Ársrit Kaupfjelags Þingeyinga - 01.01.1922, Blaðsíða 41

43
annara sparisjóða. Hreppafélög og sýslufélög stofna spari-
sjóði sjálfum sér til fjárhagsbóta og eflingar. Hví skyldu
ekki kaupféiögin gera slíkt hið sama? Eða hvers vegna
ættu þau ekki' eins að eiga rétt til þess?
Það virðist því ekki minsta ástæða til þess, að raska
skipulagi eða nafni sparisjóðs K. Þ. að nokkru leyti, og
allra síst til þess, að draga meðferð hans og notkun fjár-
ins undan hínu opinbera eftirliti samkvæmt landslögum,
því einmitt í því eftirliti er fólgin trygging fyrir innstæðu-
eigendurna, eins og lögin ætlast til, og kaupfélagið hefir
enga ástæðu til að dylja eða fara í felur með nokkuð af
framkvæmdum sínum.
Og enn er eitt ótalið, sem ætti að gera kaupfélögin sem
allra fastheldnust á þessi fjársöfn sín. Eigi samvinnufélög-
in hér á landi fram undan sér nokkuð likt þroskaskeið
þeim, sem erlend samvinnufélög þegar hafa runnið, þá er
enginn efi á, að sá tími kemur, og það máske áður en
langir tímar líða, þegar þau stofna sinn eigin samvinnu-
banka, og þá gætu þessi sparifjársöfn samvinnufélaganna
verið afar mikill stuðningur.
Ef sá afturkippur í öllu fjármálastarfi og viðskiftum þjóð-
anna, sem heimsstyrjöldin hefir ollað, aldrei hefði komið,
þá er líklegt að sá tími hefði þegar verið kominn, er sam
vinnufélögin hefðu fyrir alvöru verið farin að undirbúa
stofnun eigin banka. En nú veit enginn, hve lengi við-
reisnarstarfið stendur, né heldur hver ráð best reynast til
viðreisnar fjárhagsastandi þjóðanna. Eitt er víst, og það
er, að hið pólitiska fjármálaskipulag, sem þjóðirnar hafa
búið við og trúað á, reynist nú gersamlega vanmáttugt t<l
þess að reisa sjálft sig og fjárhag.þjóðanna úr rústum. Það er
jafnvel að verða mönnum ljóst, að einmitt þetta fjármálaskipu-
lag er ein af aðalorsökum heimsslyrjaldai innar og allrar þeirrar
eyn dar og svívirðingar, sem hún hefir leitt yfir heiminn.
Af afglöpum og skaðsemi hins gamla skipulags eiga
samvinnufélögin að læra að varast vítin, þá er þau byggja
sitt nýja fjármálaskipulag.