Lesbók Morgunblaðsins - 25.10.1953, Blaðsíða 14

612
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Konrdð Vilhjálmsson:
UMSKIFTIIMGUR
OG BRÉF FRÁ MATTHÍASI JOCHUMSSYNI
UM JÓLA- og nýársleyti hefur það
oft verið venja mín að lita í dag-
bækur minar frá liðnum árum. Það
rifjar upp ýmsar gleymdar og hálf-
glevmdar endurminningar og bregður
oft nýju ljósi yfir ýmisleg viðskipti
mín við aðra menn áður fyrri. — Þetta
gerði ég enn á þessum jólum. Og þeg-
ar ég leit yfir árið 1917, — en þá var
ég 32 ára og búinn að vera sjö ár bóndi
á Hafralæk í Aðaldal, — sá ég þessi
orð við sunnudaginn 28. janúar: „Ég
skrifaði séra Matthíasi Jochumssyni“.
Og undir miðjan marz kemur svo aft-
ur: ,,Ég fékk bréf frá Matthíasi skáldi
Jochumssyni“. — Þvi fór ég að rifja
upp þessi bréfaskipti og þeirra tilefni,
er ég ætla nú að greina hér ofurlítið
frá.
Séra Matthías var þá eftirlætisskáld
mitt — og er það enn. Hafa víst engin
þau jól yfir mig komið, frá því er ég
átti fyrst aðgang að ljóðabókum hans,
að ekki hafi ég í þær litið. — Svo var
og um þáliðin jól og nýár 1#!7. Þá
lærði ég til fulls kvæðið Runhenda
um Kristján Magnússon á Skarði, er
mér hefur löngum þótt heldur en ekki
Engir ‘Skattar eru á almenningi
í Kuwait og engir tollar á lífsnauð-
synjum, svo sem matvörum og
fatnaði. Á öðrum vörum eru mjög
lágir tollar.
Ný útvarpsstöð hefir verið reist
rétt utan við höfuðborgina. Hún
segir mönnum frá því hvað er að
gerast og hvetur þegnana til þess
að vera konungi sínum samtaka í
því að byggja upp landið meðan
tími er til og olíulindirnar þrýtur
ekki.
snjöll drápa. Kom mér þá í hug, að
gaman væri að hafa það sér til hátíða-
skemmtunar að gera hringhenda rímu
úr þessu glymjandi kvæði og reyna
að hafa endarímsorð runhendunnar
fyrir hringhenduliði í hinum ummynd-
uðu erindum, þar sem því yrði við
komið, en gera tvö fjórmælt erindi úr
hverju þessara fjórtán áttmæltu er-
inda Matthíasar. Auðvitað yrði þetta
útþvnning, því að auk minna andríkis
míns en Matthíasar yrði ég að lengja
hvern vísuhelming hans um sex at-
kvæði (2+1+2+1). En samt gætu
þetta máske orðið sæmileg rímna-
erindi.
Því næst fór ég að reyna. Og þetta
heppnaðist svo, að hamskiptingur þessi
varð hafandi yfir. En þó líkaði mér
hann aldrei. Samt datt mér í hug að
séra Matthías, er þá var að byrja að
ganga í barndóm, mundi hafa gaman
af að sjá verknaðinn. Skrifaði ég því
upp kviðlinginn, er ég kallaði „Um-
skipting", og sendi skáldinu ásamt
bréfi með svolítilli greinargerð. En það
bréf hef ég nú ekki. Bað ég skáldið að
hýða „umskiptinginn", unzhannkenndi
skyldleika við hann. Og árangurinn
varð bréf það, er birt verður hér á
eftir.
Nú, er ég minntist þess um s. 1.
jól, fór ég að svipast eftir bréfi séra
Matthiasar, er mig minnti, að ég hefði
einhvern tíma lagt á ákveðinn stað inn
í hina dýrmætu bók mína: , Den norsk-
islandske Skjaldedigtning". En hún
var geymd við hliðina á Ritningunni
inni í læsta bókaskápnum mínum í
Innri-stofu. — Það stóð heima. Þarna
lá bréfið víst. Og þegar ég hafði lesið
það einu sinni enn, og fundið einmg
uppkast „umskiptingsins" í nokkuð
heillegri vasabók minni frá 1917, hug-
kvæmdist mér að hreinskrifa rímuna
og ráðast 1 að senda hana ritstjóra
Lesbókar, af því að hann hafði ein-
hvern tíma talað að því, að ég sendi
sér eitthvað- í tímarit sitt- Sýndist
mér þá einsætt að láta svarbréf séra
Matthiasar fylgja, er ekki hafði verið
prentað áður.
Og hér kemur svo hin leikandi drápa
lárviðarskáldsins — með höktandi um-
skiptinginn við hlið sér!
----o
Kristján Skúlason Magnússen, sýslu-
maður og kammerráð var fæddur |
Skarði á Skarðsströnd 5. desember
1801. Foreldrar hans voru Skúli Dala-
sýslumaður og kammerráð, Magnússon
sýslumanns Ketilssonar — og Kristm,
dóttir Boga gamla í Hrappsey, Bene-
diktssonar. En kona Kristjáns sýslu-
manns var Ingibjörg, dóttir Ebenezers
sýslumanns í ísafjarðarsýslu, Þor-
steinssonar, og áttu þau fjölda barna.
— Kristján tók lagapróf með góðri
heppni við Kaupmannahafnar-háskóla
1827. Varð svo aðstoðarmaður í rentu-
kammerinu eitt ár, en fékk sér veitta
Snæfellsnessýslu 1828, kom út samsum-
ars og settist að í Stykkishólmi. En
bú setti hann í Bjarnarhöfn 1830 og
kvæntist það úr. Næsta ár fluttist
hann búferlum að Narfeyri á Skógar-
strönd. Settur var hann til að gegna
amtmannsverkum í Vesturamtinu í
fjarveru Bjarna amtm. Thorsteinsson
1834—1835. Ábýlisjörð sína, Narfeyri,
keypti hann 1835, einnig hálfa Fróðá
og fleiri jarðir.
Fyrir því að Kristján hlaut í föður-
arf sinn nærfellt hálft höfuðbólið
Skarð á Skarðströnd, sótti hann um
Dalasýslu og fékk veitingu fyrir henni
7. október 1837. Árið eftir flutti hann
frá Narfeyri að Skarði á Skarðsströnd
og tók við sýsluvöldum f Dalasýslu.
„Kristján sýslumaður gjörðist brátt
umfangsmikill búsýslumaður á Skarði
og hinn mesti útsjónarmaður, baeði til