Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1913, Side 110

Arsrit Ræktunarfjelags Norðurlands. 115
á neitt, er gangi í þá átt að skýra það atriði. En eg
man, að eg heyrði kennara minn, Bastian R. Larsen, yfir-
kennara við búnaðarháskólann í Ási, geta þess, að kart-
öflur mundu þroskast mest að mjölvi síðasta hluta
þroskaskeiðsins. Sje þetta rjett, og einhverstaðar má þá
sjálfsagt finna fyrir því hinar rjettu heimildir, þá fer gát-
an um mjölvisskortinn og árbundna breytileikann að
verða auðleysari.
Mönnum þykir ef til vill kenna mótsagna, ef komið
er með þá kenningu, að kartöflur þroskist ekki hjer á
landi. Nýlega var þó landinu hælt fyrir, að það skákaði
nágrannalöndunum með ágætri uppskeru, og hjer fást á
annað punds kartöflur, sem óvíða eiga sinn líka. Pó
mun þessu þannig varið, að kartöflur þroskast — að
minsta kosti hjer norðanlands — aðeins örsjaldan eðlileg-
um þroska. Á þetta bendir meðal annars smælkið, sem
oftast er í íslenzkum kartöflum, hvað góð sem uppsker-
an er. í suðiægum löndum er það miklu minna, eða
því nær ekkert, jafnvel í rýrðar uppskeru. Kartöflurnar
þurfa ákveðið hitastig og vaxtartíma, til þess að geta
náð eðlilegum þroska. F*au kjör bjóðast þeim sjaldan
hjer. En þroski þeirra er tvenskonar, stærðarþroski
(kvantitativ) og efnisþroski (kvalitativ). Stærðarþroskinn
gerir lægri kröfur til veðráttunnar, og hann gengur að
eðlisfari á undan efnisþroskanum. í góðum árum næst
að vissu leyti fullkominn stærðarþroski, en efnisþroskinn
mun sjaldan hafa náð fullu hámarki. í lakari árum ná
kartöflurnar ekki fullum stærðarþroska, en efnisþroskinn
er þó miklu skemmra á veg kominn. Sje þessu þannig
varið, verður skiljanlegt, að mjölvismagn kartaflanna sje
hjer að jafnaði minna en á sjer stað í suðlægari löndum,
og einnig skýrist hinn árbundni breytileiki mjölvisins
eftir árferði, því mjölvismagnið fer eftir því, hve langt
hinn efnislegi þroski er kominn, hvað sem stærðarþrosk-
anum líður.
8: