Ársrit Kaupfjelags Þingeyinga - 01.01.1922, Blaðsíða 39

41
sem alt hefir runnið úr sjóðnum til félagsmanna á árinu.
Af öllu innstæðufé sjóðsins standa þá í veltufé K. P.
kr. 80746,46.
Það var með yfirlögðu ráði og ráðnum huga félags-
stjórnar, eins og áður er sagt, að lánveitingar úr sjóðnum
til félagsmanna hafa þannig verið auknar á árinu, til þess
að létta þeim baráttuna við alveg óvanalega óhagstæða
verslun og fjárreiður, og hefir það aldregi sýnt sig betur
en nú, hve mikilsvert það er fyrir félagsmenn, að hafa
þennan fjárstofn til umráða og meðferðar innan félags.
Annars hefir talsvert verið deilt um fyrirkomulag og eðli
svona lagaðrar sjóðstofnunar í kaupfélagi. Sumir hafa
haldið því fram, að svona lagaður sparisjóður, með svo
þröngum og afmörkuðum verkahring, til stuðnings ákveðnu
málefni, gæti ekki heyrt undir hin almennu landslög um
sparisjóði, og að rekstur hans væri jafnvel brot á þeim
lögum.
I ýmsum öðrum kaupfélögum eru reknar samskonar eða
mjög svipaðar sjóðstofnanir, sein kallaðar eru innlánsdeildir.
Uppruni þeirra er hinn sami sem sparisjóðs K. P., sá,
að afla félögunum veltufjár af sparifé félagsmanna sjálfra,
og meðferð fjárins er nær því öll hin sama, að öðru en
því, að lítið er lánað út til einstakra manna úr þessum
innlánsdeildum. Virðist því svo, sem nafnið eitt hafi litla
þýðingu, og engin ástæða virðist vera til þess, að draga
meðferð þessa sparifjár innlánsdeildanna undan hinu opin-
bera eítirliti, sem lögin fyrirskipa.
Á hinn bóginn hefir ekki annars orðið vart, en að hið
opinbera eftirlit með sparisjóðunum í landinu hafi tekið
gilt skipulag og reikningsskil sparisjóðs K. Þ., enda væri
annað nokkuð kynlegl, þar sem á bak við stendur full-
komin ábyrgð alls kaupfélagsins (7—800 tnanna) með sjóð-
eignir, sem nema miklu meira fé en innstæðunum í spari-
sjóðnum, og miklum fasteignum og öðrum eignum að
auki, og þess utan sæmilegur viðlagasjóður, sem vex ör-
ara en innstæðuféð af því reksturskostnaðurinn er svo lítill.