Árbók Landsbókasafns Íslands - 01.01.1965, Blaðsíða 13

LANDSBÓKASAFNIÐ 1964
13
mál. Hann hefur rætt þau rækilega í þessu riti og bent á ýmis úrræði, enda enginn
kunnugri málefnum safnsins en hann eftir 35 ára starf í þágu þess.
Eins og nú standa sakir, virðast tvær leiðir helztar í safnamálunum. Hin fyrri og
skörulegri er sú að byggja eitt myndarlegt hús yfir Landsbókasafn, Háskólabókasafn
og Þjóðskjalasafn, og yrði það eflaust sú lausn, er borgaði sig bezt, þegar til lengdar
léti. Reisa mætti slíka byggingu í áföngum, því að hægt væri að geyma áfram í núver-
andi geymslum safnanna þann hluta bóka og skjala, er minnst hreyfing er á. Nýju
safnahúsi yrði að velja hinn bezta stað og ætla því svo inikið landrými, að unnt yrði
smám saman að færa út kvíarnar.
Þótt bygging eins nýs safnahúss sé vissulega vænlegust til frambúðar, er ekki með
því sagt, að vandi safnanna verði ekki að þolanlegu gagni leystur á annan veg. Skal
nú rætt stuttlega um þá leið aðra, er helzt virðist fær. En hún er sú að leggja allt Safna-
liúsið undir Landsbókasafn og byggja þá yfir Þjóðskjalasafnið sérstaklega. Jafnframt
því þyrfti að hefja smíði góðrar bókageymslu, er fluttur yrði í sá hluti bóka Lands-
bókasafns, Háskólabókasafns og einstakra stofnana, er lítt reynir orðið á, en bafa
verður þó tiltækan. Er hér m. a. um að ræða eldri árganga margvíslegra tímarita, er
hrannazt hafa upp og sprengt af sér það hillurými, er eitt sinn var ætlað undir þau.
Slíkar hókageymslur hafa víða verið reistar erlendis og þótt að mörgu leyti reynast vel.
En vér hljótum þó að spyrja, hvort þær henti ekki betur í erlendum stórborgum en i
íslenzku fámenni. Stofnanir vorar eru ekki svo stórar, að vér geturn ekki haft undir
einu þáki þær þeirra, er mesta eiga samleið, og þannig einbeitt kröftunum í stað þess
að dreifa þeim.
Þegar vér lítum á það Grettistak, sem einstaklingar, fyrirtæki og ríkið sjálft hafa
lyft á síðustu árum í byggingarmálum, er það þjóðinni vissulega engin ofraun að reisa
liús yfir bækur þjóðarinnar og skjöl. Eg efast ekki um, að sú athafnasama kynslóð, er
nú byggir landið, vilji veg safnanna jafnmikinn og feður vorir fyrir sextíu árum, er
töldu þetta mál, að byggja skörulega yfir söfn þjóðarinnar, eitt brýnasta verkefni
nýrrar aldar.
Eg legg því til, að skipuð verði hið bráðasta nefnd manna til að kanna þetla mál og
gera tillögur um ákveðnar framkvæmdir til úrbóta, framkvæmdir, sem verði ekki einu
sinni enn skotið á langan frest.
Landsbókasafni, 15. júní 1965.
Finnbogi Guðmundsson