Morgunblaðið - 01.02.2002, Page 38

MINNINGAR
38 FÖSTUDAGUR 1. FEBRÚAR 2002 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Grímur Grímssonfæddist í Reykja-
vík 21. apríl 1912.
Hann lést í hjúkrun-
arheimilinu Eiri 24.
janúar síðastliðinn.
Foreldrar hans voru
Grímur Jónas Jóns-
son cand. theol.,
skólastjóri á Ísafirði,
og sambýliskona
hans, Kristín Krist-
jana Eiríksdóttir.
Grímur kvæntist 21.
apríl 1939 Guðrúnu
Sigríði Jónsdóttur, f.
4. september 1918,
dóttur Jóns Gunnlaugssonar,
stjórnarfulltrúa frá Kiðjabergi í
Grímsnesi, og konu hans, Jórunn-
ar Halldórsdóttur. Börn Gríms og
Guðrúnar Sigríðar eru Soffía, f.
13. febrúar 1940, Hjörtur, f. 11.
mars 1943, og Jón, f. 22. ágúst
1950. Barnabörn Gríms eru tólf.
Grímur lauk stúdentsprófi frá
MR 1933, stundaði verslunarnám
við Niels Brocks Handelsskole í
Kaupmannahöfn 1934–35 og lauk
embættisprófi í guðfræði frá Há-
skóla Íslands 1954. Hann var ritari
og síðar fulltrúi við tollstjóraemb-
ættið í Reykjavík
1937–54. Hann var
sóknarprestur í
Sauðlauksdal í
Barðastrandarpró-
fastsdæmi 1954–63
og gegndi jafnframt
aukaþjónustu um
árabil í Brjánslækj-
arprestakalli, sókn-
arprestur í Áspresta-
kalli í Reykjavík 1.
janúar 1964 til 1.
nóvember 1980 og
settur sóknarprestur
í Staðarprestakalli í
Súgandafirði 1. nóv-
ember 1980. Hann var fyrsti fram-
kvæmdastjóri Ræktunarsam-
bands Vestur-Barðastrandarsýslu
og stundaði hefðbundinn búskap
meðfram prestsskap meðan hann
sat í Sauðlauksdal. Grímur sat í
stjórn Ræktunarsambands Rauða-
sandshrepps árið 1967–68 og var í
stjórn mjólkurfélags sama hrepps
í nokkur ár, í stjórn Prestafélags
Íslands 1966–78 og var formaður
þess 1968–77.
Útför Gríms fer fram frá Ás-
kirkju í dag og hefst athöfnin
klukkan 15.
Mig langar að minnast afa míns,
Gríms Grímssonar, í fáeinum orðum.
Alla tíð hef ég verið stolt af afa mín-
um, þótt hann bæði fallegur og góð-
ur maður, afa sem skírði mig, fermdi
og gifti, afa sem síðar skírði börnin
mín bæði. Það er mikið ríkidæmi að
hafa átt góðan afa sem alltaf gaf sér
tíma til að hlusta og spjalla. Hann
bar mikla umhyggju fyrir velferð af-
komenda sinna og hafði ósvikinn
áhuga á því sem þeir höfðu fyrir
stafni.
Afi Grímur var bæði fróður og vel
lesinn. Hann hafði frá mörgu
skemmtilegu að segja, bernsku sinni
og æsku á Ísafirði og í Reykjavík,
menntaskólaárunum, námsárunum í
Danmörku og síðar í Háskólanum.
Frásagnir hans skilja eftir sig sjóð
minninga um lítinn dreng sem alinn
var upp við lítil efni en komst, með
góðu upplagi, viljastyrk og hjálp
góðra manna, til manns og fór í lang-
skólanám. Þessar minningar munum
við barnabörnin geyma með okkur
og ávallt hugsa með stolti og hlýju til
afa okkar. Það besta sem afi Grímur
skildi þó eftir sig eru minningar um
þær fjölmörgu góðu samverustundir
sem við áttum á undanförnum árum
og áratugum. Þessar samverustund-
ir þar sem afi og amma á Hjalló hittu
okkur barnabörnin og aðra afkom-
endur á góðum stundum og amma
spilaði á píanóið, allir sungu saman,
hlógu og ræddu málin, veittu okkur
þau forréttindi að eignast í þeim
báðum góða vini sem alltaf hefur
verið hægt að leita til.
Það er með söknuði og trega sem
ég kveð elsku afa minn. Hann skilur
eftir sig stórt skarð. Guð blessi
minningu hans og veiti ömmu styrk.
Guðrún Hjartardóttir.
Afi minn er dáinn.
Stóllinn hans er tómur.
Okkar samverustundir eru liðnar.
Ég kveð nú afa minn, sem hefur
lifað löngu lífi.
Árið 1998 flutti ég til Íslands
ásamt fjölskyldu minni eftir 29 ára
dvöl erlendis. Við áttum margar
góðar stundir saman sem eru mér
mjög dýrmætar.
Börnunum mínum þótti innilega
vænt um langafa sinn. Kristian son-
ur minn, 9 ára gamall, ræddi oft við
afa um áhugamál sín, rannsóknir og
tilraunir.
Ítrekað minnti afi mig á að hvetja
hann í áhugamálum sínum, það væri
svo lærdómsríkt og þroskandi, því
andleg menntun og sjálfsvirðing var
eitt af mörgu sem elsku afa mínum
fannst mikilvægt.
Afi kallaði mig ljósakrónuna sína.
Við ömmu sagði hann einn daginn
þegar ég var búin að heimsækja
hann á Hjúkrunarheimilið Eir: „Það
er svo gaman þegar Kristín kemur í
heimsókn því þá lýsist allt herbergið
upp.“ Þessa setningu á ég eftir að
muna alla tíð.
Þegar ég var lítil hélt ég að afi
mundi aldrei deyja.
Ég held það enn.
Kristín Eiríksdóttir.
Það er ótrúlegt að rúmur aldar-
fjórðungur sé liðinn frá því ég hitti
Grím fyrst að Hjallavegi 35 á þáver-
andi heimili þeirra hjóna. Ég kunni
strax mjög vel við hann enda hafði
hann hlýtt viðmót og þægilega nær-
veru. Um árabil var ég í sambúð
með Jóni syni hans. Við Jón eigum
saman yndislega dóttur Sóley og þó
við Jón slitum samvistum þá kom
það ekki í veg fyrir að samband okk-
ar Sóleyjar við Guðrúnu og Grím
hefur ávallt verið með eindæmum
gott.
Þegar við hittumst í gegnum tíð-
ina var oftast fyrst spurt frétta af
fjölskyldum beggja og síðan rætt um
menn og málefni. Oftar en ekki
minntist Grímur barnæskunnar á
Ísafirði og námsáranna í Kaup-
mannahöfn. Grímur var myndar-
maður, mikið snyrtimenni, ávallt
uppáklæddur og afar unglegur.
Hann bjó yfir ákveðinni formfestu
og háttvísi af gamla skólanum en var
mjög hreinn og beinn og trúr upp-
runa sínum. Grímur var hafsjór af
fróðleik, hafði næmt skopskyn og
einstaka frásagnargáfu og unun var
að hlýða á hann.
Ég minnist með ánægju ógleym-
anlegrar kvöldstundar í nóvember
síðastliðnum sem við Sóley áttum á
notalegu heimili Guðrúnar og Gríms
á Dalbrautinni. Guðrún var búin að
baka jólasmákökurnar og tók vel á
móti okkur eins og alltaf. Grímur sat
inni í stofu og andinn var alveg ótrú-
lega hress þó veikindin væru farin
að hrjá hann. Grímur sló á létta
strengi eins og honum einum var
lagið og var virkilega í essinu sínu.
Við Sóley skellihlógum að afa henn-
ar og þegar fjörið var mest man ég
að Guðrún sussaði aðeins á Grím
eins og oft áður fyrr þegar henni
fannst hann fara á of mikið flug í frá-
sögnum sínum. Það var miklu líkara
því að við værum að spjalla við mann
á miðjum aldri en tæplega níræðan
öldung.
Við Sóley minnumst Gríms sem
mannvinar, góðs afa og mikils gleði-
gjafa og þökkum um leið fyrir allar
ánægjulegu stundirnar sem við átt-
um með honum og Guðrúnu í gegn-
um tíðina. Guðrúnu og fjölskyldunni
allri sendum við innilegar samúðar-
kveðjur.
Blessuð sé minning hans.
Þórdís Leifsdóttir.
Ég sit inni í stofu, horfi á fjöl-
skyldumynd og hugsa um liðinn
tíma. Á myndinni, sem er tekin á af-
mæli móður minnar Láru, situr hún
í miðjunni og við hin í kringum hana.
Nokkrir eru farnir og núna séra
Grímur. Ég kallaði hann alltaf séra
Grím þó svo hann væri mér mjög ná-
inn og kær. Sr. Grímur var afabróðir
minn, en einnig föðurbróðir og að ég
kynnti hann sem föðurbróður minn
vildi hann helst, því ég var alin upp
hjá bróður hans Sigurði Grímssyni
og voru þeir miklir vinir.
Sr. Grímur er sá sem sagði mér
svo oft frá því hvað lífið hjá fóstur-
foreldrum mínum breyttist þegar ég
kom þriggja ára inn í líf þeirra og
talaði bara færeysku. Dillý og Grím-
ur voru tíðir gestir á heimili okkar á
Snorrabrautinni og þegar hann varð
sóknarprestur í Sauðlauksdal kom
ekki annað til greina en ég kæmi
þangað í sveit og var ég þar í þrjú
sumur eins og eitt af þeirra börnum.
Í Sauðlauksdal sá ég um að gefa
hænsnunum, reka beljurnar, Dillý
kenndi mér að mjólka og ýmis önnur
sveitastörf. Ég elskaði þennan fal-
lega dal, en leiddist að reyta arfann í
flotta garðinum þeirra við húsið,
sem nú er horfinn. Ég lærði mikið
þessi sumur og fór í mína fyrstu
jarðarför í Sauðlauksdal þar sem sr.
Grímur jarðsöng sveitunga sinn. Sr.
Grímur var bæði prestur og bóndi,
bar ég mikla virðingu fyrir honum
og gerði mér grein fyrir vinnunni
sem fylgdi þessu öllu bæði hjá hon-
um og prestsfrúnni Guðrúnu (Dillý),
sem einnig var organistinn í kirkj-
unni. Grímur gifti mig, skírði börnin
mín og fyrstu barnabörn, gerði hann
það fallega og skapaði einstaka
stemningu. Mér eru miðnæturmess-
urnar á aðfangadagskvöld í Laug-
arneskirkju ógleymanlegar.
Guðrún – eða Dillý, eins og ég og
aðrir í fjölskyldunni hafa alltaf kall-
að hana – studdi manninn sinn í öllu
hans starfi og er óhætt að segja að
hún hafi verið aflgjafi eiginmanns
síns. Hún sá til þess, að við Jóhannes
keyptum land undir Hestfjalli í
Grímsnesi, þar sem hún og Grímur
áttu sitt Ömmuhús. Það varð til þess
að sambandið milli okkar varð enn
nánara og hefur svo verið sl. fjórtán
ár. Í sumar komu þau yfir til okkar á
Æsu og þá sagði Grímur við mig:
„Þetta er í síðasta skiptið sem ég
kem hingað Ása mín.“ Hann fékk
viskí í sérríglasi og blikkaði Jóhann-
es. Ég horfði á eftir þeim þegar þau
keyrðu frá bústaðnum og hugsaði
með mér: „Þau koma aftur næsta
sumar.“ Síðan hrakaði Grími og þeg-
ar ég heimsótti þau á Eir fyrir rúmri
viku kvaddi ég föðurbróður minn,
þar sem hann lá í rúminu sínu fal-
legur eins og alltaf og virðulegur.
Við Jóhannes vottum Dillý okkar,
Soffíu, Hjössa og Nonna alla okkar
samúð, svo og Kristínu systur
Gríms.
Nú held ég gamall heim til þín
og heilsa þér.
Í lotnum herðum liggur það,
sem liðið er.
(Sigurður Grímsson.)
Blessuð sé minning séra Gríms.
Ása Finnsdóttir.
Afabróðir minn, séra Grímur
Grímsson, hefur nú kvatt okkur og
vil ég minnast þessa merka manns í
fáeinum orðum. Þótt Grímur hafi átt
fáa mánuði í nírætt þegar hann lést
finnst mér eins og hann hafi dáið
fyrir aldur fram. Í huga mínum hef-
ur Grímur nefnilega aldrei verið
gamall. Hann var hárprúður, grann-
ur og spengilegur, heimsmannsleg-
ur í fasi og ungur í anda. Það var
ekki fyrr en síðustu mánuðina að
hann varð að lúta í lægra haldi fyrir
illvígum sjúkdómi. Þó var létt yfir
honum þegar ég hitti hann hinsta
sinn milli jóla og nýárs. Hann fór
með gamanmál og spurði margs frá
Kaupmannahöfn, en sú borg var
honum alltaf mjög hjartfólgin.
Fyrir tveimur árum varð ég þeirr-
ar ánægju aðnjótandi að hitta Grím
hér úti og áttum við þá saman góðar
stundir. Fórum við á öldurhús nokk-
urt sem hann hafði heimsótt oftar en
einu sinni á 4. áratugnum þegar
hann var við nám hér í borginni. Þar
fengum við okkur ölkollu og rifjaði
Grímur upp margt það sem gerðist
hjá íslenskum námsmönnum á ár-
unum milli stríða.
Um hálfu ári síðar gladdi Grímur
mig með því að skíra dóttur mína og
tel ég að það hafi verið hans síðasta
prestsverk. Athöfnin fór fram á
heimili þeirra hjóna við Hjallaveginn
og að henni lokinni bauð frú Guðrún
til veislu. Verður þeim hjónum seint
fullþakkað fyrir móttökurnar.
En nú verða fundirnir ekki fleiri.
Það er kominn tími til að kveðja. Ég
sendi innilegustu samúðarkveðjur
frá mér og fjölskyldu minni til Guð-
rúnar og annarra aðstandenda.
Grímur kvaddi mig oft með ein-
hverju spakmæli, helst á latínu eða
dönsku. Ég held ég kveðji hann eins
og tíðkaðist í Róm til forna: Vale!
Páll S. Leifsson,
Kaupmannahöfn.
Grímur Grímsson fæddist í
Reykjavík 21. apríl 1912. Hann flutt-
ist ársgamall vestur á Ísafjörð en
kom suður aftur með móður sinni 11
ára gamall. Um það leyti var heldur
erfitt árferði í landinu og varð Grím-
ur að létta undir með móður sinni og
taka þá vinnu sem bauðst en hann
lauk þó skólagöngu með stúdents-
prófi frá Menntaskólanum í Reykja-
vík 1933. Samstúdentar hans voru
m.a. Baldur Möller og Klemens
Tryggvason og fleiri sem síðar létu
til sín taka í þjóðfélaginu. Á þessum
árum tók Grímur þátt í íþróttum
eins og þá var algengt meðal ungra
manna og þótti hann liðtækur
íþróttamaður að því að mér er sagt.
Eftir stúdentspróf fór hann í góð-
an verslunarskóla í Danmörku og
tók verslunarpróf en hann þurfti að
sjá fyrir sér sjálfur svo honum hefur
væntanlega ekki litist á að fara í
mjög langt nám að sinni enda var þá
kreppa hér og lítil eða engin lán að
fá til náms. Hann fór að vinna hjá
Tollstjóranum í Reykjavík 1937 og
stóð til að hann yrði þar í einn mán-
uð en það teygðist úr því svo að hann
starfaði þar í 17 ár. Sjálfur sagði
hann svo frá að honum hefðu þótt
þessi skrifstofustörf einhæf þegar til
lengdar lét og fór hann því að læra
grísku í guðfræðideildinni sér til
skemmtunar. En þegar hann kynnt-
ist námsefninu í guðfræðideildinni
hjá félögum sínum varð það úr að
hann settist í deildina og lauk guð-
fræðiprófi 1954. Þótt þetta guð-
fræðinám byrjaði af hálfgerðri til-
viljun var mikið prestablóð í ættinni
og Grímur var fjórði ættliðurinn
sem tók guðfræðipróf og var hann
því kunnugur trúarlegum viðhorfum
og trúmaður sjálfur.
Þegar Grímur var nýorðinn cand.
theol. hitti hann Ásmund Guð-
mundsson biskup í Austurstræti og
gengu þeir saman til skrifstofu bisk-
ups uppi í Arnarhvoli. Þar tóku þeir
tal saman og hvatti biskup hann til
að sækja um Sauðlauksdal sem þá
væri laus. Eftir að hafa farið vestur
og skoðað sig um varð það úr að
hann tók þar við prestþjónustu vorið
1954. Í Sauðlauksdal var hann til
1963 og þjónaði auk þess nágranna-
prestaköllum af og til.
Í viðtali við sr. Grím, sem birtist á
sínum tíma í Morgunblaðinu, segir
hann m.a.: Mér fannst ánægjulegt
að vera sveitaprestur. Hafði verið í
sveit í 5 sumur hjá séra Þorvarði á
Stað í Súgandafirði. Mest hafði ég
þetta 140 ær og 6–8 kýr og mér bún-
aðist ágætlega en það var vegleysa
að Sauðlauksdal þegar ég kom, mik-
ill sandur en silungsveiði góð í vatn-
inu. Ég þurfti alltaf yfir fjöll að fara
til messugerða og prestþjónustu en
ég fann ekki til erfiðleika en sjálf-
sagt hefur þetta verið erfitt fyrr á
tímum. Ég var 25. prestur í Sauð-
lauksdal og ennþá sá síðasti því nú
er honum þjónað frá Patreksfirði.
Því má bæta við að Grímur hafði
mjög gaman af búskapnum og tók
þátt í starfsemi búnaðarsamtaka
sýslunnar og var hann þó alinn upp í
þéttbýli en hann mun líka hafa notið
hjálpar konu sinnar og barna.
Árið 1963 voru stofnuð nokkur ný
prestaköll í Reykjavík enda hafði
fólki fjölgað þar mjög. Eitt þessara
nýju prestakalla var Ásprestakall,
kennt við Laugaráshverfið. Þar
hafði Grímur og fjölskylda hans
byggt hús og átt heima frá 1946 svo
það varð úr að hann sótti um presta-
kallið. Þá var líka farið að fækka hjá
þeim í Sauðlauksdal því börnin voru
farin að heiman. Grímur var kosinn
prestur við þessar kosningar og var
þó álitlegur maður í framboði á móti
honum sem seinna varð vígslubisk-
up. Er öruggt að Grímur hefur notið
glæsimennsku sinnar og vinsælda
við þessar kosningar.
Ekki var auðvelt að hefja prest-
þjónustu í Ásprestakalli þar sem
söfnuðurinn var kirkjulaus og að-
stöðulaus að því er ég best veit. Fór
því mikið af safnaðarstarfinu fram
heima hjá þeim hjónum, meira að
segja undirbúningur fermingar-
barna og mörg prestverk. Grímur
þótti góður prestur í þéttbýli ekki
síður en í dreifbýli. Ræðuflutningur
hans var smekkvís og tilgerðarlaus
og hann var tónvís og tónaði ágæt-
lega. Eitt aðaláhugamál prests og
safnaðar var að byggja kirkju fyrir
söfnuðinn og var það ærið verkefni
með öðrum störfum. Kirkjan komst
þó upp og var komin undir þak þeg-
ar Grímur lét af embætti 1980. En
lengst fóru öll skrifstofustörf og
prestverk margvísleg fram heima
hjá presthjónunum.
Eftir að séra Grímur lét af emb-
ætti 1980 var hann settur prestur á
Súgandafirði og víðar á Vestjörðum
um lengri eða skemmri tíma. Þá var
hann oft beðinn að framkvæma
prestverk eftir að hann var kominn á
eftirlaun svo hann hafði sitthvað við
að vera. Hann var líka svo gæfusam-
ur að halda góðri heilsu og lífsgleði
sinni fram undir það síðasta. Á efri
árum tóku þau hjónin landspildu til
ræktunar undir Hestfjalli í Gríms-
nesi og byggðu þar lítið sumarhús.
Er kominn þarna nokkur skógur og
var gaman að heimsækja Guðrúnu
frænku mína og Grím í bústaðinn en
þar dvöldu þau oft á sumrin.
Grímur giftist árið 1939 Guðrúnu
S. Jónsdóttur, ættaðri frá Kiðja-
bergi í Grímsnesi, en við erum
GRÍMUR
GRÍMSSON
Davíð Osvaldsson
útfararstjóri
Sími 551 3485 • Fax 568 1129
Áratuga reynsla
í umsjón útfara
Önnumst alla þætti
Vaktsími allan sólarhringinn
896 8284