Vísir - 01.04.1978, Side 17

Davíð Scheving
Thersteinsson
í viðtali við
Helgarblaðið:
aö þau koma til okkar til aö leita
úrskurðar eins og þegar taka á
ákvörðun um það hvort á að
kaupa nýjan bil eða vél.
önnur tegund atvinnulýðræðis
er sú að eignaraðild að fyrirtæk-
inu sé opnari en hér tlðkast,
þ.e.a.s. að hlutabréf gangi kaup-
um og sölum á frjálsum markaöi.
Þetta er að mínu mati besta form
atvinnulýðræðis, en ég sé ákaf-
lega fá teikn á lofti um það að
þetta fyrirkomulag sé i nánd hér-
lendis, til þess eru skattalögin of
ranglát og verðbölgan of mikil.”
Meiri peningar breyttu
engu
— Hefurðu einhvern tima séö
eftir þvi að hafa hætt við læknis-
fræðina fyrir viðskiptin?
„Nei, mér finnst ég vera á
réttri hillu. Ég hef gaman af
þessu. Þess vegna fæst ég við það.
Raunar heid ég það sé eintómur
fyrirsláttur i mönnum, sem þykj
ast vera aðfórna sér fyrir þjóðina
með þvi að stunda viðskipti, þvi
eins og Peter Townsend sagði:
,,If you are not in business for fun
and profit, what the hell are you
bara
vil skammirnar"
Meö tvær silfurskeiðar í
munninum
„Svo varð það árið 1951, við frá-
fall hins ágætasta manns, Hans
A. Hjartarsonar, sem verið hafði
framkvæmdastjóri verksmiðju
þriggja smjörlikisgerða hér i
Reykjavik, að staða hans opnað-
ist. Pabbi átti um 1/3 hluta i þeim
og mér bauðst staðan. Ég sló til,
hætti I læknisfræöinni og tók við
stöðunni,” sagði Daviö.
„Ég var og er sem sé pabba-
drengur sem fæddist með að
minnsta kosti tvær silfurskeiöar i
munninum.
Til aö byrja með var ég eins
konar gosgæi, sem sinnti öllum
þeim störfum sem til féllu, en ég
hafði unniö áður hjá fyrirtækinu á
sumrin við hin margvislegustu
störf. Eftir að ég hóf þar fast starf
sá ég aðallega um rekstur verk-
smiðjunnar. Þá voru þar miklar
breytingar i gangi. Hans heitinn
var nýbúinn að setja upp nýjar
vélar, en átti eftir að ganga frá
ýmsu og ljúka vélvæðingunni og
endurbyggingunni i heild.
Aður en ég tók við starfinu fór
ég út og vann i smjörlikisgerðum
i Danmörku og Sviþjóð, aðallega
til að læra handbrögðin. Það,
ásamt smá grúski i efnafræði, var
eina menntunin sem ég fékk fyrir
starfið, og ég held að ég hafi
sloppið við að verða fagidiót, sem
mörgum hættir til að verða við
langskólanám. Háskólinn hér er
t.d. I svo litlum tengslum við at-
vinnulifið, að ég hef oft sagt, að
þeir sem þar stunda nám séu i
hálfgerðu ghettói.
Hitt er svo annað mál, að menn
verða sifellt að vera aö reyna aö
aukaviðþekkingu sina og ég held
að aldrei hafi liðið svo ár, aö ég
hafi ekki farið á eitthvert nám-
skeiö, aðallega hér heima, en
einnig erlendis. Þessi námskeið
hafa verið af margvislegasta
tagi, en flest þeirra hafa komið
mér að haldi á einhvern hátt i
starfi minu.”
— Þú ert sem sagt annar ættlið-
ur i fyrirtækinu og nú hefur það
orð legið á islenskum fyrirtækjum
að þau lifi sjaldan af annan ættlið
og aldrei þann þriðja. Hvað seg-
irðu um það?
„Já, það er rétt að við virðumst
enn ekki hafa lært það á Islandi
hvernig á að láta fyrirtæki lifa
kynslóðaskiptin af. En sem betur
fer eru margar undantekningar
frá þessari reglu og það hefur að
minnsta kosti ekki enn tekist hjá
mér að setja fyrirtækið á haus-
inn. En það þakka ég mest föður
minum, þvi ég bý alltaf að þvi
sem hann kenndi mér á viðskipta-
sviðinu, sem öðrum sviðum.”
Aö hreyfa annað en bara
munninn
— Þú hefur lýst þvi yfir aö iðn-
fyrirtæki væru reiðubúin til að
greiða betri laun, ef aðstaða
þeirra væri sambærileg aöstöðu
erlendra fyrirtækja hérlendis og
erlendis. En hvernig er afstaða
þin gagnvart atvinnulýðræði?
Værir þú reiöubúinn að færa
stjórn fyrirtækisins meira til
starfsfólksins?
„Það fer eftir þvi hvaö þú átt
við með orðinu atvinnulýðræði.
Ef þaö er, að verkalýðsfélögin
eignist smátt og smátt fyrirtækin
eins og stungið hefur verið upp á i
Sviþjóð, þá er ég á móti þvi. Menn
kunna yfirleitt ekki aö meta það
sem þeir fá fyrir ekkert. Þaö á al-
veg eins við um það að vera gefið
fyrirtæki eins og friska loftið hér
og góða heilsu.
Ég efast til dæmis um að ég
kunni aö meta eins og skyldi þá
hestaheilsu sem ég hef. Að ég
skuli geta misboðið likamanum
eins og ég geri, án sjáaniegra al-
varlegra afleiöinga enn. Ég veit
að ég ætti að hreyfa mig meira en
ég geri. Ég þyrfti aö hreyfa annaö
og meira en bara munninn.
Astæöan er sjálfsagt sú að ég er
ákaflega latur að eðlisfari og hef
alltaf verið það. Það sem bjargar
mér kannski i sambandi viö störf
min er að skylduræknin kemur
þar á móti.
Nú, svo við snúum okkur aftur
að atvinnulýðræöinu, þá tel ég að
þaö sé skilgreiningaratriði hvað,
það er. Ein tegund atvinnulýð-
ræðis gæti verið sá háttur, sem
hafður er i þvi fyrirtæki sem ég
vinn hjá — þvi ég er eins og hver
annar starfsmaöur, en ekki eig-
andi. Þar eru ákvaröanir teknar
eins nálægt framkvæmdastaö og
hægt er. Við erum tveir fram-
kvæmdastjórarnir hjá Smjörliki,
Haukur Gröndal og ég. Við höfum
að sjálfsögöu oft á dag samráð viö
svo til alla starfsmenn fyrirtækis-
ins, verkstjóra, sölumenn, bil-
stjóra, verksmiðju- og skrifstofu-
fólk og aðra, en þó tekur þetta
fólk sjálfstæðar ákvarðanir varð-
andi sin störf i 95% tilvika. Þaö er
aðeins i undantekningartilvikum
doing there?”, sem mætti út-
leggjast: „Sértu ekki i viðskipt-
um vegna ánægju og gróöavonar,
hvern fj.... ertu þá að þvælast i
þeim”.
— Og hvort hefur meira aö
segja fyrir þig, ánægjan eða
gróðavonin?
„Eins og minum högum er
háttað, tvimælalaust ánægjan.
Peningar i sjáifu sér interessera
mig ekki. Ég hef nóg fyrir mig og
mina aö leggja og það myndi ekki
breyta minum lifsvenjum að
neinu leyti þótt ég fengi meiri
peninga.”
Alltaf verið feiminn
Eins og margir aðrir hefui
Davið orðið þekktastur fyrir störi
sin á sviði félagsmála. Þegar héi
var komið sögu, þótti þvi rétt aí
spyrja hann hvort félagsmálin
hefðu alltaf fylgt honum.
„Nei, ég tók til dæmis svo ti'
engan þátt i félagslifinu i menntó
Þó veit ég ekki hvort þaö vai
vegna feimni, sem ég lét félags
lifið eiga sig á námsárunum. Ég
held að það hafi frekar verif
vegna þess að ég var svo sein
þroska. Hins vegar hef ég alltaf
verið feiminn.
Félagsstörf min hófust i stjóri
Viðtal: Sigurveig Jónsdóttir Myndir: Jens Alexandersson