Árbók Landsbókasafns Íslands - 01.01.1957, Page 170

170
PETER HALLBERG
hörund hinna laungu velformuðu vánga, þeir
báru með sér þann rauða litarunað, sem er ein-
kenni á grænu túni alsettu fíflum og sóleyjum á
kvöldroðanótt rétt fyrir túnaslátt. Og það lék
um nuinn hennar með fullum vörum og sléttsett-
um tönnum sælubros alfagurrar æsku þrátt fyrir
augljóst felmtur hennar gagnvart lítilleik þessa
húss. Ilún var klædd indígóblárri reiðhempu sem
fest var saman í hálsmálið með mikilli silfur-
spennu og tekin saman í mittið ofarlega, þannig
að jafnvel utanhafnarfatið batt áherslu hinum
mjúka, flaslausa grannleik, sem var eitt einkenni
þessarar tignarpersónu. Yfir daufljósu, slíkju-
lausu en undursamlega ríku og lifandi hári reis
strókhúfa mikil baldýruð, með glaðlegum há-
rauðum og björtum lit. Ilún hélt einnig síðpils-
inu nettlega frá öklum sér, svo rauðir brugðnir
reiðsokkarnir, sem skýldu útlendum skónum á
nettum fæti hennar komu í Ijós til að veita þess-
ari holdteknu fegurðarímynd fullnað sinn.
Hin fjórða persóna þess göfuga föruneytis sem
trað hér inn í bið dimma og hrörlega /24/ hús
hins hýdda, vár karlmaður í blóma lífsins og hið
hesta á sig kominn, en þó svo farinn í andliti og
fasi, að erfitt var að segja hve mörg ár lágu að
baki honum, hann hafði ekki á sér þann tignar-
svip sem valdsmönnum hæfir, heldur var kyrrlát-
ari, fasminni, sjálfhugalli og sjálfumnægari, eins
og hann ætti styrk sinn einkum í því, sem meira
er um vert en vald yfir mönnum, en þar með
óbrotlegl leg lra og óháðara. I látbragði hans fólst
óvinnanlegt öryggi og óraskandi vitfesta, sem
skipar öllum þáttum undir eitt takmark, án hlið-
sjónar eða tillits til hverfulla straumanna aldar-
farsins og hins ytra lífs. En það var um leið eitt-
bvað í fari hans, sem var fáséð í fari höfðíngja á
Islandi, og þó fjarri því að vera alþýðlegt, í þeim
skilníngi sem alþýðleiki er nafn á ytra fari fá-
tæks manns, þrælkaðs og hýdds, nídds og kúg-
aðs. Settleg og rólega hnitmiðuð kyrð var í hverri
hreyfíngu lians og látbragði, og þó voru augu
lians heit og lifandi og svo full viðkensla og eftir-
tektar, að eingu var líkara en þau sæu af sjálfu
sér yfir breiðara svið en augu annara manna,
jafnvel aftur fyrir sig, þannig að ekkert leyndist
fyrir þeim né færi fram hjá þeim, sem með /25/
nokkrum hætti gat falist innan sjónhríngs þeirra.
Þessi kyrru augu sem alt sáu án þess að hvarfla,
og þó ekki af forvitni heldur af eðli og náðar-
gáfu, voru aðal þessa manns. Að öðru leyti skar
hann sig úr öðrum mönnum í höfðíngahópi
vegna þess hve klæðaburður hans var framandi,
bæði gerð klæðanna, litur þeirra og snið var með
þeiin hætti, sem aldrei getur orðið jafn útmetið
á íslandi, jafnvel þótt það sé gert af leiknustu
verður, þegar roða kvölds og morguns slær nið-
ur í grænt tún um nótt rétt fyrir slátt. Þessi mynd
hafði þegið fegurð blutanna en ekki gagn þeirra,
og þessvegna virtist bros hennar kalt, þótt það
væri aðeins hafið yfir mannlegt líf þar sem hún
trað inn í þennan bústað lítillækkunarinnar. Hún
var í indígóblárri hempu sem var fest í hálsmálið
með silfurspaung og tekin saman ofarlega í mitt-
jð. Upp af miklu daufljósu hárinu reis hárauð
strókhúfan baldýruð, en undan síðpilsinu sem
bún hélt settlega upp frá öklunum sáust rauðir
brugðnir reiðsokkar á neltum fætinum utan yfir
útlendum skóm.
Síðastur í hinu göfuga föruneyti gekk enn einn
tignarmaður og niiklu fasminni hinum fyrra,
sneyddur því látbragði sem hæfir valdsmönnum,
sjálfhuga’.li, sjálfumnægari en þeir sem eiga alt
sitt /30/ nndir mannaforræði. Ilann var vel á sig
kominn en erfitt að giska á aldur hans, slétt far-
inn í andliti og réttnefjaður, en munnsvipurinn
næstum kvenlegur þó án hverflyndis. I öllu lát-
bragði hans og hverri hreyfíngu falst ákvörðun,
ierii virtist hafa verið tekin fyrir laungu, festa
sem setur öllum greinum eitt markmið, ekki með
ágeingni og svita, heldur með hóglátri mýkt og
óþrotlegri sálarrósemi, en þó hliðsjónarlaust og
án tillits. En þótt augu hans væru kyrr og föst
voru þau mjög viðkenslafull, stór og skýr —
eingu líkara en sjónhríngur þeirra væri með
nokkrtim hætti víðari en annara manna, svo ekk-
ert leyndist fyrir þeim. Þessi kyrru en skygnu
augu, sem alt sáu, en þó ekki af forvitni eða
áreynslu, heldur samkvæmt eðli og náðargáfu,
voru aðal mannsins. /31/ Að öðru leyti skar hann
sig úr í hópi íslenskra höfðíngja vegna klæð-
anna, sem voru framandi bæði um gerð, lit og
snið, og öll með því lagi sem aldrei verður jafn
útmetið á íslandi þótt unnið sé af leiknustu
höndum. Það var erlendur fagurkerasmekkur í
hverjum saumi, hverri fellíngu, hverju hlutfalli,
skórnir úr fínu ensku leðri, og hárkollan sem
liann bar undir barðahattinum, jafnvel á ferða-
lagi meðal búra og betlara, var vönduð og snyrti-
lega greidd eins og hann væri að gánga fyrir kon-
ung.