Dagblaðið - 26.09.1977, Qupperneq 10

‘10
JIAGBLAÐIÐ. MANUDAGUR 26. SEPTEMBER 1977.
Útgefandi Dagblaöiö hf.
Framkvœmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson. Ritstjóri: Jónas Krístjénsson.
Fróttastjóri: Jón Birgir Pótursson. Ritstjómarfulltrúi: Haukur Helgason. Skrífstofustjórí rítstjómar:
Jóhannes Reykdal. fþróttir: Hallur Símonarson. Aöstoöarfróttastjóri: Atli Stoinarsson. Handrít:
Ásgrímur Pálsson.
Blaðamenn: Anna Bjamason, Ásgeir Tómasson, Bragi Sigurfisson, Dóra Stefánsdóttir, Gissur
Sigurösson, Hallur Hallsson, Helgi Pótursson, Jónas Haraldsson, Katrín Pálsdóttir, Ólafur Geirsson,
Ólafur Jónsson, Ómar Valdimarsson, Ragnar Lár.
Ljósmyndir: Bjamleifur Bjamleifsson, Hörður Vilhjálmsson, Sveinn Þormóösson.,
Skrifstofustjóri: Ólafur Eyjólfsson. Gjaldkerí: Þráinn Þorleifsson. Dreifingarstjóri: Már E. M.
Halldórsson.
Ritstiórn Síðumúla 12. Afgreiðsla Þverholti 2. Áskríftir. aualýsingar og skrifstofur Þverholti 11.
AAalsími blaðsins 27022 (10 línur). Askríft 1500 kr. á mánuði innanlands. i lausasölu 80 kr
eintakið.
Setning og umbrot: Dagblaðið og Steindórsprent hf., Ármúla 5.
Myndaog plötugerð: Hilmirhf. Síðumúla 12. Prentun: Árvakur hf. Skeifunni 19.
Gylfi hættur
Yfirlýsing Gylfa Þ. Gíslasonar
um að hann láti af þingmennsku
er stórmerkileg frétt. Gylfi hefur
um langt skeið verið í röð topp-
anna í pólitíkinni, þingmaður í 32
ár og ráðherra í 15 ár samtals.
Hann er tvímælalaust einn
hæfasti stjórnmálamaður landsins
aðrir foringjar Alþýðuflokksins.
Athyglisvert er, að hann er aðeins sextugur,
meðan talið hefur verið, að þingmenn ættu að
hætta sjötugir, og margir þraukað eftir það.
Stjórnmálamenn eru oft beztir milli sextugs og
sjötugs. En stjarna Gylfa hefur fjarað út. Undir
hans forystu lenti Alþýðuflokkurinn í mikilli
lægð, sem óvíst er, að hann komist aftur úr.
Almenningi hefur gengið illa að skilja Gylfa
og þá samsetningu stjórnmálarefs, hagfræðings
og listamanns, sem í honum ólgar. Þetta skiln-
ingsleysi hefur gert andstæðingum Gylfa auð-
velt fyrir. Hann hefur með réttu verið sakaður
um hentistefnu og þátttöku í samtryggingar-
kerfi stjórnmálaflokkanna.
Hæfileikar Gylfa Þ. Gíslasonar komu einna
bezt fram í viðreisnarstjórninni. Þá var það mál
þeirra, sem bezt þekktu, að hann gengi næstur
Bjarna Benediktssyni um hæfileika. En
viðreisnarstjórnin varð Gylfa dýr. Hann hafði í
upphafi ferils síns verið á vinstra væng Alþýðu-
flokksins. En samstarfið við Sjálfstæðisflokk-
inn í viðreisnarstjórninni svipti Alþýðuflokk-
inn enn fylgi meðal verkafólks. Almenningur
skildi Gylfa enn verr en áður, þegar hann
virtist samlitur foringjum Sjálfstæðisflokksins.
Gylfi hefur notið fylgis vegna hæfileika, en
honum hefur ekki tekizt að safna um sig fjölda-
fylgi. Jafnvel innan fámenns hóps, sem hefur
stjórnað Alþýðuflokknum, hefur fylgi hans
verið af skornum skammti. Oftast hafa ýmsir
aðrir fengið meira fylgi en hann, þegar til
dæmis hafa verið kosnir fulltrúar á flokksþing í
Alþýðuflokksfélagi Reykjavíkur. Því má vel
skilja, að hann fýsi ekki í hart prófkjör nú.
Gylfi átti fyrir þremur árum frumkvæði að
því, að Benedikt Gröndal tók við af honum sem
formaður Alþýðuflokksins. Eftir að ungu
mennirnir í Alþýðuflokknum knúðu fram, að
prófkjör skyldu fara fram um framboð flokks-
ins í kjördæmunum, kom upp sú staða, að vera
mátti, að Benedikt og Gylfi berðust um efsta
sæti listans í Reykjavík. Benedikt er annað
betur lagið en að halda sambandi við almenna
kjósendur sína. Hann var orðinn uggandi um
framtíð sína í Vesturlandskjördæmi ogsetti því
fram þá einkennilegu kenningu, að formaður
Alþýðuflokksins þyrfti endilega að vera í fram-
boði í Reykjavík.
Við þessar aðstæður hefur Gylfi Þ. Gíslason
ákveðið að draga sig í hlé frá þingmennsku en
láta áfram til sín taka í stjórnmálum.
og hæfari en
t
B
Mikill tími
páfa fer í að
taka á móti
þjóðarleiðtogum
— Páll páf i er 80 ára í dag
llllllllllllllll!llllllllllllllll!llllllllllll!llllllllllllllllllllllllllllll!llllllllllllllllllllllllll!llll||||||!li|[||||||||||||||||||
Víst eru til
biáir hestar
( — spjallað við Alcopley
Oft hef ég velt þvl fyrir mér
hversu fátækari heimurinn
væri af góðum listamönnum ef
tilviljanir og stundum smáslys
hefðu ekki átt sér stað og orðið
til þess að ýta þeim sem voru að
fást við annað út á lista-
brautina.
Ef dr. Alfred L. Copley hefði
ekki fundið kassa með penslum
og litum fyrir utan dyrnar sínar
dag nokkurn á árinu 1939 hefði
hann líkast til ekki orðið
málari, en verið vís með að
snúa sér að einhverri annarri
listgrein, sem mótvægi við
vísindastörf sln.
Það mun víst vera frekar
fátftt I dag á öld sérhæfingar að
rekast á mann sem er virkur á
tveimur starfssviðum, svo
gjörólíkum, sem málaralist og
raunvísindi eru.
Listmálarinn, sem undan-
farnar vikur hefur sýnt myndir
sínar að Kjarvalsstöðum undir
nafninu Alcopley er einn af
þessum sérstæðu manneskjum.
Hann hefur lifað, eftir þvi
sem hann sjálfur segir, I sátt og
samlyndi með lækninum, lff-
eðlisfræðingnum og blóð-
sérfræðingnum Dr. Alfred L.
Copley I hartnær 40 ár, án þess
að annar hafi skyggt á hinn eða
svo mikið sem afbrýðisemi hafi
átt sér stað. Margir halda þvl
fram að með aukinni þekkingu
mannkynsins færist vísindi og
listir slfellt nær og sé maður á
annað borð kominn út I eitt-
hvað slikt ætti að vera auðvelt
að söðla frá einni grein yfir I
aðra. En það veit aðeins sá sem
reynt hefur. Fáeinir vfsinda-
menn hafa notað listirnar sem
tæki til að hjálpa þeim að öðlast
meiri þekkingu um heiminn.
Svo var til dæmis um snilling-
inn Leonardo sem fyrst og
fremst var náttúrufræðingur
og afburða uppfinningamaður.
I sýningarskrá segir Alcopley
m.a. um þetta tvöfalda líf: List
og vfsindi eru ólfkar afleiðingar
mannlegrar hugsunar. Þar sem
visindin eru að mestu leyti
byggð á sundurliðun og rökvfsi,
grundvallast listir fyrst og
fremst á hugmyndaflugi sam-
færingu. Hugarflugið fæðir af
sér ályktanir sem skipt geta
sköpum innan vísindanna og
þar leggjast þvf vfsindi og listir
á eitt. Þar sem ég hef samtimis
starfað sem vísindamaður og
listamaður er sú reynsla er ég
tjái í myndum minum reist á
þessu tvennu, hugarflugi og
rökvisi.
Suður á Fálkagötu tekur
Alcopley á móti mér, litríkur
persónuleiki á rauðri skyrtu
með mikið og úfið hár. Á snaga
í ganginum hangir svört alpa-
húfa.
Ég leita ósjálfrátt að skær-
græna hálsbindinu sem blaða-
maður Morgunblaðsins er
búinn að gera landsfrægt en f
dag hefur Alcopley sett upp
fjólublátt hálsbindi. Eg fæ þær
upplýsingar að það sé heklað af
einkadóttur listamannsins og
Nfnu heitinnar Tryggvadóttur,
Unu Dóru, sem ber nafn Unu I
Unuhúsi.
Alcopley býður upp á nýjan
silung og spyr hvort ég vilji
hann framreiddan á japanska
vfsu eða soðinn? Til frekari
skýringar bætir hann við,
japanir borða fiskinn hráan,
það tók mig tfma að læra að
meta hann en nú þykir mér
hann hreinasta lostæti .... þeir
borða hann bæði með haus og
hala I Japan. Af því að ég er
vanafastur fslendingur bið ég
um silunginn soðinn.
Mig hefur lengi grunað að
þessi maður sé ekki við eina
fjölina felldur f listum og ég fer
að svipast um hvort ég sjái ekki
eitthvert hljóðfæri í stofunni.
þó ekki væri nema litla flautan
sem hallaði sér kæruleysislega
upp að vegg.
Nei, Alcopley leikur ekki
lengur á hljóðfæri, en sem ung-
ur drengur lærði hann að spila
á fiðlu og við fórum að tala um
myndlistarmenn sem einnig
hafa verið góðir tónlistarmenn.
Við tölum um rússneska
málarann Kandinsky sem gaf
myndum sfnum hljómlistar-
nöfn og Alcopley segir mér frá
því hvernig fundum þeirra bar
saman f Dresden, fæðingarborg
Alcopleys, en þá var hann
unglingsdrengur.
Alcopley: Ég var svo lán-
samur að alast upp i Dresden
sem er gömul þýsk menningar-
borg og átti listaháskóla sem
fóstrað hefur marga garpa á
sviði myndlistar og hönnunar.
Kokoschka, austurrfski
málarinn, sem hvað frægastur
hefur orðið fyrir persónu-
túlkanir f málverkum sfnum,
var á sinum tfma kennari við
skólann og mörg bestu verka
hans eru frá Dresdentíma-
bilinu. Síðar varð Otto Dix,
þýski ádeilumálarinn, prófess-
or við skólann. Hann varð
síðar illilega fyrir barðinu á
nasistum þegar þeir hófu her-
ferð sina gegn „úrkynjaðri list“
í Þýskalandi. Nú,-þegar ég var
fjórtán ára fór ég á fyrirlestur
sem Kandinsky hélt. Eftir fyrir-
lesturinn fannst mér ég
endilega verða að spyrja hann
um eitthvað til að fá tækifæri
til að tala við hann og áður en
ég vissi af var ég búinn að
beina til hans spurningum, sem
hann svaraði með mikilli
vinsemd. Það var ákaflega
mikils virði fyrir mig, að hann
talaði við mig eins og fullorðinn
mann, þessi stutti fundur hafði
mikil áhrif á mig.
Reyndar eiga þeir Kandinsky
og Alcopley um margt sam-