Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1913, Qupperneq 72

76
Ársrit Ræktunarfjelags Norðurlands.
jarðeplin fyrir áhrifum frosts, ef þess er kostur. Hreykt
er að jarðeplunum, þegar grasið er orðið 4 — 6 þuml. hátt;
það er gert á þann hátt, að moldin milli raðanna er losuð,
annaðhvort með sjerstöku verkfæri, hreykijárni, eða með
garðplógi. Moldin er færð um leið upp að jarðeplagrasinu,
svo að við það myndast lítill hryggur, sem plönturöðin
stendur í. Tilgangurinn með þessu er sá, að losa yfirborð
jarðvegarins, svo að loft og hiti nái betur að verka á hann;
rakinn verður einnig jafnari — betri skilyrði fyrir gerlalíf
— til að breyta jarðefnunum og leysa þau í nothæfa
jurtanæringu. Að síðustu má nefna það, að út úr þeim
stöngulhlutum, sem hyljast moldu við hreykinguna, vaxa
nýjar renglur, sem jarðepli geta svo myndast á.
Illgresi má aldrei ná neinum þrifum í görðurn, hvorki
milli plantnanna nje í götunum og ekki heldur umhverf-
is í garðinum. Pað rænir hinni auðleystustu og beztu
næringu frá jarðeplaplöntunúm, eyðir vatni, og ef mikið
er af illgresinu, skyggir það á jarðeplagrasið, svo að það
vart hefir afl til að vaxa upp úr arfaþvælunni, sem hyl-
ur moldina. Sólargeislarnir ná þá eigi að verka niður í
jarðveginn; hann verður því kaldari en ella, og minni
efnabreytingar og vöxtur fara fram, en annars mundi, ef
moldin væri eigi hulin illgresi.
Bezt er að fyrirbyggja, að mikið illgresi vaxi í garðin-
um. Það er hægt á þann hátt, að sjá fyrir því, að fræ
flytjist eigi í garðinn með áburðinum. Pví má eigi bera
salla eða önnur efni, sem illgresisfræ er í, í áburðinn.
Svo þarf þess að gæta, að illgresisplönturnar felli aldrei
frœ i garðinn. Flestar þeirra, sem hjer er um að ræða,
eins og arfinn, æxlast aðallega af fræi. Af einni arfaplöntu
(hjartarfa) geta þroskast 5 — 6 þúsund frœ yfir sumarið.
Er því eigi undarlegt, þó arfaplöntum fjölgi í garðinum,
ef eigi er hirt um að uppræta þær. Að vísu eru til ill-
gresisplöntur, sem æxlast af rótarskotum, t. d. njóli.
Honum þarf að kippa upp með rótum. En þessi flokk-