Dagblaðið - 24.05.1976, Blaðsíða 18

r
Leiklist
ÞjóAleikhúsiA:
ÍMYNDUNARVEIKIN
eftir Molióre
ÞyAing: Lárus Sigurbjömsson, Tómas GuA-
mundsson.
Tónlist: Jón Þórarinsson.
Dansar: Ingibjörg Björnsdóttir.
Leikmynd og búningar: Alistair Powell.
Leikstjóri: Sveinn Einarsson.
Ivan Illich heitir maður,
þýskur að ætt og eðli, held ég,
enda doktor bæði í guðfræði
og heimspeki, búsettur í Mex-
ikó og stendur þar fyrir ein-
hvers konar rannsóknastofnun
í samtíma-menningu með
tilheyrilegum nefndum,
fundum, ráðstefnum, ræðu-
höldum og ritstörfum. Ein af
kenningum hans gengur út á
háska sem almennu heilsufari í
iðnaðar- og velferðarríkjum
stafi af ofvexti og yfirgangi
læknavísinda og heilsugæslu og
starfstéttum og hagsmuna-
hópum sem þar eigi hlut að
máli. Læknastéttin er orðin
stórhættuleg heilsu alls al-
mennings, segir Ivan.
Kenningar Ivans Illich eru
svo sem nógu eftirtektarverðar
afspurnar, og i öllu falli sýnast
þær vel lagaðar til þess að
hrófla við og hafa jafnvel enda-
skipti á viðtekinni vísindatrú
og helgihaldi allt að tilbeiðslu á
læknisfræði, læknum, meðölum
og spítölum sem heilsulind
og sannri sálubót. En haldi
einhver að hugmyndir hans séu
barasta einhver nýmóðins
fyrirtekt, ein af þessum hug-
myndatískum sem upp koma
hvert og annaðhvert ár, og
eru óðasta gleymdar á ný,
þá ætti sá hinn sami að leggja
leið sína í Þjóðleikhúsið
þessa dagana. Það heyri
ég ekki betur en kjarn-
inn í málflutningi Illich
sé hinn sami sem heyra má í
skörulegri ræðu sem Béralde,
bróðir Argans ímyndunarveika,
heldur í umvöndunarskyni yfir
HUS-
byggi-
endur
Fyrirliggjandi:
Glerullar-
einangrun
Glerullar-
hólkar
Plast-
einangrun
Steinullar-
einangrun
Spóna-
plötur
Milliveggja-
plötur
Kynnið ykkur
verðið - það
er hvergi lœgra
JÓN LOFTSSON HF.
Hringbraut 121 Éí 10 600
UMSÓKNIR um skólavist í tónlistar-
skólanum skólaárið 1976—77 þurfa að
berast til bæjarskrifstofu Seltjarnar-
ness fyrir 1. júní nk.
Umsóknum, sem síðar berast, er ekki
víst að hægt veröi að sinna.
Umsóknareyðublöö fást á bæjarskrif-
stofunni.
Skólastjóri
DAGBLAÐIÐ. MANUDAGUR 24. MAl 1976.
Tónlistarskólinn
Seltjarnarnesi
EINS OGIVAN SEGIR
sárlösnum sjúklingnum.
Náttúran er besti læknir
mannlegra meina, náttúrlegir
lífshættir besta heilsuvarslan,
lífsmátturinn býr í manninum
sjálfum, og séu lífshættir
manns heilbrigðir sigrast hann
af sjájfsdáðum á tilfallandi
sjúkdómskvillum. Að hinu
leytinu er ekkert náttúrlegra
en deyja þegar lífsmáttur
manns loks er þrotinn.
Það þarf ekki að spyrja að
því: Béralde (sem Árni
Tryggvason leikur i Þjóðleik-
húsinu) flytur tölu sína fyrir
daufum eyrum. Skynsemi
kemur ekki sjúklingnum né
sjúkdómi hans neitt við. Og
svo mikið er líka víst að
Imyndunarveikin er ekki
klassískur gleðileikur vegna
þess að hún beri eina eða aðra,
rétta eða ranga kenningu um
heilbrigðismál, né er það þá
ástæða til að leika hana nú að
nýju í Þjóðleikhúsinu. Hitt er
kannski sönnu nær að í
sjónarmiðju. Imyndunar-
veikinnar, gervi Argans, geti að
líta sígilda persónugervinga
mannlegra eiginleika sem uppi
munu á meðan heimurinn
stendur, einfeldni, trúgirni og
sérgæsku, en kannski líka og
ekki síst góðlyndis og hrekk-
leysis. Svo mikið er víst að
„tjáning og túlkun" hins sígilda
gleðileiks veltur einkum og sér-
ílagi á skilningi sem í Argan er
lagður, en af honum helgast
önnur persónusköpun og öll
skripa- og gleðilæti leiksins.
Það er nú ekki alveg ljóst af
hverju ástæða þótti til að leika
akkúrat Imyndunarveikina
núna: vel hefði það verið vert
að fá að sjá einhvern annan af
hinum meiriháttar gleði-
leikjum Moliéres á sviði
Þjóðleikhússins. En i Bessa
Bjarnasyni á leikhúsið
vissulega á að skipa mikils-
háttar gamanleikara, sem oft
hefur verið misfarið með krafta
hans, og sannarlega átti það
inni að spreyta sig á stóru
klassísku hlutverki. Hvað gerir
Bessi úr Argan? Það er nú svo
skrýtið að í meðferð Bessa
fannst mér aðaleinkenni á
Argan vera heilbrigði og
meinleysi hans: Bessi er svo
heilbrigðislegur að unun er á
að horfa. Og fyrst og síðast er
Argan hans besti karl. Sann-
leikurinn er samt auðvitað sá
að Argan er sjúkur maður, á
sálinni ef ekki líkama sínum,
og sjúkdómur hans, sprottinn
af umhverfi og kringum-
stæðum hans, gerir hann að
sínu leyti hættulegan umhverf-
inu og fjölskyldu sinni. Þótt
Imyndunarveikin sé gleði-
leikur vantar það ekki að efni
hennar er alvarlegt.
Sýning Þjóðleikhússins er
einkar vöndugleg til að sjá,
stílhrein og smekkleg, og sýnist
fáguð út í æsar. Það kann að
vera smekksatriði hvort menn
vilja telja það kost eða galla að
Sveinn Einarsson leikstjóri
skuli ekki í sviðsetningu sinni
„leggjast dýpra“ en raun ber
vitni í túlkun Argans
imyndunarveika og þar með
hugarheims og samfélags-
lýsingar leiksins. En segja má
að sýningin eins og hún er úr
garði gerð fylgi fram „hefð-
Dóttirin (Anna Kr.istín Arngrímsdóttir), Argan og vinnukonan
Toinette (Herdís Þorvaldsdóttir).
son leggur kannski engan
nýskapandi skilning í hlutverk
Argans við leiðsögn Sveins
Einarssonar. En innan
viðtekins ramma hins afvega-
leidda einfeldnings fer hann af
mikilli háttprýði, útsmoginni
gamansemi með hlutverkið.
Einatt eru svipbrigði hans
hreint dásamleg: þetta góða
bros þegar hann kemur alsæll
inn af salerninu, lostafullt
upplit hans andspænis stólpípu
Fleurants apótekara, föður-
sem sýnist eins og sniðið handa
henni: Toinette er hinn
verðugasti andstæðingur
Argans, heilbrigðin og
lifsþrótturinn sjálfur, létt og
leikandi túlkun kankvísi og
kímni. Kvenhlutverkin eru hér
öll hið besta skipuð: Sigríður
Þorvaldsdóttir fer vitanlega
létt með Béline, konu Argans,
þótt hún fái lítt að njóta þess
hversu margt hún hefur til sins
máls gegn karlsauðnuih, og
Anna Kristín Arngrímsdóttir
Korlakór Reykjavíkur 50 óra:
Bjóða 3 erlendum kórum heim ó af mœlinu
1976 er afmælisár Karlakórs
Re.vkjavikur í margföldum
skilningi. Afmælisdagurinn. sá
fimmtugasti, var 3. janúar. Þá var
haldinn hátíðarfundur.
Þá koma hljómleikarnir nú 27.,
28.og 29. mai.
í júni kemur kórinn fram á
norrænu músíkdögunum. í haust
flvtur kórinn ásamt Sinfóníu-
hljómsveitinni Hátíðarmessu
Sigurðar Þórðarsonar. Einnig
vinnur kórinn aó útgáfu á 14
lögunt eftir Sigurð Þórðarson sem
gefin verða út á hljómplötum.
Aðalhvatamaður að stofnun
kórsins var Sigurður Þórðarson
og var hann söngstjóri i 36 ár eða
til 1962. að einu ári undanskildu
er liann var veikur. Saga kórsins
er þvi mjög samtvinnuð Sigurði
bundnum skilningi" leiksins,
og Imyndunarveikin er sá
klassískur gleðileikur sem lang-
mest hefur komið við íslenska
leiklistarsögu. Það held ég að sé
enginn eðlismunur á sýningu
Þjóðleikhússins og ótöldum
áhuga- og leikfélagasýningum
leiksins áður á íslensku sviði,
aðeins sá munur sem kemur til
af starfskröftum og vinnu-
brögðum í Þjóðleikhúsinu.
En útífrá þessum bæjar-
dyrum hygg ég að margt megi
segja loflegt um sýninguna og
hafa af henni heilmikla
ánægju, eða það var að minnsta
kosti min reynsla. Bessi Bjarna-
legir tilburðir við Louison
litlu dóttur sína (sem
Kristín Jónsdóttir lék með
miklum þokka). Og öfgun-
um í skapferli hans er svo
sem 'til skila haldið: yfir-
ganginum yfir sína nánustu,
angist hans og umkomuleysi
þegar hann heldur að fólk hafi
loks slegið að sér hendinni. En
víst saknar maður þess að allri
þessari tækni skuli hafa vera
einbeitt að sjálfráðri meðferð
og útleggingu hlutverksins.
Og það er ekki að spyrja að
Herdísi Þorvaldsdóttur: eftir
alltof fáar og stopular stundir á
umliðnum árum er hún loks
komin á ný í stórt hlutverk
Karlakór Reykjavíkúr heldur upp
á 50 ára afmæli kórsins á fimmtu-
daginn, föstudaginn og laugar-
daginn kemur. Auk þess sem kór-
inn syngur til að minnast afmæl-
isins koma fram þrír kórar sem
boðið hefur verið hingað vegna
afmælisins. Gestakórarnir eru:
Muntra Musikanter frá Helsinki,
Gulberg Akademiske Kor frá Osló
og Norwegian Singing Society frá
New York.
Kórarnir þrír syngja f.vrst og
fremst fyrir styrktarfélaga Karla-
körs Re.vkjavíkur. Einn gestakór-
anna. Muntra Musikanter. heldur
sérstaka hljómlelka í Háskólabíói
f.vrir almenning. Hinir gestakór-
arnir tveir halda hljöntleika utan
Reykjavikur. norski kórinn í Mos-
fellssveit en bandaríski kórinn á
Kel'lavikurflugvelli.
Hafa borið hróður
Íslands til yfir 100
borga í 3 heimsólfum