Morgunblaðið - 24.04.2001, Blaðsíða 44

MINNINGAR
44 ÞRIÐJUDAGUR 24. APRÍL 2001 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Halldór ÓlafurJónsson fæddist í
Skálholti í Biskups-
tungum 26. septem-
ber 1919. Hann lést á
Landspítalanum á
Landakoti 9. apríl
síðastliðinn. Foreldr-
ar hans voru Jón
Ólafur Gunnlaugs-
son frá Kiðjabergi,
stjórnarráðsfulltrúi,
f. 8.10. 1890, d. 23.8
1979, og Jórunn Hall-
dórsdóttir frá Þor-
lákshöfn, f. 1.4. 1892,
d. 4.10. 1919. Þau
voru bæði af Bergsætt. Alsystkini
Halldórs eru: Þuríður, f. 14.5. 1913,
d. 10.12. 1996, Soffía, f. 7.2. 1915, d
8.1. 1917, Gunnlaugur Jón Halldór,
f. 18.5. 1916, d. 12.6. 1918, og Guð-
rún Sigríður, f. 4.9. 1918. Hálfbróð-
ir Halldórs, samfeðra, móðir Ragn-
hildur Magnúsdóttir, er Karl, f.
15.7. 1920, d. 9.9. 1990. Hálfsystk-
ini Halldórs, samfeðra, móðir Ing-
unn Elín Þórðardóttir, seinni kona
Jóns, f. 3.12. 1898, d. 2.1. 1968,
Þórður, f. 6.8. 1924, d. 7.5. 1991,
Bryndís, f. 11.10. 1927, Jórunn, f.
15.3. 1951, börn þeirra eru Sigfríð-
ur Guðný, f. 31.5. 1975, og Pálmi
Ólafur, f. 29.6. 1980.
Halldór ólst upp í Skálholti og
síðar í Reykjavík. Hann stundaði
nám við Verslunarskóla Íslands í
tvö ár og tók próf frá Samvinnu-
skólanum árið 1938 og próf frá
Garðykjuskóla ríkisins árið 1941,
vann við garðyrkjustörf í Reykja-
hlíð í Mosfellssveit, varð garð-
yrkjustjóri fyrir Kaupfélag Eyfirð-
inga í eitt ár. Hann fór til
framhaldsnáms í garðyrkjufræð-
um til Bandaríkjanna í tvö ár og
kom til baka í október 1944 þegar
hann réðst til starfa fyrir Kaup-
félag Ísfirðinga. Hann kenndi við
Garðyrkjuskólann í Hveragerði ár-
ið 1947, var þingskrifari til ársins
1950, síðan við bankastörf í Lands-
banka Íslands og Iðnaðarbankan-
um og síðustu 20 starfsárin aðal-
gjaldkeri hjá Sambandi íslenskra
sveitarfélaga.
Halldór var formaður Félags
garðyrkjumanna 1945, í ritnefnd
matjurtabókar félagsins og félagi í
Oddfellow-hreyfingunni um 40 ára
skeið. Halldór naut þess að stunda
garðrækt, hafði áhuga á útivist,
fjallgöngum, veiði og síðustu árin
tók hann þátt í félagsstarfi aldr-
aðra í Digranessókn í Kópavogi.
Útför Halldórs fer fram frá
Digraneskirkju í Kópavogi í dag og
hefst athöfnin klukkan 13.30.
11.5. 1931, Þorsteinn,
f. 11.5. 1934, d. 17.11.
1972, drengur and-
vana fæddur 2.4. 1938,
og Gunnlaugur, f.
17.5. 1943, d. 4.5. 1950.
Halldór ólst upp hjá
fóstra sínum og
frænda, Skúla Árna-
syni, héraðslækni í
Skálholti, f. 16.8. 1865,
d. 17.9. 1954, og Stein-
unni Sigurðardóttur
ráðskonu hans, f. 29.9.
1865, d. 3.1. 1946.
Fóstursystkini Hall-
dórs voru: Skúli, f. 5.6.
1900, d. 9.6. 1900, Sigurður, f. 2.2.
1903, d. 8.5. 1987, Árni, f. 2.5. 1908,
d. 29.7. 1978, og Sigríður Elín, f.
30.4. 1911, d. 7.1. 1999.
Hinn 10. nóvember 1948 kvænt-
ist Halldór Sigfríði Th. Bjarnar,
BA, kennara, f. 10.8. 1920 í Reykja-
vík. Þau eignuðust sveinbarn and-
vana fætt 4.6. 1950, Theódór Skúla
Halldórsson, framkvæmdastjóra, f.
20.12. 1951, og Gunnlaug Halldórs-
son, sölumann, f. 3.10. 1963. Theó-
dór Skúli er kvæntur Ólöfu Helgu
Pálmadóttur, leikskólastjóra, f.
Fallinn er frá góður vinur og
félagi, Halldór Ólafur Jónsson. Ég
kynntist Halldóri fyrst fyrir tæpum
30 árum þegar ég réðst til starfa hjá
Lánasjóði sveitarfélaga árið 1973 þar
sem hann starfaði sem gjaldkeri. Á
þessum tíma voru starfsmenn fyrir-
tækisins aðeins fimm og í svo fá-
mennu starfsliði skarast starfssvið
meira og samstarf vinnufélaga verð-
ur nánara en gerist hjá stærri fyr-
irtækjum. Frá fyrsta degi varð mér
ljóst að í öllu sínu starfi leitaðist
Halldór við að gæta sem best hags-
muna atvinnurekenda og þannig var
það alla tíð eða þar til hann lét af
störfum fyrir aldurs sakir árið 1988.
Halldór var mjög minnugur og
hafði frá mörgu að segja og gæddi
umhverfi fámenns vinnustaðar lífi og
fróðleik jafnframt því sem hann hafði
í heiðri íslenska tungu. Frásagnar-
gáfa Halldórs var mikil og miðlaði
hann af fróðleik sínum til samstarfs-
mannanna. Það hvarflaði reyndar oft
að mér að ef til vill hefði leiklistin far-
ið mikils á mis við það að Halldór
valdi skrifstofustörf að aðalstarfi.
Halldór var menntaður garðyrkju-
maður og þar reyndist hann mér
góður ráðgjafi þegar ég flutti í nýtt
húsnæði fyrir um 20 árum. Þá færði
Halldór mér einnig að gjöf tvö tré,
sem ég gróðursetti í garðinum. Tré
þessi hafa þá sérstöðu að þau laufg-
ast fyrr á vorin en önnur tré af sömu
tegund og verða mér minning um
góðan vin og starfsfélaga.
Eftir að Halldór lét af störfum leit
hann stöku sinnum inn í kaffi á Háa-
leitisbrautinni, ræddi þjóðmálin og
efldi og ræktaði vináttu við starfs-
fólkið. Voru þær stundir okkur fyrr-
verandi vinnufélögum, sem og nýjum
starfsmönnum, dýrmætar enda var
þá jafnan fjölmennt í kaffistofuna til
að hlýða á lifandi og skemmtilegar
frásagnir Halldórs af málum liðinna
tíma og því sem efst var á baugi
hverju sinni.
Að leiðarlokum er margs að minn-
ast og viljum við hjónin þakka Hall-
dóri og Sigfríði, eiginkonu hans, fyrir
allar þær gleðistundir sem við áttum
saman. Ég flyt Sigfríði og fjölskyldu
innilegar samúðarkveðjur frá mér og
Áslaugu, svo og frá samstarfsmönn-
um Halldórs hjá Lánasjóði sveitar-
félaga.
Birgir L. Blöndal.
Það vorar og veturinn dvínar
vaknar náttúra landsins enn.
Í átt til sólar urtirnar þínar
anga teygja og blómstra senn.
En þú sem ávallt unnir vori
ert nú farinn héðan burt
Ljóss í heimi léttur í spori
ljómi þú sem blómajurt.
(H.P.)
Halldór minn, mig langar með
þessum fátæklegu orðum að þakka
þér fyrir samfylgdina síðustu þrjátíu
árin.
Þú unnir náttúru landsins og þínar
bestu stundir voru í gönguferðum
um fjöll og firnindi. Oftast varst þú
einn úr fjölskyldunni í þessum ferð-
um, en stundum bauðstu heimilis-
hundinum Snotru með þér. Nestið
fyrir hana var þá ekki skorið við nögl
og hún fékk ýmislegt góðgæti sem
ekki bauðst annars staðar.
Þegar ég lít til baka birtast minn-
ingar um einstök atvik eins og veiði-
ferð sem þú bauðst okkur Tedda í
fyrir 28 árum. Ferðinni var heitið í
Brúará við Spóastaði þar sem þú
dvaldir á sumrin í æsku. Þessi ferð
var með þeim fyrstu sem ég fór á þín-
ar æskuslóðir og enn í dag yljar
minningin um þennan dag.
Ferðunum austur yfir Hellisheiði
hefur fjölgað með árunum á þínar
ættarslóðir þar sem við fjölskyldan
eigum okkar unaðsreiti í hlíðum
Hestfjalls. Við Hvítá stendur húsið
þitt litla sem þú kallaðir oft ,,Afahús“
í gróðurparadís sem þú skapaðir. Þar
naut garðyrkjumaðurinn hverrar
stundar og vann langan vinnudag við
að finna hverri urt stað, hlúa að þeim
og prýða umhverfið. Þessu til viðbót-
ar ræktaðir þú á Hlíðaveginum rósir,
sólblóm og matjurtir að ógleymdum
margvíslegum tegundum jarðar-
berja.
Alls þessa nutum við fjölskyldan
og fyrsta grænmetið sem afabörnin
fengu á sinni ævi var beint úr garð-
inum þínum.
Þú varst ekki margorður um til-
finningar þínar, en mörg atvik í okk-
ar samskiptum yljuðu meira en mörg
orð.
Ég hef sem betur fer ekki verið
langdvölum á sjúkrahúsi, en ef til
þess hefur komið varstu fyrstur
manna til að líta til mín sem og minna
nánustu.
Á þeim árum sem fjölskyldan
hafði ekki mikinn tíma aflögu til
dvalar á Hlíðarenda hlúðir þú að
gróðrinum þar og gróðursettir tré án
þess að vera beðinn um það. Sérstak-
lega vil ég þakka þér fyrir lerkitrén
sem þú gafst mér.
Þér tókst alltaf að koma mér á
óvart með þessum gjöfum þínum
eins og að einatt á vorin var búið að
hlúa að rabarbaranum þegar ég kom
heim úr vinnu eða að á tröppunum
beið nýtt grænmeti að hausti. Þannig
tengjast margar minningar um þig
árstíðum enda starf garðyrkju-
mannsins bundið þeim. Þú varst
ávallt viðbúinn vorkomunni, tilbúinn
að rækta nýjan skóg. Erfiður vetur
er að baki hjá þér og framundan ferð
sem allra bíður.
Friður og birta fylgi þér
á ferð til eilífðarinnar.
Gjafir þakka er gafstu mér
og gróanda tilveru þinnar.
Hafðu þökk fyrir allt og allt.
Þín tengdadóttir
Helga.
Í örfáum orðum vil ég minnast föð-
urbróður og fjölskylduvinar: Hall-
dórs Ólafs Jónssonar. Kynni okkar
hófust í byrjun 7. áratugarins við lax-
veiðar í landi Gíslastaða í Grímsnesi.
Kynni okkar spanna því fjörutíu ár
þó að samverustundir hafi verið
stopular.
Örlögin spunnu þann vef að bræð-
ur, Halldór og Karl faðir minn,
kynntust ekki fyrr en um tvítugt í
hópi fyrstu nemenda nýstofnaðs
Garðyrkjuskóla ríkisins á Reykjum í
Ölfusi árið 1939, en þeim varð strax
vel til vina. Vináttan efldist í gleðinni
yfir að hafa fundið bróður í víðasta
skilningi þess orðs.
Þótt æskuheimilin hafi verið fjarri
hvort öðru risu sumarhús bræðranna
hlið við hlið á föðurarfleifðinni á
bökkum Hvítár fyrir sunnan Hest-
fjall á síðari helmingi ævi þeirra. Þar
nutu þeir sín, garðyrkjumennirnir
frá Reykjum, við blóma- og trjárækt
og aðra tilraunastarfsemi. Þó sam-
verustundirnar á Hvítárbökkum
yrðu ekki margar urðu þær þeim
mun nánari. Eftir lát bróður síns og
föður míns reyndist Halldór mér og
fjölskyldu minni áfram sannur vinur.
Halldór föðurbróðir minn var
skarpgreindur maður, hafsjór af
fróðleik um menn og málefni og hon-
um var eðlislægt að sjá hið spaugi-
lega í hversdagslífinu. Hann var einn
alskemmtilegasti maður sem ég hef
kynnst á lífsleiðinni. Þegar hann er
allur hvarflar hugurinn út í vorið og
gróandann – og ég sé hann fyrir mér
í sólinni fyrir sunnan fjall með skóflu
í hendi og spaugsyrði á vör í spjalli
um nýjustu tilraunir í garðrækt og
öðrum hjartans málum.
Blessuð sé minning góðs manns.
Ástvinum tjái ég samúð mína.
Guðmundur Viðar Karlsson.
Í dag kveðjum við hann Halldór.
Einhvern veginn er erfitt að tengja
hann dauðanum, því í huga okkar var
hann ávallt svo frískur og lifandi. Við
minnumst hans sem hins sívirka
manns, sem var annað hvort að vinna
í garðinum og gróðurhúsinu á Hlíð-
arveginum, eða að græða og fegra
umhverfi sumarbústaðarins við
Hvítá. Ræktun var þó ekki eina tóm-
stundaiðja Halldórs því hann las
mikið, og hafði yndi af ferðalögum,
sérlega gönguferðum um byggðir og
óbyggðir, loks var hann drjúgur
veiðimaður.
Halldór var glaðbeittur maður og
viðræðugóður. Hann var hafsjór af
sögum um menn og málefni, sem
hann hafði lært og tileinkað sér á
langri vegferð, einkum voru honum
hugstæðar sögur af sjórnmálamönn-
um, sem hann hafði kynnst í starfi
sem þingskrifari. Þá minntist hann
oft fóstra síns, Skúla læknis Helga-
sonar í Laugarási, sem hann mat um-
fram aðra menn.
Halldór stundaði nám í Verslunar-
skóla Íslands og Samvinnuskólanum
en að því loknu lauk hann námi í þá
nýstofnuðum Garðyrkjuskóla ríkis-
ins í Hveragerði. Frá þeirri skólavist
og ýmsum uppátækjum skólasveina
kunni hann margar sögur. Að loknu
því námi fór hann til Bandaríkja N-
Ameríku og stundaði þar framhalds-
nám í tvö ár. Fyrst eftir Ameríku-
dvölina starfaði hann sem þingskrif-
ari og á þeim vinnustað kynntist
hann eftilifandi konu sinni Sigfríði
Th. Bjarnar og eignaðist með henni
þrjá syni en sá fyrsti þeirra lést við
fæðingu.
Halldór stofnaði gróðrarstöðina
Alaska. Þar ræktaði hann úrvals
grænmeti. Voru tómatarnir hans
ljúffengir og hefur þeim gæðastaðli
tæpast verið náð hérlendis síðan. En
líklega hefur grænmetissmekkur
landans ekki verið nægilega þrosk-
aður á þessum tíma því að Halldór
varð að hætta rekstri stöðvarinnar.
Það stóðst víst ekki á kostnaður og
ábati en Halldór lagði meiri áherslu á
gæði en gróða. Eftir að hann hætti að
hafa garðyrkju sem aðalstarf stund-
aði hann banka- og skrifstofustörf en
áhugi hans á gróðri og ræktun hélst
til æviloka og nutum við í fjölskyld-
unni þar góðs af á uppskerutímum
blóma og grænmetis. En nú er að
þakka langa og góða samveru um
leið og við vottum Sigfríði og sonum
þeirra Gunnlaugi og Theodóri Skúla
okkar innilegustu samúð.
Guðný, Árni og fjölskylda.
HALLDÓR ÓLAFUR
JÓNSSON
✝ Samúel Zakar-íasson var fædd-
ur í Fjarðarhorni í
Gufudalssveit 29.
nóvember 1916.
Hann lést á sjúkra-
húsi Akraness 8.
apríl síðastliðinn.
Foreldrar hans
voru Guðrún Marsi-
bil Guðmundsdóttir
frá Borgum í
Hrútafirði, f. 22.6.
1874, d. 17.5. 1956,
og Zakarías Einars-
son frá Snartar-
tungu í Bitrufirði, f.
24.8. 1863, d. 13.5. 1938. Samúel
var næstyngstur af 15 systkinum
og einum hálfbróður. Systkini
hans voru Herdís, f. 1896, Vil-
eru Helga Pálsdóttir, f. 28.10.
1909, og Leifur Helgason bif-
reiðastjóri, f. 18.12. 1908, d.
17.1. 1967. Þau bjuggu í Hlíð,
Eskifirði. Börn Jennýjar og
Samúels eru Sigurdís, f. 8.10.
1969, hennar sambýlismaður er
Jónas Jónbjörnsson, Súðavík, og
eiga þau tvö börn, Herdísi og
Samúel. Leifur Zakarías, f. 4.5.
1971, Helga, f. 16.3. 1976 og
Þóra Björk, f. 28.7. 1987. Áður
átti Jenný Brynju, f. 17.10.
1964.
Samúel kemur að Djúpadal
1924 og elst þar upp hjá Herdísi
systur sinni og manni hennar
Kristjáni Andréssyni, ásamt
Gísla Gíslasyni, f. 6.12. 1924.
Samúel flytur með Herdísi og
Kristjáni til Bolungarvíkur 1929
og er þar eitt ár en flytur þá
aftur í Djúpadal. Hann var allan
sinn aldur í Djúpadal og keypti
hálfa jörðina 1958 og er talinn
bóndi í Djúpadal eftir það.
Útför Samúels var gerð frá
Garpsdalskirkju 23. apríl.
bert, f. 1900, Ólafur,
f. 1901, Sigríður, f.
1903, Magðalena, f.
1904, Guðmundur, f.
1907, Ingólfur, f.
1908, Leifur, f. 1911,
Sigurbjörn, f. 1913,
Magnús, f. 1920.
Þessi komust til full-
orðinsára og eru lát-
in, þrjú dóu í frum-
bernsku. Eftirlifandi
systkini eru Guðrún,
f. 1910, býr í Kópa-
vogi, og Þorkell, f.
1915, býr á Branda-
gili í Hrútafirði.
Samúel kvæntist 21. júní 1972
eftirlifandi konu sinni Jenný G.
Leifsdóttur frá Eskifirði, f.
19.10. 1941. Foreldrar hennar
Ég held að mér hafi aldrei fundist
ég vera eins lítill og þegar ég heilsaði
Samúel í Djúpadal í fyrsta skipti fyrir
nærri þrjátíu árum. Stór hrammur-
inn tók þéttingsfast í hönd mér og
ekki fór á milli mála að hér fór helj-
armenni. Eins fór fyrir myndatöku-
manni þegar Samúel og Ómar Ragn-
arsson sátu úti á hól við gerð
Stikluþátta. Meðan þeir ræddu sam-
an þá tók hann eftir höndunum og
dró þær nær myndavélinni. Þessi
maður hafði unnið hörðum höndum
og hvergi hlíft sér. Slíkir menn geta
líka gert kröfur til annarra.
Á þessum árum áttum við margar
góðar stundir með vinafólki okkar,
Axel og Laufeyju á Kollabúðum. Í
þessu fagra unhverfi í jaðri byggðar
sem óneitanlega var í vörn, stóð einn
maður upp úr og var ávallt jákvæður
gagnvart utanaðkomandi fólki og
áhrifum. Honum var komið fyrir þar
ungum hjá Herdísi eldri systur sinni
og manni hennar Kristjáni eftir að
fjölskyldan norður í Bitru sundraðist.
Í seinni tíð minntist hann uppvaxt-
arins og taldi engum vorkunn ef hann
átti góðan skófatnað.
Segja má að stærsta lán Samúels í
lífinu hafi verið að Jenný kom til hans
sem ráðskona og ílentist hjá honum.
Hún kom með Brynju með sér en síð-
an fjölgaði börnunum. Leifur er nú
tekinn við búi, Sigurdís fiskeldis-
fræðingur gift í Súðavík og á tvö
börn, Herdísi Mjöll og Samúel Snæ,
Helga, stúdent frá Fjölbraut á Akra-
nesi og augasteinninn hún Þóra. Auð-
sætt var að Samúel gerði sér grein
fyrir gæfu sinni og þrátt fyrir nokk-
urn aldursmun var mikið jafnræði
með þeim hjónum og bar hann djúpa
virðingu fyrir konu sinni. „Það þarf
enginn að vorkenna mér,“ sagði
hann, „ég sem fæ bæði ellilaunin og
barnabæturnar.“
Nokkuð sérstök hagfræði gilti í
Djúpadal sem ég held að jafnvel há-
skólar gætu lært nokkuð af. Sumir
trúa á samvinnu sem vissulega hefur
komið mörgu til leiðar sem annars
hefði reynst ómögulegt. Aðrir byggja
upp píramída og eru sjálfir á toppn-
um. Samúel hafði hins vegar sérstakt
lag á að skipta öllu eignarhaldi og
tekjum heimilisins á fjölskylduna
þannig að hver sæi árangur verka
sinna. Vafalaust var tilgangurinn
bæði að tengja þau við staðinn sem
honum þótti svo undurvænt um og að
undirbúa að hans nyti ekki lengur
við.
Virkjun jarðhita og bygging sund-
laugar var gríðarlegt átak og upp-
bygging ferðaþjónustu til að aðlagast
skertum búskaparmöguleikum
sýndu framsýni hans. Rjúpnaveiði
gat lengt ferðamannatímann en hjá
honum varð djúpstæð virðing fyrir
lífríkinu og náttúrunni yfirsterkari.
Silungsveiðin var takmörkuð með
kvóta en ekki er hægt að segja það
sama um ref og mink. Þegar nýja
húsið var risið þá fækkaði hann í bú-
stofninum og borgaði skuldir. Húsið
stendur áfram en auðvelt er að fjölga
skepnunum aftur.
Hann sem byrjaði með lítið eða
ekkert, hefur búið vel í haginn fyrir
afkomendur sína. Og Þóra litla sem á
að fermast í vor hlaut meiri hlýju,
hvatningu og betri efnahag en mörg
börn sem alast upp til fullorðinsára
með föður sínum. Þá má nefna þau
ungmenni sem þau í Djúpadal tóku til
dvalar áður fyrr og sneru til baka
SAMÚEL
ZAKARÍASSON