Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1952, Blaðsíða 23

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
G51
felldu flökti milli áfangastaða
lestanna og betluðu. Enginn skeytti
neitt um þá. Þeir voru látnir sjálf-
ráðir. Að vísu var útbýtt matvæl-
um handa þeim á tveimur stöðum,
en það voru 1500 kílómetrar á milli
þessara stöðva. Kunningsskapur-
inn við hvíta menn fór nú að bera
ávöxt, því fleiri og fleiri kynblend-
ingar fæddust. Svörtu mæðurnar
uiuu skeningu losinar þegar pær
áttu hvít börn. Þær heldu að þetta
væri afleiðing þess að þær hefði
neytt fæðis hvítra manna. Og þær
ílyttu sér að sverta börnin með
viöarkolum. Þær vita ekki hvern-
ig á því stendur að þær verða
barnshafandi. Þær halda til dæm-
is að það stafi af því að þær hafi
lent í sandstormi. Og þegar þær
sáu sandstorm nálgast, þrifu þær
fullar lúkur sínar af sandi og
köstuðu á móti honum með ópum
og óhljóðum til þess að verja sig.
Þær voru alveg hissa á því hvernig
hvíta konan komst hjá því að
verða barnshafandi í sandbyljun-
um, og heldu að það væri vegna
þess hvað hún var göldrótt.
Nú fengu villimenn spönsku
veikipa og hrundu niður. Daisy
Bates var á ferli dag og nótt til
að hjúkra þeim. Svo kom annað
verra. Eimlestarstjórar í álfunni
gerðu verkfall. Og þarna, þar sem
sex hraðlestir og ein hægfara lest
höfðu farið um á hverri viku, átti
nú að verða samgöngulaust við
umheiminn. Allir hvítu mennirnir
bjuggust til brottferðar til þess að
dveljast í borgunum meðan verk-
fallið stæði vfir.
En Daisy Bates var kyrr. Hún
keypti allt sem hún gat fengið af
matvælum hjá þeim, sem fóru. Og
svo varð allt hljótt, allir hvítir
starfsmenn horfnir og engar eim-
lestir sóust. í átta vikur lifði Daisy
Bates á te og hafragraut og skifti
jafnt á milli sín og sjúklinganna.
Það var einna verst að vatnsdæl-
unni hafði verið lokað. „Ég verð að
viðurkenna, að þá var ég á barmi
örvæntingarinnar“, segir hún. En
svo lauk verkfallinu og 3. des-
ember kom fyrsta lestin. Þá náði
hún í eitt brauð og eitt pund af
smjöri, „og aldrei hefi ég bragðað
annað eins sælgæti“.
Hún gaf þeim kviðfylli
Hvernig voru nú kjör Daisy
Bates þau 20 ár, sem hún hafðist
við hjá Ooldes jarðfallinu?
Hún bjó alltaf í tjaldi. Þar var
ekki annað en lítið rúm, vatns-
kanna og borð, sem hægt var að
leggja saman. Skammt frá tjaldinu
stóð bensíntunna, sem vilHmenn
höfðu fundið og velt þangað um
margra mílna veg. í þesfari tunnu
geymdi hún bækur sínar, skrif-
föng og handrit. Lítill kofi úr tág-
um var matvælageymsla hennar og
þar geymdi hún einnig aðrar fögg-
ur sínar, sem villimenn héldu að
væri töfragripir. Annar lítill kofi
stóð uppi á hóli og á þaki hans
sat hún oft á kvöldin og um nætur
og horfði á stjörnudýrð himinsins
sér til hugsvölunar. Umhverfis
þessa „byggð“ var stauragirðing,
og undir henni sátu villimennirnir
oft tímunum saman til þess að bíða
eftir henni. Aldrei gekk hún út
úr tjaldi sínu öðru vísi en full-
klædd og lét hina svörtu aldrei
sjá sig öðru vísi öll þau ár, sem
hún var á meðal þeirra.
Aðkomumenn földust oft í skóg-
arþykkni dögum saman, áður en
þeir þorðu að ganga fyrir hana.
Sumir af þessum mönnum höfðu
verið allt að tvö ár á leiðinni þang-
að, en þeir voru komnir vegna þess
að þeir höfðu heyrt sagt frá henni.
í hvert sinn er nýr hópur kom,
tóku þeir sem fyrir voru á móti
honum með ópum og vopnaglamri.
En Daisy Bates gaf þeim brauð og
te og föt, og hún reyndi að skýra
fyrir þeim lög og háttu hvítra
manna.
Börnin hændust mjög að henni.
Mörg þeirra voru munaðarlaus.
Foreldrar þeirra höfðu orðið misk-
unnarleysi evðimerkurinnar að
fórn, þeir höfðu verið etnir svo.að
aðrir skyldi lífi haldf. ÞessUbörn
hefði máske farið sömu leið, ef
hún hefði ekki tekið þau að sér.
Hún komst að raun um pð þau voru
m'ög svipuð öðrum börpum. Þau
léku sér eins og önnur börn, og
leikarnir voru hinir sömu, feluleik-
ur, hringleikur og boltaleikur, en
þá höfðu þau stóra ávaxtakjarna
fyrir knetti.
Flestir voru aðkomumenn mann-
ætur, einkum þeir, sem kamu inn-
an frá Mið-Ástralííi. Aðeins einn
gamall maður, sem Myerdaín hét,
hafði aldrei etið mannakjöt vegna
þess að honum þótti það vont.
Fyrsta boðorð Daisy við þá alla var
það, að þeir mætti aldrei framar
bragða mannakjöt. En þó var
brugðið út af þeim boðum á bak
við hana.
Átta ára þurrkur
Árið 1922 var vatnið í Ooldea að
þ^otum komið. Á nokkrum árum
höfðu verið boraðir þar 52 brunn-
ar, og nú tók vatnið í þeim að
verða saltblandið og þefillt. Hvít-
um mönnum þótti það ekki not-
hæft til drykkjar og fluttu að sér
vatn með járnbrautinni langar
leiðir. En hirtir innfæddu voru á
sn'kjum við þornandi brunna.
Um leið og þessi vatnsskortur
varð, hófst eitthvert hræðilegasta
þurrkatímabil í sögu Ástralíu. Og
þessir þurrkar stóðu samflevtt í 8
ár. Allan þennan tíma varð Daisy
Bates að sækja vatn um 12 kíló-
metra leið og rogast með það í
steikjandi hita. Hún var rúmlega
sextug þegar þurrkarnir hófust og
var nær sjötugu er þeim lauk.
Fyrst bar hún vatnið í-tveimur