Lesbók Morgunblaðsins - 25.10.1953, Blaðsíða 7

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
605
FERÐIR FUGLANNA
LÓUR í LANGFLUGI
ÞAÐ KEMUR oft fyrir, að farfuglar
hrekjast af leið vegna veðurs. Sjaldn-
ast verður sagt um það með vissu
hve langt þeir hafa hrakist. Þó vita
menn með vissu að eitthvað um 1000
lóur hröktust þvert yfir Atlantshaf
fyrir nokkrum árum.
Komið var fram í desember og jörð
farin að frjósa í Skotlandi svo að þær
gátu ekki lengur gengið sér til matar
þar. Lagði hópurinn því á stað og
mun hafa ætlað til írlands, að því
er menn hyggja. Skall þá á austan
hvassviðri og náðu þær ekki írlandi
en lentu fyrir norðan það og út yfir
Atlantshaf. Nú er það venjulegt á
þessum tíma árs, að yfir Atlantshafi
sé vestlægir vindar, en að þessu sinni
vildi nú svo til, að austanáttin náði
þvert yfir hafið, og hún bar hópinn
alla leið vestur til Newfoundland, eða
hófsamur, laus við hatur og ótta —
þann köllum við lærðan.
Maður verður ekki Brahmani
(prestur, sá er tilheyrir þeirri stétt, sem
æðst er talin í hinni ævafornu stétta-
skiptingu Indlands, sem kenning
Budda er hin fyrsta uppreisn gegn),
vegna hárfléttu sinnar, vegna ættar
sinnar eða fæðingar. Aðeins sannleiki
og réttlæti gerir manninn Brahmana.
Kallið hann ekki Brahmana vegna
uppruna hans eða móður hans. í
raun og veru er hann fullur hroka og
hann er auðugur. — En fátækan mann,
sem er laus við ágirnd, þann kalla ég
Brahmana.
Margir menn sem hylja herðar sín-
ar með hinu gula klæði (prestarnir)
eru hvatvísir og ágjarnir. Slíkir menn
fara til lágra staða vegna illra verka
sinna.
Maður er ekki mikill vegna þess að
hann treður aðra undir hæl sínum.
Aðeins sá, sem hefur samúð með öllu,
sem lífsanda dregur — aðeins sá einn
er mikill.
Indlandi, febrúar 1953
um 2000 milur. Talið er að lóur geti
flogið 45 mílur á klukkustund og sé
nú gert ráð fyrir að veðurhæðin hafi
verið um 55 mílur á klukkustund, þá
ætti þær að hafa flogið þessa leið á
sólarhring, eða þar um bil. Sjálfsagt
hafa þær verið svangar þegar þær
lögðu á stað og hafa því verið illa
undir það búnar að þreyta svo langt
flug, enda voru þær örmagna þegar
þær komu vestur yfir hafið. Sumar
drápust þegar fyrstu dagana, en flest-
ar réttu við, því að veður. var þá
óvenju gott. En í lok desembermán-
aðar fór að snjóa, og þá lögðu ló-
urnar aftur á stað og flugu til suð-
vesturs. Menn vita svo ekki hvað um
þær varð, veturinn var harður og
búizt var við því að þær hefði allar
fallið.
Nú mun einhver spyrja hvernig
standi á því að menn vissu að þessar
lóur voru komnar frá Bretlandseyum.
Jú, ein þeirra var skotin í Newfound-
landi og um fótinn hafði hún hring,
sem var merktur þannig: „British
Birds No. X 5046.“ Með þessum hring
hafði lóuungi verið merktur í
hreiðri þá um vorið í Cumberland.
Þannig gefa fuglamerkingar upplýs-
ingar um ferðir fuglanna.
Enn lengra ferðalag.
Hinn 10. september 1951 var fugl,
sem Bretar nefna ,,shearwater“ merkt-
ur á eynni Skokholm, sem er í írska
hafinu. En 20. nóvember sama ár, var
hann veiddur skammt frá Rio de
Janeiro í Brazilíu. Er það fyrsti fugl-
inn, merktur í Bretlandi, sem náðst
hefir í Suður-Ameríku.
Þessi fugl hefir ferðast um 4000
mílna leið, eða helmingi lengra veg
en lóurnar hröktust. En þó er þar
ólíku saman að jafna. Lóurnar eru
landfuglar og gátu því hvergi hvílt
sig á leiðinni yfir Atlantshaf og hvergi
fengið næringu. En þetta er sjófugl
og gat bæði hvílt sig og aflað sér
fæðu á leiðinni. Samt sem áður þykir
þetta ferðalag hans merkilegt, því að
það virðist benda til að sjófuglar
ferðist lengra heldur en menn
höfðu gert sér í hugarlund aður.
íslenzkir fuglar í Bretlandi.
Á hverju hausti kemur mesti fjöldi
norrænna gæsa til Bretlandseya og
hefir þar vetursetu. Þar á naeðal er
islenzka heiðargæsin, sem Peter Scott,
forstjóri Severn Wildfowl Trust, hefir
lagt svo mikið kapp á að merkja hér
undanfarin sumur.
í kjölfar gæsanna koma einnig
söngsvanirnir til Suðureya, hálslangir
og tignarlegir, með hæglátum vængja-
slögum, en skilar þó drjúgum áfram.
Það er trú manna á eyunum, að svan-
irnir sé kóngssynir og kóngsdætur í
álögum og þeim megi því ekkert mein
gera. En svo var það í seinni heims-
styrjöldinni, að aðkomumaður þar
tók upp á því að skjóta svanina og
sendi þá til kaupmanna í Englandi og
fékk hátt verð fyrir. Þetta mæltist
afar illa fyrir á eyunum og maður-
inn var kærður fyrir lögreglunni.
Málið kom svo fyrir dómstól, en þá
kom upp úr kafinu, að söngsvanur-
inn var ekki friðaður. Vegna óánægj-
unnar meðal eyaskeggja út af þessu,
var svo skjótt brugðið við og söng-
svaninum bætt á lista friðaðra fugla.
Þá er og himbriminn vetrargestur
hjá Bretlandseyum. líann er fæddur
og uppalinn við íslenzk fjallavötn. En
fiskimenn í Bretlandi eiga bágt með
að trúa því. Þeir halda að himbrim-
inn sé ófleygur, því að allan veturinn
heldur hann sig á sjónum og lyftir
sér aldrei til flugs. Hann er þarna
um sex mánaða skeið. En þegar kem-
ur fram í maí hefur hann sig allt í
einu á loft og flýgur í einum áfanga
til íslands, um 700 mílna leið.
(Úr grein í „The Sphere”).

NAFNKUNNUR heimskautafari hafði
alltaf á skipi með sér hina ljótustu
konu, er hann gat fundið. Henni var
ekki ætlað neitt verk á skipinu, hún
var þar aðeins til uppfyllingar. Þetta
þótti mörgum skrítið og vinur heim-
skautafarans spurði hann þvi:
— Hvernig stendur á því að þú hefur
alltaf þessa kerlingarskrukku með þér
og ætlar henni ekkert verk?
— Ég hef hana mér til leiðbeiningar.
Þegar svo er komið, að mér fer að lítast
á hana, þá veit ég að tími er til þess
kominn að hverfa heim aftur.