Helgarpósturinn - 24.11.1994, Síða 27
FIMMTUDAGUR 24. NÓVEMBER 1994
MORGUNPÓSTURINN FRÉTTIR
27
Æ, ég veit ekki. Erum við ekki orðnar alltof
uppteknar af þessu tali um kynferðislega
áreitni? Endar þetta ekki með því að enginn
þorir að snerta annan af hættu við að vera
stimplaður nauðgari?
Hvaða máli skiptir þótt hann haldi því fram að
hann sé að tékka á holdafarinu? Hvað er kjöt-
matið annað en vanvirðing við okkur kindurn-
ar? Er það einhver mælikvarði á okkur
hvernig lærin á okkur séu og hryggur-
Góða besta, þetta er bara
öfundasýki í ykkur jussunum
sem eruð með Jærin hang-
andi niðurá klaufir.
Húrra! Það er furðulegt að
þetta endalausa tal um
heimskar Ijóskur komi alltaf
frá kynsystrum okkar.
f
Amal Rún Qase, sómalskur innflytjandi
„Þetta er svo lítil þjóð að við getum ekki hleypt
hverjum sem er inn í landið. “
sína að íslendingar séu ekki kyn-
þáttahatarar.
Útlendinaahatur
og útlenaingadekur
Rúmlega 4/5 hlutar þeirra sem
voru spurðir hvort þeir teldu fs-
lendinga vera fordómafulla í garð
útlendinga töldu svo vera eða 82,1
prósent á móti 17,9 prósentum.
Jóhann segir starfsmenn JJtlend-
ingaeftirlitsins verða vara við mikla
öfga í afstöðu fslendinga til útlend-
inga.
„I þau rúm tuttugu ár sem ég hef
verið í mínu starfi hef ég orðið var
við töluverða óvild í garð útlend-
inga og einnig útlendingadekur
sem ég vil kalla svo. Við erum það
miklir nesjamenn ennþá að við eig-
um enn svolítið erfitt með að líta á
útlendinga eins og venjulegt fólk
sem hefur bara kosti og galla eins
og við hin. Ég vona að við eigum
eftir að þroskast út úr þessari nesja-
mennsku. Við fáum viðbrögð í
okkar starfí sem eru öfgafull í báðar
áttir," segir hann.
Amal Rún telur afstöðu fslend-
inga til útlendinga frekar einkenn-
ast af ótta en fordómum ef hún tek-
ur mið af eigin reynslu af að búa
hérlendis. „Þegar fólk er búið að
kynnast mér þá sér það að ég er
bara venjuleg manneskja,“ segir
hún. „Þeir sem eru fordómafullir
eru ekkert endilega fordómafullir
gagnvart útlendingum heldur
hverjum sem er, eins og til dæmis
samkynhneigðum. Það eru margir
sem líta svo á að samkynhneigðir
séu sjúkir.“
Gerard hefur athyglisverða'skýr-
ingu á þeirri niðurstöðu að fslend-
ingar telja jafn marga samlanda
sína vera fordómafulla í garð út-
lendinga og raun ber vitni.
„Hér kemur fram sú löngun fs-
lendinga á að líta svo á að hér sé
kynþáttahatur við lýði vegna þess
að annars eru þeir ekki heimsborg-
arar. Einstaklingarnir sjálfir segjast
ekki vera kynþáttarar en eru
hræddir við þá sveitamennsku sem
þeir telja fylgja því að ekki séu til
rasistar á íslandi," segir hann.
Verkalýðshreyfingin
gegn utlendingum
Fjórða fullyrðingin sem þátttak-
endur í skoðanakönnuninni voru
beðnir urn að taka afstöðu tii
hljómaði svona. íslendingar eru of
fáir til að taka á móti útlending-
um.
38 prósent töldu svo vera en 62
prósent voru annarrar skoðunar.
„Maður heyrir fólk tala um að
samfélag okkar sé viðkvæmt og
brothætt og það kemur fram í þess-
ari niðurstöðu," segir Jóhann. „Að
rnínu viti er þetta spurningin um
hvernig við erum í stakk búin til að
gera þessu fólki kleift að aðlagast
hérna. Eru aðstæður á vinnumark-
aði þannig að þetta fólk geti orðið
sjálfbjarga hérna? Það er svo margt
í þessum dúr sem spilar inn í
þetta.“
Amal Rún telur þjóðina ekki of
fámenna til að taka á móti útlend-
ingum en spurningin standi um
hvað innflytjendur skuli vera marg-
ir. „Það væri álíka fáránlegt að loka
fyrir innflutning útlendinga og að
banna íslendingum að fara úr
landi,“ segir hún. „Ég tel að leggja
beri áherslu á að taka á móti ungu
og menntuðu fólki því það hefur
betri möguleika til aðlögunar."
Gerard túlkar niðurstöðuna hins
vegar þannig að hún „sýni ótrúlega
mikið frjálslyndi fslendinga í þess-
um efnum,“ eins og hann orðar
það.
Fullyrt var í könnuninni: Nýbú-
ar eru of margir á fslandi. 20,4
prósent aðspurðra töldu svo vera
en 79,6 prósent voru á öndverðum
rneiði.
Íslendingar eiga að taka á móti
nýbúum, en eingöngufrá
Evrópu eða öðrum töndum
með svipaða menningu.
Af þeim sem tóku afstöðu voru
42,4 prósent sammála þessari full-
yrðingu en 57,6 prósent voru
ósammála henni. Karlar voru síður
sammála henni en konur en 39,0
prósent karla og 44,1 prósent
kvenna sögðu fullyrðinguna rétta.
Enginn munur var sjáanleguir á
svörunum eftir búsetu en hins veg-
ar afgerandi eftir aldri. Af fólki á þrí-
tugsaldri sögðu 22 prósent rétt að
taka eingöngu við nýbúum frá Evr-
ópu eða löndum með svipaða
menningu, 32,8 prósent fólks á fer-
tugsaldri, 46,2 prósent fólks á
fimmtugsaldri, 56,4 prósent fólks á
sextugsaldri og 74,7 prósent þeirra
sem voru eldri en sextugt.
íslendingar
eru offáir
til þess að taka á móti
innflytjendum.
38 prósent þeirra sem tóku afstöðu
sögðu þetta rétt. 62 prósent voru
ekki sammála fullyrðingunni. Konur
voru frekar sammála henni en karl-
ar en 41 prósent kvenna sögðu
þetta rétt en 34,1 prósent karla.
Fólk á suðvesturhorninu var einnig
fremur sammála þessu en fólk af
landsbyggðinni. 40,8 prósent fólks
af suðvesturhorninu lýsti sig sam-
mála því að íslendingar væru of fáir
til að taka á móti nýbúum en 31.1
prósebt fólks í hinum dreyfðari
byggðum. Þegar aldur þeirra sem
eru sammála fullyrðingunni er
skoðaður kemur í Ijós að fæstir
þeirra sem eru á milli þrítugs og
fertugs eru sammála henni. Fylgi
við þessari skoðun vex síðan jafnt
og þétt og meira en helmingur eirra
sem eru eldri en fimmtugt eru sam-
mála þessu. Og 65,8 prósent þeirra
sem eru eldri en sextugt. Fólk á
aldrinum 20 til 30 ára er síðan
þarna mitt á milli en 41,3 prósent
þessa fólks var sammála fullyrðing-
| unni.
' „Ég veit ekki einu sinni hvað ný-
búar eru margir því þetta er svo illa
skilgreint hugtak,“ segir Jóhann Jó-
hannsson, „en engu að síður finnst
mér þetta athyglisverð niðurstaða."
Amal Rún Qase segist sárasjaldan
hitta útlendinga fyrir á íslandi og
spurði hvar allir þessir nýbúar væru
eiginlega ef þeir eru jafn fjölmennir
eins og 1/5 hluti íslendinga virðist
telja.
„Mér finnst samræmi á rnilli
svaranna og könnunin sýnir um-
burðarlyndi og frjálslyndi þjóðar-
innar,“ segir Gerard Lemarquis aft-
ur á móti um álit Islendinga á þess-
ari fullyrðingu.
Minnsti munurinn var á milli
þeirra sem töldu sjöttu og síðustu
fullyrðinguna eiga við rök að styðj-
ast og þeirra sem voru henni and-
mæltir. Hún hljómaði með eftirfar-
andi hætti. íslendingar hafa staðið
sig vel í að taka á móti innflytjend-
um.
54 prósent voru á því að frammi-
staða okkar hvað þetta varðaði væri
með ágætum en 46 prósent sögðu
að hér mætti betur gera.
Jóhann kveðst feginn að meiri-
hlutinn skuli vera þessarar skoðun-
ar. „Við erum bara að flytja inn
vinnuafl og ég er sammála því að
við höfum tekið vel á móti útlend-
ingum á síðustu árum“, segir hann.
Jóhann telur hins vegar líkíegt að ef
spurt hefði verið um flóttamenn
hefði niðurstaðan verið önnur.
Amal Rún segir að sér finnist erf-
itt að dærna um hvort fullyrðingin
eigi sér stoð í raunveruleikanum en
henni skiljist að Islendingar hafi
tekið vel á móti flóttamönnum.
„Þetta fólk fær húsnæði í heilt ár og
meira að segja síma og fleira,“ segir
hún. „Ríkið leyfir þessu fólki að
koma hingað en verkalýðshreyfing-
in beitir sér gegn því að það fái
vinnu. Það er vandamálið því vinn-
an ræður jú úrslitum um hvort það
geti bjargað sér eða ekki.“
Gerard telur að efni fullyrðingar-
innar hafi ekki skipt máli í þessu til-
felli. „Ef spurt yrði hvort íslending-
ar hefðu stutt vel við bakið á sjó-
mönnnum í Smugunni væri niður-
staðan hin sama,“ segir hann.
„Hlutfallið á milli þeirra sem telja
Islending standa sig vel eða illa er
eins burtséð frá málefninu sem
spurt er um.“
íslendingar og
Utlendingaeffirlitið
Þátttakendur í könnuninni voru
ekki spurðir um afstöðu þeirra til
starfa Útlendingaeftirlitsins en það
hefur löngum verið ljóst á al-
mannarómi að það hefur nokkuð
illan bifur á sér í þjóðfélaginu. Jó-
hann Jóhannsson var spurður af
hverju hann teldi það stafa.
„Það er fullt af fordómum í þjóð-
félaginu og fólk gefur sér stað-
reyndir um að hér séu menn sem
eru bara að henda fólki úr landi,“
segir hann. „Tölur um synjanir og
frávísanir sýna hins vegar að svo er
ekki. Við höfum verið í þeirri stöðu
hér undanfarin ár að við höfum
verið að flytja fólk til landsins.
Undanfarin ár hefur aðstaða okkar
verið svipuð því sem var á Norður-
löndunum upp úr 1970 þegar þau
voru að flytja inn erlenda verka-
menn. Það verður athyglisvert að
fylgjast með því hvað mun gerast
hérlendis á næstu árum ef atvinnu-
þróunin verður eins og hún hefur
verið núna. Það er kannski sprengi-
efni en það að verið sé að ýta fólki
frá landinu er bara fordómar og
kjaftæði.“
Hvað viltu þá segja við þá sem
telja starfsemi Útlendingaeftirlitsins
einkennast afþröngsýni og kynþátta-
hatri og vera hina mestu rasista-
stofnun?
„Ég myndi gjarnan vilja tala við
þá. Það eru menn sem eru með for-
dóma. Orðið „fordómar" er dregið
af því að „fordæma" og þá eru
menn að dæma eitthvað sem þeir
þekkja ekki.“
Þannig að þið skoðið hvert einasta
mál sem kemur til ykkar á hlutlaus-
an hátt?
„Við gerum það að sjálfsögðu en
aftur á móti eru margir sem eru
þeirrar skoðunar að það eigi að
taka við mikið af flóttamönnum
hérna og ég ætla alls ekki að mæla
gegn því. Það er bara hlutur sem
Útlendingaeftirlitið hefur ekki haft
á sinni könnu. Gagnrýni á þá stefnu
sem hefur verið rekin í málefnum
flóttamanna á því ekki við okkur.
Það þýðir ekki að skamma okkur
fyrir það sem ríkisstjórnin ákveður
eða ákveður ekki.“ -LAE
Gerard Lemarquis, franskur innflytjandi
„íslendingar vilja endilega telja að hér sé mik-
ið kynþáttahatur til aðfylgja tíðarandanum í
erlendum stórborgum. “
Könnunin var framkvæmd um
þarsíðustu helgi. Úrtakið var 600
manna slembiúrtak úr símaskrá
og skiptist það jafnt á milli kynja
og jafnt á milii höfuðborgar og
landsbyggðar. Afskaplega fáir
þeirra sem voru spurðir voru
óákveðnir eða gáfu ekki upp af-
stöðu af öðrum ástæðum. í grein-
inni er einvörðungu þeir taldir
með sem tóku afstöðu.
íslendingar
hafa staðið sigvel
íaðtakaámóti
innflytjendum.
Rúmur helmingur þeirra sem tóku
afstöðu, 54,0 prósent, sögðu þessa
fullyrðingu rétta en 46,0 prósent
sögöu hana ranga. Afstaða kynj-
anna var ólík eins og gagnvart
flestum hinna spurninganna. 59,2
prósent kvenna voru á því að ís-
lendingar stæðu sig vel en 47,6
prósent karlanna. Og afstaðan eftir
aldri skiptist þannig að meirihiuti
þeirra sem eru yngri en fertugt get-
ur ekki skrifað undir þessa fullyrð-
ingu en meirihluti þeirra sem eldri
eru telja hana rétta. Fólk eldra en
sextugt er enn harðara á þessu en
71,3 prósent þeirra voru sammála
þessari fullyrðingu. Loks kemur í
Ijós að 57,4 prósent fólks á suð-
vesturhorninu segir fullyrðinguna
sanna en 46,0 prósent fólks úti á
landi.
Nýbúareru
ofmargir
á íslanai
Rétt
Rangt
Af þeim sem tóku afstöðu til þess-
arar fullyrðingar sögðu 20,4 pró-
sent hana rétta en 79,6 prósent
sögðu hana ranga. Engan sjáanleg-
an mun má sjá af svörum við þess-
ari spurningu eftir búsetu. Reykvík-
ingar voru helst á því að fullyrðingin
væri röng en 19,1 prósent þeirra
taldi hana rétta á meðan að 21,9
prósent landsbyggðarfólk var sam-
mála fullyrðingunni. Munurinn eftir
kynjum er meiri. 15,9 prósent karla
sagði fullyrðinguna rétta en 24,1
prósent kvenna. Og þegar svörin
eru greind eftir aldri kemur í Ijós að
fólk á milli þrítugs og fertugs sker
sig úr. Aðeins 7,3 prósent fólks á
þessum aldri taldi fullyrðinguna
rétta á meðn um 20 til 25 prósent
fólks á öðrum aldri taldi hana rétta.