Morgunblaðið - 10.04.2002, Blaðsíða 40

MINNINGAR
40 MIÐVIKUDAGUR 10. APRÍL 2002 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Guðmundur Guð-mundsson fædd-
ist í Reykjavík 15.
apríl 1941. Hann lést
á Selfossi 27. mars
síðastliðinn.
Hann var sonur
Guðmundar Bene-
diktssonar, f. 24.6.
1918, kvæntur Auð-
björgu Björnsdóttur,
f. 5.4. 1923, og Ingu
Bjarnadóttur, f. 5.6.
1923, gift Kjartani
Ögmundssyni, f. 10.5.
1919, d. 30. 10. 1999.
Systkini Guðmundar
eru Bjarni Guðmundsson, f. 15.5.
1942, kvæntur Ingu K. Guð-
mundsdóttur, f. 17.8. 1943, þeirra
börn eru Heimir, Dagný og Haf-
dís; Anna Guðmundsdóttir, f. 30.1.
1950 gift Ragnari Kristjánssyni, f.
12.3. 1944, þeirra börn eru Bene-
dikt sem er látinn, Fjóla og Erla;
Elís Kjartansson, f. 24.11. 1963,
kvæntur Ragnheiði K. Björnsdótt-
ur, f. 4. 8. 1964, þeirra börn eru
Kjartan Björn,
Kristín Inga og Dag-
ur Snær. Fóstursyst-
ir Guðmundar er
Bára Guðnadóttir, f.
8.9. 1947, hennar
börn eru Ingvar,
Steinar og Erla.
Guðmundur
kvæntist 19.5. 1962
Þórdísi Skarphéð-
insdóttur, f. 20.11.
1942. Börn þeirra
eru þrjú: 1) Svein-
björn, f. 22.2. 1962, í
sambúð með Krist-
björgu Pálsdóttur, f.
7.12. 1964, fósturdóttir hans er
Rakel Sif, dóttir hennar er Elena
Margrét; 2) Guðrún, f. 6.7. 1964,
gift Jóhanni Degi Egilssyni, f.
26.7. 1957, þeirra börn eru Dagur
og Guðmundur Þór; 3) óskírður
sonur, f. 20.2. 1972, d. 20.2. 1972.
Útför Guðmundar fór fram í
kyrrþey frá Ytri-Njarðvíkur-
kirkju, föstudaginn 5. apríl síðast-
liðinn.
Guðmundur Guðmundsson ólst
upp í Miðengi í Grímsnesi fram til
tíu ára aldurs. Honum leið vel í
Miðengi, þar bjuggu einnig afi hans
Benedikt og amma Halldóra, ásamt
föðursystur hans og hennar fjöl-
skyldu. Hann sótti mikið í afa sinn
og ömmu og þótti mikið til þeirra
koma. Þeir áttu skap saman, afinn
og sonarsonurinn, og sátu löngum
og ræddu heimsins mál. Guðmund-
ur flutti síðan til Selfoss þar sem
hann bjó fram á fullorðinsár. Á
unglingsárunum greip hann til
vinnu þar sem hún gafst. Hann
hafði m.a. farið á vertíð í Eyjum,
unnið með föður sínum við smíðar
og fleira. Upp úr tvítugu fór hann
suður og fór að vinna hjá varnarlið-
inu. Hann kynntist Þórdísi og hóf
búskap með henni á Vatnsnesvegi
19 í Keflavík.
Guðmundur og Þórdís taka til
við að byggja einbýlishús á Borg-
arvegi 36 í upphafi sambúðar.
Húsið er traust og vandlega
byggt, sér í lagi ef tekið er tillit til
að oft var lítið um peninga. Guð-
mundur var maður vandvirkur og
laghentur. Hann var rétt rúmlega
tvítugur og varð, eins og margir
aðrir á þessum tíma, að vinna nán-
ast allt í húsinu sjálfur vegna fjár-
skorts. Hann lærði þ.a.l. það sem
þurfti til að byggja hús. Þegar
kom að því að múra lærði hann
það og gerði eins vel, ef ekki bet-
ur, og lærðir múrarameistarar. Ef
þurfti að flísaleggja lærði hann
það o.s.frv. Hann lagði sig mjög
fram við að gera allt eins fullkomið
og hægt var. Áður en hann hófst
handa við tiltekið verk eyddi hann
drjúgum tíma í að hugsa hvernig
best væri að hafast að. Þegar hann
keypti Hi-lúxinn sinn og breytti
honum var hugsað fyrir hverju
smáatriði. Bíllinn skyldi vera
veiðibíll, sem hægt væri að gista í.
Hann lagði mikla áherslu á vand-
virkni og skipulag, hver hlutur átti
sinn stað. Það var t.d. sérstakur
bólstraður kassi fyrir veiðistangir
sem verndaði þær fyrir hnjaski.
Allur bíllinn er hannaður að innan
frá hinu minnsta til hins stærsta.
Guðmundur vann flest sín full-
orðinsár hjá varnarliðinu við akst-
ur. Maður með hans hæfni hefði
auðveldlega getað fengið sér starf
sem var meira krefjandi. En hon-
um líkaði vinnan því hún gaf honum
frelsi til að sinna áhugamáli sínu
sem var veiði. Hann var mikill
veiðimaður. Á sínum yngri árum
stundaði hann bæði skotveiði og
fiskveiði, en seinni árin hallaðist
hann meira að silungs- og laxveiði.
Guðmundur kynntist veiði snemma
á lífsleiðinni, faðir hans er mikill
veiðimaður og tók hann með sér í
veiðina. Mikill ævintýrabragur var
á veiðiskap þeirra. Gæsir voru
skotnar þegar færi gafst, jafnvel út
um bílglugga ef svo bar undir, og
krækt í lax undir Sogsbrú þegar
farið var að rökkva. Reyndar lagð-
ist þetta af með breyttum tímum.
Sveinbjörn sonur hans var síðar
með í þessum ferðum. Þær eru
margar góðar minningarnar sem
hann á frá þessum ferðum með föð-
ur sínum og afa. Á barnsárum sín-
um var Guðmundur í sveit á Kald-
árhöfða, þar var vatn og veiðin
hluti af því að draga björg í bú.
Hann talaði alltaf hlýlega til Pöllu
og Óskars í Kaldárhöfða. Jón
Kaldi, bróðir Óskars, var sá veiði-
maður sem hann bar mesta virð-
ingu fyrir.
Á fertugsaldri kynntist Guð-
mundur fluguveiði og er ekki ofsög-
um sagt að hann hafi haft flugu í
höfðinu síðan. Hann heillaðist af
fluguveiði og leit á allt annað sem
villimannlegt eftir það. Hann var
alltaf fiskinn og kunni að lesa vötn-
in og náttúruna. Guðmundur deildi
þessari veiðigleði með börnum sín-
um og kenndi þeim báðum, Svein-
birni og Guðrúnu, að veiða með
flugu. Margar af bestu minningum
systkinanna um hann eru tengdar
veiði. Þeir voru fleiri sem hann
leiddi af stíg „villimanna“ og
kenndi að meta kosti fluguveiðinn-
ar.
Líf Guðmundar var ekki dans á
rósum frekar en líf annarra. Hann
átti við tvo ólæknandi sjúkdóma að
stríða. Annar var alkóhólismi, sem
herjaði á hann frá unglingsárum.
Þegar Guðmundur var 36 ára var
hann að því kominn að tapa barátt-
unni við Bakkus. En vegna elju
sinnar og ákveðni tókst honum að
losa sig við Bakkus og rétta úr
kútnum. Guðmundur var maður
sem tók allt með trompi. Þegar
hann hafði tekist á við Bakkus og
sigrað var ekkert sem gat stöðvað
hann í baráttunni við nikótínguð-
inn. Fyrir fertugt var hann búinn
að losa sig við þessa tvo vágesti.
En ekki leið á löngu áður en
þriðja vágestinn bar að garði, geð-
hvarfasýki. Þriðji vágesturinn var
lúmskur og kom sér fyrir án þess
að Guðmundur eða fjölskylda hans
tæki eftir því fyrr en of seint. Þessi
gestur var ekki utanaðkomandi og
skar sig ekki úr fyrr en síðustu ár-
in. Hann bjó innra með Guðmundi
og kom sér þar fyrir og óx og dafn-
aði eins og krabbamein. Seinustu
árin var þriðji vágesturinn farinn
að hafa mikla stjórn. Bæði Guð-
mundur sjálfur og fjölskyldan hans
tóku eftir því, að ekki var allt með
felldu. Nú tók við mikil barátta hjá
Guðmundi og hann reyndi að losna
við þennan vágest. Hann lagði mik-
ið á sig og barðist hetjulega, en allt
kom fyrir ekki. Þegar hann fann
vanmátt sinn gagnvart þessum
gesti tók Guðmundur þá afdrifa-
ríku ákvörðun að binda enda á líf
sitt. Hann gat ekki hugsað sér að
lúta stjórn þessa gests og leið fyrir
vanmátt sinn gagnvart honum.
Þessi ákvörðun hefur ekki verið
auðveld því enginn veit hvað tekur
við hinum megin. En þegar vanlíð-
anin er slík er óvissan betri en það
sem framundan sýnist. Stökurnar
tvær hér fyrir neðan eru ortar af
afa hans, en lýsa vel tilfinningum
þeim sem Guðmundur bar í brjósti
hin síðustu ár.
Fyrr ósmeykur flaugst ég á,
flestur leikur unninn,
nú er ég veikur, nú er ég strá,
nú er ég kveikur brunninn.
Farinn ertu að forðast mig
friðarsvefninn blíði;
og þó vildi ég eiga við þig
einna síst í stríði.
(Benedikt Einarsson frá Miðengi.)
Fyrir okkur hin sem eftir stönd-
um er ekki annað að gera en að
minnast kjarkmikils manns sem
barðist allt sitt líf og hafði kjark til
að taka afdrifaríkar ákvarðanir.
Minning um föður sem deildi með
börnum sínum veiðigleðinni og með
konu sinni ánægjunni af ferðalögum.
Vegna þess hve vænt honum
þótti um afa sinn í Miðengi er við-
eigandi að kveðja með orðum hans.
Grátum, ó! hörmum góða vininn dáinn,
genginn í blóma lífs á heljar vega.
Héðan af ströndum horfum yfir sjáinn,
hjörtu þó bindist þungum ekka og trega
hetjuna sjáum heima á föðurlandi
horfandi til vor veifa geislabandi.
Far þú vel sonur, faðir, maki, bróðir,
fylgi þér Drottinn, styrk oss hinum veiti.
Ó! hvað hér drúpa allir hnípnir, hljóðir,
ei fæst þitt sæti fyllt að neinu leyti.
Sárt er að kveðja svona ást og dyggðir,
en sælt er að muna drengskap þinn
og tryggðir.
(Benedikt Einarsson frá Miðengi.)
Guðrún Guðmundsdóttir og
fjölskylda hins látna.
Kæri bróðir.
Nú ertu farinn, dáinn og eftir
sitjum við hin sem næst þér stóðum
með spurningar á vör en þó ekki án
allra svara því þú varst búinn að
gera grein fyrir hversu alvarlega
þú varst leikinn af sjúkdómi þeim
sem nú hefur lagt þig að velli. Ég
fékk því miður, Gummi minn, ekki
að njóta mikilla návista við þig fyrr
en nú síðustu árin en þau kynni
voru lituð af raunum þínum vegna
sjúkdómsins illvíga. Það hefur samt
gefið mér færi á að kynnast þér og
eru stundirnar sem við áttum
geymdar í minningunni.
Í gegnum líf mitt varstu minn
stóri bróðir sem bæði fjarlægð og
dulúð hvíldi yfir og á ég þá ekki
endilega eingöngu við fjarlægðir á
landi, þú í Njarðvík – ég á Selfossi,
heldur voru á milli okkar þau ár
sem liðu á milli þess að við komum í
heim þennan og reynsla þín af líf-
inu sem var á margan hátt ólík
þeirri sýn sem ég hef haft af tilver-
unni hingað til. Þó fann ég að leiðir
okkar í hugleiðingum um heima og
geima lágu oft saman og eigum við
margt ósagt og ógert þegar þú
hverfur nú á braut.
Ég bar virðingu fyrir þér, kæri
bróðir, og geri enn, þú varst góðum
gáfum gæddur og hafðir þann eig-
inleika að vera þú sjálfur í orði og
verki, sem oft vill verða undir í
kapphlaupi okkar í lífsbaráttunni
og þeim hraða og tímaleysi sem
einkennir líf okkar flestra. Margt
af því sem þú sagðir mér og ég hef
lært af kynnum við þig mun verða
mér gott veganesti til framtíðar.
Ég er ykkur Dísu þakklátur fyrir
þann tíma og umhyggju sem þið
sýnduð pabba og mömmu er þau
komu til ykkar í heimsókn til Kan-
aríeyja og var árleg heimsókn
þeirra til ykkar þeim mikill og stór
þáttur í lífi þeirra. Munu þær
stundir vera með þeim bestu sem
gömlu hjónin hafa átt og var mjög
ánægjulegt að taka á móti þeim er
þau komu úr ferðum þessum, end-
urnýjuð af lífsorku og frásagnar-
gleði um ný ævintýri og góða daga.
Einnig voru mér og fjölskyldu
minni mikils virði þær móttökur og
stundir sem við áttum með þér og
Dísu á Kanarí jólin 1998 og mun sá
tími verða varðveittur á góðum
stað í huga okkar.
Ég vona, kæri bróðir, að þú meg-
ir nú eiga betra líf á nýjum stað,
laus við þrautir þær sem buguðu
þig, að lokum, hér í þessu lífi og
máttu vita það að trú mín er sú að
við hittumst aftur og munum við þá
skilja til hlítar tilgang okkar með
jarðvist þeirri sem að baki er.
Í bljúgri bæn og þökk til þín,
sem þekkir mig og verkin mín.
Ég leita þín, Guð, leiddu mig,
og lýstu mér um ævistig.
Ég reika oft á rangri leið,
sú rétta virðist aldrei greið.
Ég geri margt sem miður fer,
og man svo sjaldan eftir þér.
Sú ein er bæn í brjósti mér,
ég betur kunni þjóna þér.
Því veit mér feta veginn þinn
og verðir þú æ Drottinn minn.
(Pétur Þórarinsson.)
Ég og fjölskylda mín munum
minnast þín með virðingu og hlýju.
Elís.
GUÐMUNDUR
GUÐMUNDSSON
✝ ÞórarinnÞorbjarnar-
son fæddist á
Borgarhóli í
Öngulsstaða-
hreppi í Eyja-
firði 1. febrúar
1923. Hann lést á
Fjórðungs-
sjúkrahúsinu á
Akureyri 12.
mars síðastlið-
inn. Helga Sig-
ríður Þorbjarn-
ardóttir fæddist
á Borgarhóli 21.
ágúst 1924. Hún
lést á Fjórðungssjúkrahúsinu á
Akureyri 11. febrúar síðastlið-
inn. Foreldrar þeirra voru Þor-
björn Jónsson, f. 2.5. 1891, d.
26.4. 1980, og Unnur Jónsdóttir,
f. 9.8. 1893, d. 14.8. 1972. Systir
Helgu og Þórarins var Jóna
Borghildur, f. 1. apríl 1934, d.
24. júní 1983.
Útför Helgu fór fram frá Ak-
ureyrarkirkju 21. febrúar og út-
för Þórarins fór fram 21. mars.
Þegar ég var barn var ég send í
sveit á Öngulsstaði, þar sem Unnur
frænka mín bjó ásamt manni sínum
Þorbirni, og dætrum sínum tveim,
þeim Helgu og Borghildi. Ég var
mjög ung er ég kom þar fyrst aðeins 5
ára. Ég mun alltaf muna hvað tekið
var vel á móti mér þegar ég kom á
sumrin. Mér leið eins og prinsessu.
Þótt tárin væru í augunum og
heimþráin léti oft á sér kræla tók hún
Helga mín stelpuna og setti hana fyr-
ir ofan sig í rúmið sitt og svaf ég þar
næstu sjö sumur. Þótt ung væri að ár-
um gat ég gætt frænku minnar henn-
ar Boggu, en hún var þroskaheft frá
fæðingu og kunni ég fljótt á henni lag-
ið og urðum við mestu mátar. Um
þetta leyti var einkasonurinn Þórar-
inn vinnumaður í Klauf hjá þeim góðu
hjónum Guðmundi og Ingibjörgu. Oft
kom hann í heimsókn um helgar og
var þá kátt í höllinni. Hann Tóti
frændi minn kenndi mér fullt af vís-
um og þegar hann kom varð ég að
kyrja allt saman fyrir hann og láta sjá
að ég myndi vísunar.
Elsku Helga mín og Tóti, nú eruð
þið bæði farin inn í annan heim, með
aðeins mánaðar millibili. Ég á eftir að
sakna ykkar og fasti punkturinn í til-
verunni ekki lengur til staðar í Þór-
unnarstrætinu, en ég kom aldrei til
Akureyrar nema heimsækja ykkur og
var þá tekið á móti mér og mínum
eins og í gamla daga. Með ást og um-
hyggju. Það sem er mér efst í huga
núna er þakklæti til ykkar og foreldra
ykkar. Þakklæti hvað ég átti góða
daga í þá daga. Verið þið sæl, elsku
frændsystkin Helga og Tóti.
Ásta Aðalheiður Garðarsdóttir.
Hún Helga mín er farin, sú glað-
væra kona og allur hennar sagnafróð-
leikur um fyrri búskaparhætti, hon-
um miðlaði hún mér og á þakkir
skildar.
Ég kynntist Helgu fyrir ári í veik-
indum hennar og gekk með henni síð-
ustu sporin.
Hún var kona sem var hreinskilin í
orðum og listakona í hannyrðum, svo
margt sýndi hún mér sem hún hafði
unnið, allt var svo fíngert og nákvæmt
og það listavel gert að fáa gæti ég séð
það eftir gjöra.
Þegar við lékum okkur með hatt-
ana sem hún hafði prjónað varð mér á
orði að ef ungar stúlkur sæju slíka
frábæra hönnun myndu þær vilja
eignast slíkt, það var enginn eins en
allir hannaðir frá hennar skemmti-
lega hugviti og færni.
Hún vann að natni við gróður jarð-
ar, blómin hennar voru kröftug og
sankti pálurnar blómstruðu blaðmikl-
ar fram að jólum, en þá sagði hún nú
þurfa þær hvíld.
Helga fylgdist vel með nútímanum
þótt öldruð væri orðin, það var margt
sem hafði farið fram hjá mér í fréttum
sem hún upplýsti mig um, mér er þó
minnisstæðast bókaflóðið fyrir jólin
hún hafði sínar skoðanir á bókum,
sem hún las tölvert af. Hún greindi
mér frá því að henni fannst sum orð
ekki nægilega vel þýdd í bókinni Eyð-
urmerkublómið sem hún náði að lesa
fram á bls. 78 áður en hún lést. Þór-
arinn bróðir hennar, sem nú er einnig
látinn, hafði gefið henni bókina í jóla-
gjöf.
Matseld vann hún af að natni því
aldrei fór ég úr húsi hennar án þess
að bragða á nýbökuðu bakkelsi, hún
sagði mér frá sínum tilraunum í þeim
efnum sem voru margar og mjög at-
hyglisverðar, hún kunni svo sannar-
lega að prófa ýmislegt í matargerð
bæði frá fyrri tíð og nútímanum.
Frásagnir hennar úr sveitinni gáfu
mér mikið, þó einkum frá Munka-
þverá þeim sögustað en uppvaxtar-
staður hennar var þar í nálægðinni,
hún lýsti svo vel í sínum glaðværa tón
jarðar- og dýralífi sem og bernsku-
brekum á þeim slóðum að það gleym-
ist mér aldrei.
Mér er þökk í huga að hafa átt sam-
leið með þér, Helga mín.
Ég kveð spor okkar í samvistum
hér á þessari jörð með hjartans þakk-
læti.
Ég þakka svo vinur öll vináttuhót,
þú veittir að gleði kærleikans rót.
Margs er frá liðnu að minnast.
Nú starfar ei lengur þín hjálpandi hönd, hér
eru slitin þau jarðnesku bönd.
En göfgandi er góðum að kynnast.
Björg Guðjónsdóttir.
HELGA SIGRÍÐUR ÞORBJARN-
ARDÓTTIR OG ÞÓRARINN
ÞORBJARNARSON