Morgunblaðið - 10.04.2002, Blaðsíða 37

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 10. APRÍL 2002 37
✝ Gunnar Haf-steinn Erlends-
son fæddist í Hafnar-
firði 2. janúar 1932.
Hann lést á hjúkrun-
arheimilinu Sunnu-
hlíð í Kópavogi á
skírdag, 28. mars
2002.
Foreldrar hans
voru Erlendur Hall-
dórsson, f. 30.7.
1900, d. 10.5. 1980,
yfirumsjónarmaður
Brunavarna ríkisins,
og kona hans, Guð-
ríður Sveinsdóttir, f.
27.3. 1898, d. 25.5. 1988. Systkini
Gunnars á lífi eru: Anna Ragn-
heiður, f. 3.9. 1926, gift Nielsi
Þórarinssyni, fyrrum verkstjóra;
Halldóra Elsa, f. 24.9. 1933, gift
Sigurði Gunnarssyni, fyrrum
stýrimanni; og Aðalheiður Þór-
laug, f. 10.8. 1939, gift Magnúsi Á.
Bjarnasyni framkvæmdastjóra.
Látin eru Sólveig Sveinbjörg, f.
9.3. 1930, d. 3.1. 1982, Þórður
Sveinn, f. 1919, d. 1924, og Þór-
veig Jakobína, f. 1924, d. 1924.
Gunnar átti ungur soninn Sig-
urð, f. 17.7. 1955.
Móðir hans er Sól-
veig Axelsdóttir, f.
23.12. 1933, fyrrum
hjúkrunarkona.
Eftirlifandi eigin-
kona Gunnars er
Elsa Karlsdóttir, f.
26.8. 1937.
Gunnar lauk
landsprófi frá Flens-
borgarskólanum í
Hafnarfirði og
stundaði vélvirkj-
anám í Vélsmiðju
Hafnarfjarðar.
Hann lauk tækni-
fræðinámi frá Tækniháskólanum
í Óðinsvéum í Danmörku haustið
1958. Vorið 1959 kom hann heim
til Íslands og vann við ýmis tækni-
störf þar til árið 1962 að hann hóf
störf hjá verkfræðistofu Fjarhit-
unar hf. þar sem hann starfaði í
yfir 30 ár eða þar til hann varð að
láta af störfum vegna heilsu-
brests.
Útför Gunnars Erlendssonar
verður gerð frá Fossvogskapellu
í dag og hefst athöfnin klukkan
15.
Við fráfall Gunnars Erlendsson-
ar tæknifræðings, móðurbróður
míns og vinar, hrannast upp ævi-
minningabrot, verðmæt myndskeið
í óklipptri kvikmynd lífsins, þar
sem leiðir okkar Gunna frænda og
Elsu konu hans Karlsdóttur lágu
saman og um langt árabil oftar og
innihaldsríkar en gengur og gerist
í samskiptum fólks. Sjaldnast bar
nafn annars þeirra hjóna á góma
án þess að hitt kæmi upp í hugann.
Gunni og Elsa! Fyrir mér voru þau
og eru ímynd hinna samrýmdu og
samlyndu hjóna. Og nú dvelur
hljómur nafna þeirra beggja í huga
mér þessa upprisuhátíð við hetju-
stríðið sem þau háðu sameiginlega
í fjöldamörg ár, sjúklingurinn og
hjúkrunarkonan hans, við hinn ill-
víga margsamsetta sjúkdóm, sem
neyddi frænda minn til að leggja
ævistarfið á hilluna löngu fyrir tím-
ann og lagði hann að velli um síðir.
Í baráttu sinni fyrir að lifa af með
þessum óvægna sjúkdómi full-
komnuðu þau samstöðumynd
tveggja einstaklinga sem standast
hina hinstu raun hvort með sínum
hætti þannig að nálgast hreina fyr-
irmynd. Og nú þegar ég lít lengra
aftur og renni nokkrum eldri
myndskeiðum í gegnum hugann af
fjölbreyttum sameiginlegum mál-
tíðum okkar áður fyrr finnst mér
það guðsþakkarvert að vinur okkar
skuli hafa kvatt okkur daginn sem
við minnumst máltíðar allra mál-
tíða, á degi sjálfrar kvöldmáltíð-
arinnar.
Ef þau voru til fyrirmyndar í
lokin þá voru þau það ekki síður í
upphafinu þegar samskipti okkar
hófust og urðu hvað nánust. Þá var
ég í hópi óharðnaðra unglinga á
leið inn í tíma mikilla breytinga og
lífsmótunar. Það skiptir unglinginn
meira máli en oft er gert að um-
talsefni að finna sig vera tekinn inn
í heim hinna fullorðnu fortakslaust
sem jafningi og gild stærð í sam-
skiptum. Gunna og Elsu var þetta
eiginleg framkoma og með öllu fyr-
irhafnarlaus að því er virtist og
geta fleiri borið vitni um það. Það
sem skiptir mig og fleiri máli nú er
að þau voru í okkar huga fyrsta
fullorðna fólkið sem tók manni eins
og jafningja og á þeirra forsendum.
Samskiptunum við Gunna og
Elsu fylgdi jafnan mikil gleði og ég
segi og skrifa lífsfylling. Þetta voru
tímar sunnudagsheimsókna og var
oft gestkvæmt hjá þeim hjónum í
Skildinganesinu. Ég minnist sér-
staklega Heiðu og Magga og
Björns vinar míns Sigurbjörnsson-
ar, en þarna kynntumst við. Maður
var ævinlega velkominn, móttökun-
um fylgdi bros, sannur áhugi á vel-
ferð manns og gengi, hlýr fölskva-
laus góður hugur, uppörvun. Og við
hlustuðum á tónlist.
Gunni kom mér væsklinum til að
fara að stunda líkamsrækt löngu
fyrir daga líkamsræktartískunnar
og hann kom því inn hjá mér að til
að ná árangri í stærðfræði þyrfti
maður að æfa sig í að reikna. Já,
æfa sig. Á líkamsræktarsviðinu var
þetta mikil ástundunarraun en við
héldum hvor öðrum við efnið.
Gunni var hin mikla fyrirmynd sem
æft hafði Atlaskerfið á unglings-
árum sínum og sagðist búa að því
enn en tók nú líka til við Jowett.
Gunni útskrifaðist úr Tæknihá-
skólanum í Óðinsvéum í Dan-
mörku, með aðra hæstu einkunn
yfir skólann haustið 1958. Ég hafði
heyrt hann segja frá því hverju
hann þakkaði þann árangur. „Þú
átt að ganga að stærðfræðidæm-
unum eins og hverjum öðrum arm-
beygjum í Jowett-kerfinu,“ sagði
hann. „Æfa þig í að reikna, ég æfði
mig fram á rauðar nætur.“ Ég
minnist þess nú að hafa látið til
skarar skríða við þessa ráðgjöf
sumar eitt þegar ég tók að mér að
passa hundinn þeirra, hann Vaps-
en, í nokkrar vikur til að þau gætu
komist í sumarfrí til Danmerkur.
Gunni var búinn að setja mér fyrir
stærðfræðidæmi upp úr sínum
bókum úr Odenseskólanum. Ég
skyldi æfa mig á þeim sérhvern
dag þetta sumar, sem ég gætti bús
og hunds í Skildinganesinu. Ég
fann að þetta var rétta leiðin en er
samt ekki viss um að ég hafi staðist
þetta próf í sjálfsögun. En þó svo
ég yrði aldrei góður í stærðfræði,
þá hefur virðing mín fyrir greininni
haldist óskert síðan, svo er Gunna
fyrir að þakka, og ég reynt að
miðla henni áfram til næstu kyn-
slóðar. Aftur á móti varð búskapur
minn með Vapsen í Skildinganes-
inu þetta sólarsumar mér ákveðin
manndómsvígsla. Þarna bjuggum
við voffi tveir búi okkar, elduðum
mat, fengum gesti í heimsókn,
lögðum á borð fyrir þá í stofu eins
og Elsa var vön að gera, spiluðum
djassmúsík á hin nýju og full-
komnu hljómflutningstæki hússins,
lifðum sjálfstæðu lífi fjarri for-
eldrahúsum suður í Hafnarfirði.
Svo var suðað í foreldrunum að
þeir keyptu Telefúnken Stereo
hljómflutningstæki eins og Gunni
og Elsa áttu gegn því að ég keypti
Dúal grammófón. Yfir þessum
tækjanöfnum hvíldi ákveðinn ljómi
og gerir enn. Svo þegar Gunni var
búinn að sýna fram á ótvírætt
notagildi segulbandstækis og hafði
hljóðritað hljómleika Louis Arm-
strong í Háskólabíói upp úr út-
varpinu og tekið upp gjörvalla fer-
tugsafmælisveislu föður míns
þurfti ekki frekari vitnanna við. Ég
varð að eignast steríósegulband
eins og frændi.
Fyrr en varði var Gunni farinn
að kvikmynda með super 8mm
Canon-kvikmyndatökuvél. Ég var
að vísu kominn með áhuga á kvik-
myndagerð á þeim tíma en átti
ekkert sem til þeirra hluta þurfti
og lét því ekki segja mér það tvisv-
ar að aðstoða frænda við kvik-
myndun fjölskyldumyndar hans,
sem lagðist á drjúgan part úr
sumri með alls kyns tilfæringum.
Og ásetningur minn um að leggja
þessa iðju fyrir mig styrktist. Í
þessari kvikmynd komu fjölskyld-
ur allra systkina Gunna við sögu,
þeirra Önnu og Níelsar, Sólveigar
og Sveins, foreldra minna, Elsu og
Sigga Gunn, Heiðu og Magga auk
þess sem Gunni og Elsa sjálf komu
lítils háttar við sögu. Þessa kvik-
mynd klipptum við frændurnir
mörgum árum síðar, þegar ég var
kominn til starfa hjá sjónvarpinu.
Hún geymir samt ekki þau mynd-
skeið sem nú renna í gegnum í
hugann við tilhugsunina um að
bróðirinn sé farinn til fundar við
systur sína, hana Sólveigu móður
mína, sem fyrst varð burtkölluð úr
barnahópnum þeirra Guðríðar
Sveinsdóttur og Erlends Halldórs-
sonar, sem á legg komst.
Þetta eru minningarnar um sam-
eiginleg aðfangadagskvöld heima
hjá okkur í Köldukinn og jólaboð
daginn eftir hjá ykkur í Skildinga-
nesinu. Þetta voru góðir tímar og
hátíðlegir með göngutúrum upp
fyrir kirkjugarð á jólanótt undir
„drottnanna hásal í rafurloga“ og
daginn eftir í praktuglegum dönsk-
um frúkosti sem varði allan jóla-
daginn að réttum sið og bar með
sér blæ utan úr heimi og tengdi
okkur við Danmörku, ættlandið
þitt, Elsa, þar sem við sjálf höfðum
búið á árunum 1956–57.
Ég minnist þess að þegar vetur
voru harðir vissi Gunni enga flík
betri en íslensku gæruskinnsúlp-
una, sem hann notaði í störfum sín-
um fyrir Fjarhitun sem hann helg-
aði krafta sína mestan part
starfsævinnar og klæddist líka á
jólum. Alls þessa er gott að minn-
ast núna og verðmætt fyrir okkur
sem eftir lifum. En undarlegast af
öllu er samt að hugsa til þess að
Gunnar Erlendsson, þessi mikli at-
gervismaður til líkama og sálar,
sem hafði lagt sig eftir líkamsrækt
og notið ávaxta hennar og andlegr-
ar ögunar í námi og starfi skyldi
sleginn svo gjörsamlega út líkam-
lega og andlega þegar ævikvöldið
nálgaðist að í hrópandi andstæðu
er við öll lögmál lífsins. Það er
kannski ekki rétt að tala um fyr-
irmynd í því sambandi en myndin
sú, hvað svo sem við köllum hana,
færir okkur heim sanninn um það
að líklega er það rétt sem oft hefur
verið haldið fram að lífsgæðin eru
ekki á okkar valdi mannanna held-
ur komin undir náð, náð og mis-
kunn þess sem öllu ræður.
Af þessu, mín sál, þú sér,
sannlega hversu er
valt allt í heimi hér,
haf slíkt í minni þér.
(Hallgr. Pét. Úr 47. passíusálmi.)
Erlendur Sveinsson.
GUNNAR
HAFSTEINN
ERLENDSSON
ÆSKILEGT er að minningargreinum fylgi á sérblaði upplýsingar um
hvar og hvenær sá, sem fjallað er um, er fæddur, hvar og hvenær dáinn,
um foreldra hans, systkini, maka og börn, skólagöngu og störf og loks
hvaðan útför hans fer fram. Ætlast er til að þessar upplýsingar komi að-
eins fram í formálanum, sem er feitletraður, en ekki í greinunum sjálf-
um.
Formáli minningargreina
✝ Haraldur Gísla-son var fæddur á
Hofsósi 27. febrúar
1923. Hann lést á
Hrafnistu hinn 29.3.
síðastliðinn. For-
eldrar hans voru
hjónin Gísli Magnús
Gíslason, sjómaður,
f. 8.6. 1888 á Þöngla-
bakka á Höfða-
strönd, d. 16.6. 1941,
og kona hans Björg
Guðmundsdóttir,
húsfreyja, f. 21.6.
1891 að Marbæli í
Óslandshlíð, d. 1981.
Bræður Haraldar: Hálfbróðir
sammæðra, Hilmar Sæberg
Björnsson, f. 21.2.1916, d. 15.3.
1996, skipstjóri; Gísli M.Gíslason,
f. 27.3. 1924, skipstjóri; Jónmund-
ur Gíslason, f. 4.12.1925, málara-
meistari.
Hinn 26.9. 1947 eignast Harald-
Bjarni Ingimarsson, f. 8.5. 1950,
bifvélavirkjameistari. 3) Haraldur
Árni, f. 18.7. 1959, skólastjóri,
maki Geirþrúður Fanney Boga-
dóttir, tónlistarkennari, f. 23.1.
1961. Barn Kristínar af fyrra
hjónabandi og fóstursonur Har-
aldar er Erling Andersen, f. 11.8.
1936, sölumaður, maki Erla Gunn-
arsdóttir, f. 5.5. 1938, skólaliði.
Barnabörnin eru 16 og barna-
barnabörn 23.
Haraldur tók skipstjórnarpróf,
hið meira fiskimannapróf, frá
Stýrimannaskólanum í Reykjavík
vorið 1947. Eftir það var hann
stýrimaður og skipstjóri á hinum
ýmsu bátum, lengst af skipstjóri
með Svaninn frá Keflavík, Ásbjörn
frá Akranesi og Álftanes frá Hafn-
arfirði. Frá árinu 1966 til 1976
gerði Haraldur út Tindastól GK 8.
Eftir þann tíma starfaði Haraldur
hjá Aðalskipasölunni í Reykjavík
og síðan frá 1985 hjá Hraunhamri
í Hafnafirði sem sölumaður skipa
og framkvæmdastjóri til 1998 er
hann lét af störfum vegna aldurs.
Útför Haralds fer fram frá Víði-
staðakirkju í dag og hefst athöfnin
klukkan 15.
ur Þóru með barns-
móður sinni Lilju
Rannveigu Bjarna-
dóttur frá Hólakoti í
Viðvíkursveit, f. 13.5.
1915, d. 12.6. 1987.
Maki Þóru er Kaj Lar-
sen, f. 28.2. 1946.
Hinn 17.6. 1948
kvæntist Haraldur,
Kristínu Markúsdótt-
ur, f.10.12. 1912 á Sæ-
bóli í Aðalvík, d. 31.3.
1997. Foreldrar henn-
ar voru Markús Finn-
björnsson, f. 3.3. 1885,
d. 11.3. 1972, útvegs-
bóndi og kona hans Herborg
Árnadóttir f. 30.4. 1885, d. 1934
húsfreyja. Börn Haraldar og
Kristínar eru: 1) Gísli, f. 27.1.
1948, ráðgjafi, maki Fanney Eva
Vilbergsdóttir, f. 18.7. 1949, skrif-
stofumaður. 2) Herborg, f. 20.1.
1953, skrifstofumaður, maki
Nú er tengdapabbi farinn héðan.
Þrátt fyrir það að við vissum hvert
stefndi , þá er erfitt að sætta sig
við það að hann sé ekki hér lengur
með kerskni sína, háð og glettni,
sem einkenndi hann alla tíð. Hann
ólst upp á Hofsósi og fór ungur,
aðeins 14 ára gamall, að stunda sjó
sem formaður á báti móður sinnar
er faðir hans veiktist. Hefur það
haft áhrif á hans lífsviðhorf alla
tíð.
Ég kynnist tengdapabba er ég
var 15 ára og var ég eilítið hrædd
við hann, því ég hafði aldrei
kynnst manni eins og honum, þar
sem maður vissi aldei hvort hann
var að stríða eða hvort það sem
hann sagði var hans meining. En
ég lærði það fljótt og urðum við
bestu mátar. Okkar samskipti ein-
kenndust alltaf af þessari kerskni,
á báða bóga, sem var þó aðeins á
yfirborðinu, því við virtum hvort
annað alla tíð. Á hans bæ var lífið
ætíð tekið föstum tökum í leik og
starfi. Hálfvelgja og kák var ekki
til í hans orðabók.
Tengdapabbi var mér og dætr-
um okkar Gísla alltaf góður og
minnist ég þess oft hvernig hann
söng og dansaði með þær á tánum
þegar þær voru litlar. Eftir að
hann lét af störfum sem skipstjóri
á Tindastóli, var hann með skrif-
stofu sína heima. Þá sáu dætur
okkar oft að hann var að láta
menn hafa ávísun, sem þær köll-
uðu víxil, og var það ósjaldan að
þær komu hróðugar upp til mín og
sögðu: Afi gaf okkur víxil. Víxillinn
hljóðaði alltaf upp á Prins Póló og
malt með ákveðnum gjalddaga. Og
leysti hann þá alltaf út sem skyldi.
Þannig gerði hann alltaf hlutina,
að þeir urðu að vera réttir. Seinna
er við Gísli seldum íbúðina á
Mosabarðinu og fluttum, þá var
hann nánast daglegur gestur. Eft-
ir að hann fór að vinna sem skipa-
sölumaður og við eignuðumst
yngstu dóttur okkar, kom hann
alltaf eftir að vinnu lauk til að
ganga með yngsta barnabarnið um
gólf. Þannig hvíldi hann mig og
naut stundanna með sonardætrum
sínum.
Tengdapabbi hafði yndi af dansi
og eins og með allt annað sem
hann tók sér fyrir hendur þá dugði
ekkert hálfkák þegar að dansinum
kom. Hann varð að læra allt til
fullnustu. Komu þar fram orð föð-
ur hans frá æsku, sem sagði: Fyrst
að læra handtökin – svo kemur
hraðinn. Þannig var hann tengda-
pabbi alla tíð og kom það ekki síst
fram við börn hans og barnabörn.
Ég kveð þig, kæri vinur, með
þökk fyrir langa vináttu og þá
vissu að tengdamamma sótti þig til
sín á föstudaginn langa, til að fara
með þig á betri stað.
Friður sé með þér.
Þín tengdadóttir,
Fanney Eva.
Í dag kveðjum við Harald Gísla-
son skipstjóra, fyrrverandi starfs-
mann Hraunhamars. Ég kynntist
Haraldi fyrst vorið 1986 er ég hóf
störf hjá Hraunhamri en þá hafði
Haraldur starfað þar í eitt ár.
Haraldur starfaði lengst af sem
sölumaður skipa, en einnig sem
framkvæmdastjóri, gjaldkeri og
bókari allt til ársins 1998 er hann
hætti sökum aldurs, þá 75 ára
gamall og enn í fullu fjöri. Er
óhætt að fullyrða að aldrei bar
skugga á samskipti okkar og hygg
ég svo vera um aðra starfsmenn
fyrirtækisins.
Haraldur hafði áður starfað sem
sjómaður og skipstjóri til margra
ára og er óhætt að halda því fram
að hann hafi áfram stjórnað af
sömu festu og ákveðni, sem skip-
stjóra sæmir, eftir að hann hóf
störf sem sölumaður skipa og ekki
fór á milli mála að hann naut virð-
ingar sjómanna og annarra er
hann hafði samskipti við. Haraldur
var glöggur á menn og málefni,
sem kom sér oft vel í starfi hans
hjá Hraunhamri.
Haraldur nýtti vel frítíma sinn
til útiveru og ferðalaga um landið,
sem hann hafði unun af. Ennfrem-
ur hafði hann mjög gaman af dans-
listinni sem hann iðkaði af ótrúleg-
um krafti.
Þakka ég fyrir góð kynni og
votta fjölskyldu hans samúð mína.
Magnús Emilsson.
HARALDUR
GÍSLASON