Vísir - 27.05.1977, Blaðsíða 2

►
Frá aöalfundi Krabbameinsfélags Isiands.
Þormóður Jónsson, iOnðar-
maOur: Ég er nokkuö hlynntur
þeim, já. Ég fer mikiö í sund og
æfi handbolta á veturna.
Alfreö Friögeirsson, lagermaöur:
Alveg hiklaust. Ég læt hestana
trimma meö mig. Þeir hafa gott
af þvl aö hlaupa af sér spikiö,
greyin.
Rögnvaldur Jón Pétursson,
sjómaöur: Já, ég var mikiö á
skíöum hér áöur fyrr. Allir hafa
gott af þvi aö hreyfa sig.
Grfmur Magnússon,
viögeröarmaöur: Já, Hinsvegar
hefur maöur svo mikiö aö gera I
brauöstritinu aö minna fer fyrir
trimmi en æskilegt væri kannski.
Aðeins fimm konur dóu úr
leghólskrabbameini 1976
Aöalfundur Krabbameinsfélags
tslands hefur hvatt stjórnvöld til
aö nota þá heimild, sem er I ný-
samþykktum lögum, og settar
vfötækar skoröur viö reykingum I
húsakynnum, sem eru til almenn-
ingnota, svo og i hvers konar far-
artækjum, sem rekin eru gegn
gjaldtöku.
Jafnframt hét fundurinn á
stjórnvöld og landsmenn aö
tryggja aö ákvæöum áöurnefndra
laga um algjört bann viö tóbaks-
auglýsingum veröi framfylgt.
A aöalfundinum kom fram i
skýrslu formanns, dr. Ólafs
Bjarnasonar, prófessors, aö
starfsemi félagsins 1 fyrra var
meö svipuöu sniöi og undanfarin
ár.
,,Þaö er nú ekki léngur neinum
vafa undirorpiö”, sagöi Ólafur,
,,aö leitarstöövarnar hafa unniö
stórmerkt starf og árangur af
starfsemi þeirra hefur komiö
greinilega I ljós meö lækkaöri
dánartlöni úr leghálskrabba-
meini og verulegri fækkun á hin-
um alvarlegri tilfellum”. Á árinu
1976 dóu aöeins 5 konur úr leg-
hálskrabbameini. Engin af þeim
haföi mætt til hópskoöunar. Þess
skal getiö aö þegar dánartalan
var sem hæst hér á landi vegna
þessa sjúkdóms, áriö 1969, dó 21
kona úr honum. Alls voru skoöaö-
ar 11.932 konur á s.l. ári I hóp-
skoöunum en starfsemin nær til
35 staöa á landinu. Greint var
krabbamein I brjósti hjá 12 kon-
um, hjá 10 konum krabbamein I
legi og eggjastokkum og forstigs-
breytingar I leghálsi fundust hjá
lOkonum. Hjá frumurannsóknar-
stofu félagsins eru skoöuö sýni frá
leitarstöövum og sjúkrahúsum og
hefur sú starfsemi aukist stööugt.
Gjaldkeri félagsins, Hjörtur
Hjartarson forstjóri, las upp og
lagöi fram endurskoöaöa reikn-
inga fyrir áriö 1976. Niöurstööu-
tölur á rekstrarreikningi voru 25
milljónir króna og er þaö hækkun
frá fyrra ári um 5,7 milljónir
króna. Framlag á fjárlögum
rlkisins var stærsti tekjuliöurinn,
rúmlega 13 milljónir. Næst koma
framlög krabbameinsfélaganna,
rúmlega 6,5 milljónir króna.
Gjafir og áheit námu rúmlega 1.5
milljón króna. Margar gjafirnar
voru tengdar 25 ára afmæli
félagsins en þaö var á s.l. ári.
Prófessor Ólafur Bjarnason var
endurkjörinn formaöur. tJr
stjórninni áttu aö ganga dr. med.
Friörik Friöriksson og Matthlas
Jóhannesson ritstjóri. Þeir voru
báöir endurkjörnir. Aörir I stjórn
eru: Erlendur Einarsson
forstjóri, Helgi Ellasson fv.
fræöslumálastjóri, Hjörtur Hjart-
arson forstjóri, Jónas Hallgrlms-
son yfirlæknir, Ólafur Orn Arnar-
son læknir og Vigdís Majyiúsdótt-
ir hjúkrunarforstjóri. —ESJ.
HOMIUR OG HUGSJONAKtX
Aöur fyrr voru aöeins tvær
hugmyndir uppi um kex í iand-
inu, annars vegar Frón-kex,
sem krakkar fengu sér meö
maitöli aö launum fyrir sendi-
feröir, hins vegar Esju-kex, sem
virtist eilitiö minna útbreitt, en
var mikil pólitlskara kex, enda
minnir undirritaöan aö esjukex-
iö hafi veriö hiuti af brauömat-
arstefnu Alþýöyflokksins á sfn-
um tfma alveg eins og Alþýöu-
brauögeröin. Svo mikiö er vist
aö töiuverö pólitisk áhrif fylgdu
bæöi esjukexi og alþýöubrauö-
um. Nú skýrir Tíminn frá þvl I
leiöara aö væntanlegt sé kex frá
heiidsölufyrirtæki, sem gengur
undir nafninu Samband fs-
lenskra samvinnufélaga, og er
ritstjóranum sýnilega mikiö
niöri fyrir út af hinni nýju
brauömatarstefnu fyrirtækis-
ins, þar sem sambandskexiö
„mun færa verulega atvinnu inn
iiandiö, ef vel gengur, og hjálpa
til á þann hátt, aö áfram takist
aö bægja atvinnuleysi frá ts-
landi”. Sambandskexiö er sem
sagt eitt af stóru málunum, stutt
hugsjónum og viösýni og fram-
ieitt einungis af frómieika
þeirra sem vilja tslandi allt.
Þaö er svo sem ekki lotiö aö svo
litiu aö taka fram, aö einhver
eigiaö éta þaö. Slikt er auövitaö
aukaatriöi I málflutningi iönaö-
arsérfræöings Framsóknar-
flokksins.
1 samræmi viö fyrirætlanir
Sambandsins um kex hefur viö-
skiptaráöherra sett hömlur á
innfiutning á kexi, enda trúir
hvorki ólafur Jóhannesson eöa
Þórarinn Þórarinsson þvi aö
framleiösla á sambandskexi
muni borga sig án innflutnings-
hafta. Vel má vera aö Islending-
ar geti alveg veriö án kex, og
ekki er vitaö til aö þeir ólafur og
Þórarinn séu sérstakar kexæt-
ur, en þaö er óneitaniega svolit-
iö undarlegt, á sama tima og
Sambandiö finnur ekkert hug-
sjónum sinum til framdráttar
annaö en kex, aö hömlur skuii
settar á innflutninginn. Kannski
hefur hnignandi flokksforustu
dottiö i hug aö sambandskex
yröi helst máium til bjargar og
haft þar brauömatarstefnu Al-
þýöuflokksins aö fordæmi.
A.m.k. veröur Sambandiö aö
halda áfram aö græöa, byggja
og þenjast út frá kornhlööum tii
kexverksmiöja, til aö nota
hagnaöinn af bændaversluninni.
Viöskipti Sambandsins eru
fyrst og fremst viö sveitaversl-
unina f landinu. Taiaö er um aö
þessi heildsala kaupféiaganna
hafi um 40% verslunarinnar á
sinum snærum. Þaö má náttúr-
lega reikna mörg þörf og óþörf
dæmiút frá slfkri staðreynd. Nú
hafa sambandsforstjórar kom-
ist aö raun um, aö eitthvaö af
bændum át kex, og þá var auö-
vitaö sjálfsagt aö sinna þeirri
þörf. En tii þess aö geta veriö
nokkuö einráöir á markaöi var
kvakað I flokkinn og viöskipta-
ráöherra beöinn aö setja hömlur
á innflutning á kexi, svo hægt
yröi aö haida þeirri stefnu á-
fram aö seija bændum vörur á
geðþóttaveröi. Bændur munu
hins vegar vera þeirrar skoöun-
ar aö þörf sé á ýmsu frekar en
sambandskexi. Þeir eru enn aö
bföa eftir forustu StS-hringsins i
gerö heyköggiaverksmiöja og
örari og greiöari greiösium
fyrir afuröir, aö ekki séö talaö
um byrjun peningaviöskipta,
sem auövitaö koma ekki til
mála á meöan staöiö er I mikl-
um fjárfestingum viö kornhlöðu
og kexverksmiöju.
Þrátt fyrir Alþýöubrauögerö,
Alþýöuprentsmiöju og esjukex
minnkaöi Aiþýöuflokkurinn
smátt og smátt, uns hann berst
nú fyrir einum kjördæmakosn-
um manni f Reykjavik. Brauö-
matarstefnan hefur þvi sýnt sig
f þvf, aö þótt hún kunni aö vera
góö fyrir magann veldur hún
engum tiöindum á þjóömála-
sviöinu. Bent hefur veriö á aö
StS sé ekkert oröiö annaö en
hugsjónaiaus auöhringur, sem
haldi bændum I greip sinni og
bindi þá á klafa lánaviöskipta,
og ætii þeim auk þess engan hiut
I stjórn æöstu mála þeirrar
verslunar, sem þeim eru þó
sagöir eigendur aö. Þaö er hátt-
ur auðhringa aö ætla sér stóran
hlut hverju sinni og til þess hafa
þeir þæga flokka, sem skera
fyrir þá af fermingartertunni.
Og nú hefur veriö beöiö um inn-
flutningshöft á kexi af þvf „stóri
bróöir” vili endilega fara aö
baka. Ekki er enn séö hvenær
kexátiö mikla getur hafist, en
þaö át veröur i samræmi viö aöra
meöferö á frómum aldamóta-
hugsjónum þingeyinga.
Svarthöföi.