Morgunblaðið - 05.06.2002, Blaðsíða 24

LISTIR
24 MIÐVIKUDAGUR 5. JÚNÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Stál og eðalmálmar
Málmtæknisvið Iðnskólans í Reykjavík býður upp á tvær námsbrautir;
málmtæknibraut og gull- og silfursmíði.
Á málmtæknibraut er námið undirbúningur undir sérnám í bifvéla-
virkjun, bílasmíði, bílamálun, pípulögnum, rennismíði, stálsmíði og
vélsmíði. Margbreytilegt nám og hagnýt viðfangsefni í fjórar annir.
Gull- og silfursmíði er samningsbundið nám, verklegt og bóklegt,
þar sem mikil áhersla er lögð á hönnun skartgripa, efnisfræði, teikningar
og smíði skartgripa af öllu tagi.
IÐNSKÓLINN Í REYKJAVÍK
Skólavörðuholti • 101 Reykjavík • Sími 522 6500
www.ir.is • ir@ir.is
Málmtæknisvið
Traust menntun í framsæknum skóla
JÓHANN G. Jó-hannsson, for-maður Leik-félags
Reykjavíkur, er ekki
fylgjandi þeirri hug-
mynd að skilja á milli
LR og rekstrar Borg-
arleikhússins, eins og
Hávar Sigurjónsson
leggur til í grein hér í
Morgunblaðinu síðast-
liðinn sunnudag.
„Forsendurnar sem
Hávar leggur þessu
sjónarmiði til grund-
vallar eru ekki réttar
og því fellur hug-
myndin um sjálfa sig.
Það er misskilningur að leik-
hússtjóri LR geti ekki skipulagt list-
rænt starf án þess að sækja leyfi um
allar ákvarðanir til stjórnar félags-
ins. Stjórnin hefur fjárhagslega
ábyrgð gagnvart félögum og þarf að
samþykkja fjárhagsáætlanir fyrir
hvert leikár, kostnaðaráætlanir fyrir
uppsetningar o.s.frv. en samkvæmt
samþykktum félagsins ber leik-
hússtjóri listræna
ábyrgð á starfseminni.
Það eru hreinar línur.
Leikhússtjóri ákveður
ráðningu listamanna
og velur verkefni.
Stjórnin skiptir sér
ekkert af hinum list-
ræna rekstri. Það hef-
ur því ekki verið mark-
mið hjá stjórn LR að
finna leikhússtjóra
sem er „þægilegastur í
samstarfi“, eins og
sagt er í greininni. Við
höfum þvert á móti
lagt áherslu á að velja
jafnan þann leik-
hússtjóra sem við telj-
um líklegastan til að halda úti metn-
aðarfullu starfi í Borgarleikhúsinu –
búa til góða leiklist,“ segir Jóhann.
Ekki nægilegt rekstrarfé
Leikfélag Reykjavíkur hefur átt
við rekstrarvanda að etja í Borg-
arleikhúsinu og skýringin, að mati
Jóhanns, liggur fyrst og fremst í því
að ekki hefur fengist nægilegt
rekstrarfé til að halda úti jafn metn-
aðarfullu starfi og samningur LR við
borgina segir til um. Félagið fær á
þessu ári um 194 milljónir króna frá
Reykjavíkurborg til rekstrar. „Það
nægir einfaldlega ekki til að standa
undir þeirri starfsemi sem við höfum
skuldbundið okkur til að gera sam-
kvæmt samningi við borgina. Ég
held að allir séu sammála um að LR
rekur Borgarleikhúsið á lágmarks-
fjárveitingu og að ekki sé verið að
fara illa með peninga. Það sést til
dæmis vel á samanburðinum sem
Hávar gerir við Þjóðleikhúsið. Það
má samt ekki skilja þetta þannig að
LR sé óánægt með þann stuðning
sem það fær frá borginni. Félagið er
þvert á móti þakklátt borginni fyrir
hennar framlag. Það þarf bara meira
til.“
Hávar lýsir þeirri skoðun sinni í
téðri grein að auka þurfi fjárveitingu
til leikhússins um minnst 50% til að
koma rekstri þess í nútímalegt og
skilvirkt horf. Jóhann segir þetta
nærri lagi. „Samkvæmt endurskoð-
uðum ársreikningum LR fyrir árið
2001 var handbært fé til rekstrar
neikvætt um rúmar 82 milljónir
króna.“
Gerið þið ykkur vonir um að fá
þessar 80 milljónir?
„Ég get ekkert sagt um það. Við
getum ekkert gert annað en vonað
eftir einhverjum auka stuðningi svo
að reka megi metnaðarfullt leikhús í
Borgarleikhúsinu. Við gefum borg-
aryfirvöldum skýrslu ársfjórðungs-
lega og borginni er því kunnugt um
stöðu mála.“
Jóhann segir félagið hafa gert allt
sem í þess valdi stendur til að mæta
vanda í rekstri. „Laun eru 77% af
heildarkostnaði. Við höfum því þurft
að grípa til uppsagna, sem er mjög
sárt. Okkur hefur hins vegar tekist
með þeim hætti að spara um 43
milljónir króna á ársgrundvelli.“
Sérðu fram á frekari uppsagnir?
„Því get ég ekki svarað á þessari
stundu. Við liggjum þessa dagana
yfir áætlunum. Vonandi ekki.“
Í ljósi þess vanda sem hér er lýst
þykir Jóhanni merkilegt að stefnt sé
að byggingu tónlistarhúss í Reykja-
vík. „Maður spyr sig óhjákvæmilega
af því tilefni hvort til standi að veita
nægilegt rekstrarfé til þess húss.
Eða mun það lenda í sömu vandræð-
um og Leikfélag Reykjavíkur hefur
lent í í Borgarleikhúsinu? Að mínu
viti þurfa tónlistarmenn að fá trygg-
ingu fyrir því að fjárhagsgrundvöll-
ur verði fyrir rekstrinum – að ekki
sé hér aðeins verið að reisa minn-
isvarða.“
Jóhann leggur áherslu á, að í um-
ræðunni um LR og Borgarleikhúsið
megi ekki gleyma því hvað Leik-
félagið lagði mikið af mörkum þegar
Borgarleikhúsið reis á sínum tíma.
Frumkrafturinn hafi komið frá fé-
lagsmönnum. „Þetta fólk lagði mikla
vinnu í að koma þessu húsi upp,
mestmegnis í sjálfboðavinnu, og sú
staðreynd má ekki gleymast.“
Í grein sinni segir Hávar ábyrgð-
artilfinningu og samkennd innan LR
hafa á umliðnum misserum birst
hvað sterkast í því að gæta hags-
muna félagsmanna gagnvart leik-
hússtjóranum og verja þá lítilmagna
sem hafa unnið hjá félaginu um ára-
bil en lagt minna af mörkum til list-
rænnar framleiðslu leikhússins. Jó-
hann er ósammála þessu. „Þarna er
vísað í deilurnar sem risu eftir að
Viðar Eggertsson var ráðinn leik-
hússtjóri um miðjan síðasta áratug.
Mál sem dregið er fram aftur og aft-
ur. Þarna er um eitt einangrað tilvik
að ræða og mér þykir undarlegt að
dæma félag, sem á sér yfir hundrað
ára sögu, af því. Jafnvel þótt þar hafi
hlutirnir farið úr böndunum. Þetta,
sem Hávar nefnir, er ekki vandamál
í þessu félagi nú.“
Jóhann G. Jóhannsson, formaður Leikfélags Reykjavíkur, um rekstrarvanda félagsins
Ekki lausn að
skilja á milli
LR og Borgar-
leikhússins
Morgunblaðið/Þorkell
Úr sýningu Leikfélags Reykjavíkur á Kryddlegnum hjörtum í Borg-
arleikhúsinu á þessu leikári. Verkið er byggt á sögu Lauru Esquivel.
Jóhann G.
Jóhannsson
INNSETNING í rými, rýmið
sjálft í heild sinni, jafnt úti sem inni,
er viðfang þriggja velþekktra lista-
kvenna í öllum samanlögðum húsa-
kynnum Listasafns ASÍ. Tvær á
miðjum aldri, ein af eldri kynslóð,
teljast þó allar meðal framsæknustu
myndlistarmanna þjóðarinnar sem
leitast stöðugt við að víkka út um-
fang og tjáform listar sinnar, finna
nýjar lausnir innan þeirra birting-
armynda sem þær hafa markað at-
höfnum sínum. Öllum hefur frá upp-
hafi gengið það helst til að
myndgera fyrirbæri landsins út frá
sértækri náttúruvitund, skrá skynj-
anir sínar fremur en að skjalfesta
beinar sjónrænar lifanir. Gera það
samt ekki án þess að hlutvakin fyr-
irbæri séu kölluð til sögunnar.
Fossar og fjöll í verkum þeirra Guð-
bjargar Lindar og Guðrúnar Krist-
jánsdóttur, en merkingaþrungnar
skírskotanir til fortíðar og örnefna í
verkum Kristínar Jónsdóttur frá
Munkaþverá.
Sýningin Andrá er einungis á
upphafsreit á staðnum sem eins
konar frumraun og upphitun áður
en hún verður send til Santiago de
Compostela í Galisíu þar sem hún
gistir guðshúsið Iglesia de San
Domingos de Bonaval frá 10. sept-
ember til 27. október. Kirkjan sögð
búa yfir mögnuðu rými og sjálf hug-
myndin eins konar framlenging af
menningarborgarári og þess sam-
starfs sem hófst á tímaskeiðinu milli
menningarborganna níu, í þessu til-
viki Reykjavíkur og Santiago de
Compostela.
Framtakið yfirmáta áhugavert,
og kirkjur geta verið mög spenn-
andi viðfangsefni fyrir framsækna
myndlistarmenn, ekki síst hinar
gömlu með sitt yfirhafna fjölþætta
rými, einkum þær sem búa einnig
yfir sveigjanlegum birtumögnuðum
léttleika og sértæku gagnsæi. Þetta
allt er svo til staðar varðandi fram-
nínga listakvennanna þriggja í
húsakynnum listasafnsins þótt skilj-
anlega sé ekki mögulegt að spá í
hvernig sýningin taki sig út í
nefndri kirkju. En þær virðast full-
komlega meðvitaðar um hvað þær
eru að fara og hvaða stefnu skyldi
taka, í það minnsta hvað rýmið í
safninu snertir. Í stuttu máli minn-
ist ég þess ekki að það hafi verið
hagnýtt jafn algjörlega og hér á sér
stað, og þeim hefur ekki með öllu
dugað rýmið inni, því á svalarplötu
þriðju hæðar hefur Guðbjörg Lind
komið fyrir nokkurs konar spegla-
dropum og ullarhnoðrum Kristínar
bregður fyrir á trjágreinum úti.
Annars hefst sýningin á stuttu
myndbandi Guðrúnar í myrkvaðri
bókastofunni til vinstri við inngang-
inn, þar sér gesturinn þokuslæðing
renna niður hlíðar Esju og jafn-
framt grunnhugmyndina að mál-
verkum hennar uppi í sal. Í arins-
tofu sér í verkið Ljósafoss eftir
Guðbjörgu Lind, þar sem hún reyn-
ir fyrir sér með olíu á plexígler, sem
er vinsæl aðferð nú um stundir.
Nær með því fíngerðari og gagn-
særri tilbrigðum en á léreft, sömu-
leiðis áþreifanlegri tilfinningu fyrir
vatni. Í gryfju svífa ullarhnoðrar
Kristínar Jónsdóttur í tómarúminu,
að hluta litaðir með olíukrít og sér í
framlengingu gjörningsins á trjá-
greinum úti. Í Ásmundarsal eru
þær allar samankomnar, Guðrún
með þrjú stór málverk á endavegg
með fjallshlíð Esju sem viðfang,
Kristín með þéttskrifaðar línur
staðarheita og örnefna á trefjagler-
plötur, loks þrjú stór málverk Guð-
bjargar; Engifoss, Óseyrar og Far-
vegur. Má vera auðséð hve
samvinna þeirra hefur verið náin
frá upphafi og þó án þess að hver
fyrir sig fórni nokkru af auðkennum
sínum eða samvinnan hafi yfir sér
einsleitan svip hópvinnu. Í alla staði
menningarleg framkvæmd sem
mundi sóma sér í rými hvaða nú-
listasafns sem er úti í heimi og á
fullt erindi út fyrir landsteinana. Nú
er bara að bíða og sjá hvernig þeim
stöllum vegnar í Santiago de Comp-
ostela og fylgja þeim og framníngn-
um góðar óskir þangað.
„Andrá“
MYNDLIST
Listasafn ASÍ
Opið alla daga frá 14–17 til 30.
júní. Lokað mánudaga. Aðgangur 300
krónur/sýningarskrá 1.000 kr.
MÁLVERK/TEXTÍLAR
GUÐBJÖRG LIND JÓNSDÓTTIR/
GUÐRÚN KRISTJÁNSDÓTTIR/
KRISTÍN JÓNSDÓTTIR FRÁ MUNKAÞVERÁ
Bragi Ásgeirsson
Hnoðrar Kristínar Jónsdóttur frá Munkaþverá í gryfju og úti.
Lína Lang-
sokkur eftir
Astrid Lindgren
er í þýðingu Sig-
rúnar Árnadótt-
ur.
Í henni er
hægt að
nálgast allar
sögurnar af Línu Langsokk í einni
bók, sem áður fengust í þremur
bindum. Þetta eru sögurnar Lína
Langsokkur, Lína Langsokkur
ætlar til sjós og Lína Langsokkur
í Suðurhöfum.
Í meira en hálfa öld hefur Lína
Langsokkur verið fyrirmynd
krakka um víða veröld í ótrúleg-
um uppátækjum og prakk-
araskap. Hún er sterkasta stelpa
í heimi og frjáls eins og fuglinn
þar sem hún býr alein með sjálfri
sér, apa og hesti í skakka húsinu
sínu á Sjónarhóli. Þar má gera
ýmislegt sér til skemmtunar og
ekki má síður hafa gaman af sigl-
ingu til suðurhafseyja með sjó-
ræningjaskipinu Æðikollu í fylgd
Tomma og Önnu.
Útgefandi er Mál og menning.
Bókin er 303 bls., prentuð í
Odda. Myndskreyting: Ingrid
Vang-Nyman. Hönnun kápu:
Næst. Verð: 2.990 kr.
Börn