Frjáls verslun - 01.04.1954, Blaðsíða 5

Sjóð'sfélagðar skulu hafa forgangsrétt til lán-
töku úr sjóðniun að öðru jöfnu.
8. grein.
Stjórn sjóðsins skal hið fimmta hvert ár láta
tryggingarfræðing rannsaka fjárhag sjóðsins.
Þyki honum rannsókn sín leiða í ljós, að fjár-
hagsgrundvöllur sjóðsins sé ótryggur, skal hann
gera tillögu til stjórnar sjóðsins um aðgerðir til
að efla hann.
9. grein.
Sjóðurinn endurgreiðist samkvæmt þeim regl-
um, sem hér fara á eftir:
Hver sjóðsfélagi, sem greitt hefur iðgjöld til
sjóðsins í 10 ár, skal að þeim tíma loknum hafa
rétt til þess að fá greitt ákveð'inn hluta af því fé,
sem liann þá á í sjóðnum, og svo áfram á vissu
árabili samkvæmt nánari reglum hér á eftir.
Venjulegir bankavextir spaiisjóðsdeildar
Landsbanka Islands greiðast á þann hlut, sem
sjóðsfélagi hefur greitt í sjóðinn sjálfur,
Starfstími: Endurgreiðslur:
10 ár 30%
15 — 40%
20 — 50%
25 — 60%
Síðan ekki meir til 65 ára aldurs, samanber
11. og 12. grein.
10. grein.
Ilætti sjóðsfélagi verzlunarstörfum, áður en
10 ár eru liðin, skal hann fá endurgreitt fé það,
sem hann á í sjóðnum, er hann hættir, vaxta-
laust.
11. grein.
Nú andast sjóðsfélagi og lætur hann eftir sig
maka á lífi og á þá hinn eftirlifandi maki rétt
á að fá endurgreitt það fé, sem sjóðsfélagi átti
í sjóðnum, er hann lézt, með þeim kjörum, sem
segir í 10. grein.
Nú andast sjóðsfélagi, er hefir greitt til sjóðs-
ins í skemmri tíma en 10 ár, og skal þá endur-
greiða eftirlifandi maka hans vaxtalaus iðgjöld
þau, sem hann á í sjóðnum.
12. grein.
Sjóðsfélagi, sem orðinn er fullra 65 ára, skal
fá endurgreitt 10% á ári af fé því, sem hann
átti inni þá eða síðar, ef hann heldur lengur
áfram starfi, þar til inneign hans er gengin til
þurðar.
13. grein.
Rísi ágreiningur út af sjóðnum skal skjóta
málinu til úrskurðar gerðardóms, sem í skulu
vera; einn maður skipaður af samtökum kau'p-
sýslumanna, einn maður skipaður af stjórn sjóðs-
ins og borgarfógetinn í Reykjavíkur, sem skal
vera oddamaður.
Eins og ég gat um í upphafi, má ekki skoða
þetta sem neinar lokatillögur, enda geri ég mér
fulla grein fyrir því að taka verður tillit til ýmsra
og ólíkra atriða, sem vafalaust eiga eftir að koma
fram, áður en þessu verki verður lokið að fullu.
Þá er og einnig sjálfsagt og nauðsynlegt að hafa
náin samráð við tryggingarfræðing, þegar málið
er komið á raunhæft stig.
Að sjálfsögðu er meginkjarni þessara tillagna
sá, hvaða prósentutala yrði greidd sem iðgjald
í sjóðinn, bæði frá hendi launagreiðanda og laun-
þega. Er þar um að ræða samkomulagsatriði,
sem síðar yrði að fjalla um, en á meðan það
liggur eklci fyrir og sömuleiðis meðan ekki er
vitað hvaða upphæð er greidd í laun til verzl-
unarfólks á mánuði hverjum, er ekki hægt að
gera sér grein fyrir því, hverjar tekjur sjóðsins
yrðu, en vegna þess hve stéttin er fjölmenn, má
gera ráð fyrir því, að þær mundu skipta miljón-
um á ári. Sem dæmi má nefna, að ef reiknað
væri með því, að aðilar að sjóðnum væru 2000
manns, sem hefðu kr. 2.000.00 á mánuði að
meðaltali í laun og lagt væri til grundvallar
aðeins 5% iðgjald í heild, þá mundu tekjur sjóðs-
ins vera 2.4 miljónir á ári.
I rauninni má segja að markmið þessa sjóðs
sé margþætt, í fyrsta lagi yrði um raunveru-
legar kjarabætur að ræða fyrir launþegana, í
öðru lagi leggur launþeginn sjálfur til hliðar
ákveðna upphæð á mánuði, sem vafalaust má
telja að yrði annars að eyðslueyri, a. m. k. í
mörgum tilfellum, í þriðja lagi mundi myndast
verulegur lánasjóður, sem gæti komið verzlun-
arfólki vel í viðleitni þess til að eignast eigin
hús eða íbúðir, og í fjórða lagi yrð'i um mikið
atvinnuöryggi að ræða og tryggingu, þegar til
efri áranna kemur. Eg held að það þurfi ekki að
orka tvímælis, hvílíkt gildi slíkur sjóður sem
þessi mundi liafa í för með sér fyrir verzlunar-
stéttina, og ég vænti þess, að menn kynni sér
þetta mál gaumgæfilega, útbreiði það' meðal
stéttarinnar og leggi því allt það lið sem þeir
mega.
Loks er mér ljúft að geta þess hér, að í nýaf-
stöðnum viðræðum um launakjarasamning V. R.
Frh. á bls. 51.
FRJÁLS VERZLUN
33