Lesbók Morgunblaðsins - 25.10.1953, Blaðsíða 10

608
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
ar hafi mótstöðuafl gegn þessum
sjúkdómi.
Jafnframt hafa farið fram rann-
sóknir á því á hvern hátt sé hægt
að útrýma sýklunum úr jarðvegi.
Eitt af öruggustu meðulum til þess
að eyða bæði hættulegum gerlum
og skorkvikindum, hefur DDT
reynzt. Það var fundið upp í Sviss,
en fvrstu tilráunirnar með það
voru gerðar í Beltsville. Vísinda-
mennirnir þar fundu síðan upp
„2,4-D“, sem hefur reynzt enn bet-
ur og talið er að bjargað hafi þús-
undum manna í stríðinu frá því að
sýkjast af gerlum úr jörðinni.
Menn heldu þá að með þessum
tveimur lyfjum hefði tekizt að
vinna bug á hættulegum gerla-
gróðri og skorkvikindum. En sú
hefur ekki orðið raunin á. DDT
bítur ekki lengur á ýmis skorkvik-
indi. Ekki vita menn hvort það er
af því, að stofninn hefur orðið ó-
næmur vegna þess, að þau kvik-
indi, sem undan hafa komizt, hafa
þolað eitrið og afkomendurnir taka
þann eiginleika í arf, eða þetta er
ein af hinum furðulegu sjálfsvarn-
arráðstöfunum náttúrunnar. Þess
vegna þarf nú að finna upp ný
skordýraeitur, og þess vegna eru
veggjalýs ræktaðar í stórum stíl í
Beltsville, að þær eru notaðar sem
tilraunadýr, — eiturtegundirnar
reyndar á þeim. Og það eitur, sem
nú er farið að nota, er gastegund,
sem Þjóðverjar fundu upp í seinni
heimsstyrjöldinni. Því er blásið
yfir ósána akra, en svo er það ban-
vænt, að þeir sem fást við þetta,
verða að hafa gasgrímur.
Annað efni hafa þeir einnig
fundið í Beltsville, sem ekki er
hættulegt mönnum. Það nefnist
„allethrine“ pg er nú komið á
markaðinn. Þá er og enn eitt efni,
sem nefnt er „þrumuguð“. Er það
unnið úr rótum plöntu, sem áður
átti aðeins heima í Kína, en nú er
farið að rækta í Bandaríkjunum
*
til þess að vinna úr henni skordýra-
eitur. Þetta eitur er svo sterkt, að
ekki þarf nema eitt pund af því í
2000 gallóna blöndu.
En nýasta nýtt á þessu sviði, er
skordýraeitur, sem blandað er í
jarðveginn. Plönturnar draga það
síðan til sín og um leið og eitthvert
skorkvikindi legst á blöð þeirra og
ætlar að sjúga úr þeim næringu,
þá fær það eitrið í sig og stein-
drepst. Hefur mönnum tekizt með
þessu að verja blóm og runna og
bómull, en ekki má nota eitrið þar
sem eitthvað er ræktað til mann-
eldis.
í skógunum í Bandaríkjunum
valda skorkvikindi meira tjóni á
hverju ári heldur en skógarbrun-
ar. Það væri því ekki lítils virði
ef hægt væri að bjarga skógunum
Smásaga
KONA heitir Francis Marion. Hún
er rithöfundur og um aldarfjórðungs
skeið hefir hún ritað hugnæm og fög-
ur leikrit fyrir kvikmyndajöfrana í
Hollywood. En saga þessi byrjar fyr.
Hún hefst þegar Frances var 16 ára
gömul. Þá kom jarðskjálftinn mikli í
San Francisco og faðir hennar missti
aleigu sína. Frances varð þvi að fara
að vinna fyrir sér og hún fékk stöðu
sem fréttaritari við blað, og var það
mjög sjaldgæft þá að stúlkur fengist
við slíkt.
Svo var það eitt kvöld, að ritstjór-
inn bað hana að finna sig. Hann var
hinn góðlátlegasti, brosandi út að eyr-
um og sagði:
„Nú ætla ég að gefa yður þýðingar-
mikið tækifæri. Maria Dressler á að
syngja í kvöld í fyrsta skifti í hinu
nýa hlutverki sinu. Þér vitið hver
gikkur hún er og stór upp á sig, þótt
hún sé bæði ung og fögur. Nú ætlast
ég til þess að þér farið til leikhússins
undan þessari plágu. Og nú er ver-
ið að gera tilraunir í þá átt í Belts-
ville. Þeir hafa þar 3000 ekra stóran
skóg, er þeir gera tilraunirnar á.
Fyrst blása þeir fínum glermulning
á trén, svo að glerkornin rífa og
tæta börkinn á þeim. í þessar risp-
ur setjast svo ótal skorkvikindi. Þá
er eftir að útrýma þeim. Það er
gert á þann hátt, að flugvél flýgur
yfir skóginn og blæs yfir hann lit-
uðu DDT dufti. Það sést því í risp-
um trjánna hve mikið af þessu
dufti loðir þar og hve mikið af því
þarf til þess að drepa skorkvikind-
in, því að það er um að gera að fá
að vita hve lítill skammtur nægir,
því að ef farið verður fyrir alvöru
að strá dufti yfir skógana, þá þarf
það að verða eins ódýrt og unnt er,
þó þannig að það komi að gagni.
og náið tali af henni að tjaldabaki áður
en sýning hefst. Ef yður tekst það
vel, þá skal ég hækka kaup yðar“.
„En ef mér tekst það ekki?“ spurði
Frances.
„Ég sagði áðan að ég gæfi yður
þarna tækifæri“.
Og svo hélt Frances til leikhússins.
Að tjaldabaki var fjöldi blaðamanna
og ætíuðu allir að ná tali af hinni frægu
leikkonu. Og þarna kom hún svo, bros-
andi og fögur. Hún spurði alla blaða-
mennina um nafn þeirra og frá hvaða
blaði þeir væri. Og þegar Frances
sagði til sín, rauk Maria Dressler upp
eins og naðra.
„Dirfðust þeir að reyna þetta enn
einu sinni“, sagði hún. „Og svo senda
þeir barn eins og þig. Ég verð að
biðja þig að hypja þig þegar á brott
og segðu ritstjóranum að hann sé ó-
þokki. Til skýringar skal ég geta þess
að ég ætla að stefna honurp. Það hefir
lengi verið grunnt á því góða milli okk-
Við sjáumst aftur