Dagblaðið - 26.11.1977, Blaðsíða 10

10
DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 26. NðVEMBER 1977,
BIAÐID
frfálst, úháð dagblað
Útgefandi Dagblaöiö hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson. Ritstjóri: Jónas Kristjánsson.
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson. Ritstjórnarfulltrúi: Haukur Helgason. Skrifstofustjóri ritstjórnar:
Jóhannes Reykdal. íþróttir: Hallur Símonarson. Aöstoðarfrettastjori: Atli Steinarsson. Handrit:
Ásgrimur Pálsson.
Blaöamenn: Anna Bjamason, Ásgeir Tómasson, Bragi Sigurösson, Dóra Stefánsdóttir, Gissur
Sigurösson, Hallur Hallsson, Helgi Pétursson, Jónas Haraldsson, Katrín Pálsdóttir, Ólafur Geirsson,
Ólafur Jónsson, Ómar Valdimarsson, Ragnar Lár.
Ljósmyndir: Bjarnleifur Bjarnleifsson, HórÖur Vilhjálmsson, Sveinn Þormóösson.
Skrifstofustjóri: ólafur Eyjólfsson. Gjaldkeri: Þráinn Þorleifsson. Dreifingarstjóri: Már E. M.
Halldórsson.
Ritstjórn Síöumúla 12. Afgreiösla Þverholti 2. Áskriftir, auglýsingar og skrifstofur Þverholti 11.
Aöalsimi blaösins 27022 (10 línur). Áskrift 1500 kr. á mánuöi innanlands. Í lausasölu kr.
eintakið.
Setning og umbrot: DagblaöiÖ og Steindórsprent hf., Ármúla 5.
Mynda og plötugerð: Hilmir hf. Síðumula 12. Prentun: Árvakurhf. Skeifunni 19.
Kauprán boðað
Verðbólgan herðir ferðina. Nú
stefnir til þess, að hún verði litlu
minni í lok stjórnartímabilsins en
hún var fyrsta ár þess eða um
fimmtíu prósent á næsta ári.
Ríkisstjórnin og sérfræðingar
hennar sjá þessa hættu,
og farið er að hóta kaupráni, sem er hið eina,
sem stjórnin sér til ráða.
„Okkur hrekur af leið á næstu mánuðum,“
segir í síðustu skýrslu Þjóðhagsstofnunar. Þar
er minnt á, að „hamslaus verðþensla hlýtur
fyrr eða síðar að valda viðskiptahalla og
minnkandi atvinnu auk handahófskenndrar
tilfærslu tekna og eigna.“
í skýrslunni felst viðurkenningá,að stjórn-
völd hafi ekki ráðizt gegn verðbólgunni í fullri
alvöru.
Hvatt er til hyggilegra samninga á næsta ári,
aðhaldssemi í fjármálum ríkisins í peninga- og
lánamálum og vaxtastefnu, sem byggist á því,
að vextir breytist í samræmi við
verðbreytingar í ríkari mæli en verið hefur.
„En aðgerðir af þessu tagi duga ekki einar sér,
heldur verður til að koma stefna í fjárfesting-
ar- og launamálum, sem viðurkennir í reynd
hjöðnun verðbólgunnar sem mikilvægt mark-
mið efnahagsstefnunnar,“ segir í skýrslunni.
í reynd hefur stjórnin vísvitandi ekki sinnt
verðbólguvandanum. Þar nægir að nefna
sífellda stækkun ríkisbáknsins, uppsprengd
fjárlög ár eftir ár, oftast með miklum halla,
,,slátt“ ríkisins í Seðlabankanum og hamslausar
lántökur erlendis. Þar má ennfremur nefna
stórfelldar verðhækkanir á opinberri þjónustu,
sumar hverjar tilefnislausar, og er skemmst að
minnast síðustu rafmagnshækkunar í þessum
mánuði.
Því er ekki að ástæðulausu, að Þjóðhags-
stofnun lætur þess getið, að „til verði að koma“
stefna, sem viðurkennir „í reynd“, að hjöðnun
verðbólgu eigi að vera mikilvægt markmið.
Kosningar nálgast, og ríkisstjórnin finnur
gremju kjósenda vegna verðbólgustefnunnar.
Nú skal reynt að fela þá staðreynd, að stjórnar-
stefnan hefur verið helzti verðbólguvaldurinn
og skuldinni skellt á kröfugerð launþega. Meira
að segja í skýrslu sérfræðinganna segir: „jafn-
vel hinn takmarkaði árangur, sem náðst hafði í
glímunni við verðbólguna á síðustu tveimur
árum, hefur verið mikil áraun fyrir verkalýðs-
hreyfinguna.“ Stjórnarstefnan í efnahags-
málum lýsir sér í tvennu: Mikilli verðbólgu og
lágum launum.
Fyrir ríkisstjórninni vakir að þvo hendur
sínar af verðbólgunni á 'kostnað verkalýðs-
hreyfingarinnar og gangast fyrir kaupráni.
Þetta kauprán er smám saman boðað æ skýrar.
Forsætisráðherra reið á vaðið í stefnuræðu
sinni, og fjármálaráðherra fylgdi málinu eftir í
fjárlagaræðu. Sérfra^ðingarnir í Þjóðhagsstofn-
un komast svo að orði um kauphækkanirnar:
„Að mörgu leyti er hér um svipaða hækkun að
ræða og fólst í gerðum samningum 1974, en
eins og kunnugt er, komu fullar verðlags-
uppbætur samkvæmt ákvæðum þeirra
samninga aldrei til framkvæmda.“ Augljóst er,
hvert stefnir.
Bretland:
-—------1 ■■■ " " ■—
Færri brunar
en áður þrátt
fyrir verkfall
slökkviliðsmanna
—en hvað verður ef eldur kemur upp í sjúkrahúsi,
elliheimili eða skóla?
Bretum er nú að lærast
hvernig þéttbýlt og iðnvætt
samfélag getur varizt hættum
eldsvoðanna, þegar slökkviliðs-
menn þess fara í verkfall.
Eins og fram hefur komið, þá
var gripið til þess ráðs að láta
hermenn taka við störfum
hinna þrjátíu og sex þúsund
slökkviliðsmanna, sem nú
krefjast mikillar launahækk-
unar, sem stjórnvöld hafa ekki
viljað fallast á. Innanríkisráðu-
neytið brezka segir að þó að
verkfall slökkviliðsmanna
stæði ekki, hefðu dauðsföll af
völdum eldsvoða að líkindum
ekki verið færri. Síðan verkfall
hófst á mánudagsmorgun í
fyrri viku hafa tuttugu og fjórir
látizt í brennandi húsum eða af
brunasárum á sjúkrahúsum.
Samtök brezkra tryggingar-
félaga telja að brunar hafi
verið færri en ætla mátti fyrir-
fram. Talsmenn samtakanna
segja það auðsætt, að almenn-
ingur geri sitt bezta til að koma
í veg fyrir að eldur brjótist út.
V.
r
Aftur á móti er talið, að tjón í
hverjum eldsvoða sé meira en
fyrir verkfall slökkviliðsmann-
anna. Lítt þjálfaðir hermenn-
irnir eigi í meiri erfiðleikum
með að ráða niðurlögum eldsins
eins fljótt og æfðir slökkviliðs-
menn.
Tjónið svipað í
peningum segja
tryggingafélögin
Tryggingafélögin áætla, að
brunatjón i heild nemi svipuð-
um upphæðum og áður eða
jafnvirði sextán hundruð millj-
óna íslenzkra króna.
Bretum er þó ekki rótt, því
þeir óttast að ef eldur brytist út
í sjúkrahúsi eða skóla, gæti
stórslys orðið og kæmi þá
greinilega í ljós hve verkfallið
getur haft hörmulegar af-
leiðingar. Einnig hefur verið
haft eftir einum foringja
slökkviliðsmannanna a’ð í borg
eins og Glasgow gæti brotizt út
eldur, sem yrði illviðráðan-
legur. Foringinn sagðist telja
að ríkisstjórnin léki háskalegan
Jæja, þöngulhausar, hverju gleymið þið núna? Bretar geta gert grín
að sjálfum sér þó alvaran sé nærri. Hermennirnir, sem gegna nú
Störfum slökkviliðsmanna, hafa litla æfingu í slökkviliðsstörfum og
eru auk þess illa búnir tækjum.
HVERNIG HEFUR
TIL TEKIZT?
Á fjórða aldursári núverandi
ríkisstjórnar liggur nokkuð
ljóst fyrir hverju hún fær
áorkað á kjörtímabilinu sem er
senn á enda. Ekki er hægt að
segja, að skjóða afreks-
verkanna sligi ráðherra og
þinglið þeirra, er þeir stíga úr
stólunum og tylla fæti á grýtta
jörð nú fyrir kosningarnar.
Skylt er þó í upphafi að geta
verka þeirra, sem til framfara
og heilla horfa fyrir lands og
lýð.
1. Full atvinna hefur verið
tryggð.
2. Útfærsla landhelginnar í 200
mílur.
3. Hallalaus ríkisrekstur er
nýmæli í stjórnun rikisfjármála
á Islandi.
4. Stóraukin nýting jarðhita til
húshitunar.
5. Endurnýjun varnarsáttmál-
ans við Nató.
Hið fyrsta þessara atriða ber
þó að skoða með fyrirvara, þar
sem orsakir á ofþenslu er ríkir
nú á vinnumarkaðnum má
rekja að nokkru til yfirborgana
við framkvæmdir á vegum hins
opinbera.
Það hafa órðið mörgum sjálf-
stæðismanninum sár vonbrigði,
að ekki tókst betur til en raun
ber vitni í glímunni við
verðbólguna, þrátt fyrir háleit
loforð fyrir síðustu kosningar
Svo virðist sem alþingismenn
hafi misst móðinn í þessari
baráttu og reyna nú af mætti að
fífla þjóðina með frumvörpum
og umræðum um Zetu og
Sinfóniuhljómsveit, ásamt
fleirum álíka brennandi
málum. Ekki er úr vegi að
skoða þær aðgerðir sem nú eru
boðaðar til endurreisnar hrj.áðu
efnahagslífi landsmanna.
Fjármagnsskorti peninga-
stofnana skal bægja frá með
vaxtahækkun, enda samrýmast
aðrar aðgerðir í peningamálum
þjóðarinnar ekki skoðunum
forráðamanna Seðlabankans,
sem fara raunar með hina
eiginlegu efnahagsstjórn í
landinu. Ekki þarf að fjölyrða
um áhrif stórfelldra vaxta-
hækkana á sparifjármyndun,
þótt ekki sé teflt í tvísýnu því
forskoti er rikissjóður hefur
með verðtryggingu
happdrættislána í samkeppn-
inni um almannafé skv. nýjustu
verðbólguspám. Ekki þarf að
fara mörgum orðum um áhrif
nýorðinna vaxtahækkana á
undirstöðuatvinnuvegina.
Segja má, að fjármagnsþörf
þeirra hafi vaxið í hlutfalli við
verðbólguna. Það hlýtur því að
vera vafasöm aðgerð að auka
byrðarnar á þeim er skapa
þjóðinni lífsviðurværi sitt.