Dagblaðið - 26.11.1977, Blaðsíða 11

DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 26. NÖVEMBER 1977.
11
Slökkviliösmenn í London krefjast kjarabóta og standa með kröfu-
spjöld sín á götunni; í baksýn er Big Ben og þinghúsið.
leik meö þvi að ganga ekki til
samnina viö slökkviliðsmenn.
Viðbrögð stjórnvalda hafa
hingað til ekki verið önnur en
þau að setja fimmtán þúsund
hermenn til slökkvistarfa. Ur-
valssveitirnar eru úr flugher og
flota og hafa þær allfullkomin
tæki til að vinna með. En þær
eru aðeins skipaðar nokkur
hundruð mönnum. Meginhluti
hermannanna hefur aðeins úr-
eltar slökkvibifreiðir, meira en
tuttugu ára gamlar. Hafa þær
verið í geymslum og eru aðeins
ætlaðar í sérstökum neyðartil-
fellum. Hafa hermennirnir nú
um eitt þúsund bifreiðir» sem
eru raunverulega aðeins stórar
flutningabifreiðir með vatns-
tanki og stigum.
Eins og í seinni
heimsstyrjöldinni
Margir eldri Bretar minnast
baráttunnar við eldsvoða í
seinni heimsstyrjöldinni, þegar
loftárásir Þjóðverja voru sem
mestar á borgir í Bretlandi. Þá
voru hermenn fjölmennir við
eldvarnastörf eins og nú gefur
að sjá í sjónvarpinu daglega.
Stjórn Callaghans virðist
ákveðin í að láta ekki undan
kröfum slökkviliðsmanna um
launahækkun. Þeir krefjast
30% hækkunar en hefur verið
boðið 10%. Markmið stjórnar-
innar er að halda öllum launa-
hækkunum innan þeirra
marka. Öttast hún að ef látið
verður undan slökkviliðsmönn-
um muni aðrir hópar launþega
koma á eftir. Merlyn Rees
innanríkisráðherra hefur
meira að segja lýst því yfir að
honum hafi borizt yfirlýsingar
frá forustumönnum annarra
launþegahópa um, að þeir muni
feta í fótspor slökkviliðsmanna.
Ríkisstjórnin álítur að höfuð-
nauðsyn sé að halda niðri verð-
bólgunni, auka atvinnutæki-
færi og stöðva alls kyns skæru-
verkföll. Til að ná því marki,
segja talsmenn hennar, verður
að takmarka launahækkanir
við 10%.
Gefum okkur ekki, segja
slökkviliðsmenn
Slökkviliðsmenn eru einnig
mjög ákveðnir og segjast undir
engum kringumstæðum sætta
sig við 10% tilboð stjórnarinn-
ar.
Brezka dagblaðið Daily Mail
lét kanna hug almennings til
deilunnar. Niðurstaða könn-
unarinnar var sú að 63% Breta
telja, að slökkviliðsmennirnir
eigi að fá meiri launahækkun
en sem nemur 10%, sem stjórn-
in hefur boðið. Aftur á móti
reyndust 48% telja verkfall
þeirra réttlætanlegt en jafn-
margir voru því andvígir.
Mesti bruninn síðan verkfall-
ið hófst fyrir níu dögum var
þegar eldur komst í raforkuver
nærri Londón. Voru her-
mennirnir hátt á annan sólar-
hring að berjast við eldinn.
Slökkviliðsmenn, sem fylgdust
með aðförunum sögðu að
þjálfaðir menn með fullkomin
tæki hefðu ráðið niðurlögum
hans á um það bil klukkustund.
Orkuverið framleiddi 2% af
allri raforku á Bretlandseyjum.
Mun það ekki komast aftur í
gagnið fyrr en eftir nokkurra
mánaða viðgerð.
Logarnir léku um
milljón lítra af
eldfimum vökva
Fullyrt er að ekki hafi munað
nema hársbreidd að illa færi,
þegar eldur varð laus í vöru-
húsi í Stratford í austur
London. Eldtungurnar léku á
tímabili um tanka sem í eru ein
milljón lítrar af mjög eldfimum
vökva. Vildi svo vel til að vind-
átt breyttist svo tönkunum varð
bjargað.
Hermennina skortir flest
það, sem nú er talið nauðsyn-
legt við eldvarnir. Hafa þeir
aðeins úrelta stiga og engin
kvoóutæki.
Slys hafa verið tíð meðal her-
mannanna, sem í eldvarnasveit-
unum eru. Oftast hafa þeir
fengið reykeitrun en beinbrot
hafa einnig verið tíð.
Spurningar um hvers vegna
hermönnunum sé ekki heimilað
að nota hin fullkomnu tæki
slökkviliðsins, sem liggja
ónotuð á slökkvistöðvum, eru
orðnar mjög áleitnar.
Ríkisstjórnin fullyrðir að
þeir kunni ekki með þau að
fara. Marga grunar þó að ástæð-
an sé sú, að stjórnin vilji ekki
taka þá áhættu að lenda í deil-
um við slökkviliðsmenn ef tæk-
in og slökkvistöðvar yrðu
teknar í notkun.
Léleg aðstaða
hermatinanna
Einnig þykir öll starfsaðstaða
hermannanna lítt til fyrir-
myndar. Verða þeir að sofa og
búa í úr sér gengnum bröggum.
Þreytu er einnig farið að gæta
meðal þeirra.
Slökkviliðsmennirnir eru
ekki heldur taldir í öfunds-
verðri aðstöðu. Samtök þeirra
eru á engan hátt viðbúin löngu
verkfalli, hafa til dæmis enga
sjóði til að greiða félögum sín-
um verkfallsstyrki.
Laun í Bretlandi hafa lækkað
um 6% að raungildi síðustu
þrjú ár og opinberir starfs-
menn eins og slökkviliðsmenn
hafa orðið einna verst úti.
Slökkviliðsmenn hjá einka-
fyrirtækjum hafa mun hærri
laun en félagar þeirra hjá hinu
opinbera og munar þar allt að
helmingi.
Slökkviliðsmenn nó
ekki meðallaunum
Núverandi laun slökkviliðs-
manna eru 65 pund á viku, sem
er nokkru lægra heldur en
meðallaun í Bretlandi.
Ekki eru allir ánægðir með
verkfallið og þess eru dæmi að
neitað sé að afgreiða slökkvi-
liðsmenn á ölkrám og einnig
fréttist af tannlækni einum,
sem strikaði fjölskyldu slökkvi-
liðsmanna af skránni yfir sjúkl-
inga sína.
Slökkviliðsmenn hafa einnig
gripið til ýmissa örþrifaráða.
Þess eru dæmi, að þeir hafi
tekið ljósmyndir af félögum
sínum, sem ekki hafa staðizt
mátið og hjálpað hermönnum
við eldsvoða.
Frétzt hefur af símahringing-
um til lausráðinna slökkviliðs:
manna úti á landsbyggðinni að
næturlagi. Hafa þeir verið narr-
aðir af stað á slökkvibifreiðum
vegna brunatilkynninga, sem
síðan hafa reynzt fals eitt. Hafa
sumar þessara símhringinga
verið raktar til slökkviliðs-
manna. Lausráðnir slökkviliðs-
menn eru ekki í verkfalli.
Slökkviliðsforingjar
gefa hermönnunum róð
Yfirmenn i slökkviliðinu
hafa sumir hverjir veitt ráð-
leggingar, þegar hermennirnir
hafa verið að slökkva elda. Þeir
eru þó einnig í verkfalli og vilja
margir slökkviliðsmenn að
þessum ráðleggingum sé hætt.
Yfirmennirnir verja gerðir
sínar með því, að ef þeim sé
ekki haldið' áfram verði elds-
voðar í London óviðráðanlegir.
Sú spurning brennur þó helzt
á vörum almennings, hvað
verða muni ef eldur kemur upp
í sjúkrahúsum, elliheimilum
eða skólum.
Munu slökkviliðsmennirnir
þá koma til hjálpar?
„Það verðum við að gera,“
svaraði einn þeirra, þegar
blaðamaður spurði hann þess-
arar spurningar, ,,en í guðanna
bænum hafðu það ekki eftir
mér,“ sagði hann síðan.
Tónlistarfélagið:
STRADIVARI-
kvartettinn
Tónlistarfólagifi, þrifiju tónleikar fyrir
styrkarfólaga í Austurbœjarbíói, 19.11. '77.
Stradivari-kvartettinn.
Efnisskrá:
Mozart: Strengjakvartett í G, K387.
Samuel Barber: Strengjakvartett, op. 11.
Dvorak: Strengjakvartett í F, op. 96, „The
Nigger".
Stradivari-kvartettinn hélt í
annað sinn tónleika á Islandi sL
laugardag, en hann kom hingað
einnig í fyrra á vegum Tón-
listarfélagsins. Kvartettinn var
stofnaður árið 1960 og hefur
hróður hans vaxið ár frá ári og
hann öðlast virðingu og aðdáun
tónlistarunnenda um allan
heim, bæði gegnum tónleika og
hljómplötur, og réttilega verið
nefndur „einn hinn besti í
heimi“.
En hver er hinn besti í heimi
veit enginn. Þegar flytjendur
hafa komist eins nálægt tækni-
legri fullkomnun og félagarnir
í Stradivari-kvartettinum, eða
hver sem það er, þá fer túlkun-
in að verða það sem leitast er
við að ná fullkomnun í. Til
allrar hamingju getur enginn
sagt hvað er fullkomin túlkun,
þegar út á það svið er komið, þá
er það orðið persónubundið
mat hvers og eins í það og það
skiptið. Það sem manni finnst
komast næst fullkominni túlk-
un á ákveðnu verki í dag, er ef
til vill ekki nógu gott á morgun.
Stradivari-kvartettinn hefur
komist mjög nálægt hinni
tæknilegu fullkomnum. Kvart-
ettinn þarf ekki lengur að
hugsa um þær hliðar flutnings-
ins, túlkunin skiptir þar öllu
máli.
A tónleikum sínum __ sl.
la.ugardag léku þeir tvo' af
þekktustu kvartettum Mozarts
og Dvoraks, svo og kvartett
eftir bandaríkjamanninn
Samuel Barber. íslenska frostið
var á móti þeim, bar dálítið á
því í kvartettinum eftir Mozart,
fannst mér eins og þeir færu
mjög varlega í fyrsta kafla
kvartettsins, kuldinn hafði þau
áhrif á viðkvæm strengjahljóð-
færin, að erfitt var að stilla þau
til hlítar. En er á leið, hvarf
þessi tilfinning, og óhætt var að.
gefa sig á vald tónanna, sem
flóðu frá sviðinu.
Dvorak samdi kvartett sinn
op. 96 í tékka-nýlendunni
Spillville í Iowa árið 1893. Er sá
kvartett kallaður „The
Nigger“, en kvintettinn, op. 97,
kallaður „The American“, held
ég að rangt sé með farið í efnis-
skrá tónleikanna. Tónlistin
minnir óneitanlega á 5. sin-
fóniu Dvoraks, „Frá nýja heim-
inum“, má þar finna áhrifin frá
negra- og indíánatónlist I stefj-
um þeim er hann notar.
Stradivari-kvartettinn fannst
mér ná meiri fullkomnun i því
verki. Verk Samuels Barbers
fannst mér frekar leiðinlegt, og
naut ég þess ekki sem skyldi.
Sem aukalag léku þeir síðan
andantinó úr strengjakvartett
Debussys, o'g man ég ekki eftir
að hafa heyrt fegurri tónlist á
sviði Austurbæjarbíós.
Austurbæjarbíó, sem mér
hefur hingað til fundist ágætis
hljómleikasalur, virkaði frekar
dautt, var eins og það bæri ekki
nógu vel hljóminn frá sviðinu.
Tónlist
Óðinn
Sigþörsson
Slíkt hlýtur fyrr en siðar að
leiða til enn einnar gengis-
fellingar, enda framleiðslan að
komast í þrot á mörgum
sviðum.
Aðrar aðgerðir betri
Hugsanlegt er að snúast gegn
sparifjárskortinum og aukinni
einkaneyslu með öðrum
aðgerðum, sem tækju mið af
erfiðri stöðu atvinnuveganna,
þ-e.í fyrsta lagi: Að gera sparifé
I bönkum og sparisjóðum
frádráttarbært til skatts. Sú
ráðstöfun hefur þá kosti að
hvetja almenning til sparnaðar
án þess að verða samdráttar-
valdur 1 atvinnulífinu. 1 öðru
lagi: Hækkun fasteignaskatta,
annarra en á eigin íbúðar-
húsnæði ellilífeyris- og
örorkuþega, slíkt myndi beina
fjármagninu í auknum mæli til
fjárfestingar í atvinnuvegun-
um. í þriðja lagi: Söluskatt má
nota sem virkari hemil á einka-
neysluna. Hugsanlegt væri að
hafa hin ýmsu söluskattstig,
sbr. tollálagningu, eftir
nauðsyn og eðli vörunnar, þ.e.
lækka söluskatt á nauðsynja-
vörum, en-hækka hann aftur á
móti á munaðarvörum. Allar
aðgerðir stjórnmálamanna
verða að miðast við að leysa
vandann í stað þess að viður-
kenna hann, eins og vaxta-
hækkunin raunar gerir.
Ungir sjálfstæðismenn hafa
að undanförnu bent á þá hættu-
legu þróun sem átt hefur sér
stað í ríkisbúskapnum og hófst
á tlmum vinstri stjórnarinnar.
Hið opinbera seilist sífellt
lengra inn á svið einstaklings-
ins, ríkisforsjáin í algleymingi.
Fjárhagsráð er endurvakið í
dulargervi Framkvæmdastofn-
unarinnar. Einstaklingurinn
finnur til vanmáttar gegn
flóknu óhagkvæmu rikiskerfi.
Tillögur ungra sjálfstæðis-
manna „Báknið burt“ hafa
verið ýtarlega kynntar við
vaxandi vinsældir, sem má m.a.
sjá á árangri Friðriks Sophus-
sonar í prófkjöri Sjálfstæðis-
flokksins um síðustu helgi. Það
mun koma í hlut ungs sjálf-
stæðisfóks innan þingsala sem
utan, að dusta rykið af
stefnuskrá flokksins og fylgja
henni eftir.
Samskiptin
við varnarliðið
Á aðalfundi Samtaka sveitar-
félaga á Vesturlandi nú nýverið
var ályktað um samgöngumál
kjördæmisins sem hefur verið
verulega afskipt varðandi fjár-
veitingar til nýbygginga á vega-
kerfinu, eða 9,5% af lands-
meðaltali á árabilinu
1965—1976. Samgöngunefnd
samtakanna lagði fram ýtarlega
skýrslu um nauðsynlegar
endurbætur, sem færa íbúa
þessa kjördæmis jafnfætis
öðrum þegnum þjóðarinnar
varðandi ástand vega. Kostn-
aður við þessar framkvæmdir
er áætlaður 2,5 milljarðar
króna og er þá aðeins átt við
stofnbrautir. Ljóst er, að fjár-
magn til slíkra hluta verður
ekki útvegað fyrirhafnarlaust,
en bent er á, að allir er vegina
noti, skuli greiða að jöfnu.
Varnarlið Nató á íslandi
hefur haft ókeypis afnot af
vegakerfinu allt frá komu
varnarliðsins til landsins. Gróft
áætlað er talið að sú upphæð
sem við höfum „sparað“ Nató
með niðurfellingu aðflutnings-
gjalda og söluskatts af bensíni
og bifreiðum til þeirra sé um 4
milljarðar króna á umræddu
tímabili. Samgöngur og varnir
eru svo samofin hugtök, að ekki
verður skilið að í umræðum um
varnarstyrk. Því væri eðlilegra
að Nató treysti varnir íslend-
inga með aðstoð við samgöngu-
bætur f stað ókeypis afnota af
frumstæðu vegakerfi lands-
manna eins og nú tíðkast. Eins
vaknar sú spurning hvort
lambakjötið íslenzka myndi
ekki sóma sér vel á borðum
varnarliðsmanna í stað þess
tollfrjálsa kjöts sem þeir kaupa
frá Astralíu í dag. Samskipti
íslendinga og varnarliðsins á
Miðnesheiði hafa á mörgum
sviðum verið með þeim hætti,
að þjóðinni er lítill sómi að.
Um þessa helgi ganga sjálf-
stæðismenn og stuðningsmenn
þeirra til prófkjörs í Vestur-
landskjördæmi. Fyrirsjáanleg-
ar eru breytingar á skipan
efstu sæta listans hverjar sem
niðurstöður kunna að verða.
Vestlendingar, nú er tækifærið
að auka hlut ungs fólks með
þróttmiklar skoðanir, sem þorir
að segja meiningar sínar og
standa við þær á alþingi.
Nú á miðsvæði kjördæmisins
næsta leik.
Óðinn Sigþórsson,
bóndi,
Einarsnesi.