Dagblaðið - 28.05.1979, Blaðsíða 10

10
DAGBLAÐIÐ. MÁNUDAGUR 28. MAÍ 1979.
Útgefandi: Dagblaðifl hf. '
Framkvæmdastjórh'Svoinn R. EyjóHsson. RitstjóH: Jónas Krístjánsson.
Ritstjómarfulltrúi: Hat^kur Helgason. Skrífstofustjórí ritstjómar Jóhannes Reykdal. Fróttastjórí: Ómar
Valdimarsson.
íþróttir Hallur Símonarson. Menning: Aflalsteinn Ingólfsson. Aflstoðarfróttastjórí: Jónas Haraldsson.
Handrít: Ásgrímur Pólsson.
Blaflamonn: Anna Bjamason, Ásgoir Tómasson, Atii Stoinarsson, Bragi Sigurflsson, Dóra Stefánsdótt-
ir, Gissur Sigurflsson, Gunnlaugur A. Jónsson, Helgi Pótúrsson, Ólafur Geirsson, Sigurflur Sverrísson.
Hönnun: Gufljón H. Pólsson.
Ljósmyndir: Ámi Póll Jóhannsson, Bjamleifur Bjamleifsson, Hörflur Vilhjálmsson, Ragnar Th. Sigurfls-
son, Sveinn Þormóflsson.
Skrífstofustjórí: Ólafur Eyjólfason. Gjaldkerí: Þráinn Þoríeifsson. Sölustjórí: Ingvar Sveinsson. Droifing
arstjórí: Már E.M. Halldórsson.
Þvíerlokiö
Alþingi lauk með verðugum skrípa-
leik síðustu þrjá dagana. Taugaveiklun-
in var orðin svo almenn, að einn forset-
inn missti sjónar á þingsköpum og
þændur urðu af nokkrum milljörðum
króna. Þeir munu tæpast fagna Ingvari
Gíslasyni heima í héraði.
Mörg mál dagaði uppi, meðal annars vegna gagn-
kvæmra hefndaraðgerða stjórnarflokkanna. Úr því að
Alþýðuflokkurinn hindraði framgang bændamilljarð-
anna hefndi Framsóknarflokkurinn sín með því að
hindra framgang eftirlauna aldraðra.
Eins og gengur og gerist varð öngþveitið ýmist til
góðs eða ills. Bændamilljarðarnir og framhaldsskóla-
frumvarpið eru tvö dæmi um strandskip, sem nokkuð
má læra af. Og vonandi verða slík frumvörp ekki
framar lögð fram á sama hátt.
Framhaldsskólafrumvarpið var langt og flókið mál,
sem í stórum dráttum horfði til bóta eins og grunn-
skólalögin á sínum tíma. En höfundar þess gerðu tvenn
mistök, sem komu frumvarpinu í koll.
Þeir áttuðu sig ekki á, að verkefna- og tekjuskipting
ríkis og sveitarfélaga er orðin afar viðkvæmt mál eftir
endurteknar tilraunir ríkisins til að koma kostnaði af
sér og yfír á sveitarfélögin. Og þingmenn hlusta á
sveitarstjórnarmenn.
Þeir áttuðu sig ekki á, að margir þingmenn eru
orðnir þreyttir á margorðri óskhyggju í formi laga-
greina. Þeir telja, að lög eigi að vera Tög, en ekki
greinargerðir og hugleiðingar. Og þeir telja Svíþjóð
ekki lengur uppsprettu alls góðs.
Hitt dæmið er einnig fróðlegt. Það er fagnaðarefni,
að landbúnaðurinn skuli ekki lengur geta seilzt sjálf-
virkt í vasa skattborgaranna. Og það er fagnaðarefni,
ef Sjálfstæðisflokkurinn er að losa sig úr álögum Ing-
ólfskunnar.
Hins vegar fagnar Dagblaðið ekki úrslitunum. í
þessum dálkum hefur verið lagt til, að dregið verði úr
landbúnaði með skipulegum aðgerðum, til dæmis með
því að hætta fyrirgreiðslu vegna fjárfestinga í landbún-
aði og með því að borga bændum fyrir að hætta bú-
skap.
Dagblaðið hefur ekki hvatt til einhliða niðurskurðar
á tekjum bænda eins og alþingi hefur nú í rauninni
framkvæmt. En þannig getur óskipulega farið fyrir at-
vinnugrein, sem hlaupið hefur yfir mörk velsæmis í
fjárkröfum.
Vonandi læra ráðherrar og frumvarpshöfundar
þeirra af dæmum sem þessum. Vonandi fara þeir að
semja styttri og markvissari frumvörp. Og vonandi
verða þeir hræddir við að semja frumvörp um gjafir til
þrýstihópa.
Lokið er merkum kapítula í stjórnmálasögunni,
stormasömu fyrsta þingi nýrra þingmanna. Vonandi
slípast þeir ekki svo í sumar,að þeir mæti aldraðir til
jábræðraleiks á næsta hausti. Stormarnir hafa verið til
góðs, svona í stórum dráttum.
Hitt er svo annað mál, hvort núverandi þingmenn
hafi nokkurn siðferðilegan rétt á sjálfvirkri þingsetu
næsta vetur. Hafa þeir ekki leikið þjóðina svo grátt, að
kominn sé tími til kosninga? Alténd bera þeir ábyrgð á
ríkisstjórn, sem er dauð.
Ríkisstjórnin er svo dauð, að einstakir ráðherrar
segja meira að segja, að hún sé dauð. Og hún er svo
dauð, að þessum sömu ráðherrum dettur ekki í hug að
taka hinum rökréttu afleiðingum, — að segja af sér.
Líklega finnst þeim notalegt í bílaleik.
Þingmenn Alþýðuflokksins bera ekkert traust til
ráðherra flokksins. Hjá Alþýðubandalaginu gætir
einnig vantrausts þingmanna í garð ráðherra flokksins.
Þingmennirnir hafa nú látið senda sig heim og hafa
skilið eftir dauða ríkisstjórn, sem tæpast hefur þing-
meirihluta fyrir því, sem ráðherrana langar til að gera.
HELGI
PETURSSON
Hin nýja stjórn Uganda undir for-
ystu Yusufu Lule forseta er sögð hafa
staðiðagndofagagnvart þeirri ringul-
reið sem við blasti er hún tók við
völdum eftir fall Amins í fyrra mán-
uði.
„Þegar ég vaknaði næsta morgun,
hugsaði ég um það hvað væri hægt
að gera, hvar við ættum að hefjast
handa,” sagði fjármálaráðherra
stjórnarinnar, Sam Sabagereka, sem
menntaður er í Oxford. ,,Ég vissi að
byggja þyrfti upp efnahag landsins
frá grunni. Ég komst að því, að við
eigum um eina milljón punda í er-
lendum bönkum, en þar með er allt
talið.”
Sumir líkja ástandinu við það sem
við blasti er Bandamenn hófu upp-
byggingarstarf í Þýzkalandi eftir síð-
ari heimsstyrjöld.
Tjónið er ekki eins mikið, en samt
er erfitt fyrir þá sem við taka að
horfa upp á land sitt í rústum, nánast
fyrir eigin gerðir.
Fyrir utan fjármálaráðuneytið í
Kampala eru næg vitni um ástandið
— eyðilagðar skrifstofubyggingar,
verzlanir og vöruhús og samgöngu-
tæki lömuð vegna skorts á eldsneyti
og varahlutum.
Almennur vöruskortur er ríkjandi.
Almenningur hafði rænt banka og
skrifstofur í hefndarskyni fyrir ógn-
arstjórn Amins. Skýrslur og tölur eru
horfnar, fjúka um strætin.
Símasamband hefur verið ákaflega
slæmt í langan tima. ,,Ég get ekki
einu sinni hringt i Alþjóðabankann
til þess að biðja um lán, svo ég verð
að reyna að fara þangað,” segir
Sabagereka.
Flugsamgöngur hafa legið niðri og
ekki er vitað hvenær flugfélög hætta
sér til Kampala. Hann verður því að
notast við leiguvél til Nairobi.
Sá sem hefur stjórn endurbygging-
arinnar á sínum herðum er Andrew
Adimora, hávaxinn miðaldra ríkis-
starfsmaður, sem eitt sinn var á lista
yfir þá sem Amin vildi nálgast en
slapp til Kenýa.
,,Við vitum alls ekki hversu mikið
hefur verið eyðilagt eða hve mikið
þarf að endurbyggja vegna þess að
meira en 50% af landinu er enn ekki i
okkar höndum,” segir Adimora.
Hann hefur skrifstofu í Nílarhótel-
inu, sem rekið var af gæðingum
Amins, en er nú notað sem skrif-
- stofubygging fyrir ráðuneytin.
Skammt þar frá eru miklar ráð-
stefnubyggingar, reistar af ísraels-
mönnum fyrir Milton Obote, forvera
Amins á valdastóli.
,,Við þurfum sameinað átak allrar'
þjóðarinnar til endurbyggingar vega,
brúa, skóla, sjúkrahúsa og þar fram
eftir götunum. Þorp eitt, Mbarara í
suðurhluta landsins, var lagt i rústir
er við sóttum inn frá Tansaníu.”
Yngri starfsmenn úr röðum ríkis-
starfsmanna flúðu flestir land,” segir
Adimora. „Þeir eru taldir vera
a.m.k. 60 þúsund í Kenýa og þeir eru
á leiðinni til landsins. Enn er ekki
reglubundið flug til Entebbe og við
vitum af fólki, sem reynir að ganga
alla leið frá Tansaníu. Sumt af því
fólki hefur verið I útlegð í átta ár.”
Innflutningur fólksins hefur auð-
vitað skapað fjölþætt vandamál, því
húsnæðisskortur er mikill. ,,Við
erum að semja áætlun í samráði við
Flóttamannahjálp Sameinuðu þjóð-
anna og Alþjóða Rauða krossinn auk
kirkjunnar í Uganda, sem alltaf hefur
haft mikla þ ðingu fyrir Uganda-
menn. Meira en 90% Ugandamanna
eru kristnir, mótmælendur, kaþól-
ikkar og baptistar. Kristin trú skaut
fyrst rótum i landinu fyrireinni öld.
Ofsóknir Amins á hendur kristnum
mönnum i landinu náðu hámarki árið
1977 með morðinu á Janani Luwum
erkibiskupi, en Amin fann með réttu,
að stjórn hans, sem skipuð var
múhameðstrúarmönnum, átti litlu
fylgi að fagna.
Adimora leggur jafnvel enn meiri
áherzlu á að styrkja þurfi þjóðarvit-
und og áræði þjóðarinnar í heild eftir
þessi miklu átök. „Þúsundir flúðu til
skóga og út í óbyggðir. Við vitum
Gffurlegum fjölda fólks tókst að flýja
ógnarstjórn Idi Amins til nálægra
landa. Talió er að f Kenýa einu séu um
60 þúsund flóttamenn, en f heild eru
flóttamenn frá Úganda miklu fleiri.
ekki ennþá hversu margir hafa orðið
fyrir barðinu á Amin,” segir hann.
,,Sú var tíðin, að enginn treysti
neinum hér í landi,” segir Adimora.
„Þessa tilfinningu þarf að uppræta.
Við erum stolt þjóð þrátt fyrir allt og
með hjálp alþjóðasamtaka og stuðn-
ingi munum við sigrast á þessum
erfiðleikum.”
Uganda eftir
\d\ Amin