Lesbók Morgunblaðsins - 23.12.1968, Blaðsíða 25

Lesbók Morgunblaðsins - 23.12.1968, Blaðsíða 25
Karen Blixen og ljón, seni hún er nýbúin a'ð fella. . : t 'fí ,; *.?. pi ■m % :mmm ■, ■‘V^* ' 'i' Karen Blixen í veiðibúningi með eftirlætishund sinn Dusk, ryðja þar skóg á dálitlu svæði, sem síðan átti að verða kaffi- eki'a. Ég reið hægt gegnum skóginn, ferskgrænan eftir hinn stuitta retgintíma og margs Ikonar iimbylgjum siló fyrir vit mér. Hér var ég aftur það, sem ég átti að vera — hluti af Af- ríku. Hálfri klukkustund áður en ég kom til oprua svæðisins í skóginum, hafði orðið þar slys. Unigur Kí'kújú, Kitaiu að nafni, hafði orðið of seinn að forða sér undan stóru, gömlu fail- aindi tré, og kramdist annar fótur hans undir því. Ég heyrði langar kvalastunurnar úr fjar- lægð og hleypti Rouge á sprett eftir skógarstígnum. Þegar ég kom á slysstaðinn, höfðu vinnu félagar Kitaus náð honum und- an trénu og lagt hann á gras- bflett. Þeir stóðu í hnapp um- hverfis hann, viku til hliðar fyrir mér, en ekki leng.ra en svo, að þeir gætu séð, hvernig mér yrði við ósköpin og hvað ég hefði að segja um þetta dlys. Kitau lá í tjörn af blóði. Annar fóturinn var þverbrot- iinn rétt fyrir ofan hnéð og lá í vinkil úit frá honum í senn skelfilega og annarlega. Ég lét skógarhöggsmennina halda í hestinn minn og sendi mann heim á búgarðinn með boð til Farah að koma með bílinn, svo að ég 'gæti flutt Kitau á sjúkra- húsið í Nairobi. En Fordinn minn var kominn til ára sinna og erfitt að setja hann í gang, þar að auki hæggengur. Ég fann með þungum kvíða, að langt yrði að bíða komu (hans. Meðan við biðum, sat ég hjá Kitau. Hinir skógarhöggsmenn irnir stóðu álengdar, grafkyrr- ir, dökkleitir eins og dimmur skógurinn. Kitau var sárþjáð- ur og grét í sífeillu. Ég átti alltaf morfín heima hjá mér, þegar slys bæri að liöndum. En þarna úti í skóg- inum hafði ég hvorki á mér morfín né sprautu. Þegar Kit- au gerði sér ljóst, að ég var hjá honum, kveinaði hamn á- takanlega og sárbændi mig um hj'álp: „Saidea mimi“ — hjálp- aðu mér — „Msabu“, og aftur „Saidea mimi“, gefðu mér þetta Dawa, sem hjádpar fóffiki", og jafnframt fálmaði hann eftir hendinni á mér og um kné mér, og’ greip með krampakenndu taki í fötin mín. Ég var vön að hafa nokkra sykurmola með mór, þegar ég fór í eftMits- ferðir á búgarðinum og skipta þeim meðal megrakrakkanna, sem gættu geita og kinda og voru vön að kalla til mín. Ég tók upp fáeina mdla handa Ki- tau. Hann reyndi ekki að lyfta upp sködduðum höndunum, en lét mig stinga þeim upp í sig, einum eftir annan. Það var eins og kvöl hans sjatnaði við það og kvalaópin urðu að lágu veini. En brátt þraut sykur- birgðirnar, og þá tók hann aft- ur að kveina hástöfum í þungri kvöl, en krampa'teygjur fóru um allan líkamann. Það var sár, hörmuleg reynsla að sitja hjá svo sárþjáðri mannveru án alilra hjáiparráða, manni lá við að hlaupast á brott elileg- ar, líkt og þegar um sjúkt dýr er að ræða, binda endi á alla eymdina, — ég held ég hafi á endanum verið farin að skima eftir einhverju tæki til þess. Og aftur heyrðust stunumiar, hræðilegar en háttbundnar: „Áttu ekki meira, Msabu? Áttu ekkert meira að gefa mér?“ Ráðþrota þreifaði ég enn I vasa mínum, og þá varð fyriir mér konungsbréfið. „Jú, Ki- tau“, sagði ég: „Ég á meira. Ég á mzuri sana — nokkuð al veg óbrigðult — ég á Barua a Soldani — bréf frá konungim- um heima í landinu mínu. Og það vita. allir menn að bréf frá konungi, mokone yake, með hans eigin hönd, það tekur burt al'la kvöl, hvað mikifl. sem hún er“. Ég tók upp bréfið, lagði það á brjóst honum, sem kippt- ist til af kvalastunum, og þrýsti hendinni fast ofan á það. Ég held ég hafi reynt að safna allri orku, sem í mér bjó, í hægri hendina. Það var undarlegt fyrir mig að sjá, hveirniig orð mín og handhreyfing, virtust sam- stundis hafa áhriif á gervalian líkama hans. Afmyndað andlit- ið varð slétt o.g kynrt, augun lokuðust. Rétt á eftir llauk hann þeim upp, horfði á mig með augnaráði ungbarns, sem enn er ómá'lga, svo að ég varð nærri því undrandi, þegar hann ávarpaði mig. „Já,“ sagði hann, „það er mzuri sana“, og aftur rétt á eftir: „Já, það er mzuri sana. Haltu því föstu þarna áfram, Msabu“. Þegar bíllinn loks kom og við höfðum komið Kitau þar fyrir, ætlaði ég að setjast við stýrið, en þá komist Kitau í óttalegt uppnám. „Nei, Msabu", hrópaði hann. „Farah getur ekið bíln- um, segðu hanum að gera það! Þú átt að vera hjá mér og ha'lda Barua a Soldani íöstiu á mér, annairs kemur Stóra pínan aftur.“ Ég sat á bílgólfinu hjá honum alla leiðina til Nairobi með höndina á bréfi konungs. Þegar á sjúkrahúsið kom, var mér leyft að fýlgjast með bör- unum inn í skurðstofuna, þar til hann var lagður á skurðar- borðið, og á meðan gaf hann ekkert hljóð frá sér. — Ég get reyndar bætt því við, að þeim tókst að gera við fótbrotið á spítalanum, og gat Ki'tau geng- ið upp frá því, þótt harrn væri jafnan haltur síðan. Ég vil einnig geta þess, að ég heyrði síðar af vörum Dana- konungs sjálfs, að ljónsfeldur- inn minn hefði hlotið virðuleg- an stað í hásætissalnum á Ama- lienbarg með ísbjarnarskinn sem hliðstæðu á aðra bönd há- sætinu. En nú varð brátt kunnugt á búgarðinum að ég ætti þetta Barua a Soldani með sínum töfrakrafti. Fólk fýsti að vita meira um það. Landsetar mínir tóiku að koma hekn til mín einn eftir annan til þess að þreifa fyrir sér. Gömlu konurnar urðu fyrstar, fonvitnar, en þó varfærnar, eins og hænur sem höggva gogginum í igrasið hér og hvar í leit að korni handa ungahópnum. Von bháðar farið að bera heim til min sjúklinga, sem sárþjóðir voru í því skyni að fá bréf konungs- ins lagt á þá, svo að kvöl þeirna mætti linna. Síðar gengu menn lengra, báðu um að fá bréf konungsins að láni heim í negrakofana til líknar gamalli ömmu á banabeðinu eða þjáðu kornabarnd. Bréfi konungsins var strax frá byrjun komið fyrir meðal lyfjabirgða minna. Sú ákvörð- un var tekin af sjá'lfu fólkinu á búgarðinum án minnar tilhlut unar. Barua á Soldani var ó- brigðult meðal við kvölum, á því lék aldrei mininsiti vatfi. Ein það mátti aðeins leita eftir því og nota það, þegar líf lá við. — Stundum gat það borið við að ungur eða gama'll Kíkújú með tannpínu æpti upp og heimtaði að fá bréf konungs- ins. En mógrannar hans af- sögðu kröfuna, sárhneyksl'aðir og án allrar meðaumkumiair. „Þú“, hrópuðu þeir. „Þér amar ar dkkert neima ein skemmd tönn. Farðu til Jeroge gamla Bemu og láttu hann rífa hana úr þér. Hvernig ættir þú að fá bréf konungsins? Nei, það er anmað með hann Kath- egu gamla, sem er fárveikur, með ógurlegan verk í maganum, hann deyir víst í nótt. Dóttur- sonur hans bíður eftir að fá Barua a Soldani handa honum, þangað til snemma í fyrramállið. Hann lætur hún fá það“. Þegar hér var komið hafði ég látið sauma lítið leðurveski með ó'I utan um bréfið. Og svo mundi litli alvörugefni dremghnokk- inn taka við veskinu úr hönd- um Kamante, hengja það gæti- lega uim háls sér og tölta af stað með höndina á bréfinu. Jú, víst dó afi hams í dögum morguninn eftir. En Barua a Soldani hafði létt honium bana- stríðið um nóttina. Ég á enn þetta bréf frá kon- unginum. En nú er það ólæsi- legt. Skriftin er máð og papp- írinm brúnn og harður af gömlu, storknuðu blóði og greftri. f Rósenborgarhöll liggur í sýnisborði he'lgur dómur, harla dýrmætur, meira en þrjú hundr uð ára, — igulnuð pjatla, alsett dökkum fölnuðum blettum. Það er vasaklútur Kristjáms IV, sem konungur bar upp að krömdu auga sínu í orustunni á Kolbergheiði. Blicher hefur ort kvæði um þetta. Þar segir: End ser vi paa Rosembong Rlædet. som kongeligt Blod har vædet, to hundrede Aar ej udsiletter de kostbare purpurne Pletter. Blóðið á bréfi'mu mínu var ekki konunglegt, það var blóð svarlauss fólks. En það er rit- að með konungshendi, mokone yake. Um það hafa emgiin kvæði verið kveðin. Samt er það, hygg ég, í dag sögulegur vitn- isburður eigi síður en vasa- klúturinn í Rósenborgarhöll. Hér er sáttmáli milli Evrópu og Afríku, skráður bleki og blóði. Við getum ekki vitað, hve nær þess háttar skjai verður undirritað að nýju. Arnheiöur Sigurðardóttir þýddi. 23. des. 1968 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 25

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.