Lesbók Morgunblaðsins - 19.12.1989, Page 9

og hljótt, eins og risavaxið pípuorgel.
Svo stóð hann allt í einu einn á eyðilegum
vegamótum undir grænni brekku með grá-
bláu ferðatöskuna við hliðina á sér og plast-
poka með smádóti í hendinni auk dagblaða
og bréfa til Marteins. Landróverinn hikstaði
sönglandi af stað áleiðis aftur niður í sveit-
ina og pósturinn veifaði út um hliðar-
gluggann.
Hann tók ferðatöskuna og byijaði að rog-
ast með hana upp afleggjarann heim að
Fosskoti. Bærinn sjálfur sást ekki frá vega-
mótunum, en hann hafði séð hann úr jeppan-
um og vissi að það var ekki langt. Bara
yfir hæðina og svo smáspölur heim túnið.
Þegar ofar dró í brekkuna fór hann að heyra
alls konar hljóð ijúfa fjallakyrrðina. Það var
hrossagaukur og einhveijir aðrir fuglar að
syngja. Svo heyrði hann líka vatnsnið og
að lokum bættust svo við hvassir dísilskellir
í traktor.
Innan skamms birtist Marteinn á trakt-
ornum efst á hæðinni. Hann var í ljósri úlpu
og með gráan sixpensara og dúaði upp og
niður í sætinu þegar traktorinn hlunkaðist
ofan í holur og yfir lausagijót. Ökutækið
hallaðist dálítið háskalega þegar Marteinn
snarbeygði út af afleggjaranum nálægt
Magga, tók svo úr gir og steig af öllum
kröftum á bremsurnar og festi þær niðri
með heimatilbúnum járnarmi. Svo klifraði
hann niður, tók töskuna og sagði:
— Þú ert semsagt Magnús.
Bæjarhúsið var gamalt og hlutar þess
verulega fomir, með hlöðnum veggjum og
tyrfðu þaki. En meginhúsið var bárujárns-
klætt timburhús með rauðmáluðu þaki.
Marteinn fór strax með Magga upp á loft
þar sem allt var í drasli, nema eitt lítið
herbergi sem var þiljað af við gaflinn. Þar
var uppbúið rúm, lítið borð og stóll og
gluggi á veggnum. Út um hann sá yfir torf-
þakið á skemmunni, yfir lygnuna á bæjar-
læknum og þýfða móa, síðan tóku við ber-
angursleg hæðardrög og mosavaxnar
hraunbrúnir og loks eldfjallið.
Niðri í eldhúsinu var jólakaka á diski,
hnífur og glas með staðinni mjólk og Mar-
teinn sagði Magga að fá sér eitthvað. Svo
hvarf hann út á hlað. Litlu síðar þegar
Maggi sat einn í eldhúsinu, maulaði jóla-
kökusneið og drakk þessa skrýtnu, sætu
mjólk og horfði út um gluggann á kvöld-
skuggana læðast upp fjallshlíðarnar, sá
hann Martein ganga á eftir tveimur brönd-
óttum kúm niður með afleggjaranum og
hverfa yfir hæðina.
Hann var aleinn. Það heyrðist ekkert hljóð
fyrir utan það sem hann framleiddi sjálfur
með því að tyggja. Ekki einu sinni í fugli.
Bara smá brak í stólnum þegar hann hreyfði
sig. Allt í einu fór einhver einkennileg til-
finning um Magga. Einhver fíðringur í
maganum eins og járn bak við bringubein-
ið. Hann hætti að tyggja og hlustaði, en
heyrði ekkert.
Hann gekk inn í stofuna. Þar var klukka
á vegg en hún var stopp. Líka tvö rúm og
stórt borð með rósóttum diski. í glugganum
var ein fiskifluga að stanga rúðuna.
Á einum veggnum voru nokkrar gamlar
myndir af mönnum og konum á hestbaki
og standandi framan við sveitabæ, brosandi
í rokinu. Einn maðurinn var fínt klæddur
og með stóra leðurtösku í hendinni.
Maggi stóð lengi kyrr á miðju stofugólf-
inu og horfði í kringum sig. Hring eftir
hring. Hann andaði djúpt og fann hvernig
lungun urðu stöðugt þyngri og hann hætti
að geta kyngt. Svo komu þessi helvítis tár
og það var svo erfitt að stoppa þau.
Hann sá gráan sjóinn freyða við fjallsræt-
urnar. Sá flagnaðar gluggakisturnar ... og
hendumar á sjálfum sér að kroppa málningu
upp úr þeim. Hann sá mömmu fyrir sér
sofandi, augun ekki alveg lokuð ... Það var
hlýtt að koma undir sængina.. .vatnið
seytlaði af kvistinum ... Plúpp, plúpp ...
Þeir mættust á miðjum afleggjaranum.
Marteinn stansaði þegar hann sá hann.
Maggi stanseði líka. Hann saug upp í nefið
og setti töskuna niður. Marteinn gjóaði aug-
unum á ferðatöskuna sem hallaðist svolítið
þar sem hún stóð á malarhryggnum á miðj-
um veginum. Hann var að naga stilkinn á
puntstrái og loðinn endinn á því dinglaði
þegar hann tyggði. Hann horfði fyrst lengi
á Magga án þess að segja neitt. Eins og
hann væri að reyna að muna eitthvað.
Skuggarnir læddust upp eftir hlíðinni að
baki Marteini. Það heyrðist í hrossagauk.
Maggi sparkaði í mölina. Hljóðið virtist ótrú-
lega hátt í kyrrðinni. Marteinn tók út úr
sér puntstráið.
— Hvert ertu að fara, frændi? spurði
hann og hallaði undir flatt.
— Bara... heim, svaraði Maggi.
— Jæja... Það er nú dálítið langt.
— Ég veit það.
— Já. Þú ert náttúrulega nýbúinn að
fara þetta.
Marteinn gekk út fyrir veginn og tyllti
sér á stóran mosavaxinn stein. Maggi fylgdi
honum með augunum.
— Veistu það aðég hef aldrei farið svona
langt?
Maggi starði oní mölina.
— Nei, væni minn. Það lengsta sem ég
hef farið er líklega þegar-ég fór austur á
Höfn í Hornafírði í jarðarförina hans Guð-
mundar bróður. Afa þíns. Þá langaði mig
líka heim.
Hann þagnaði og horfði á fjallið. Maggi
klóraði sér í nefínu.
— Átt þú nokkurn bróður? spurði Mar-
teinn svo.
— Nei.
— Ekki ég heldur. Ekki lengur. Hann
varð eftir í kirkjugarðinum á Höfn.
Marteinn benti inn á öræfín. Maggi var
sestur á ferðatöskuna sína á miðjum afleggj-
aranum. Hann horfði inn á hálendið.
— Þetta er mín kirkja, sagði Marteinn.
Eftir andartaksþögn bætti hann við:
— Þetta er minn kirkjugarður.
Maggi kunni ekki við annað en að virða
ijöllin dálitla stund fyrir sér, áður en hann
leit við. Þá var Marteinn staðinn upp og
búinn að stinga aftur upp í sig puntstráinu.
— Labbaðu með mér hérna upp fyrir,
væni, ég ætla að vita hvort sú einhyrnda
er borin.
Maggi skildi töskuna eftir á veginum.
Skugginn af henni náð þvert yfir veginn.
Sú einhyrnda var borin. Lambið skjögraði
svolítið og riðaði þar sem það fylgdi henni
eftir niður dálítinn slakka. Marteinn sagði
Magga að nota tækifærið og grípa það.
— Það verður ekki svona auðvelt í fyrra-
máli, sagði hann og brosti, svo skein í gular
tennur á stangli.
Það var enginn vandi að ná því og það
var físlétt, en fæturnir asnalega stórir og
sterklegir miðað við búkinn. Það skalf pínu-
lítið. Marteinn settist í slakkann og Maggi
rétti honum Iambið. Móðir þess staðnæmd-
ist í um það bil metra fjarlægð og jarmaði
örlágt. Maggi settist við hliðina á Marteini.
Marteinn henti frá sér puntstráinu og
strauk lambinu vinalega um vangann með
öðrum þumlinum, svo stakk hann hinni
hendinni í vasann, náði í gamlan vasahníf
og opnaði hann fímlega. Blaðið var orðið
mjótt vegna þess hve oft var búið að brýna
það.
Geislar kvöldsólarinnar dönsuðu á stálinu
eitt augnablik. Svo greip Marteinn fast um
höfuð lambsins og skar eldsnöggt mark í
bæði eyru þess. Pínulitlar ljósar skinnpjötlur
með hvítum hárum duttu niður á buxna-
skálmarnar hans. Það rann blóð niður á fing-
urna. Lambið jarmaði sárt og sú einhyrnda
steig skrefi nær.
— Sona geyið ... sona geyið, sagði Mar-
teinn og tók aftur að stijúka lambinu
blíðlega með þumlinum meðan hann hreins-
aði blóðið af hnífsblaðinu á lærinu á sér,
lokáði hnífnum og stakk honum aftur í vas-
ann.
Hann rétti Magga lambið. Hann tók við
því og þótt það sparkaði fyrst róaðist það
brátt þegar það fann að það gat með engu
móti losað sig. Það hristi hausinn snöggt
annað slagið eins og til að freista þess að
losna við sársaukann úr eyrunum. Það slett-
ist dálítið af heitu blóði framan í Magga.
Marteinn teygði út höndina til þeirrar
einhyrndu og hún nasaði í áttina til hans
áður en hún hörfaði. Hún tók sér stöðu
rétt fyrir framan Magga og horfði á hann.
Hann lét lambið niður og það hljóp rak-
ieitt til móður sinnar sem hnusaði af því
og kumraði svolítið. Hún hljóp nokkur skref
burt áður en hún leyfði lambinu að sjúga.
Dindillinn tifaði eins og lítil vél. Ef ekki
hefði verið dálítill rauðleitur kragi um háls-
inn á lambinu, hefði ekki verið að sjá að
neitt hefði komið fyrir það.
Þeir gengu heimleiðis og tóku á sig dálít-
inn krók til að sækja ferðatöskuna niður á
veg. Nú var sólin alveg sest og ekki einu
sinni sólskin á hæstu tindum fjallanna. Það
var eins og þau hefðu dregið dimmbláa
sæng upp yfir haus.
Frændurnir gengu eftir afleggjaranum.
Marteinn hélt á töskunni. Maggi bjóst við
að hann myndi kannski segja eitthvað meira
um hvað það væri langt norður og að
mamma hans væri sjálfsagt farin á sjó, en
hann gerði það .ekki. Það var gott.
Það heyrðist dálítill kliður í bæjarlæknum
og stöku jarm í kind og lambi. Ofan og
handan við húsið gnæfði snjókrýnt orgel-
fjallið og Maggi var allt í einu viss um að
ef hann legði sig fram gæti hann heyrt í
því ótrúlega fallega, djúpa og tregafulla
tóna.
Hann beygði sig niður, sleit upp stórt
puntstrá og stakk stilknum upp í sig. Á
morgun ætlaðfhann að segja Marteini að
Guðmundur bróðir hans væri kominn heim.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 19. DESEMBER 1989 9
RAGNAR INGI AÐALSTEINSSON
frá Vaðbrekku
Um ótímabæran
en dýrðlegan
hetjudauða
nútímamannsins
/ tækninnar vagni á viskunnar braut
hann vefur sinn efa í rökhyggju kalda.
Svo deyfir hann holdið gegn þjáningu og þraut
og þarf ekki lengur á Guði að halda.
En litrík er sagan og fræg er hans för
það er fátt sem rís hærra í aldanna straumi.
Og stöðugt hann berst við að bæta sín kjör
til að brauðfæða hold sitt ínautnum ogglaumi.
Er ljáberinn slær hann nú högg eftir högg
samt hopað ei fær hann þótt staðan sé erfið.
í hlutverki Drottins hann dæmir af rögg
og deyr fyrir trúna á heilbrigðiskerfið.
J.W. GOETHE
Söngvarinn
Helgi Hálfdanarson þýddi
„Hver á þá rödd sem að oss ber
að utan styrkum rómi?
Hún óska ég að inni hér
í eyrum mínum hljómi!“
Svo skipar kóngur. Skjaldsveinn kann
því skil. „Þið sækið öldung þann!“
Svo hljóðar konungs krafa.
„Heill yður, göfga hetjulið!
HeiII, fagri kvenna blómi!
Sem bjartar stjörnur birtizt þið,
vor bezti þjóðarsómi.
Mín augu lokist! eigi skal
slíkt ofurskart í veizlusal
mér skylt með gleði að skoða. “
Svo luktust sjónir söngvarans;
um salinn tónar líða;
hver kappi hreifst af kvæði hans
og kvennasveitin fríða.
Og konung snart hið Ijúfa lag;
að launum fyrir söng og brag
hann gullna festi gefur.
„Nei, ekkert gull mér gefið skal;
það gefðu köppum þínum
sem fjenda skarann fella í val
með fránum augum sínum.
Gef ráðherranna flokki fyrst,
svo fái þeir í engu misst
af því sem þeim er kærast.
Ég syng sem fugl á sumargrein,
hvort söng minn nokkur metur,
um heiðurslaun ég hirði’ei nein;
mín harpa launar betur.
Ef biðja skal, ég bið um eitt:
hið bezta sem á skál er veitt;
mér gullinn bikar berið!“
Hapn hóf að vör og tæmdi í teyg:
„Ó, tæri svaladrykkur!
Að launum fyrir veitta veig
ég vel mun kveða um ykkur
sem aftur hugsið hlýtt til min,
á himni þegar sólin skín,
og gjaldið guði þakkir. “