Lesbók Morgunblaðsins - 25.10.1953, Blaðsíða 12

610
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Þjóðhöfðingi notar
til að bæta kjör þegria sirma
INNST við vestanverðan Persa-
flóa er lítið lánd í Arabíu, sem
Kuwait heitir. Það er ekki nenia
6000 enskar fermílur að flatarmáli
og íbúar eru lítið fleiri en á íslanöi,
eða um 170.000. Þarna ríkir Sheik,
en annars er landið brezkt vernd-
arsvæði. Löndin, sem að því liggja
eru Iran, Irak, Saudi-Arabía og hið
svokallaða hlutlausa land að sunn-
an.
Fyrir fáum árum lifðu íbúarnir
þarna á líkanháttogforfeðurþeirra
höfðu gert um aldir. Aðalatvinnu-
vegirnir voru perluveiðar, fisk-
veiðar, siglingar og skipasmíði.
Höfuðborgin, sem einnig heitir
Kuwait, var miðstöð kaupmanna,
serp fóru-um rpeð úlfaldalestir sín-
ar, og fyrir sighngar milli Asíu og
Afríku.
Árið 1936 var gerð fyrsta tilraun
að leita olíu í Kuwait og boruð
fyrsta holan í grennd við A1 Ba-
hara, norðan við Kuwait-flóann.
Sú tilraun reyndist árangurslaus
með öllu. Tveimur árum seinna var
svo farið að bora eftir olíu í Burg-
ansveit, sem er sunnan við höfuð-
borgina og þar fannst olía í æ rík-
ara mæli. Allar framkvæmdir
lögðust þó niður þarna 1942 vegna
stríðsins, en byrjað var aftur seint
á árinu 1945 og var framleiðslan
komin upp í 450.000 tunnur á dag
árið 1951.
Þá var það að Iranar lokuðu
olíulindum sínum fyrir Bretum og
lögðu hald á hina miklu hreinsun-
arstöð þeirra í Abadan. Og þá var
það að Bretar fóru fyrir alvöru
að hugsa um olíuna í Kuwait.
Anglo-Iranian Oil Company og
Gulf Oil Corporation gengu þá í
félag og stofnuðu Kuwait olíufé-
lagið. Síðan hefir framleiðslan
þarna aukizt dag frá degi. í fyrra
átti olíufélagið þarna 135 olíu-
brunna og fengust úr þeim 800.000
tunnur af olíu á dag.
Kuwait fær helminginn af öll-
um ágóðanum af olíuvinnslunni og
nemur það um 2500 milljónum ís-
lenzkra króna á ári. En það eru lög
þar í landi, að konungurinn (sheik-
inn) á sjálfur allt þetta og hann
varð því allt í einu einhver ríkasti
maður í heimi. Hann gat farið með
fé þetta hvernig sem honum þókn-
aðist. Hann gat keypt sér skemmti-
skip, látið byggja handa sér dýr-
indis hallir, eða stungið fénu í
handraðann, án þess að nokkur
maður gæti sagt nokkuð. En hann
var ekki á því. Hann ákvað þegar
að hverjum eyri af þessum miklu
tekjum skyldi varið til þess að
bæta kjör þegnanna. Og hann lét
ekki sitja við orðin tóm. Hann
fól sérstökum mönnum að hafa
framkvæmdir á hendi og hann
sagði við þá: „Komið heilbrigðis-
málum, skólamálum, samgöngu-
málum og atvinnumálum í gott
horf og sparið ekkert til þess“.
Konungurinn heitir Abdullah
Salim. Hann er sannur Arabi í orð-
um og gerðum. Hann tók ekki við
ríkisstjórn fyr en árið 1950, og
gerði það með því skilyrði, að
hann þyrfti ekki að breyta neitt
hattum súium, að hann þyrfti ekki
auð sinn
Abdullah Salim
að klæðast tignarskrúða og að öll-
um þegnum sínum væri heimilt að
leita til sín hvenær sem væri.
Hann hefir haldið fast við þetta og
hann hefir verið heppinn í ráð-
gjafavali sínu.
Ekki er vitað hvað olíufram-
leiðslan í Kuwait er mikil nú, en
talið er að þar sé í jörðu um 16000
milljónir tunna af olíu, eða hér um
bil helmingur á móts við þær olíu-
birgðir sem enn eru taldar í Banda-
ríkjunum. Endist það því nokkur
ár og tekjurnar eru vissar. En svo
hafa einnig fundizt olíunámur í
hlutlausa landinu þar fyrir sunn-
an og er víst farið að starfrækja
þær. Ókunnugt er hve mikið magn
af olíu þar er unnið úr jörð, en
við það olíunám hækka enn tekjur
Abdullah Salim, því að hann og
konungurinn í Saudi-Arabíu eiga
þetta hlutlausa land í felagi.