Morgunblaðið - 27.02.2001, Blaðsíða 49

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 27. FEBRÚAR 2001 49
Sigfús Agnar Sveins-
son, sá mæti maður, er
fallinn frá eftir baráttu
við banvænan sjúkdóm.
Kynni okkar Sigfúsar
Agnars hófust árið 1984 er ég var bú-
settur um hríð á Sauðárkróki. Við
Helena dóttir hans eignuðumst sam-
an soninn Sigurjón í mars 1985 og
þótt samband okkar stæði stutt slitn-
aði aldrei alveg sá þráður sem mynd-
aðist á milli okkar Sigfúsar Agnars á
þeim tíma. Ávallt síðan var handtakið
þétt og augnaráðið hlýtt er við hitt-
umst. Þegar leiðir okkar Sigfúsar
Agnars lágu saman í upphafi hafði
hann talsvert löngu fyrr gert upp hug
sinn gagnvart öðrum sjúkdómi sem
ekki fer í manngreinarálit og miðlaði
þeirri reynslu til mín af einstakri hóg-
værð. Í því efni var hann mér fyr-
irmynd um æðruleysi og breytt lífs-
viðhorf sem mótaðist í huga mínum á
þessum árum og hefur haft afgerandi
áhrif á allt líf mitt síðar. Þessa minnist
ég nú með þakklæti er hann er allur
og fjölskyldu hans, ættingjum og vin-
um votta ég mína dýpstu samúð.
Hávar Sigurjónsson.
Í kyrrð fjalla og dala á sólríkum
dögum áttum við félagar unaðsríkar
stundir í faðmi bylgjandi úthagagróð-
urs og ilmríkrar sögu genginna kyn-
slóða. Sögu gleði og sorgar, lífsbar-
áttu, sigra og ósigra með lífið að veði.
Við félagarnir hver á sinn hátt langt
gengnir með lífið nutum sólríkra
stunda og hurfum á vit tímalausrar
veraldar með langa fortíð og óvissa
framtíð. Sægarpurinn Sigfús Agnar
Sveinsson var guðfaðir þessa hóps,
Stefán Kemp leiðsögu- og sagnamað-
urinn með 85 ára líf að baki fæddur og
uppalinn á Illugastöðum í Laxárdal
ytri. Skrifarinn fékk að fljóta með vel-
kominn í félagsskapinn.
Upphaf þessara ferða var sumarið
1999 og þær urðu býsna tíðar árið
2000. Það dæmafáa ár með endalaus-
um sólar- og blíðviðrisdögum sem í
annála verður fært. Söguslóðin um
Þverárfjall nærliggjandi dali og fjöll
tók sögulegum breytingum á liðnu
sumri. Aldagamalli þjóðleið Skagfirð-
inga um Hróarsgötur, Kolugafjall og
Þverárfjall og þá ýmist um Norður-
árdal eða Engjadalinn til Hallárdals
og verslunarstaðarins Skagastrandar
var bylt í orðsins fyllstu merkingu.
Hafin var bygging nýrrar þjóðbraut-
ar milli Sauðárkróks og Blönduóss
um áðurnefnt svæði.
Við „fjallahópurinn“ fylgdumst
grannt með þessum breytingum öll-
um langt fram yfir veturnætur og
hlökkuðum til að sjá framhaldið
næsta vor. Sigfúsi Agnari entist ekki
aldur að sjá framhaldið. Við félagarn-
ir höfðum hugboð um að svo gæti far-
ið. Ferðirnar á liðnu sumri voru því
vel nýttar og mörg varð sagan um
göngu- og reiðleiðir, fjöll og fólk.
Leitin að örlagasteininum þar sem
Arnfríður Benjamínsdóttir varð úti í
mars 1878 varð okkur uppspretta
margs og víða var leitað fanga. Sagan
af Jónasi frá Bandagerði tengdaföður
Jónasar Þorbergssonar útvarpsstjóra
kom okkur á sporið en hann lenti í
sögufrægri villu við Arnfríðarsteininn
sem er á svonefndu Þverárfjalli. En
hvað var sægarpur á borð við Sigfús
Agnar að vilja upp til fjalla og dala.
Maður sem hafði helgað svo til allt sitt
líf sjómennsku. Þegar Agnar hafði
endanlega hnýtt landfestar skipa
sinna og kom alfarinn í land söðlaði
hann svo rækilega um líf sitt og
áhugamál að undrun sætti. Að eiga
með honum dagparta í Gönguskörð-
um, Lambárbotnum eða á Laxárdal
varð til endalausrar örnefnaleitar eða
SIGFÚS AGNAR
SVEINSSON
✝ Sigfús AgnarSveinsson, fyrr-
verandi sjómaður,
Sauðárkróki, fædd-
ist í Reykjavík 20.
janúar 1931. Hann
lést 15. febrúar síð-
astliðinn og fór útför
hans fram frá Sauð-
árkrókskirkju 24.
febrúar.
sagna og skyrtunnu
sem leitað var í Skála-
hnjúkslandi. Er þetta
ekki líf að orna sér við
er líður á ævina, næring
fyrir sálina? Síðastliðið
sumar var „fjallafélög-
unum“ gott.
Sigfús Agnar var
„handanvatnamaður“
frá Gröf á Höfðaströnd,
en þaðan eru miklar
ættir komnar og fram-
ættirnar skagfirskar í
húð og hár m.a. Vala-
dalsætt hin eldri en
niðjar þeirrar ættar
þekja nánast Skagafjörð allan. Sig-
urður Sigfússon, frændi hans og móð-
urbróðir, var mikill örlagavaldur um
byggðaþróun á Sauðárkróki er stað-
urinn var að breytast úr þorpi í bæ.
Þetta var fyrir og um miðja síðustu
öld. Árni Jóhannsson, fósturfaðir
Agnars, fylgdi Sigurði til Sauðár-
króks 1945 ásamt fjölmörgum af
Grafarættinni sem komu „handan yf-
ir“ og mynduðu sterkan og traustan
kjarna í ört vaxandi þéttbýli í bænum
undir Nöfum. Árið 1950 fluttu Árni og
Ingibjörg, foreldrar Agnars, til Siglu-
fjarðar þar sem Sverrir yngri bróðir
hans var kominn til náms árinu fyrr.
Agnar hafði fest rætur að nokkru á
Króknum og árinu seinna festi hann
sér konu sem varð lífsförunautur
hans allt til æviloka.
Hann var kallaður Aggi Sveins
fyrstu áratugina sem ég þekkti til
hans. Hann var sjómaður af Guðs
náð. Áræðinn og djarfur, gekk að öllu
án nokkurs hiks. Kunni til verka,
verkhagur mjög við allan sjóbúnað,
veiðarfæri, vélar og tæki. Átti vélbáta
og trillur. Var lengi skipstjóri lengst á
Blátindi sem nú er til endurnýjunar
og varðveislu í Vestmannaeyjum. Fór
fyrst á vertíðir sunnanlands 1949.
Bjargaðist úr sjávarháska við Vest-
mannaeyjar 12. Apríl 1952 er vélbát-
urinn Veiga fórst og tveir drukknuðu
af átta manna áhöfn. Fyrsta sjóslysið
við Ísland þar sem gúmmíbátur varð
mönnum til bjargar.
Eitt sinn var Agnar talinn af í af-
taka sunnanveðri á Skagafirði við
þriðja mann. Bátsverjar voru Eðvald
Gunnlaugsson frá Gröf á Höfðaströnd
bjó í áratugi á Króknum og Alexand-
er Jónsson. Þetta var árið 1955 í mars
skömmu fyrir Sæluviku. Þeir félag-
arnir komust inn á Heiðnuvíkina
norðanundir Lambhöfðanum norð-
vestan í Drangey, þar höfðu þeir sól-
arhringsvist í miklum stormi án þess
að geta látið vita af sér. Agnar var
einn þeirra sem fór í „Eyjuna“ á vorin
í „fugl“ og þekkti því vel það sérstæða
líf er fylgdi fugla- og eggjatöku og
Drangey var lífgjafi þeirra félaga.
Á besta skeiði ævi sinnar misnotaði
Aggi áfengi sér og sínum til skaða en
söðlaði síðan um með þeim krafti og
einurð sem einkenndi svo mjög skap-
gerð hans. Allt hans líf breyttist, ham-
ingjurík ár fóru í hönd. Áhugamálin
frá bernsku og unglingsárum áttu
hug hans allan og hans stóra fjöl-
skylda tók þátt í öllu saman af lífi og
sál. Hann eignaðist hesta og lífið varð
að löngum reiðtúrum í góðum félags-
skap jafnvel margra daga ferðum um
fjöll og firnindi.
Sigfús Agnar var greindur maður,
raunar fjölgáfaður. Í honum bjó tón-
listargáfa. Hann spilaði á píanó og
samdi lög. Hann tók afdráttarlausa
afstöðu í þjóðmálum en umburðar-
lyndur um annarra skoðanir. Hann
var ágætur hagyrðingur og mikill
húmoristi. Hann var sérlega vel á sig
kominn til líkama og sálar. Hann var
karlmenni til lundar.
Við vorum nágrannar í þrjátíu ár.
Yngri börnin hans urðu partur af
heimilishaldi okkar. Þau pössuðu
börnin árum saman. Óteljandi urðu
ferðirnar í eldhúsið til Lenu og Agga.
Og þar var nú hlegið og margar sögur
sagðar. Lífsgleðin var mikil á Hóla-
vegi 34 og margir fengu að njóta
þeirrar gleði. Sjaldan var þar stoppað
svo ekki kæmu einn til tveir til við-
bótar í samfélagið. Sjálfur lífsþráður-
inn lá um þetta heimili. Sigfús Agnar
átti fágæta mannkosta konu, hana
Lenu sína, þvílík kjölfesta í blíðu og
stríðu. Börn þeirra og niðjar eru
hvert öðru mannvænlegra. „Römm er
sú taug er rekka dregur föðurtúna
til.“ Hin síðari árin sótti Agnar mjög á
Höfðaströndina til Grafar þar sem
hann átti sín bernskuár þar sem móð-
urfólk hans bjó búi sínu. Af föður sín-
um Sveini Jónssyni frá Torfastöðum í
Fljótshlíð hafði hann lítið að segja.
Samvistir Sveins og Ingibjargar urðu
stuttar en þau eignuðust saman tvo
drengi, Agnar og Sverri.
Sigfús Agnar var alltaf að fara
„uvrum“ að Gröf, huga að hrossum
eða fara til berja. Stórfjölskyldan
hafði endurgert gamla stóra íbúðar-
húsið og þar hafði hver grein ættar-
innar sinn tíma. Hann kom „handan
yfir“ að kvöldi í lok slíkra ferða og
nýjar voru áformaðar er lagst var á
koddann. Nú hefur hann farið sína
síðustu ferð „uvrum“ og kemur ekki
til baka. Það var gott að eiga Sigfús
Agnar að samferðamanni í hálfa öld.
Vinfesti hans var mikið. Samvistir við
heimili hans voru okkur óendanlega
mikils virði. Það vorar senn um
Skagafjörð og fagnandi mun fjörður-
inn taka á mót nýjum kynslóðum. Sæ-
garpur á borð við Agnar getur orðið
ungum mönnum leiðarljós er þeir
leggja í glímuna við hafið.
Hörður Ingimarsson.

 

    
 

 








 
 !
   
  
  

 
 ! "

 
   

#
#$
   
"
#
$ # %& 
#
  ''(

""))
#  *+ )',&"
   
"!- ( !' (%& 

 ',.
    + ))(
  *
# /
%

  

 





 0
10%2


#3  #"' "
 ""4
 !



#&
  

 
!
  

&
#''
)' 5/6""#
 0' -''(
5"' 0' -''( + #) /5/17(, '(
5"'! 2/5"' ',&" 2' %/2' ''(
%&"
), " (2  "/
( 
8251
8$211 , ) 7"#")" 9:-
 '"




)
*+   
 !,
 
+

#)
-. /+ +. 

   &):',&"
)  &):',&"
%&  &):',&"

  %(; ',&"
 &):%(; ''( /

 

   
 
 



 $
82 <



 "
% ;
5&= ("
!
   0
 1




 


 )
%&7"),
  ,&"
%&,!'-3 
  ,&" 5  
""''(
5"'! 
  ,&"

  "
"!-
  ,&" 5"')":5"' ''(
2) :
  "
  '( 9,!'" ',&"

 
  '( -8&7 ',&"
(;  ; /
%
 

  
  





8> $


: /;  '&"
9 )) ?
 !
  !0
 1

  


   
 
 ! - 
2.
+

#''
3  
 
/
!(  




 0
 1


 4 


") +*',&"

 " /
 " ''( )# 
(#',&"
+*"# ''( 9 
"- ,&"
* "# ',&"
(;  ; /

 


 






9@
$211 9 &"
>)'7:
 +
' 
   
 
 !5
 

  


'
#)
(  


/+     6/!
 

   2.
  

#
#$
  3'8& ''( ,, + )',&"
2) :")''(
5"'" %&")''( 5"'!  ',&"
 ")''( )"'(  " "))'
  ;  ; (;  ;  ; /
7 


  

 
8 

 
 
/
 
 !
+


  
 

  + 



+
 $/82
$211 :)  , A?
 !/
 
! %& " ',&"   
"; ''(

# )"-"-; ''(  "+ )',&"

. -; ''( 9 + )# ,&"

""-; ''( 3',&"
8& +*-; ',&" 9 ))  ":',&"

"  -; ',&"
   (;  ; /