Ársrit Kaupfjelags Þingeyinga - 01.01.1922, Blaðsíða 27

29
sem'l eðlilegt er, því báðar miða þær jafnt til þess, að
svifta þá stétt þeirri sérstöðu, sem hún lengi hefir haft,
og venja og viðtekt'r hafa helgað sem réttmæta, þótt sú
sérstaða fái kaupmannastéttinni í hendur fjármálavöld, sem
geta orðið og hafa reynst þjóðhættuleg, ef óhlutvandir
menn fara með þau völd, og slikt verður ekki fyrirbygt.
Pað er því ekki að undra, þótt kaupmönnum sé órótt,
er þeir sjá sigurför samvinnustefnunnar um heim allan, og
að þeir reyni að verja sitt gamla vígi, Og vörn þeirra er
aðallega fólgin í því tvennu: að innræta almenningi helgi
og ágæti hins gamla og viðtekna skipulags og að ógna
mönnum með hættunni af hinu nýja og lítt þekta eða lítt
reynda. — Petta eru þau vopn, sem allir afturhaldsmenn
um allan heim og á öllum öldum hafa beitt gegn öllum
nýungum, umbótum og framförum, og þau vopn bíta helst
til vel á vanþroska, lítilsigldar og þekkingarlitlar sálir, en
það er aðalorsökin til þess, hversu torvelt og seinunnið
verk það er, að koma fram sönnum umbótum í hverju
sem er. — Pað má því búast við, að kaupmenn muni
enn lengi geta viðhaldið tortrygni og vantrú gegn sam-
vinnustelnunni meðal þeirra manna, sem skortir þekkingu
og skilning bæði á hinu gamla skipulagi með afleiðingum
þess og hinu nýja skipulagi og tilgangi þess. — Pað er
sönn og víðtæk þekking og réttur skilningur á táknum
tímans, sem er lyftistöng ailra sannra umbóta og framfara.