Dagblaðið - 26.11.1977, Blaðsíða 4

DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 26. NÖVEMBER 1977.
SKILUÐU 21ÍBÖÐ Á AKUREYRI35-
40% UNDIR VÍSITÖLU BYGGINGAR-
KOSTNAÐAR Á AFHENDINGARDEGI
Ef þeir sem ódýrast byggja væru látnir sjá um allar húsbyggingar á landinu spöruðust
5-6000 milljónir króna á hverju ári.
Fjölbýlishúsið að Hjallalundi
5—7 á Akureyri var afhent í
síðustu viku og blaðamönnum
sýnt húsið. Var þetta ósköp
venjuleg athöfn með prúðbúnu
fólki og veitingum, en eitt er þó
athyglisverðast: Smári hf. var
enn einu sinni að afhenda bygg-
ingu ^langt undir kostnaðar-
verði og byggingarvísitölu. A
það skal nú litið nánar.
kostar 49 þúsund krónur. Sam-
kvæmt byggingarvísitölu og út-
reikningum Hagstofunnar frá
því í október þá kostar fermetr-
inn kr. 56.000 í húsi tilbúnu
undir tréverk, en í fullfrá-
gengnu húsi utan sem innan kr.
84.000.
Það lætur því nærri að
Smárinn framleiði íbúðir sem
eru .35—40% undir byggingar-
greidd af verkkaupa, hver sem
í hlut á. Aðalatriði tel ég þó
vera, sagði Tryggvi, hve vel við
skipuleggjum verkin. Við
höfum aflað okkur góðra tækja
og síðast en ekki sizt höldum
við mjög vel utan um alla hluti,
reynum að láta eins lítið og
mögulegt er fara í súginn,
nýtum allt upp til agna.
Tryggja sig fyrir
iífstíð á einni blokk
Þetta er enginn galdur. sagði
Frá afhendingu verkamannabústaðanna. Bæjarstjórinn Helgi Bergs annar frá hægri og Tryggvi
Fálsson framkvæmdastjóri lengst til hægri.
Tilboð voru opnuð 24. maí
1976. Þrjú tilboð bárust og var
tilboð Smárans lægst,
84.451.500 krónur er var 82%
af áætlun verkkaupa. Aætlunin
var 102.628.270 krónur. Mis-
munurinn er 18.176.770 krónur.
Hin tilboðin tvö sem bárust
voru 90% og 93% af áætlun
verkkaupa. Af því leiðir að
munurinn milli lægsta til-
boðsins og hinna er 8% og 11%.
Tilboð Smárans náði til alls
þess sem þarf til að fullgera
húsið að utan og innan að frá-
töldum eftirfarandi atriðum,
sem eru 18—23% af heildar-
byggingarkostnaði: Byggingar-
ieyfi. gatnagerðar- og
heimtaugargjöld, eldavélar,
eldhúsinnréttingar og fata-
skápar (sem Hagi annaðist),
innihurðir (sem Þór annaðist)
og bráðabirgða kyndiklefi
ásamt búnaði og lögnum að
húsi, sem Smári annaðist að
mestu samkvæmt reikningi.
Framkvæmdirnar hófust í
júní og hafa staðið sleitulaust
síðan eða í um 15 mánuði. Inn í
dæmið hafa komið skæruverk-
föll og yfirvinnubann, sem
þjóðin varð fyrir á sl. sumri.
49 þúsund kr. á
hvern gólffermetra
Kostnaður Smárans við þessa
framkvæmd er á þessa leið: Til-
boðsupphæðin 84.451.500
krónur og verðbætur sam-
kvæmt samningi 16.385.800
krónur. Umframgreiðslur
vegna ófyrirséðrar aukavinnu í
grunni hússins tæpar 2.5 millj.
Viðbótareinangrun á þak, sem
beðið var um, kr. 265.000 —
og bráðabirgða kyndiklefi, sem
áður er um getið, 746 þúsund
krónur. Heildarkostnaður við
verkið er því 104.416.014
krónur með aukaverkefnum.
Sé hins vegar aðeins miðað við
tilboðsupphæðina og verð-
bætur og önnur samningsatriði
er heildarkostnaðurinn
100.837.300 kr. Er það 1.790.000
kr. undir þeirri áætlun sem
verkkaupi lagði fram fyrir 18
mánuðum. Mun slíkt einsdæmi
i byggingariðnaði hér á landi.
Sámkvæmf framanskráðu
kostar hver fbúð frá h£ndi
Smárans 4.970.000 að meðaltali,
sem þýðir að gólffermetrinn
Allt eru þetta föst verð og
óbundin vísitölu. Gólffermetr-
inn í þessu húsi kostar 74.000
krónur sem er 13% undir bygg-
ingarvísitölu.
Spara mó
5—6 milljarða
Tryggvi Pálsson sagði að ár-
lega væru byggðar um það bil
2000 íbúðir á landinu. Með því
að láta verktaka byggja þessar
íbúðir sem sannanlega geta og
vilja byggja þær fyrir raun-
verulegan kostnað er hægt að
spara þjóðinni 5—6 milljarða á
ári. Það er ekki lítil upphæð til
að draga úr verðbólgu.
Þetta er hins vegar ekki hægt
að gera nema fjármagninu sér
rétt stýrt. En var ekki Hús-
næðismálastofnun ríkisins sett
á fót með það fyrir augum að
lána til íbúðakerfisins fyrst og
fremst þeim, sem þurfa þess
með og byggja íbúðir innan
ákveðinna marka? Allt of mikið
er lánað til lúxusíbúða, dýrra
raðhúsabygginga á miklum
gólffleti og til lúxuseinbýlis-
húsa.
Tryggvi Pálsson telur að
fyrst og fremst eigi að veita
þeim byggingaraðilum fyrir-
greiðslu er geta og vilja selja
ódýrt. Þeir eigi að fá tækifæri
til að byggja óhindrað og fram-
Ieiða hús eins og þeir væru að
framleiða vöru á lager. Með því
móti skapaðist möguleiki til að
halda verðinu niðri og þá yrðu
þeir sem byggja dýrt að komast
út úr fjármögnun á eigin
spýtur.
Tryggvi Pálsson segir: „Það
segir sig sjálft að húsnæðis-
Tryggvi Pálsson fram-
kvæmdastjóri Smárans.
borgun láns til þess húss er
ekki væntanleg fyrr en í
febrúar eða marz á næsta ári.
Allir hljóta að sjá að nærri er
útilokað að byggja við þessa
fjármögnun.
Tryggvi taldi að það hlyti að
vera hagur Húsnæðismála-
stjórnar að beina fjármagninu
fyrst og fremst til þeirra, sem
byggja ódýrt. Ef Húsnæðis-
málastjórn styddi við bak
þeirra myndu án efa fleiri og
fleiri fara inn á þá braut að
tuttugu og ein ibúð og neildarKostnaour hússins rétt um 100 milljónlr króna. DB-myndir F. Ax.
vísitölu á afhendingardegi. Um-
rætt hús er 21 íbúð. Þrjár
þriggja herbergja íbúðir á jarð-
hæð, tvær fiögurra herbergja
íbúðir á hverri hæð þar fyrir
ofan i hverju stigahúsi. Meðal
grunnflötur íbúðar er rétt rúm-
lega 100 fermetrar. Neðstu
Ibúðirnar aðeins minni en
hinar stærri.
Kolvitlaus
byggingarvísitala
— Af hverju getur Smárinn
hf. selt hús ár eftir ár undir
kostnaðaráætlunum og bygg-
ingarvísitölu?
— Fyrir það fyrsta er. sú
byggingarvísitala, sem gefin er
út kolvitlaus, segir Tryggvi
Pálsson, framkvæmdastjóri
Smárans. Hún styðst ekki við
raunverulegan kostnað í dag.
Rekstur okkar er ekki frá-
brugðinn öðrum rekstri i bygg-
ingariðnaðinum, en Smárinn er
með vel þjálfað starfslið og gott
skipulag á öllu. Fyrirtækið er
vel uppbyggt og aldrei er lagt í
neina aukavinnu, sem ekki er
hægt að heimfæra á fyrirtækið.
öfug dæmi þekkjast í ýmsum
smáfyrirtækjum. Hér er allt
selt út á fullri reikningsvinnu
— sem sagt hver vinnustund
Tryggvi. Það er ágæt saga sem
maður heyrir stundum fleygt
fyrir sunnan, að verktaki, sem
fær úthlutað einni blokk, sé
búinn að tryggja sig fyrir lífs-
tíð. Hann þurfi ekki annað en
byggja blokkina upp á 2—3
árum og að því loknu sé hann
búinn að komast yfir það fjár-
magn, sem hann þarf til að lifa
af það sem eftir er. Augljóst er
að svona fjölbýlishús eins og
við byggjum árlega kostar f dag
fullfrágengið hiá okkur .180
milljónir. Sá sem byggir
sllkt hús fyrir 30% hærra verð
hefur 54 milljónir til að spila
með umfram okkur.
Og Smárinn heldur áfram á
sinni braut. Nýlega var skrifað
undir samninga við Akureyrar-
bæ um byggingu leiguíbúða
samkvæmt nýrri áætlun.
Tuttugu íbúðir verða í því húsi
og þær seldar fullfrágengnar í
hólf og gólf, með teppum á gólf-
um, grasi á lóðum og malbikuð-
um bílastæðum. Þeim á að skila
um áramótin 1978-9. Verð
þeirra er: 2ja herbergja 4.940
þúsund, 3ja herbergja 5.890
þúsund og stærri gerð 3ja her-
bergja íbúða kostar 7.220.000
krónur. Fjögurra herbergja
íbúðir kosta 7.890.000 krónur.
stjórnarlánið er miklu meiri %
af húsverðinu hjá okkur sem
byggjum fyrir 74 þúsund
krónur hvern gólffermetra,
heldur en hjá þeim sem dýrar
byggja. Lánið er 30-35% af hús-
verði í Smárabyggingu. í ýms-
um íbúðum í Reykjavík er lánið
15% af húsverðinu.
Löng bið eftir
lónum
En það er stór og erfiður
baggi hjá þeim sem byggja
ódýrt að bíða eftir þessari fjár-
mögnun, sem yfirleitt kemur
alltof seint. Hús sem Smárinn
byggði í fyrrasumar var
hálfnað að kostnaði til þegar
fyrsta lángreiðslan kom frá
Húsnæðismálastjóra. Nam hún
þriðjungi lánsins eða 900 þús.
kr. á íbúð. Svo var það
ekki fyrr en rúmum mánuði
eftir að 80% ibúa hússins voru
fluttir inn sem önnur greiðsla
lánsins kom, aðrar 900 þúsund
krónur. Þriðji hluti er ókominn
enn og ekki von á honum fyrr
en I janúar. Smáramenn eru
fyrir löngu farnir frá þessu
húsi og hafa byggt annað hús I
millitíðinni, sem verður
hálfnað um áramót. Fyrsta út-
byggja ódýrt til þess að fá fjár-
mögnun.
Tryggvi sagði að þegar verð
þeirra verkamannabústaða sem
nú hefur verið skilað til stjórn-
ar verkamannabústaða á Akur-
eyri hafði verið reiknað upp
væri verðið frá verktökunum
(Smára, Haga og Þór), 5.8
milljónir króna eða 58 þúsund
krónur á fermetra. Stjórn
verkamannabústaða gefur
slðan upp að meðalverð sé 6.8
milljónir króna. Mismunurinn
er ein milljón á hverja Ibúð.
Þar getur ekki verið um annað
að ræða en teikni- og hönnunar-
kostnað, gatnagerðargjald, sem
er 15000 kr. á íbúð (1500 kr. á
fermetra) og loks fjármagns-
kostnað og byggingaeftirlit. Er
þetta orðin að dómi Tryggva há
tala, þegar þessir liðir eru um
15% af byggingarkostnaði.
Búið er að byggja hlutfalls-
lega margar fbúðir á Akureyri
samkvæmt lögum um verka-
mannabústaði og þykir gefast
vel. Núverandi stjórn verka-
mannabústaða Akureyrar skipa
Sigurður Hannesson form.,
Stefán Reykjalín varaform.,
Freyr Öfeigsson, Viðar Helga-
son, Ari Rögnvaldsson, Jón
Helgason og Jón Ingimarsson.