mikinn
áhuga áfatnaði
og ekki síst skóm og stígvél-
um. Við erum allflestar skó-
sjiíkar. “
Svava Johansen i
Sautján talar um tískuna.
íslendingar eyða ennþá um efni fram.
Vergar þjóðartekjur vaxa um 39 milljarða
króna á árinu 2003 og enda í samtals 801 milljarði,
gangi þjóðhagsspá fjármálaráðuneytisins eftir.
Þrátt fyrir þessa drjúgu viðbót mun þjóðin eyða
19 milljörðum meira á þessu ári en hún hefur afl-
að.
Lítill mínus verður stór
Fjármálaráðuneytið áætlar að þjóðarútgjöldin
á árinu 2003 verði 820 milljarðar króna. Um er að
ræða öll útgjöld þjóðarinnar, bæði einstaklinga og
opinberra aðila.
Á árinu 2002 voru þjóðarútgjöldin 764 millj-
arðar, sem voru aðeins 2 milljarðar umfram 762
milljarða tekjur þess árs. Þróunin hefur orðið sú á
þessu ári að útgjöldin hafa vaxið um 4,25% á sama
tíma og þjóðartekjur hafa ekki aukist nema um
2,25%.
Ástæða fyrir þessari öfugþróun er meðal ann-
ars sú að verðmæti útfluttrar vöru og þjónustu
lækkar um 16 milljarða en andvirði þess sem við
flytjum inn hækkar á milli ára um 4 milljarða. Það
sem mest munar hér unt er að verðmæti útfluttra
sjávarafurða mun lækka um heila 10 milljarða, úr
129 milljörðum króna í 119 milljarða.
Nærri 600 milljarða mínus
Skuldastaðan við útlönd batnaði eilítið á árinu
2003. Um mitt ár námu útlendar heildarskuldir
íslendinga - einstaklinga, fyrirtækja og opinberra
aðila - um 1056 milljörðum króna. Á móti átti
þjóðin eignir erlendis sem metnar voru á 484
milljarða.
Þetta þýðir að skuldir fslendinga umfram eign-
ir í útlöndum voru samtals 572 milljarðar. I árslok
2002 var þessi tala hins vegar 581 milljarður eða 9
milljörðum hærri.
Skuldir okkar erlendis felast í íslenskum
skuldabréfum sem seld hafa verið útlendingum
og þess Utan í öðrum skuldum af ýmsu tagi.
Einnig er fslendingum færð til skuldar bein er-
lend fjárfesting hérlendis upp á tæpa 45 millj-
arða króna.
Hamstra íslenskar skuldir
Fjármálaráðuneytið segir að nokkuð hafi
dregið úr þessum beinu fjárfestingum út-
lendinga á íslandi enda sést af tölum ráðu-
neytis að fjárfestingin var metin á 70 millj-
arða króna í árslok 2002 miðað við áður-
nefnda 45 milljarða í júní á þessu ári.
Til samanburðar er bein fjárfesting ís-
lendinga erlendis tæpir 87 milljarðar og
hefur sú tala haldist nær óbreytt frá
árinu 2001. Það ár hafði þessi liður
snarhækkað úr 56 milljörðum í
87 milljarða.
Þótt beinar fjárfesting-
ar útlendinga hér hafi
snarminnkað hefur
áhugi þeirra á inn-
Rúmur helmingur í einkaneyslu
Ef skoðað er hvernig áðurgreindum 820 millj-
örðum króna er varið sést að einkaneyslan tekur
til sín 441 mOljarð. Til svokallaðrar samneyslu
renna 215 milljarðar. Fjárfestingar einstaklinga,
fyrirtækja og opinberra aðila nema 181 milljarði.
Til skýringar skal áréttað að hin skilgreinda
samneysla í þjóðarútgjöldum endurspeglar ekki
heildarútgjöld opinberra aðila - ríkis og sveitarfé-
laga - sem nema 351 mUljarði á þessu ári. Frátal-
in eru vaxtagjöld, framleiðslustyrkir, tekjutilfærsl-
ur, fjármunamyndun og fjármagnstilfærslur.
Geir H. Haarde fjár-
málaráðherra
Fjármálaráðuneytið
segir Islendinga skulda
1056 milljarða I útlönd-
um en eiga þar eignir á
móti fyrir 484 milijarða.
Hreinar skuldir þjóðarinn-
ar erlendis hafa lækkað um
lOmilljarða frá þvlum sið-
ustu áramót.
Aukin skuldsetning vegna
íbúðakaupa hefur einnig orö-
ið til að rýra ráðstöfunartekj-
ur heimiianna."
lendum verðbréfum, sérstaklega húsbréfum,
stóraukist. Á árunum 2001 og 2002 áttu útlend-
ingar 468 miUjarða í íslenskum verðbréfum. Um
mitt þetta ár var þessi eign komin í 571 milljarð.
Ástæðan er hagstæð vaxtakjör á húsbréfum
íbúðalánasjóðs.
(búðaskuldir minnka ráðstöfunartekjur
Seðlabanki Islands áætlar að skuldir íslenskra
heimila hafi numið 760 mUljörðum króna um síð-
ustu áramót. Samkvæmt skattframtölum fyrir
árið 2002 námu skuldirnar hins vegar ekki nema
586 mUljörðum. Fjármálaráðaneytið telur þennan
mismun skýrast af því að verulegur hluti skuld-
anna sé einfaldlega ekki tíundaður á skattframtöl-
um fólks.
Ráðuneytið segir skattframtölin gefa til
kynna að eignir heimilanna hafi verið 1525
milljarðar í lok ársins 2002. Samkvæmt skatt-
framtölum hafi bæði eignir fólks og skuldir
vaxið um að meðaltali 14% á ári frá 1998
til 2001.
„Aukin skuldsetning vegna íbúða-
kaupa hefur einnig orðið tU að rýra
ráðstöfunartekjur heimilanna enda
hafa vaxtagjöld vegna íbúðakaupa
hækkað að meðaltali um 15% á ári
frá árinu 1998,“ segir í riti fjármála-
ráðuneytisins.
Aðeins hægði á þessari þróun á
síðasta ári.
gar@dv.is
„Það er mafíuhugsun að
lœknastéttin
geti komið
fram með
eina af-
stöðu og
eina skoðun
án þess að al-
menningur fái að taka þátt
í mótun slíkrar stefnu. “
Jóhann Ágúst Sigurðsson
í helgarviðtali.
„Sjálfur veit
ég ekki til þess
að ég hafi gert
neittá hlut
Davíðs og
Sjálfstœðis-
flokksins annað
en vera til og kjósa báða. “
Jóhannes Jónsson
íBónus í viðtali.
v r jmí
i
ÞJÓÐHAGSSTÆRÐIR 2002- -2003
Hagvöxtur 2002 -0,6% w 2003 1,75%
Þjóðarútgjöld -2,9% 4,25%
Viðskiptajöfnuður -0,1% -2,25%
Vinnumarkaður
Vinnuafl (1000 ársverk) 145,7 146,6
Atvinnuleysi 2,5% 3,25%
Kaupmáttur tímakaups 2,2% 3,0%
Kaupmáttur ráðstöfunartekna -0,2% 1,5%
Utanríkisviðskipti
Útflutningur sjávarafurða 5,1% -2%
Vöruútflutningur alls 6,6% -1,25%
Almennur innflutningur -4,6% 7,25%
Peninga- og verðlagsmál
Vísitala neysluverðs (verðbólga) 4,8% 2,0%
Gengisvísitala krónunnar* 131,5% 123,75%
Raunvextir 3-5 ára spariskírteina 5,4% 4,0%
*Lægri gengisvístala þýðir sterkari króna gagnvart erlendum myntum.
Heimild: Fjármálaráðuneytið