Ársrit Kaupfjelags Þingeyinga - 01.01.1922, Síða 30

3^
dæmt, að hve miklu leyti það kann að hafa dregið úr
viðskiftunum við hana, að minsta kosti af hálfu utanfélags-
manna; en víst er um það, að mikið hvarf úr búðum
kaupmanna af glingri og glæsivörum, hversu mikinn þátt
sem kaupfélagsmenn kunna að hafa átt í því.
En það er víst og áreiðanlegt, að ef Söludeildinni hefði
verið stjórnað og hún rekin eftir sömu reglum sem kaup-
menn reka sínar verslanir, þ. e. að ekkert tillit hefði verið
tekið til hins almenna fjárhagsástands, eða hinna virki-
legu og óhjákvæmilegu þarfa almennings, heldur einungis
fluttar inn þær vörur, sem mest hagnaðarvon var af að
selja, og almennings með því freistað til sem mestra kaupa,
þá mundi Söludeildin hafa getað grætt fé handa sjálfri sér,
líkt og hin undanförnu ár, þótt fjárheimtur allar séu nú
mikið torveldari en vanalega.
Petta sýnir hinn mikla eðlismun sem er á rekstri sölu-
deildar í kaupfélagi og kaupmannaverslun, sem rekin
er sem atvinna og gróðavegur einstakra manna, sem litla
eða enga hvöt hafa til að líta á annað en það, að eig-
endurnir fáí sem mestan arð af atvinnurekstrinum, en til-
litslaust til hinnar sönnu viðskiftaþarfa og hagsmuna kaup-
endanna, þ. e. almennings. í atvinnurekstri kaupmannsins
er hin virkilega viðskiftaþörf eða nauðsyn almennings að-
eins aukatriðin, sem hann verður að taka tillit til, svo að
hann geti haldið viðskiftamönnum, og til þess að afla at-
vinnurekstri sínum nauðsynlegra vinsælda. Hitt er aðalat-
riðið að versla sem mest og með það, sem mestan ágóða
gefur og minstan tilkostnað hefir í för með sér, hvort sem
þess er virkilega þörf eða ekki.
Kaupfélögin þar á móti hljóta eftir eðli sínu fyrst og
fremst að líta á hinar sönnu þarfir félagsmanna og full-
nægja þeim eftir efnum, enda eiga allir félagsmenn at-
kvæði um það með pöntun sinni. Kaupfélagsmenn fá því
sínum virkilegu þörfum fullnægt í félagi sínu, bæði með
pöntun sinni og hjá Söludeildinni, svo að kaupmenn þurfa