Dagblaðið - 15.01.1979, Blaðsíða 10

10
DAGBLAÐIÐ. MÁNUDAGUR 15. JANÚAR 1979.
BIAÐIB
Útgefandi: Dagblaðiö hf.
Framkvnmdastjóri: Svoinn R. EyjóHsson. Ritstjórí: Jönas Kristjónsson.
Fréttastjórí: Jón Birgir Pétursson. RitstjómarfuHtrúi: Haukur Heigason. Skrífstofustjórí rítstjómar
Jóhannes Reykdal. íþróttir Hallur Slmonarson. Aöstoöarfréttastjórar Adi Steinarsson og Ómar Valdi-
marsson. Menningarm&l:Áðalstainn Ingólfsson. Handrit: Ásgrímur Pólsson.
Blaðamenn: Anna Bjamason, Ásgeir Tómasson, Bragi Sigurðsson, Dóra Stsfónsdóttir, Gissur Sigurðs-
son, Gunnlaugur A. Jónsson, Hallur Hallsson, Helgi Pétursson, Jónas Haraldsson, Ólafur Goirsson,
Ólafur Jónsson. Hönnun: Guðjón H. Pólsson.
Ljósmyndir: Ámi Póll Jóhannsson, Bjamletfur Bjamleífsson, Hörður Vilhjólmsson, Ragnar Th. Sigurös-
son, Sveinn Þormóðsson.
Skrífstofustjórí: Ólafur Eyjólfsson. Gjaldkeri: Þróinn Þorielfsson. Sökistjóri: Ingvar Sveinsson. Dreifing-
arstjóri: Mór E.M. Halldórsson.
Ritstjóm Siðumúla 12. Afgreiðsla, óskríftadeild, augtýsingar og skrífstofur Þverhohi 11.
Aðabimi blaðsins er 27022 (10 linuij. Áskríft 2500 kr. ó mónuði innanlands. i lausasölu 125 kr. eintakið.
Setning og umbrot Dagblaðið hf. Siðumúla 12. Mynda- og plötugerð: Hilmir hf. Siðumúla 12. Prentun:
Árvakur hf. SkeHunni 10.
Áðstoð iír óvæntrí átt
í sekk og ösku Sjálfstæðisflokksins í
Reykjavík er brúnin farin að lyftast á ein-
staka manni. Hinum fyrrverandi meiri-
hluta í borgarstjórn hefur hlotizt óvænt
liðsinni núverandi meirihluta.
Skoðanakönnun, sem Dagblaðið gerði
í desember á fylgi stjórnmálaflokkanna í landinu og i
Reykjavík sérstaklega, gaf fyrrverandi meirihluta ekkert
tilefni til bjartsýni, þótt sjálfstæðismenn annars staðar á
landinu mættu vel við una.
Könnunin benti til, að Sjálfstæðisflokkurinn væri í
landinu í heild búinn að endurheimta fylgið, sem hann
tapaði í kosningunum í fyrra. Undantekningin var
Reykjavík.
í alþingiskosningunum í fyrra fékk Sjálfstæðisflokkur-
inn 32,7% fylgis í landinu öllu og 39,5% í Reykjavík.
Samkvæmt könnuninni í desember var fylgi flokksins
komið í 42,2% í landinu öllu, en ekki nema í 41,2% í
Reykjavík.
Að visu miðaðist könnunin við atkvæði í alþingiskosn-
ingum, en ekki borgarstjórnarkosningum. Hún gaf þó
vísbendingu um, að vinstri flokkarnir hefðu sýnt fram á,
að ekki yrði heimsendir í Reykjavík, þótt þeir færu þar
með völd.
Nú um áramótin hins vegar byrjaði hinn nýi meiri-
hluti vinstri flokkanna í Reykjavík að sýna fram á, að
vinstri stjórnin mundi verða borgurunum dýrari en hin
hægri hafði verið. Hún ætlar sér að hirða 12% útsvar í
stað 11 % áður.
Áformað hafði verið að hafa síðari umræðu um fjár-
hagsáætlun Reykjavíkur 18. janúar. Henni hefur nú
verið frestað fram í febrúar. Ástæðan er sú, að hinn nýi
meirihluti er að bíða eftir, að alþingi komi saman og
heimili 12% útsvar.
Meirihlutinn hefur ekkert tillit tekið til hinnar miklu
athygli, sem mismunurinn á skattheimtu Reykjavíkur og
nágrannabæjanna hefur vakið. Annaðhvort skortir
meirihlutann í Reykjavik jarðsamband við skattborgar-
ana eða hann er orðinn of öruggur með sig.
Á Seltjarnarnesi og í Mosfellssveit, Hafnarfirði og
Garðabæ hafa bæjaryfirvöld ákveðið að nota ekki til
fulls heimildir til álagningar útsvars og fasteignagjalda.
Á sama tíma eru yfirvöld i Reykjavík að bíða eftir aukn-
um heimildum.
Horfur eru því á, að Reykvíkingar verði á þessu ári að
greiða 12% útsvar meðan sumir nágrannarnir sleppa
með 10%. Sumir íbúar Nesvegar greiða þá 20% meira
útsvar en aðrir íbúar sömu götu.
í leiðara Dagblaðsins síðasta fimmtudag var dregið í
efa, að í Reykjavik krefðust aðstæður hærra útsvarshlut-
falls en í nágrannabæjunum. Að vísu væri meira af lág-
tekjufólki í Reykjavík og meira af fólki, sem þyrfti á fjár-
hagsaðstoð að halda.
Þessi munur er þó ekki meiri en svo, að Reykjavík ætti
að geta unnið hann upp á stærðinni. í stóru bæjarfélagi
eiga rekstur og framkvæmdir að vera ódýrari á mann en
í litlum bæjarfélögum. Reykjavík ætti þvi alveg að
komast af með 10—10,5% útsvar.
Þorstinn í 12% útsvar er til þess fallinn að sýna Reyk-
víkingum fram á, að vinstri stjórnir séu dýrari í rekstri en
hægri stjórnir. Þótt hinar síðari séu ekki góðar, þá séu
hinar fyrri enn verri. Þær kunni enn síður með fé að
fara.
Ef skattgreiðendur átta sig almennt á þessu, er hætt
við, að þeir skipti um meirihluta í næstu borgarstjórnar-
kosningum. Á nýju ári er meirihlutinn að gefa minni-
hlutanum nýja von, sem hann hafði ekki í lok síðasta árs.
íslenskt mál
bara-bara
Milli jóla og nýárs getur svo farið,
ef menn taka að hugleiða nýja árið,
hvað það kunni að bera í skauti sínu,
að upp rifjist eitthvað af því sem leitað
hefur á hugann við ýmis tækifæri dag-
legs lífs á því ári sem nú endar sitt
skeið. Þannig fór einmitt fyrir mér, að
ýmislegt rifjaðist upp, þegar ég tók að
láta hugann reika, og þó skal enginn
halda að ég ætli að fara að vaða elginn
um stjórnmálin eða Jesú-málin, þar
mundi ég bera i bakkafullan lækinn
eins og sakir standa. Nei, ég ætla að
láta mér nægja I bili að minnast á dá-
lítið sem vekur ekki eins mikla athygli
almennings og litla eða enga athygli
stjórnmálamanna. Og þó hefur
svolítill hégómi þess vakið athygli
stjórnmálamanna ekki alls fyrir löngu,
og varð af hneisa. Ég ætla að minnast
á þann arf íslendinga frá fortíðinni
sem við köllum islenskt mál.
1 útvarpinu hefur um fjölda ára
verið haldið uppi leiðbeiningarstarf-
semi um íslenskt mál, og þó þættirnir
hafi verið stuttir, aðeins örfáar
minútur á degi hverjum, nefndir Dag-
lcgt mál, hafa þeir verið vinsælir og ef-
laust haft góð áhrif til að útrýma
bögumælum, þó þess sjáist að vísu lítt
merki á flestum fjölmiðlamönnum.
En svo mjög sem það er útvarpinu til
sóma að gæta þannig varðveislu
tungunnar, þá er það ekki nægjanlegt,
ef ráðamenn stofnunarinnar eru að'
öðru leyti sofandi gagnvart spillingu
tungunnar. Gæti þá svo farið, að
voldugustu áhrifatæki nútímans, út-
varp og sjónvarp, yrðu helstu
skaðvaldar íslenskrar tungu, þrátt
fljótu bragði ekki skipta miklu máli, þó
fáeinir íslendingar taki upp útlensku-
legan málhreim.En þess ber að gæta,
að hér er um að ræða menn sem þylja
—----- - WreVtlSt, Þ®
... reinuir íslenskun"®tta búin. Mið
„Ef múihr . t yeruieð.. v-,ö b®
86 “TÍemmdi-.
hingaö t*i na _____
einber.
fyrir einn hefðbundinn þátt um dag-
legt mál, sem ef til vill er einungis
látinn halda sér af þvi að það komst
einusinni uppi vana.
Ég hef lengi veitt þvi athygli, þó
mér hafi aldrei blöskrað svo mjög sem
á síðasta ári, 1978, að sumir útvarps-
menn og sjónvarpsmenn hafa fallið i
þá freistni fyrir erlend áhrif að breyta
hreimi íslenskrar tungu. Það virðist í
yfir þjóðinni hvern einasta dag sinn
útlenda málblæ, og þeir smita út frá
sér, svo sem dæmin sanna, hver apar
eftir öðrum. Og ég hef þá trú, að ef
málhreimur íslenskunnar breytist, þá
sé tungunni fyrst veruleg hætta búin.
Mig grunar jafnvel, að samanborið við
þá hættu séu allar þær málskemmdir,
sem hingað til hafa verið ræddar, hé-
góminn einber. Það er hægt að
leiðrétta ýmiskonar málspjöll og út-
rýma hvimleiðum slettum, en ef mál-
Lesandi góður.
Þú verður að afsaka, að það sem hér
fer á eftir kann að virðast flókið. Það
kemur hins vegar til af því, að mál-
efnið sem fjallað verður um er af-
burðaflókið, og er það sök annarra en
greinarhöfundar.
Bifreiðaeigendum hefur löngum
fundist þeir skattlagðir fram úr hófi og
þeir jafnframt sviknir um þá þjónustu,
sem þeir hafi greitt fullu verði.
Fyrir nokkrum árum voru bifreiða-
gjöld, sem einu nafni voru nefnd
þungaskattur, svo mörg, að jafnvel
stjórnvöldum blöskraði. Var ákveðið,'
að þessi gjöld skyldu felld niður, en
bensínverðið hækkað í staðinn.
Bensinverðið var hækkað, en ekki var
staðið við fyrirheitin um að fella bif-
reiðagjöldin niður að öllu leyti, og enn
þurfa menn að greiða bifreiöagjöld —
annars fá þeir ekki bifreiðir sínar skoð-
aðar i hinni árlegu skoðun. Þau gjöld
sem eftir eru sundurliðast í tvo hluta:
skoðunargjald og slysatryggingargjald.
Slysatryggingargjald hefur trygginga-
málaráöherra ákveðið að skuli vera kr.
3.600 árið 1979.
Ákvæði um almennar slysatrygg-
29. gr.
Slysatryggðir sainkvæmt þessum kafla eru
a. Launþegar, sem starfa hér á landi, að undanskildum er-
lendum ríkisborgurum, sem gegna embætti fyrir erlend
ríki, og erlendu starfsliði slíkra embættismanna. Starf um
borð í íslensku skipi eða íslenskri flugvél jafngildir starfi
hér á landi samkvæmt þessum Iið.
b. Nemendur við iðnnám samkvæmt iðnfræðslulögum.
c. Stjórnendur aflvéla og ökutækja, er þeir hafa umráð yfir,
sbr. 6. málsgr. 36. gr.1
d. Útgerðarmenn, sem sjálfir eru skipverjar.
e. Þeir, sem vinna að björgun manna úr lífsháska eða vörnum
gegn yfirvofandi meiri háttar tjóni á verðmætum.
/. Iþróttafólk, sem tekur þdtt i iþróttaiðkunum, hvort held
ur er evfingum, sýningum eða keppni og orðið er 16 dro
Með reglugerðardkveeði md dkveða ndnar gildissvið h
'kvevðis.2
ákvæðum þeim, sem að þessu gjaldi
lúta. Niðurstaðan varð athyglisverð
— að minnsta kosti fyrir bifreiðaeig-
endur.
„Þaö er visaó
er ektó ^1.’
tl! sjöttu mStsgtetnar, en
hún
„Eru
einkabifreiöar mein
háttar
heimilis-

mheimta tryggittg;
aflvélar
at sem ekkt
ekki er heldur til.
ingar er að finna i lögum um almanna-
tryggingar. Þvi varð undirritaður sér
úti um sérprentun laga þessara, út-
gefna af Tryggingastofnun rikisins í
þessum mánuði, og hóf leit að laga-
Innheimtu-
„heimildin"
Á kvittun þeirri sem bifreiðaeigend-
við greiðslu bifreiðagjaldanna
að slysatryggingargjaldið sé
ur fá
stendur.
Það er eftir 36. grein sem bifreiðaeig-
endur greiða 3.600 krónur i slysa-
tryggingariðgjald, ef marka má þær
kvittanir sem gefnar eru fyrir greiðsl-
unni. Sú grein visar á 29. grein, sem
aftur vísar á 6. málsgrein 36. greinar,
en eins og sjá má, er sú málsgrein ekki
til!
samkvæmt 36. grein laga um al-
mannatryggingar.
Lagagrein þessi birtist i heild hér á
siðunni, en sá hluti hennar sem átt
getúr við bifreiðaeigendur er þessi:
„Eigendur ökutækja og aflvéla, sbr. c-
lið 29. gr., skulu þó standa skil á
greiðslum vegna tryggingar þeirra
»»
Fyrsta spurningin er hvernig skilja
skuli þessi orð. Beinast liggur við að
skilja þau á þann veg að eigendur
þeirra ökutækja og aflvéla sem nánar
sé um getið i c-lið 29. greinar skuli
greiða tryggingamar. Annar skilning-
ur orðanna „sbr. c-lið” kemur vart til
greina, og t.d. fráleitt að skilja þau sem
„meðal annars þau ökutæki sem
greinir frá í c-lið”.