Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1930, Blaðsíða 26

76
ýms heilgrös, svo sem: Snarrót, hálmgresi o. fl., geta
líka vaxið í jarðvegi, sem er of votur til þess, að fjöl-
breyttur og verðmætur valllendisgróður þrífist þar. Af
mosagróðri og ásigkomulagi jarðvegsins — torfinu —
má og nokkuð dæma um framræsluþörfina.
Of mikið vatn er á margan hátt skaðlegt fyrir þrif
og þroska túnjurta vorra. Það bindur frjóefni á þann
hátt, að það hindrar loftrás og bakteríugróður í jarð-
veginum, svo rotnun jarðefnanna stöðvast. Það kælir
jarðveginn og dregur á þann hátt úr efnabreytingum í
grassverðinum og þroska jurtagróðursins. Það tak-
markar vaxtarrými jurtarótanna, dregur úr notagildi
áburðarins og skapar skilyrði fyrir mosa og mýragróð-
ur, sem á ýmsan hátt draga úr þrifum hinna verðmæt-
ari jurta.
Oft er yfirborð og jarðvegsásigkomulag þess lands,
sem taka á til ræktunar, svo óreglulegt, að engri skipu-
legri framræslu verður við komið, en sé um stærri
samhangandi mýrasvæði að ræða, má í þessum efnum
fylgja nokkurnveginn föstu kerfi. Venjulega notum
vér þá bæði opna skurði og lokræsi, en vegna þess, að
opnu skurðirnir eru dýrir, taka upp mikið landrými og
hindra á ýmsan hátt umferð um landið og notkun hey-
vinnuvéla, er sjálfsagt að hafa þá eigi fleiri en nauð-
synlegt er til þess, að leiða burtu yfirborðsvatn og taka
á móti vatni frá lokræsunum. Lokræsin eru líka að
ýmsu leyti fullkomnari framræsla, heldur en opnir
skurðir, því þau halda áfram að leiða vatnið, þó yfir-
borð jarðvegsins frjósi; jarðvegurinn þornar undir
frostskáninni, sem við það verður þynnri en ella og
þiðnar því fyr á vorin.
Hve þétt þurfi að ræsa mýrlendi, fyrir grasrækt hér
á landi, er nokkuð á reiki; fer það eftir úrkomu, mynd-
un og ásigkomulagi jarðvegsins á hverjum stað og svo