Vísir - 10.05.1980, Blaðsíða 9

9
ÍIM Laugardagur 10. maí 1980
ÞEIR LEMJA HÖFÐ-
INU VIÐ STEININN
Það er sömuleiðis fróðlegt að
fylgjast meö þvi, hvort sjálf-
stæðismenniríiir I rikisstjórn-
inni greiði atkvæði með lög-
þvinguðum verðbréfakaupum,
þvl alla tið hefur Sjálfstæðis-
hokkurinn veriö mjög ákveðinn
gegn skerðingu eignarréttar af
þessu tagi.
Einhvernveginn hefur færst
deyföog drungi yfir stjórnmála-
umræöurnar að undanförnu. Nú
mætti ætla aö lif færöist i
tuskurnar þegar dregur að
þingslitum. Undir þeim
kringumstæðum eru oftast
mörg heit mál á dagskrá og átök
milli stjórnar og stjórnarand-
stöðu. Þessu er ekki þannig far-
iö nú. Þrátt fyrir afgreiöslu
skattstigafrumvarps og út-
varpsumræðu um þaö frum-
varp, lánsfjáráætlun og mikinn
fjölda mála, sem rikisstjórnin
hyggst fá afgreidd fyrir þinglok,
er aö mestu tiðindalaust á þingi.
Stjórnarandstaöan hefur engan
veginn náð sér á flug, og
stjórnarliðið og aögerðir þess
vekja hvorki áhuga né fögnuö.
Höfðinu lamið við
steininn
Auðvitað hafa sviptingar fyrr
I vetur dregið kraft tfr mönnum
og valdið þreytu meöal almenn-
ings, en meginskýringin á þeirri
deyfð, sem hér er gerð að um-
talsefni, er það vonleysi, sem
grlpur fólk, þegar spilaborgirn-
ar hrynja og enn ein rlkisstjórn
lyppast niður I slagnum við
verðbólguna.
Forsendur fjárlaga og niður-
talningaráform rikisstjórnar-
. innar byggðu á þeim spám að
verðhækkanir yrðu 30% á árinu,
og á tlmabillnu ágúst/nóvember
áttu verðhækkanir að nema 5%.
Samkvæmt nýjustu spám
Þjóðhagsstofnunar veröur
siðastnefnda timabilið ekki
undir 10%, og verðbreytingar á
árinu fóru nálægt 50%, og er þar
varlega spáð eins og jafnan
áður hjá stofnun sem vill hafa
vaðið fyrir neöan sig. Lánsfjár-
áætlun getur varla talist mark-
tæk, þegar svo miklu skakkar i
þeim forsendum sem hún er
byggð á.
Nú er I sjálfu sér hægt að
skilja, aö erfitt hefur verið aö
gjörbreyta og stokka upp þær
tillögur sem fyrir lágu um láns-
fjáröflun og fjárfestingar. En
það væri óllkt karlmannlegra og
ærlegra að viðurkenna þá hættu
sem felst I mismunandi forsend-
um, og vara við þeim verð-
bólguáhrifum, sem skekkjan
kann að hafa. 1 staðinn streitast
ráðherrarnir við aö telja sjálf-
um sér og öðrum trú um, að
veröbólgan sé á niðurleið, — að
lánsfjáráætlunin skapi aöhald
og niöurtalningarleiðin sé enn I
fullu gildi. Til hvers er veriö a '
lemja höfðinu við steininn7
Þjónar það einhverjum tilgangi
að reikna út fallegar tölur I mai,
sem engan veginn munu
standast I haust.
Hitaveita er lika
orkusparandi
Nú dynja yfir okkur margvis-
legar hækkanir á gjaldskrám
opinberra fyrirtækja, áburðar-
verð hækkar sem hefur mikil
áhrif á búvöruverð, sem aftur
vegur þungt I vlsitölunni og svo
koll af kolli. Þá er enn óminnst á
kjaramálin og þau hækkunar-
áhrif, sem nýir samningar
kunna að hafa I för með sér.
Vinnuveitendasambandiö
reiknar út, að ef gengiö verður
að sameiginlegum kröfum ASl,
og kröfum sérsambanda um
óskertar kaup- og ákvæðisvinn-
uálögur þá muni verðbólgan
mælast 77% 1. nóv. og 94% 1.
mal næsta ár.
Það er gott og blessað að setja
sér það markmið, að verðbólg-
an veröi komin niöur 10-15%
1982, en þá verður llka að stiga
þau skref strax nú, sem skila
okkur I áttina aö þessu marki.
Lánsfjáraætlun felur I sér
skrá yfir þær framkvæmdir
og fjárfestingar, sem rlkis-
Nýtt húsnæðismála-
frumvarp
Eitt þeirra mála, sem rfkis-
stjórnin hefur hug á að afgreiöa
fyrir vorið, er húsnæðismála-
frumvarp, sem félagsmálaráð-
herra er nú að láta sem ja upp úr
fyrra frumvarpi Magnúsar
Magnússonar. Þegar frumvarp
Magnúsar var lagt fram á sín-
um tíma, snerust sjálfstæðis-
menn gegn þvl, svo og talsmenn
Framsóknar og Alþýðubanda-
lags, þeir Alexander Stefánsson
og ólafur Ragnar Grimsson,
Gagnrýnin var efnislega ekki sú
sama, en átti það þó sameigin-
legt aö mæla gegn samþykkt
frumvarpsins I óbreyttri mynd.
Nú hefur Svavar Gestsson lát-
ið hendur standa fram úr erm-
um, og nýtt frumvarp er á næsta
leyti. Það verður mikið galdra-
verk, ef honum tekst að búa það
svo út, að það falli aö þeim
sjónarmiðum sem talsmenn
annarra flokka hafa sett fram,
en aöalatriöið er þó að sjá,
hvernig ráðherra hyggst fjár-
magna þær stórhuga áætlanir
sem menn hafa sett fram I hús-
næðismálum. Ef rikisstjórnin
gerir alvöru úr þeirri fyrirætlan
sinni að fá afgreidda nýja lög-
gjöf um húsnæðismál og Bygg-
ingasjóð, þá mundi það teljast
til meiri háttar lagasetningar.
Ba^ði vegna þess, hversu
miklum breytingum þaö veldur
I byggingariðnaði og fyrir
húsbyggjendur, og einnig af
hinu, að fjármögnun nýs kerfis,
verður ekki undir nokkrum tug-
um milljarða, ef farið verður
eftir þeim leiöum, sem vinstri
flokkarnir hafa mælt með.
Upphlaup Alþýðu-
bandalagsins
Viðræðunum um Jan Mayen
máliö er enn ekki lokiö I
ósló. Islendingar höföu ekki
ástæðu til aö vera bjartsýnir
fyrirfundinn. Norðmenn viröast
vera miklu mun ákveönari
og harðari I afstöðu sinni, en I
upphafi var búist viö, og óeining
og ótlmabærar yfirlýsingar
Alþýðubandalagsins hafa spillt
fyrir hinum islenska málstað.
Það er nánast dæmalaust
hversu sumir menn eru ákafir
og glrugir I þvl kapphlaupi að
yfirbjóða stMiugt aöra flokka.
Nú er þaö sárasaklaust I
pólitísku karpi um einstaka
málaflokka, en þegar um sam-
eiginlegt stórmál er að ræða,
eins og útfærslu lögsögunnar og
mikilvæg fiskveiðiréttindi, þá
mætti ætla að menn gætu haldiö
aftur af metnaöi sinum og löng-
un sinni til að klekkja á öðrum
flokkum.
Eftir hiö óvænta upphlaup
Alþýðubandalagsins er auðvitað
þýðingarlaust aö halda þvl
fram, að islenska sendinefndin
komi fram sameinuð og sam-
stillt.
Vonandi verður árangur I
Osló og gengið frá samningi, en
ef slikt tekst ekki má allt eins
búast við, að snarpar deilur
hefjist, ekki aðeins við Norö-
menn, heldur llka milli ein-
stakra flokka, sem saka ^hver.
annan um undanslátt eða
óbilgirni.
Þaö yröi gæfulegur endir,
eða hitt þó heldur, á máli, og
málatilbúnaði, sem Islendingar
hefðu útgjaldalaust getað sam-
einast um.
valdið hefur á prjón-
unum á yfirstandandi ári.
Þaö er rétt stefna sem fram
kemur I frumvarpinu, að leggja
beri megináherslu á orku-
sparandi aðgeröir, þótt það að
vlsu skjóti skökku við þá af-
stöðu, sem tekin hefur veriö til
gjaldskrárhækkunar hjá Hita-
veitu Reykjavfkur. Þar er fjár-
öflun og gjaldskrá haldið svo
niðri að hitaveitustjóri hefur
lýst yfir þvl, að ekki reynist
mögulegt að leggja I neitt nýtt
hverfi iár. Hefur þó Hitaveitan I
Reykjavlk þótt sæmilega orku-
sparandi fyrirtæki fram að
þessu.
Ljóster af lánsfjáráætluninni,
að næg atvinna veröur hér á
landi I ár. Aukning I fjár-
festingum og framkvæmdum
nemur rúmlega 20%. Þetta þýð-
ir aö áframhald verður á þenslu
á vinnumarkaðnum. Mikilvægt
er að koma I veg fyrir atvinnu-
leysi, en öllum er á hinn bóginn
ljóst, að ekki dregur úr verö-
bólgu, meðan eftirspurn eftir
vinnuaflier meiri en framboðið.
Þenslan heldur áfram á þessu
sviði sem öðrum, ef lánsfjár-
áætlunin nær fram aö ganga
óbreytt.
Eignaréttur
lifeyrissjóða
Ein sú leið, sem lagt er til að
farin veröi til fjáröflunar fyrir
rlkissjóð, er að auka veröbréfa-
kaup lífeyrissjóðanna og ná því
ritstjórnar
pistill
• •
Ellert B. Schram
ritstióri skrifar
fé með góðu eöa illu, þ.e.a.s. að
lögbinda þá til að verja 40% af
fjármagni sinu til rikissjóös I
þessu skyni
Enda þótt það sé rétt sem
Guðmundur H. 'Garðarsson
fullyrðir I blaöagrein nú I vik-
unni, að þetta sé dæmigerð
sóslalisk aðferö til að sölsa
frjálsar eignir og fjármuni
einstaklinga og samtaka þeirra
undir rikissjóö, þá hefur allt tlö
risið mjög sterk andstaða gegn
slikum áformum frá þeim sem
að lifeyrissjóðunum standa,
hvort sem þeir eru til hægri eöa
vinstri I pólitlk. Ýmsar rlkis-
stjórnir hafa beint löngunar-
augum til þessarar fjáröflunar-
leiðarog haft sitt fram. Það hef-
ur alla jafna verið gert með
samkomulagi við llfeyrissjóð-
ina, en I þeirri lánsfjáráætlun
sem nú liggur fyrir, er gengið
lengra og harkarlegar inn á
þessa braut en nokkru sinni
fyrr. óvist er hvernig llfeyris-
sjóðirnir bregðast við hvaö þá
ýmsir þeir alþingismenn, sem
hafa starfað I stjórnum sjóð-
anna, og eru umbjóöendur
þeirra starfshópa sem sjóðina
eiga.