Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1973, Side 48

langt niður í jörðina, nema þá helzt í gullleit, og allra sízt
nær hann til lífvera, sem illa sjást með berum augum og
sem hagfræðin hefur enn ekki metið til fjár. Ekki er þó
rétt að vanmeta þessar lífverur, sem í moldinni búa. Þær
gegna ýmsum hlutverkum í náttúrunni og eru að meira eða
minna leyti hlekkir í heildarlífkeðju tilverunnar. Má hér
til nefna að mörg smádýra jarðvegsins lifa á jurtaleifum og
flýta þannig fyrir niðurbroti þeirra og gera þær að aðgengi-
legri jurtanæringu á ný. Önnur dýr leggjast hins vegar á
lifandi jurtir og geta orðið mestu skaðvaldar í ökrum og
túnum bænda. Þekking á því hvaða dýr eru gagnleg við
ræktun jurta og hver til skaða er því augljóslega mikils
virði. Hins ber samt vel að gæta, að þó ákveðin dýrategund
sé hin versta skaðsemdar skepna í verðmætum jarðargróðri
bóndans, þá verður það að gerast með gát að úða yfir þetta
veslings dýr eitri og drepa það. Slíkt getur haft hinar alvar-
legustu afleiðingar í för með sér, ef ekki er rækilega vitað
hvað gerist þegar viðkomandi dýri er útrýmt. Notkun lyfja
í landbúnaði ætti að forðast nema að gagnrannsökuðu máli.
Þegar áðurnefndum frumathugunum á dýralífi jarðvegs-
ins var lokið sumarið 1969, var ákveðið að sækja að nýju
um styrk til frekari rannsókna. Veitti Vísindasjóður styrk
aftur á árinu 1970. Var nú hafist handa og athugað annars
vegar dýralíf í ýmsum gróðurlendum á mismunandi tímum
og í mismunandi hæð yfir sjó, en hins vegar dýralíf í rækt-
uðu landi, túnum. Voru í því skyni tekin sýni úr tilrauna-
reitum, sem fengið höfðu mismunandi áburð í Tilrauna-
stiiðinni á Akureyri. í þessu greinarkorni verða niðurstöður
úr þeirri athugun teknar fram í dagsljósið.
Ástæðan fyrir því að valið var að taka sýni úr áburðar-
tilraunum, var meðal annars sú, að oft hefur heyrzt að með-
ferð túna og þá einkum og sér í lagi notkun tilbúins áburð-
ar útrými öllu lífi úr jarðveginum. Þessi fullyrðing hefur
komið fram bæði í ræðu og riti. Ekki hefur mér þó tekist
að hafa upp á neinum tilraunaniðurstöðum eða rannsókn-
um íslenzkum, er sanni eða afsanni slíkar fullyrðingar. Var
því einkar fróðlegt að kanna hvað í mold túnanna bjó.
52