Dagblaðið - 14.05.1981, Síða 12

12
DAGBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 14. MAÍ 1981.
fijálsl, óháð dagblað
Útgefandi: Dagblaflið hf.
Framkvœmdastjóri: Sveinn R. EyjóHsson. Ritstjóri: Jónas Kristjónsson.
Aflstoflarritstjóri: Haukur Helgason. Fróttastjóri: ómar Valdimarsson.
Skrifstofustjóri ritstjómar: Jóhannes Reykdal.
íþróttir: Hejjur Simonarson. Menning: Aflalsteinn Ingólfsson. Aðstoöarfróttastjóri: Jónas Haroldsson.
Handrit: Asgrimur Pátéeon. Hönnun: Hilmar Karlsson.
Blaflamenn: Anna Bjamason, Atli Rúnar Halldórsson, Atii Steinarsson, Ásgeir Tómasson, Bragi Sig-
urflsson, Dóra Stefónsdóttir, Elin Albertsdóttir, Gfsli Svan Einarsson, Gunnlaugur A. Jónsson, Inga
Huld Hákonardóttir, Kristján Már Unnarsson, Sigurður Sverrisson.
Ljósmyndir: Bjarnleifur Bjarnleifsson, Einar Ólason, Ragnar Th. 8igurflsson, Sigurflur Þorri Sigurðsson
og Sveinn Pormóflsson.
Skrifstofustjóri: ólafur Eyjólfsson. Gjaldkeri: Þráinn Þorleifsson. Auglýsingastjóri: Már E.M. Halldórs-
son. Dreifingarstjóri: Valgerflur H. Sveinsdóttir.
Ritstjóm: Siflumúla 12. ■ Afgreiflsla, áskriftádeiid, auglýsingar og skrifstofur: Þvorholti 11.
Aflalslmi blaðslns er 27022 (10 línur).
7ofrasprotinn verkarenn
Hveitibrauðsdagar ríkisstjórnarinnar
virðast engan enda ætla að taka. Kjós-
endur eru enn með glýju í augum af
töfrasprotanum, sem Gunnar Thorodd-
sen brá á loft við stjórnarmyndun fyrir
rúmum fimmtán mánuðum.
Samkvæmt nýjustu skoðanakönnun
Dagblaðsins styðja rúmlega tveir þriðju hlutar kjós-
enda ríkisstjórnina, en aðeins tæplega einn þriðji er
henni andvígur. Þetta er ótrúlega og óeðlilega mikið
fyl^i, svona löngu eftir stjórnarmyndun.
I beinum tölum sögðust 52% hinna spurðu styðja
ríkisstjórnina, 24% vera henni andvígir, 20% óákveðn-
ir og 4% vildu ekki svara. Af hinum ákveðnu voru
69% fylgjandi ríkisstjórninni og 31% andvígir henni.
Þetta er nokkur samdráttur vinsælda síðan í janúar í
vetur, þegar þrír fjórðu hlutar eða 75% hinna spurðu
voru ríkisstjórninni hlynntir og 25% mótfallnir. Það
mætti hugsanlega túlka sem svo, að hveitibrauðs-
dögum muni um síðir ljúka.
En þá þarf líka að hafa í huga, að útkoma ríkis-
stjórnarinnar núna í maí er nokkru betri en hún var í
hliðstæðri skoðanakönnun í september í fyrra. Þá
studdu 61% stjórnina og 39% voru á móti, en nú
styðja hana 69% gegn 31%.
Hætt er við, að það vefjist fyrir öllum að útskýra
þennan styrk ríkisstjórnar, sem hefur hrakizt úr einum
bráðabirgðaúrræðum til annarra og aldrei haft kjark
til að gera annað en aðrar ríkisstjórnir hafa gert á
liðnum áratug.
Hluta skýringarinnar má vafalaust finna í lands-
föðurlegri framgöngu forsætisráðherra, sem veldur
því, að margir telja hann af öðru sauðahúsi en karp-
húsmenn stjórnmálanna, einhvern veginn svífandi yfir
vötnum.
Annar hluti skýringarinnar er sennilega, að hin sama
framganga forsætisráðherra ber klæði á vopnin í
fremur ósamstæðri ríkisstjórn og fær ráðherra til að
neita sér um að stinga hnífum í hver annars bak, svo
sem áður var siður.
Alls staðar sjáum við pattið, sem ríkisstjórnin hefur
teflt sér í. Varnarmálin hafa verið fryst og engin niður-
staða hefur fengizt í virkjunarmálin, svo að nýleg
dæmi séu nefnd. Slíkt ætti að grafa undan stjórninni
innan frá.
Á móti kemur, að undir áhrifum forsætisráðherra
hafa aðrir ráðherrar yfirleitt tamið sér þvílíka kurteisi í
umgengni hver við annan, að þeir yppta bara öxlum og
segja kjósendum í sjónvarpi, að því miður nái þeir ekki
májum sínum fram.
Ástandið er svo elskulegt, að hinn annars mjög svo
óvægni og samstarfserfiði formaður þingflokks Al-
þýðubandalagsins á varla orð til að lýsa aðdáun sinni á
nýlegri framgöngu forsætisráðherra í lögfræðilegu
deilumáli.
Ef til vill voru kjósendur orðnir svo þreyttir á
hávaða og látum innan ríkisstjórna; svo þreyttir á
stöðugu karphúsi manna, sem allir starfa svo eins; svo
þreyttir á uppgerðar ágreiningi, að þeir kjósa friðinn.
Skýringar sem þessar verða þó samanlagt einkar fá-
tæklegar. Blindur stuðningur kjósenda við hina maka-
lausu ríkisstjórn virðist vera óhagganlegt og óskiljan-
legt náttúrufyrirbæri, sem ekki verður skýrt hér, frekar
en annars staðar.
Hins munu margir íslenzkir stjórnmálaforingjar
óska sér, að þeir næðu tökum á hinni óskýrðu for-
múlu, sem liggur að baki áhrifamáttar töfrasprotans,
er enn heldur verndarhendi yfir ríkisstjórninni.
OFUIGIR
SAMHERJAR
V
Mér er ókunnugt um hvort Agnar
Kofoed-Hansen flugmálastjóri er
herstöðvaandstæðingur, en hann hef-
ur þetta að segja um samskipti
Bandarikjanna og tslands í œvúninn-
ingum sinum:
„Að fela stórveldi upp á sitt ein-
dæmi öll öryggismál þjóðarínnar er
einsdæmi i veraldarsögunni og jaðrar
við afsal s jálf stæðis. ’ ’
Þarna er ekki töluð nein tæpi-
tunga, og um þetta eru herstöðvaand-
stæðingar Agnari sammála: dvöl
bandarísks herliðs hér jaðrar við af-
sal sjálfstæðis. Bandaríkin eru sem
þjóðriki ekkert annað en harðsvírað
stórveldi, við skulum gera okkur
fulla grein fyrir þvi. í samskiptum við
aðrar þjóðir leggja bandarísk stjórn-
völd dóm á málin út frá ísköldum eig-
inhagsmunum, engu öðru. t sam-
skiptum við íslensk stjórnvöld hafa
bandarísk stjórnvöld aðeins eitt leið-
arljós: ískalda eiginhagsmuni.
Þeir sem reynst gætu þessum
bandarísku hagsmunum til trafala fá
umsvifalaust stimpilinn „kommún-
istar”. Við sjáum hvernig sá stimpill
hefur verið notaður í E1 Salvador.
Ekki alls fyrír löngu gaf bandaríska
utanríkisráðuneytið út svonefnda
hvita bók sem ber nafnið „Kommún-
isk íhlutun í E1 Salvador”.
Reagan-stjórnin styður nú með
ráðum og vígbúnaði þá sem segjast
berjast gegn þessari „kommúnisku
íhlutun”. Bandarisk aðstoð rennur
sem sagt til hersins í landinu og stór-
eignamanna f E1 Salvador. Allir vita
að nokkrar stóreignafjölskyldur ráða
lögum og lofum i þessu litla landi og
láta nú útrýma svo þúsundum skiptir
þeim Salvador-búum sem berjast
fyrir bættum kjörum, lýðréttindum,
friði og þjóðfrelsi. Aftökusveitir
vaða um myrðandi án afskipta
stjórnvalda, þetta teljast ráðstafanir
gegn hinni svonefndu „kommúnísku
íhlutun”.
Reyndar hefur nýlega verið komið
Kjallarinn
Jón Ásgeir
Sigurðsson
upp um þessar áróðurslygar banda-
riska utanríkisráðuneytisins og verið
bent á mýmörg atriði i þessari hvitu
skýrslu þess sem eru hreinn tilbúning-
ur. Ég nefni eitt dæmi: í bókinni er
sagt að skæruliðar i E1 Salvador hafi
drepið megnið af þeim 10.000 manna
sem létu lffið árið 1980. Fyrrum
sendiherra Bandaríkjanna i E1 Salva-
dor, Robert White (sem Reagan-
stjórninni þótti ekki nógu leiðitamur)
hefur aftur á móti lýst því yfir að
hægríöfgamenn og svonefndir örygg-
isverðir hersins hafi drepið í það
minnsta 8000 af þeim sem létu lifið á
siðasta árí.
Samskonar áróðursaðferðum og
hér hefur verið lýst, beita íslenskir
talsmenn bandariskra herstöðva. Við
herstöðvaandstæðingar erum kall-
aðir kommúnistar i bandariskri
merkingu þéss orðs, og gott betur
Moskvu-útsendarar. Þegar við
vörum við hættunni sem stafar af
bandariskum herstöðvum hér, þá
segir Morgunblaðið að við séum að
ala á grunsemdum hjá Varsjárbanda-
laginu að hér kunni að leynast kjarn-
orkuvopn. „Þetta er þjóðhættuleg
iðja” segja skoðanabræður fólanna i
ElSalvador.
^ „Við herstöðvaandstæðingar látum ekki
deigan síga, þótt ískaldur stríðshrollur
fari um hina íslenzku talsmenn bandarískra
herstöðva. Við húkum ekki heima í vonleysi,
vegna þess að þá gerist bókstaflega ekki neitt.
Við öflum okkur upplýsinga og mætum þannig
lygunum og blekkingunum.”
Um sigur jafnaðar-
manna íFrakklandi
t Þjóðviljanum á þriðjudag segjr
frá skeyti, sem Svavar Gestsson, for-
maður Alþýðubandalagsins á íslandi,
sendi Francois Mitterand, nýkjöm-
um Frakklandsforseta og foríngja
jafnaðarmanna í Frakklandi. Sam-
kvæmt frásögn blaðsins var skeytið
svofellt:
„Til Sósíalistaflokks Frakklands
og kjörins forseta, Francois Mitter-
ands. Alþýðubandalagið, flokkur is-
lenzkra sósíalista, færir frönskum
sósialistum og kjörnum forseta
Francois Mitterand og franskri al-
þýðu innilegustu hamingjuóskir með
stórkostlegan sigur. Þetta er sigur
sem mun gefa vinstri hreyfingu í
Evrópu byr undir báða vængi sem
aldrei fyrr og gæti táknað upphaf að
nýrri sókn til að bæta lifskjör verka-
fólks i álfunni. Þetta var nauðsyn-
legur og kærkominn sigur í heimi þar
sem kaldir hægrivindar hafa blásiö
um stund.
Enn einu sinni beina sósíalistar og
aðrir umbótasinnar augum sinum til
Frakklands. Alþýðubandalagið á ís-
landi óskar þess af einlægni að sigur
Francois Mitterands, þess merka og
virta stjórnmálaskörungs, verði tákn
um djúptækar breytingar og opni
nýjar leiðir baráttu fyrir friði, sam-
vinnu og afvopnun.
Virðingarfyllst, o.s.frv.”
Kjallarinn
Vilmundur Gylfason
Mikill kuldi
Það hlýtur að hvarfla að fleirum en
mér að sá sem semur og sendir svona
skeyti, honum sé ekki að öllu leyti
sjálfrátt. Fyrir það fyrsta er það hinn
fleðulegi tónn. Svona kjassa og kyss-
ast forustumenn kommúnistaflokka
fyrir austan járntjald — en ekki vest-
an megin. En látum vera. Aðalatriðið
er hitt að í þessu skeyti er að finna
veigamikla fölsun. Hún er sú, að
flokkur íslenzkra „sósíalista” er að
senda skeyti til flokks franskra
„sósialista”. Þetta er söguleg fölsun,
og fölsun, hvernig sem á þau mál er
litið.
Sfðan fimmta lýðveldið franska
var sett á laggirnar árið 1958 hefur
hægri blökkin setið samfellt við völd,
fyrst undir forystu Gaullista en siðast
undir forustu Giscard d’Estaing. Á
andstöðuvængnum hafa tveir flokkar
barizt um forustuna, annars vegar
flokkur kommúnista, sem er þraut-
skipulagður og stendur á gömlum
merg, hins vegar flokkur lýðræðis-
jafnaðarmanna. Kommúnistar voru
framan af sá sterkari þessara tveggja.
Fylgi frönsku jafnaðarmannanna
hefur hins vegar verið mjög sveiflu-
kennt og um skeið fór það allt niður í
um 10%. Um 1970 urðu hins vegar
miklar breytingar á flokknum og
smám saman hefur hann verið að síga
á. Stundum hefur hann verið i sam-
vinnu við kommúnista, en í annan
tíma hefur sú samvinna verið mjög
stirð. HinsvegarhefurFranskijafn-
aðarmannaflokkurinn nú á síðustu
árum verið að siga jafnt og þétt fram
úr Kommúnistaflokknum, en aldrei
hefur það þó verið eins afgerandi og í