Helgarpósturinn - 09.03.1995, Blaðsíða 21

FIMMTUDAGUR 9. MARS 1995
MORGUNPÓSTURINN
21
srJÖRA Jú\/
|VW W „ ,
œfr.r* «*
71 »/ w,>. „v.
:?"V tá*i*&biuði _ , .
; *'•** tó ^ W
Mgar. A* í»Aa //j,
WÆS,
uð rtnX,
tn
W*****,*!,
wSA'í*
bi^
V Mj, *ójt,inu

• n.
Kn “ *3«i «ti„
f"*
I flJÍ«*b.n,'*J,i °*
.>tf„, ' “» .<««« ,
p'f'V".*“7* "•'»..
r* •« u “ ? fff«...
**4 0. v, ‘,Mp°/n* f tii
*olfk«S
11 *«f»t
*» Ptóit*
‘h,«
’ *«« ■«..
*ÍS»ÍW.
marga skorti, dug til að
hrinda þeim í fram-
kvæmd. En hausinn á
honum gengur stundum
full hratt og bensínið er
búið áður en hlutirnir
ná að vera eitthvað hjá
honum. Það er líkt og
með þessa stofnun/
sagði blaðamaðurinn.
„Þetta er fínt mál-
efni en ég fékk nett
hláturskast þegar ég
frétti að Ástþór væri
tengdur þessu,“ sagði
fyrrum starfsmaður Ástþórs.
„Hann vill nú einu sinni að hlutirnir
séu elegant. Honum nægir ekki ein-
hver klúbbur í Reykjavík. Ég segi
bara; batnandi mönnum er best að
lifa.“
Sameiginlegur
draumur
Um áramótin tók Ástþór að sér að
ná í sjúk börn til Hvíta-Rússlands
fyrir Tsjernobyl-barnahjálpina og
fékk þá Landsbjörg í lið með sér til
að safnajólagjöfum fyrir fátækbörn í
Rússlandi og nýta þannig ferðina.
Það er liðinn skammur tími en
mikið er um að vera í sambandi við
undirbúningsfélagið, Friður 2000,
en friðarstofnunin mun verða form-
lega stofnuð í apríl ef allt gengur
samkvæmt áætlun.
Félagið hélt opinn kynningarfund
í Háskólabíói síðasdiðinn laugardag
og fulltrúar frá alþjóðlegum mann-
úðarsamtökum heiðruðu samkom-
una. „Ég veit ekki hvert mitt hlut-
verk verður hjá stofnuninni eftir að
hún kemst á laggirnar," sagði Ást-
þór. „Ég er að leita að góðum fram-
kvæmdastjóra til að annast þetta hér
heima. Sjálfur kem ég til með að búa
áfram og starfa erlendis og þar verða
verkefnin einnig næg. Hugmyndin
er sú að kynna þetta og koma þessari
starfsemi af stað í öðrum löndum,
jafhvel ífiðarsendiráðum í erlendum
borgum sem önnur friðarsamtök
geta átt aðgang að. Þetta eru fjárlítil
samtök sem geta þarna átt athvarf til
að koma sínurn boðskap á fram-
færi.“
Nú segja sumir að ef bissnissmað-
ur, eins og þú, sé innblandaður
hljóti að vera einhverjir peningar í
þessu?
Svarbréf Steingríms Her-
mannssonar til föðursyst-
ur Ástþórs, sem viðraði
hugmyndir sínar um breytt
hlutverk Sameinuðu þjóð-
anna og friðarstofnun,
löngu áður en Ástþór fór
af stað. Hann sagði í sam-
tali við blaðið að þetta
væri furðuleg tilviljun.
„Ég þigg engin laun fyrir þetta í
dag. Peningar hafa aldrei rekið mig
áfram heldur miklu frekar athafna-
þrá og sköpunargleði,“ segir Ástþór.
„Sá hluti rekstursins sem er auglýs-
ingagerð hefúr kannski höfðað mik-
ið til mín þess vegna. Það er eins og
að skrifa litla sögu að búa til sjón-
varpsauglýsingu. Þú ert að skapa
nýjan veruleika. Ég lærði líka mark-
aðsfræði og það kemur inn á það. Ég
hef mikla reynslu, af góðu og slæmu,
og hef breyst mikið og þroskast í ár-
anna rás. Líf mitt hefur verið upp og
niður og allt sem ég hef gert nýtist
mér í dag. Ég þori að takast á við
hluti vegna þess að ég kann þá og ég
veit nákvæmlega hvenær ég á að
stoppa og hvenær ég á að halda
áfram. Augu mín hafa opnast fyrir
því hvað ég get gert. Ég gekk í lista-
skóla og hef alltaf haft áhuga fyrir
fegurðinni í lífinu. Ég get lagt mitt
að mörkum til að skapa betri heim.
Ef fólk vill vera með þá tekst það.
Eins og Yoko Ono sagði; Draumur
sem mig dreymir einan er bara
draumur. En draumur sem okkur
dreymir saman er veruleiki."
Bref til lesenda timaritsins
Jónínu eftir sameiningu
tímaritanna Jónínu og
Samúels.

„Það er líkt og með hjónabönd, sumt gengur upp, annað
ekki,“ segir Ástþór sjálfur um Myndiðjuna Ástþór og það
tímabil í lífi sínu.
hét. „Stundum held ég að hann hafi
ekki sofið neitt. Þetta var á þeim tíma
þegar Póstverslunin Magasín aug-
lýsti myndavélar á lægra verði en
nam innkaupsverði, og var stöðvuð
áður en hún hóf að gefa viðskipta-
vinum leikföng en þá reyndi Ástþór
að selja þau fyrir eina krónu. Þetta
mæltist vel fyrir hjá viðskiptavinum
en hrapandi gengi póstverslunarinn-
ar sýndi þó að það var of langt geng-
ið til að verslunin bæri sig. Hann var
einnig fyrstur til að hanna sjálfúr og
mynda í alla auglýsingabæklinga sem
sýnir hvað hann var hugkvæmur. En
það lýsir honum kannski best að eitt
sinn kom kona í verslunina sem
hafði pantað græna regnkápu í gegn-
um listann en fengið send vaðstígvél.
Hún vildi eðlilega að kaupin gengi til
baka en Ástþór var ekki á því. Hann
spurði konuna hvað eftir annað
hvort það væri eitthvað athugavert
við stígvélin.“
Ættarnafnið Wium
Ástþór barst ekki mikið á á árum
Myndiðjunnar, segja starfsmenn
hans. Fjölskylda hans vann nær öll
við fyrirtækið. En það fóru sögur af
lífi hans í Kaupmannahöfn þar sem
hann leigði einbýlishús úti í Bellevue,
er hann dvaldi þar til að annast um
framköllunarfýrirtækið en hann var
þá byrjaður að selja póstverslunar-
vörur í umboðsölu. Ástþór fluttist til
Danmörku 1984 og eftir voru gjald-
þrot sem komu illa við marga starfs-
menn og ábyrgðarmenn hans. Eftir
gjaldþrotið tók hann upp eftirnafnið
Wium, ættarnafn móður sinnar, og
breyttist þá nafnúmerið hans í þjóð-
skrá frá 1. desember það sama ár.
„Ég bætti þessu eftirnafni við
nafnið mitt vegna þess að ég vildi að
það yrði áfram í fjölskyldunni,“ sagði
Ástþór. „Það var gert mál úr þessu en
ég hefði aldrei gert það ef ég hefði
vitað að fólk myndi mistúlka það.“
Ástþór vann við póstverslunina til
að byrja með í Danmörku og var síð-
an með tölvuvörur í umboðssölu
sem var undanfarinn að fyrirtækinu
Goldfeather.
Kreditkortin
En meðan Myndiðjunni hafði
hnignað átti Ástþór enn nokkra ása
uppi í erminni. Það sýnir vel að hann
var í mörgu tilliti talsvert á undan
sinni samtíð að skömmu áður en
hann fór af landi brott tölvuvæddi
hann póstverslunina Magasín og var
verslunin því eitt af fyrstu fýrirtækj-
unum sem tóku tölvur í sína þjón-
ustu en Ástþór hafði einnig tölvur í
Myndiðjunni Ástþóri. En trompið
sem hann átti voru kreditkortin.
„Það var engin velvild gagnvart mér í
bankakerfinu þegar allt þetta gekk
yfir,“ segir hann sjálfur. „Það á sjálf-
sagt skýringar í því að ég kom á kred-
itkortum á sínum tíma, löngu áður
en bankarnir áttu nokkuð í þeim.
Það er örugglega ekki algengt að fýr-
irtæki í gjaldþroti borgi upp 80 til 90
prósent af skuldum eins og gerðist
um mitt fýrirtæki."
Góður hagnaður
„Við félagarnir fengum þá hug-
mynd að innleiða kreditkort á ís-
landi og fengum fleiri í lið með okk-
ur til að útfæra þá hugmynd,“ sagði
Róbert Árni Hreiðarsson lögmað-
ur. „Þetta var á árunum 1976 til 1978
en eftir það fóru hlutirnir að komast
á skrið og við fórum í gang með
Eurocard. Þetta var illa séð af banka-
kerfinu og þeir reyndu að stemma
stigu við þessu á allan mögulegan
hátt en ég veit ekki hvort það hafði
áhrif á viðskipti Ástþórs við banka-
kerfið.“
Árið 1984, sama ár og Ástþór flutti
erlendis seldi hann hlut sinn í Euro-
card.
„Ég ætla ekki að segja um hvort
við auðguðumst á þessu. Það er bara
persónulegt mál hvers og eins,“ sagði
Róbert Árni.
„Ég man ekki neinar tölur í þessu
sambandi enda þýða þær ekki neitt í
dag,“ sagði Ástþór. „Þetta var ungt
fyrirtæki á þessum árum en það fór
enginn með tapi út úr Kreditkort-
um. Það hafa allir hagnast á því. Það
sagði við mig maður sem var með í
þessu að kreditkortin væru besta
fjárfestingin sem hann hefði gert í líf-
inu.“
Spirit of lceland
„Ég fór í flugtíma í hádeginu með-
an ég var með Myndiðjuna og lauk
þannig prófi en að því loknu gat ég
keypt eins hreyfils vél í félagi við sjö
aðra,“ sagði Ástþór. „Um helgar var
ég að fljúga á henni, þetta var bara
hobbí meðan ég var á miðjum tví-
tugsaldrinum. Það var ekki fýrr en ég
fór erlendis sem að ég gat keypt eigin
vél. Það var tveggja hreyfla skrúfuvél
og ég fékk Goldfeather-tölvufýrir-
tækið, sem ég átti í félagi við aðra, til
að kaupa vélina. Vélina notaði ég til
að fljúga með tölvubúnað sem við
vorum að sýna. Það var of mikið fýr-
irtæki að flytja til allan búnaðinn svo
að ég lagði vélinni oft við hliðina á
húsi þar sem ég gat stungið öllu sam-
an í samband og sýndi síðan inni i
vélinni sjálfri. Það kviknaði síðan í
þessari vél í flugtaki og við fengum
hana borgaða út úr tryggingum. Ég
vildi þá fara út í að kaupa öflugra
tæki en þorði ekki að gera það fýrir
okkar fýrirtæki eingöngu. Við hefð-
um ekki haft nóg af verkefnum fýrir
vélina til að svara kostnaði. Ég hafði
þá samband við breskt flugfélag og
spurði þá hvort að þeir vildu koma
inn í rekstur á lítilli skrúfúþotu en
þeir afþökkuðu boðið. Þeir vildu
hins vegar reka þotu í samvinnu við
okkur og tóku að sér reksturinn þeg-
ar hún var ekki í notkun hjá Goldfe-
ather. Þeir leigðu hana síðan út til
forstjóra stórfýrirtækja eins og Rolls
Royce og fleiri. Þetta samstarf gekk í
nokkur ár þar til þeir fóru á hausinn.
Þotan mín, „Spirit of Iceland,“ er
núna í útleigu og ég rek hana einn og
sjálfúr."
Fyrirtæki erlendis
Ástþór hefúr verið búsettur á ýms-
um stöðum, meðal annars í Dan-
mörku, Spáni og á Bretlandi, bæði í
London og Newcastle og stundað
margs konar viðskipti, nú síðast rak
hann í félagi við aðra Goldfeather,
fýrirtæki í hugbúnaði með aðsetur í
Danmörku og á Bretlandi. Þær sögu-
sagnir gengu að Ástþór stundaði
verslun með flugvélar. Að hann
keypti flugvélar úti í Bandaríkjunum
og seldi aftur í Evrópu þar sem aðrir
staðlar væru í gildi.
„Ég hef gert dálítið af því að að-
stoða menn við að kaupa flugvélar í
Bandaríkjunum og þannig átt hæg-
ara með að eiga og reka slíkar vélar
sjálfur,“ sagði Ástþór. Hann segist
hafa dregið sig út úr fýrirtækinu
Goldfeather vegna áhuga síns á að
koma á fót friðarstofnun. „Svo var ég
líka búinn að vera í því fýrirtæki í tíu
ár og langaði til að snúa mér að ein-
hverju öðru.“
Kemur með stæl
„Koma Ástþórs til landsins er með
stæl. Hann sækir sér athygli á nokk-
urra ára fresti,“ sagði blaðamaður
sem þekkir til Ástþórs. „Hann var
alltaf mjög fljótur að grípa hug-
myndir á loffi og þær rúlluðu áfram
frá honum eins og snjóbolti sem
hlóð utan á sig. Hann hafði það sem
Hann var fyrst og fremst hug-
myndasmiður og brautryðjandi.
Hann var kominn með ýmislegt
annað í gang, til dæmis heildsölu
og einhvern tímann rigndi inn
fyrirspurnum um kvenmanns-
nærbuxur yfir Myndiðjuna þannig
að það var ekki vinnufriðun