Vísir - 14.06.1980, Qupperneq 3

Laugardagur 14. júnl 1980
Þóröarson tók viö ráðherrastóln-
um, hann haföi skilning á þessum
þörfum.
Breytti kúnum
i hesta
Ég leit svo á frá upphafi aö ég
væri aö sækja um embætti, sem
væri aö hluta til starf viö land-
búnað. Hér á Miklabæ eru kú-
gildi, sem fylgja embættinu — 24
ær, loðnar og lembdar, og tvær
kýr — sem ég tek viö þegar ég
kem hingaö, en þaö var ekkert
hús til aö hýsa þessi kúgildi. Ég
klambraöisaman hér uppi gömlu
f jósi grindum undir féð og breytti
siöan kúnum i hesta og er nú meö
hesta og kindur.
— Hefur þú mikiö af hestum?
— Ég var aö temja i vetur og
hef sjö hesta 1 húsi.
— Temuröu fyrir sjáifan þig
eingöngu, eöa tekuröu I tamningu
fyrir aðra?
— Ég tamdi fyrir sjálfan mig,
ásamt félaga minum á næsta bæ.
Hann var mér hjálplegúr, þvi
þetta var frumraun hjá mér, ég
er að byrja aö meöhöndla hesta
og hef ekki fengist viö þaö fyrr.
Þaö hefur gengiö vel I vetur og ég
er farinn aö riöa þeim nokkrum,
sem ég tók ótamda i vetur.
,,Þvi miður,
ekkert fjármagn,
ekkert f jármagn”
— Friöjón haföi skilning á þörf-
um þinum, en voru engin viö-
brögö hjá hinum, sem þú leitaðir
til?
— Þaö var ágætt að ræöa viö
þá, en „þvl miöur, ekkert
fjármagn, ekkert fjármagn”
sögöu þeir. Ég skil auövitaö aö
þaö séu erfiöir timar og vont aö
sækja þetta núna I landbúnaöar-
kreppunni, þótt þaö sé áratuga
gömul synd aö drabba þetta
niöur. Ég vil ekki lita á þetta meö
hliösjón af þessari timabundnu
kreppu núna, þetta er svo miklu
eldra vandamál. Prestar hafa
kannski ekki veriö nógu duglegir
aö berjast fyrir þessu og fjár-
veitingavaldiö hefur alveg
brugðist á þessu sviöi. Þaö er
eölilegt aö þaö hafi dregið úr bú-
skaparáhuga ungra presta á
seinni árum, þvi þegar presturinn
kemur á prestssetrið er þar oft
ekki neitt. Embættiö er auglýst
laust til umsóknar og þvi á aö
fylgja ákveöiö stór jörð, fylgja
kúgUdi og jafnvel talin upp úti-
Gömlu fjölskyldumyndinni snúiö
viö, pabbinn situr meö barniö og
mamman stendur á bakviö.
hús, sem eru siöan handónýt,
girðingar ónýtar. Þetta er ekki
fýsilegt fyrir mann, sem hefur
ekki hærri laun og ekki mikla
tekjumöguleika umfram föst
laun.
t
,,Þeir leyfðu
mér að kikja
* 99
ínn
miklum hluta kostnaöarins viö
bygginguna, en rikiömun eignast
hlutdeild i hlöðunni á tveim næstu
árum. Ég stend I þessu vegna
þess aö viö höfum hug á aö búa
hér lengi.
— Hvers vegna viljiö þiö hafa
bú?
— Það er eiginlega tvennt, sem
ræöur þvi. t fyrsta lagi er aö viö
fáum miklu nánari tengsl viö
sóknarbörnin, við erum hreinlega
ekki samræöuhæf, þegar fólk
kemur saman, nema vera I snert-
ingu viö landbúnaðarfram-
leiösluna og landbúnaöar-
mál. Siðan er þaö lika afkom-
an. Þaö fer framhjá mörgum aö
ég borga reksturinn á þessu húsi
og þaö er dýrt. Hér er rafmagn
25% dýrara en I Reykjavik og hiti
mörg hundruö sinnum dýrari.
Þaö fara 600 lltrar af oliu til aö
hita þetta hús yfir áriö og þaö er
nálægt fjóröung af laununum,
sem kyndingin kostar.
Þar á að búa,
sem gott er
undir bú
— Eruö þiö ekki aö fara inn á
verksvið, sem þegar er ofsetið,
meö þvi aö taka upp landbúnað?
— Þaö er eölilegt aö þessi
spurning vakni. Ég lit svo á aö
landbúnaöur veröi að vera opin
atvinnugrein. Ef viö lokum land-
búnaöi, veröur hann meö tíman-
um vandræöabarn. Þaö lögmál
veröur aö ráöa aö þar veröi búiö,
sem best er undir bú. Hér er gott
aö búa. Miklibær er I hjarta blóm-
legrar sveitar, hér er rennislétt
land yfir 60 hektarar og veörátta
hentar vel til búskapar og þetta
verður aö nýta.
Hitt er svo annaö aö stór hluti
sveitarinnar hefur atvinnu af
ööru. Hér er fullt af bllstjórum,
kennurum, hér eru konur sem
vinna á saumastofu I Varmahllö
og menn vinna viö vegagerö, þaö
er stór hluti sveitarinnar, sem
hefurtekjur — jafnvel meiri tekj-
ur — af ööru en búinu. Ég tel þetta
mjög ágætt og álit aö þetta fólk
geti búiö betur, þaö getur búiö
litlum en góöum búum. Ég ætla
ekki aö búa stórt, ætla ekki aö
hafa meira en 150 kindur og hafa
aöstööu fyrir 15 hesta á húsi.
Alvöru
tamningamenn
— Hugsar þú þér hestaeldi sem
búgrein, eöa ætlar þú aö hafa
hesta sem tómstundagaman?
— Búgrein. Ég er farinn aö
temja og mér llkar vel viö þaö,
þótt árangurinn sé ekki kominn I
ljós ennþá. Ég hygg gott til glóö-
arinnar meö þá búgrein, hér eru
uppeldisstöövarnar, hér er bestá
kynið og þaö á aö temja hesta á
uppeldisstöövunum, þaö er tóm
vitleysa aö flytja þá til tamningar
hingaö og þangaö.
— Ætlar þú aö taka tamningar
fyrir sem atvinnugrein aö öörum
þræöi?
— Ég hef hug á aö koma hér
upp aöstööu i samvinnu viö
hrossaræktardeildirnar hérna
eöa hreppinn og þá yröu fengnir
alvörutamningamenn til aö
temja.
— Teluröu sjálfan þig ekki al-
vöru tamningamann?
— Nei, ekki ennþá, en stefni aö
þvl. Aðstaöan sem ég verö meö
hér niöurfrá er 150 kinda-fjárhús,
meö steyptum grindum og vél-
gengum kjallara og svipaö hús,
sem ég ætla fyrir hesthús meö
trippastígum og 15 básum fyrir
tamningahesta og reiöhesta. Ég
hef Ilka mikinn áhuga á aö hér
gæti oröið sölumiöstöö fyrir
bændurna hér f kring, til að selja
sina hesta.
Héraðsskömm,
jafnvel
þjóðarskömm
Hve há eru prestslaun núna?
— Þau eru 485 þúsund krónur á
mánuði.
— En aftur aö búskapnum.
Friöjón opnaði fyrir þér.
— Já, ég talaði mikiö viö hann
og Pálma Jónsson landbúnaöar-
ráöherra og þaö er kannski full-
mikiö sagt aö þeir hafi opnaö fyr-
ir mér, en þeir leyföu mér aö
minnsta kosti aö kikja inn. Málin
standa þannig núna að ég mun I
fyrsta áfanga reisa hér hlöðu. Ég
mun sjálfur standa straum af
Viö búum hér I ágætu húsi, svo
er fyrrverandi presti fyrir að
þakka aö þaö var I ágætu viöhaldi
og hann hefur annast vel um
allán aöbúnaö I kirkjunni
lfka. En jöröin er sannást
sagna alveg niöur nidd, hún
er ræktunarlaus, hún er girö-
ingalaus og útihúsalaus. Og
landsfræg bygging hérna austan
viö þjóöveginn, hefur veriö — og
er — héraösskömm, jafnvel þjóö-
arskömm þvl feröamenn allra
þjóöa fara hér um veginn og sjá
3
ari rlkisjörö, halda verðmætum “
hennar viö og jafnvel auka þau, I
rækta og gera staöinn þannig aö
hann sé ekki til skammar, heldur |
sóma fyrir héraöiö. Þaö er hægt .
aö þekkja prestssetur á tvennu. 1 |
fyrsta lagi er aö þau eru yfirleitt I .
miöju héraöi — á bestu stööunum |
— og I ööru lagi aö þau eru niöur ■
nlddar jaröir. Þetta er ekki ein- |
stökum mönnum I kerfinu aö ■
kenna, þaö er fjárveitingavaldiö, I
Alþingi íslendinga, sem ekkí hef- ■
ur skilning á aö halda eignum ■
þjóöarinnar I sæmilegu horfi. B
Þetta er svo langt frá aö vera I ■
sambandi viö veruleikann, aö ■
þaö er hvergi eins þaö fullyröi ég
þótt margir beri sig illa I þjóö- ■
félaginu.
Keypti
búfjárfræðina
Þaö var einn þessara köldu daga meö noröan garra.
þessi ósköp. Menn frá Landvernd
hafa komiö aö máli viö mig og
fleiri nátturuverndarmenn, I
fyrstu nokkuö reiöir — halda aö
prestur sé letingi og sóöi — en þaö
er mikiö búiö aö reyna viö rlkiö aö
fá leyfi til aö fjarlægja þessi hús.
Notagildið er ekkert, þau eru
ónýt, en þaö kostar of mikiö aö
fjarlægja þau. Þarna gengur rlkiö
á undan meö sóðaskap.
Ég leit svo á þegar ég kom
hingaö, aö ég ætti aö búa á þess-
hjá Eymundsson
— Þekktir þú til skepnuhalds
áöur en þú komst hingaö?
— Nei, ég keypti Búfjárfræöina
eftir Gunnar Bjarnason hjá
Eymundsson áöur en ég fór úr
borginni og ég hef keypt allar
bækur, sem til eru á markaönum
um hrossarækt.
— Og hvernig fellur ykkur
veran hér?
— Prýöilega, eru hjónin bæöi
sammála um, — Elsa Guömunds-
dóttir, kona Þórsteins hefur setiö
hjá okkur um stund, — okkur var
tekið opnum örmum, þegar viö
komum og sú hlýja sem mætti
okkur þá hefur ekkert kólnað.
4
a víiv í;
Xy 25 ára

Bókmennta
Almenna bókafélagið hefur í tilefni af 25 ára afmæli sínu ákveðið
að verja 10 milljónum króna til bókmenntaviðurkenningar. Viður-
kenningin skal veitt frumsömdu íslénzku bókmenntaverki, áður
óprentuðu, sem gefa má út sem bók.
Upphæðina .má veita einu verki eða skipta henni milli tveggja til
þriggja eftir því sem dómnefnd ákveður. Þó skal hæsta viðurkenning
aldrei nema lægri upphæð en 5 milljónum króna.
Handritum sé skilað gegn kvittun í skrifstofu Almenna bóka-
félagsins, Austurstræti 18, Reykjavík, fyrir árslok 1981; þau séu
vélrituð á arkárstærðina A 4 og heft eða í gatamöppu. Handritin
verði merkt dulnefni, en rétt nafn og heimilisfang fylgi með í lokuðu
umslagi. Einungis verða opnuð umslög merkt dulnefni sem viður-
kenningu hlýtur.
Dómnefnd skipa: Eiríkur Hreinn Finnbogason, Gísli Jónsson og
Kristján Karlsson.
AB áskilur sér útgáfurétt þeirra handrita sem viðurkenningu fá
gegn fullum höfundarlaunum samkvæmt samningum Félags ís-
lenzkra bókaútgefenda og Rithöfundasambands íslands.
Telji dómnefndin ekkert innkominna handrita vert viðurkenn-
ingar áskilur AB sér rétt til að ákveða nýjan skilafrest eða fella
viðurkenninguna niður.
ALMENNA BÓKAFÉLAGIÐ
AUSTURSTRÆTI 18
121 REYKJAVÍK
P. O. BOX 9
ICELAND
CABLE:
BÓKAFÉLAGIÐ
SfMI/TEL.
25544