Árbók Landsbókasafns Íslands - 01.01.1957, Side 160

160
PETER HALLBERG
Stundum útflúrað framstykki uppundir rúkragann.
Handstúkumar (mjúkar) utan yfir jakkaermamar, sama aðferð og á umferðalögreglu, — nema stutt-
ar, varla upp á miðjan framhandlegg.
Buxur karla: knickerbockers, með skúf miklum utanfótar undir hnénu, sokkar og öklaháir skór
bundnir með stórri slaufu.
Kápan er stundum slá með „pelerin“sniði, og nær ekki nema niðrundir hné.
Hattar ívið kollháir með aðeins uppmjóa kolla, nálægt því að vera flata [! ] ofan og börðin hálfstíf.
Almenníngur í flík sem líkist vesti (treya), stuttbuxum með dúski.
Sveitaknæpan eftir Brouwer:
Naktir múrveggir, tréloft, gluggi með tréhlera lokuðum innan á, eldstó. Tréstólar, og bekkir, leir-
könnur. Sveitamenn í nondescript klæðnaði með litum. Treyur skyrtur, stuttbuxur. Kvenmenn í trey-
um með svuntur og kjusur. Heldri konur mjög síðklæddar.
Rúkragar, einf. stuttkragar, og ryktir síðkragar.
Kvenfatn. hjá fátæklíngum, skyrta (flegin) og pils með hlíraböndum.
Stúlkur með geysilega rúkraga (útfyrir herðar), afar barðabreiða hatta, íburðarmikla kjóla og slár,
ilskó bundna yfir ristina.
Diskar og katlar og könnur uppum skápa og veggi.
Interieur, Gerhard Dou, Die junge Mutter. Ljósakróna fyrir 7 kerti. Súla. Körfurugga. Stóll, stólar
(renniverk), kústur, pottur, karfa, fiskar, rófur, héri hángir. Kerti í stjaka. Fuglabúr. Bækur í
spenslum. Opnir gluggar. Blýinnlagðar rúður, hlerar fyrir, hvorttveggja opnanlegt.
Maes: Apfelschalendes Madchen. Tréfata. Karfa með eplum. Kögraður dúkur með íofnu munstri.
Miklir dyraumbúníngar.
Ostade: Der Familienvater.
Ketill á hó, lokrekkja með forheingi fyrir. Þrífótur og ferfættur stóll með snærissetu.
Terbo[r]ch, De Scherenschliferfamilie. Gluggar brotnir, hlerar fyrir. Kerlíng leitar krakka lúsa. Bygt
úr múrsteini og tré.
Terbolrjch: Dame beim Handewaschen. Myndir í breiðum útskornum römmum á veggjunum. Síð-
klæddar konur með uppsett hár. Víðir kjólar, víðar ermar, rasspúðar (eða krínólín?).
Jan Steen: Stúlka fer úr sokkunum. (34—40)
Ýmis atriði í þessum minnisgreinum hefur skáldið getað notað í lýsingu sinni á Hol-
lendingum. í Rotterdammi verður Kristsbóndanum starsýnt á fatnað manna. Þar
„mátti gánga svo leingi að livergi sá mann undir sýslumannsstandi ef reikna skyldi af
klæðaburði“. Kápur sáust þar „svo víðar að af einni hefði mátt skera klæði handa vel-
flestum fátækum börnum í Akraneshreppi“. Um strætin drógu hefðarfrúr með „rúkraga
skarandi útfyrir axlir og hattbörðin slíkt hið sama“ (Klukkan 152).
í áðurnefndum kafla um stíl Halldórs hef ég reynt að skilgreina einkenni Islands-
klukkunnar, sem ég nefni „myndræn áhrif“ á lesandann: menn og atburðir standa
manni fyrir hugskotssjónum með skýrum dráttum eins og á leiksviði eða málverki.1
1) Skímir, 1956, bls. 34 o. áfr.