Dagblaðið - 27.05.1981, Blaðsíða 12

DAGBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 27. MAÍ1981.
MMBIABW
frjálst, óháð dagMað
Útgefandh Dagblaflið hf.
Framkvœmdastjóri: Sveinn R. EyjóHsson. Ritstjóri: Jónas Kristjánsson.
Aðstoðarritstjóri: Haukur Helgason. Fréttastjóri: ómar Valdimarsson.
Skrifstofustjóri ritstjórnar: Jóhannes Reykdal.
(þróttir: Hallur Símonerson. Menning: Aöalsteinn IngóHsson. Aðstoöerfréttastjóri: Jónas Haraldsson.
Handrit: Asgrimur Pálsson. Hönnun: Hilmar Karisson.
Blaðamenn: Anna Bjamason, Atli Rúnar Halldórsson, Atli Steinarsson, Ásgoir Tómasson, Bragi Sig-
urösson, Dóre Stefánsdóttir, Elín Albertsdóttir, Gfsli Sven Einarsson, Gunnlaugur A. Jónsson, Inga
Huld Hákonardóttir, Kristján Már Unnarsson, Sigurður Sverrisson.
Ljósmyndir: Bjornloifur Bjarnleifsson, Einar ólason, Ragnar Th. Sigurðssor. Sigurður Þorri Sigurösson
og Sveinn Þormóösson.
Skrifstofustjóri: ólafur Eyjólfsson. Gjaldkeri: Þráinn Þorlorfsson. Auglýsingastjóri: Már E.M. Halldórs-
son. Droifingarstjóri:,Valgerður H. Sveinsdóttir.
Ritstjórn.Síðumúla 12. J Afgreiðsle, áskriftadeild, augiýsingar og skrifstofur: Þverholti 11.
Aðelslmi blaðsins er 27022 (10 Knur).
Þröngtskalfeta
Aukin taugaveiklun hljóp í þingflokk
sjálfstæðismanna síðustu daga þing-
haldsins. Kom hún fram í landamæra-
átökum við Albert Guðmundsson, sem í
fyrsta skipti var meinaður aðgangur að
þingflokksfundi.
í vetur hefur á þingflokksfundum -”■ ”
stundum verið tekinn fyrir dagskrárliðurinn: Málefni
stjóTnarandstöðunnar. Hafa þá ráðherrarnir og Eggert
Haukdal vikið af fundi, þá sjaldan sem þeir hafa verið
þar mættir.
Albert Guðmundsson hefur hins vegar ekki vikið af
þingflokksfundi við slíkar aðstæður og ekki verið
hvattur til þess. Það var í fyrsta skipti á föstudaginn,
að þingflokkurinn lét biðja Albert um að vera fjarri.
Astæðan, sem upp var gefin, var sú, að þeir sjálf-
stæðismenn, sem hefðu samstöðu í raforkumálum,
þyrftu að tala saman í einrúmi. Af þessu mætti ætla,
að Albert væri talinn eins konar stjórnarsinni í þessum
málaflokki.
Þetta er merkilegt fyrir þá sök, að Albert hafði
marglýst andstöðu sinni við orkufrumvarp ríkisstjórn-
arinnar og greiddi síðan atkvæði gegn því. Að þessu
leyti hafði hann samstöðu með stjórnarandstöðu Sjálf-
stæðisflokksins.
Albert hafði hins vegar sérstöðu, sem ekki skipti
máli í skilum milli stjórnar og stjórnarandstöðu. Hann
var andvígur því, að Landsvirkjun yrði falið að reisa
og reka allar meiriháttar virkjanir í landinu.
Þar sem Reykjavíkurborg á tæplega 50% í Lands-
virkjun, taldi Albert, að of mikil áhætta sé lögð á
herðar útsvarsgreiðenda í Reykjavík, ef Landsvirkjun
verði gerð að almennum verktaka og eiganda íslenzkra
orkuvera yfirleitt.
Á þessari forsendu greiddi Albert atkvæði gegn þess-
um ákvæðum í breytingarfrumvarpi sjálfstæðismanna
og síðan gegn frumvarpinu öllu, alveg eins og hann
greiddi atkvæði gegn frumvarpi ríkisstjórnarinnar.
Albert hafði líka sérstöðu í öðru hliðarmáli, er
Árni Gunnarsson lagði til, að land til þarfa Blöndu-
virkjunar yrði tekið eignarnámi, ef samningar næðust
ekki fyrir 1. ágúst. Albert greiddi atkvæði gegn þessu,
meðan sjálfstæðismenn aðrir sátu hjá.
í hvorugu tilvikinu skipti sérstaða Alberts neinum
sköpum. Afgreiðsla þingsins hefði orðið hin sama,
þótt hann hefði beygt sig undir útþenslu Landsvirkj-
unar annars vegar og eignarnám á Blönduheiðum hins
vegar.
Sérstaða Alberts í þessum tveimur málum jafngilti
engan veginn samstöðu hans með ríkisstjórninni í orku-
málum. Hún táknaði aftur á móti skoðun, sem gekk
þvert á skil stjórnar og stjórnarandstöðu.
Með þeirri ákvörðun að biðja Albert að vikja vegna
þessara tveggja mála virðist þingflokkurinn vera að
þrengja svigrúm einstakra þingmanna til sjálfstæðra
skoðana, — vera að gera þrengri þann stíg, sem allir
þingmenn flokksins verði að feta.
Athyglisvert er, að til nauðsynlegrar stjórnarand-
stöðu sjálfstæðismanna skuli teljast krafa um, að ein-
stakir þingmenn flokksins styðji útþenslu Lands-
virkjunar og séu ekki andvígir eignarnámi. Hið siðara
hefði áður fyrr þótt töluverð frétt.
í rauninni er hér á ferðinni vaxandi taugaveiklun i
þingflokknum af hálfu þeirra manna, sem telja nauð-
synlegt að víkja úr flokknum, ekki bara ráðherrum,
heldur lika landamæramönnum stjórnar og stjórnar-
andstöðu.
TILRÆÐIOG
DAUÐSFÖLL
Bob Marley er dauður, Robert
Sands er dauður úr ófeiti, Ronald
Reagan fékk skot i kroppinn og páf-
inn sömuleiðis.
Fjölmiðlar gera að vonum mikið úr
þessum atburðum og ekki má gleyma
bítlinum Lennon. Þetta uppnám fjöl-
miðla' vekur þá umhugsun hverju
máli þetta skipti okkur í rauninni. Þó
svo við sýnum nú katólskum í land-
inu það umburðarlyndi að leyfa þeim
að reka sína kirkju með eigin biskupi
þá má ekki gleymast að með mestu
ánægju háishuggu tslendingar Jón
Arason þó þrjú högg þyrfti til.
Sú aftaka leysti íslendinga undan
ofurvaldi kirkjunnar manna (kat-
ólskra) og færði okkur feti nær lýð-
ræðislegum stjórnarháttum nútím-
ans.
Það er líka umhugsunarefni að svo
virðist sem katólska kirkjan sé’
rikasta og öflugasta stofnunin i
þeim löndum sem við þekkjum fá-
tækust á jarðarkringlunni. Ef það er
rétt að aftaka Jóns Arasonar hafi
verið gæfuspor Islenzku þjóðinni á
leið til lýðræðis þá fer tilræði Tyrkj-
ans að fá annan svip.
Ef tækist að setja af höfðingja
katólsku kirkjunnar um heim allan
og skipta rfkidæmi stofnunarinnar
meðal fátækra þá þokaðist heimur-
inn kannski fram á við til meira frels-
is og meira sjálfstæðis einstakling-
anna. Ef katólsku kirkjunni tækist
að boða trú án skjóls veraldlegs valds
sem byggt er á auðæfum þá færi að
verða eftirsjá að boðberum þes^írar-
kirkju. '
En óskaplega virðist mér óvið-
kunnanlegt að þurfa að fylgjast si og
æ með höfuðklerki katólsku kirkj-
unnar í sjónvarpi, útvarpi og dag-
blöðum á íslandi sem einhverjum
höfuðklerk kristinnar kirkju.
Biskupinn á íslandi er höfuðklerk-
ur okkar og segir næsta fátt af
honumi fjölmiðlum. Páfinn i Rómer
ekki okkar maður heidur höfuðklerk-
ur kirkjulegs afturhalds og auðvalds I-
nútima kristni.
Væri páftnn uppi á íslandi i dag
myndu næsta fáir taka mark á hon-
um, hvað þá að fylgja honum.
Katólska kirkjan er íhaldssamt aft-
urhald.
Robert Sands
Þátttakandi í ólöglegum her, bylt-
ingarmaður, kallaður hryðjuverka-
maður, dæmdur i langvarandi fang-
elsi, tekur þá ákvörðun að svelta sig i
hel.
Hryðjuverkamenn á írlandi sem
svelta sig i hel verða gjaman þjóð-
hetjur.
Robert Sands tókst þetta, hann dó'
úr ófeiti og varð þjóðhetja.
Svo eru einhverjir íslendingar að
gera veður út af þessu og mótmæla.
Robert Sands tókst það sem hann
ætlaði sér og þá mættu allir stuðn-
ingsmenn hans vera ánægöir, en
svona eru íslendingar skrítnir, þá
fara þeir 1 mótmælagöngu aö brezka
sendiráðinu i stað þess að halda hátið
með irskum söngvum og drykkju i
Hljómskálagarðinum.
Bob Marley
og Lennon
Þeir eru báðir látnir hvor með
sinum hætti og þá upphefst grátur og
gnistran tanna. Aödáendum þeirra
til hugarléttis má benda á að senni-
lega varð vegur Elvis Presleys aldrei
meiri en eftir að hann var allur.
Nú gengur allt út á Lennon og
Marley og þegar sú della tekur að
dala koma i ljós tónlistarmenn sem
hafa til þessa verið i skugga þessara
snillinga.
Plötur þeirra dauðu verða að safn-
gripum en nýir snillingar fylla skarð-
ið.
Hverju var þá tapað?
^ „Biskupinn á íslandi er höfuðklerkur
okkar og segir næsta fátt af honum í fjöl-
miðlum.”
Undanfarnar vikur hafa farið fram
miklar umræður um orkumál i fjöl-
miðlum og á Alþingi. Stjórnarand-
stæðingar saka ríkisstjórnina um að
fara of hægt i framkvæmdir.
Stjórnarsinnar telja hins vegar að
óviturlegt sé að gera ráð fyrir meiri
framkvæmdahraða en fram kemur i
áætlunum rikisstjórnarinnar. En
lítum svolitið nánar á málið.
Frumvarp til laga
í frumvarpi ríkisstjórnarinnar til
laga um raforkuver eru nokkur
stefnumarkandi atriði sem nauðsyn-
legt er að menn geri sér grein fyrir.
1. Farið er fram á meirl heimildlr til
vlrkjunar en nokkur rikisstjórn
hefur áður gert á Alþlngi. Óskað
er eftir heimiidum til að auka afl
virkjana okkar úr 680 MW, sem
þar er nú, I um 1600 MW.
Kjallarinn
Guðmundur G.
Þórarinsson
2. Þannig er óskað eftir heimildum
til að auka orkuvinnslugetu úr
3140 Gwh/ári, eins og hún var
1980, ínær 7800 Gwh/ári.
3. í frumvarpinu er gert ráð fyrir
einum virkjunaraðila, Lands-
virkjun, sem reisi og reki allar
stærstu virkjanir og þar af Ieið-
andi allar stofnlinur.
4. Með frumvarpinu er ríkisstjórn-
inni aflað heimilda til þess að
hraða rannsóknum og undirbún-
ingsframkvæmdum á þessu ári frá
þvi sem áður var áætlað.
5. Með frumvarpinu er stefnt að
jöfnun raforkuverðs um allt land,
svipað og nú er um oliur og
bensin.
6. Með frumvarpinu er ákveðið að
Alþingi taki ákvörðun um fram-
kvæmdaröð og taki þá mið af
þjóðhagslegri hagkvæmni og
öryggi raforkukerfisins. Jafn-