Morgunblaðið - 28.08.2002, Blaðsíða 34

MINNINGAR
34 MIÐVIKUDAGUR 28. ÁGÚST 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Ný legsteinagerð
Einstakir legsteinar
Úrval af legsteinum
á duftleiði
Englasteinar
Legs
teinar og englastyttur
Helluhrauni 10 - 220 Hf. - Sími 565 2566
Að eiga góðar
bernskuminningar er
mikil guðsgjöf. Ég á
því láni að fagna. Fyr-
ir utan foreldra mína elskulega
sem gerðu mér lífið eins auðvelt og
þau gátu átti ég stóran frændgarð
að, fimm móðursystkini og sjö föð-
urbræður. Ég á ljúfar minningar
um allt þetta fólk sem vildi mér svo
vel kannski fyrst og fremst vegna
þess að því fannst svo vænt um
pabba og mömmu og vildu allt fyrir
litla krílið þeirra gera. En það
breyttist ekkert þótt ég fullorðn-
aðist, alltaf var mér sýnd sama
hlýjan og velvildin. Þau voru öll svo
góðar manneskjur.
Ein úr þessum hópi var Fanney
móðursystir mín. Hún gerði mig að
vinkonu sinni þegar ég komst til
vits og ára og á þá vináttu bar aldr-
ei skugga. Þegar hún kom í bæinn
reyndum við alltaf að hittast, fara
saman í búðir, á kaffihús og í heim-
sóknir. Hún var svo ung í anda og
naut þess að upplifa borgarlífið
enda voru þetta hennar utanferðir
því hún fór aldrei til útlanda. Það
var svo gaman að spjalla við hana
því hún var bæði athugul og fróð-
leiksfús og hafði stálminni. Hún
sagði mér frá uppvexti sínum og
unglingsárum og lífinu í sveitinni.
Meðal annars sagði hún mér frá
slysi sem hún lenti í sjö ára gömul
og hafði nokkur áhrif á líf hennar
eftir á.
Margrét systir hennar þá fimm
ára og hún ætluðu að prófa nýja
sleðann sem pabbi þeirra hafði
smíðað handa þeim. Þær voru að
koma sér fyrir á sleðanum þegar
leikfélagi þeirra ýtti þeim af stað.
Þær runnu stjórnlaust niður bæj-
arhólinn í Stakkadal. Magga datt af
sleðanum en Fanney fór með hon-
um niður í Stakkadalsós og þegar
hún fékk meðvitund lá hún í rúmi
foreldra sinna með heitar flöskur
allt í kringum sig. Hún var lengi
veik á eftir og viðkvæm fyrir sýk-
ingum upp frá því. Það hafði aftur
þær afleiðingar að hún gekk ekki
til sömu erfiðisverka og eldri syst-
ur hennar enda kom fljótlega fram
fínlegur smekkur hennar og natni
við alla handavinnu sem þurfti að
sinna á stóru heimili. Fanney var
eitt af þeim íslensku ungmennum
sem veiktist af berklum. Hún var
fanggæsla í sjóbúð föður síns innan
við tvítugt og smitaðist þar. Berkl-
arnir voru svo hræðilegur vágestur
á þeim tíma og það kom í ljós að
einn sjómannanna var með smit.
Fanney lá lengi á spítalanum á Ísa-
firði meðal annars með bakið í gifsi
í marga mánuði. Hún lá á sal og
hún var ekki eina stúlkan þar sem
lá í gifsi og mátti ekki hreyfa sig úr
rúmi. Þær voru allar með hand-
spegla til að horfa á lífið utan spít-
alans. En þær lágu ekki aðgerð-
arlausar heldur hekluðu og prjón-
uðu litlar dúllur og milliverk í
FANNEY JÚDIT
JÓNASDÓTTIR
✝ Fanney JúditJónasdóttir
fæddist á Sléttu í
Sléttuhreppi í N-Ísa-
fjarðarsýslu 6. maí
1913. Hún lést á
Fjórðungssjúkrahús-
inu á Ísafirði 16.
ágúst síðastliðinn og
var útför hennar
gerð frá Ísafjarðar-
kirkju 24. ágúst.
sængurfatnað og allt
upp í dúka á stofu-
borð, svona útafliggj-
andi. Fanney þurfti
oftar að fara á spítala
vegna berklanna en
hún fór aldrei á hæli
og smám saman varð
hún albata. En það fór
ekki hjá því að þessi
veikindi settu mark
sitt á lífshlaup hennar.
Þegar Fanney gift-
ist Inga fannst mér
það sem barni hið
besta mál. Hann var
kokkur á bátnum sem
pabbi var skipstjóri á. Og þegar ég
hafði hitt hann gegnum tíðina ef ég
fór um borð með pabba þá fannst
mér hann svo hreinn og fínn og
skemmtilegur þar sem hann glett-
ist við okkur krakkana í litla lúk-
arnum og gaf okkur kaffisopa úr
gríðarstórri könnu. Mér fannst
hann myndi passa svo vel fyrir
Fanneyju frænku sem sjálf var
alltaf svo fín. Þau áttu farsælt líf
saman og Fanney eignaðist hlut-
deild í Herði syni Ingólfs og gekk
honum í móður stað. Hún eignaðist
líka yndislega vinkonu í Ingu dótt-
ur hans. Fanney sagði iðulega, ekki
síst hin síðustu ár, að þótt hún
hefði eignast dóttur sjálf hefði hún
aldrei getað verið sér betri en
Inga. Að þau hjón Inga og Haukur
gerðu allt sem hægt væri fyrir
hana.
Fanney tók sér ýmislegt fyrir
hendur þegar heilsan leyfði. Hún
vann við saumaskap, vefnað, skrif-
stofustörf, í frystihúsi og ýmislegt
fleira. Hún var afar vandvirk og
setti metnað sinn í að skila vel
unnu verki. Þegar Fanney var um
fimmtugt eignuðust þau hjónin lít-
inn bíl og þau nutu þess að aka um
nágrennið og strax dreif hún sig í
að læra á bíl til að geta ekið líka.
Eftir að Ingi dó varð Fanney
mjög einmana og þá fór hún að
ferðast meira. Fara í hópferðir með
vinum sínum og koma oftar suður
til að hitta fólkið sitt sem hér bjó. Í
vor kom hún suður í augnaðgerð
sem lengi hafði dregist vegna veik-
inda og fékk nokkurn bata sem
gerði henni gott. En gleði hennar
yfir að sjá nánast allt sitt fólk sem
búsett er hér syðra, bæði afkom-
endur Inga og eigið frændfólk
skipti augljóslega mestu máli.
Þessi heimsókn Fanneyjar suður
verður okkur öllum eftirminnileg
því gleði hennar yfir að hafa tekist
að ná þessu marki að koma og hitta
alla sína hafði djúp áhrif á okkur
öll.
Nú er Fanney frænka dáin síðust
sinna systkina. Þetta dugmikla,
ljúfa og þrautseiga fólk er allt far-
ið. Fanney og hin móðursystkinin
eru samofin minningum okkar
systkinanna um bernskuheimilið.
Það var kært með þeim og varla
leið sá dagur að systurnar litu ekki
við á barnmörgu heimilinu í Brunn-
götunni og fengju sér kaffisopa.
Minningin um móðursysturnar í
eldhúsinu heima er okkur kær og
líka á slíkri stund var Fanney vel
tilhöfð og fallega klædd svo eftir
var tekið.
Að leiðarlokum viljum við systk-
inin öll þakka frænku okkar ást
hennar og umhyggju í okkar garð.
Við dáðumst öll að prúðmennsku
hennar og höfðinglegri framkomu
sem gaf til kynna virðingu hennar
fyrir sjálfri sér og samferðamönn-
unum. Við sendum hugheilar sam-
úðarkveðjur til nánustu ástvina
Fanneyjar og biðjum henni bless-
unar á kveðjustund.
Guðrún Sæmundsen.
Elsku amma. Ég
hugsa til þín með
söknuði, þú þessi
virðulega og fallega
amma mín, sem ég leit
svo upp til, munt
skipa stóran sess í
hjarta mínu.
Það var svo gaman þegar við
systkinin komum í heimsókn til þín
til Reykjavíkur, þú tókst svo vel á
móti okkur, með pönnukökum og
mjólk. Þú varst til staðar fyrir allt
og alla og ég skildi aldrei hvernig
þú fórst að því að sinna þessari
fjölskyldu allri í einu.
Þegar ég hugsa um þig minnist
ég jólanna hjá Kristrúnu frænku,
þú vannst möndluna en lést okkur
hin klára möndlugrautinn áður en
þú brostir þínu fallega brosi og
skemmtir þér yfir sigri þínum.
Elsku amma, í minningunni
verður þú alltaf stærst og best og
ég veit við eigum eftir að hittast
aftur.
Ég elska þig, þín
Guðný.
Þú ert vorið á vetrarins storð,
þú ert vinin á eyðimörk sandsins,
þú ert blómið við hraunhellu-borð,
þú ert brosið á ásjónu landsins.
(Jakob Jóhannesson Smári.)
Jæja, Þuríður, ekki grunaði mig
er við fórum saman til Siglufjarðar
fyrr í sumar að næst þegar ég sæi
þig værir þú öll.
ÞURÍÐUR
ANDRÉSDÓTTIR
✝ Þuríður Andrés-dóttir fæddist á
Eyrarbakka 8. mars
1924. Hún lést af
slysförum 6. ágúst
síðastliðinn og var
útför hennar gerð
frá Grafarvogs-
kirkju 15. ágúst.
Ferðin norður var
skemmtileg eins og
allar hinar, ljúfur ilm-
urinn úr litla silfurpel-
anum kom úr aftur-
sætinu, og þú að segja
Önnu Stínu að taka
lítinn sopa, helst að
drekka með lokaðan
munninn því pelinn
átti að duga norður.
Þegar ég hitti Þur-
íði fyrir tæpum 30 ár-
um, 13 barna móður
norður á Siglufirði, sá
ég svo glæsilega konu
að jafnvel skuggi féll á
dæturnar. Þuríður var glæsikona í
útliti, klæðaburði og öllu sem hún
tók sér fyrir hendur. Skemmtilegri
manneskju til að þvarga við hef ég
aldrei hitt, föst fyrir en aldrei með
æsing.
Eitt var þó aldrei þvargað um,
fjölskylduna. Ég reyndi það fyrir
mörgum árum en fékk þvílíkt
augnatillit sem ég gleymi ekki,
augun skutu gneistum, ég skyldi
ekki voga mér að tala um fjölskyld-
una á þessum nótum.
Ekki verða fleiri Kanaríaeyja-
ferðir með þér, hver á nú að sjá um
að reka Birnu í sundlaugina þar?
Ekki var ætlunin að telja upp alla
kosti Þuríðar, það verða aðrir til
þess, heldur þakka fyrir allt og
alla.
Við ykkur kæru mágar og mág-
konur vil ég segja, það hefur brim-
að á ykkur áður en með samheldn-
inni hafið þið komist í gegn, og þó
svo þessi skafl sýnist óyfirstígan-
legur mun ykkur takast það.
Þú ert geislinn í dimmunnar geim,
þú ert gleðin er sorgirnar baga,
þú ert vonin í harmanna heim,
þú ert hrynjandi eilífra braga.
(Jakob Jóhannesson Smári.)
Hvíl þú í friði, Þuríður.
Þinn tengdasonur,
Helgi Hrafnkelsson.
Vaktu, minn Jesús, vaktu’ í mér,
vaka láttu mig eins í þér.
Sálin vaki þá sofnar líf,
sé hún ætíð í þinni hlíf.
(Hallgrímur Pétursson.)
Elsku amma Þura, það er skrítið
að hugsa til þess að ég fái ekki að
hitta þig aftur, en ég var svo hepp-
in að fá að hafa þig hjá mér á Siglu-
firði þínar síðustu tvær vikur.
Ekki óraði mig fyrir því, þegar
ég kvaddi þig áður en þú fórst, að
ég væri að kveðja þig í síðasta
skiptið. Þær eru ófáar minningarn-
ar sem koma upp í hugann á svona
stundu. Þú varst vön að koma til
okkar á sumrin eða vera hjá okkur
meðan mamma var í náminu. Þá
var allt svo hreint og fínt því þú
gast jú aldrei setið kyrr, alltaf
fannstu eitthvað að gera. Ef ég
þekki þig rétt ertu örugglega farin
að taka til þar sem þú ert núna.
Elsku amma, í mínum huga
varstu hetja. Þú gast gert allt. Þú
varst fyrirmynd okkar allra. Þú
hafðir endalaust pláss í hjarta þínu
fyrir okkur öll, og hefðir örugglega
getað tekið að þér heilan her í við-
bót, þú varst kjarnakona.
Við erum öll heppin að hafa átt
þig að.
Þótt ég sé látinn, harmið mig
ekki með tárum, hugsið ekki um
dauðann með harmi eða ótta. Ég er
svo nærri, að hvert eitt tár ykkar
snertir mig og kvelur, þótt látinn
mig haldið. En þegar þið hlæið og
syngið með glöðum hug lyftist sál
mín upp í mót til ljóssins. Verið glöð
og þakklát fyrir allt sem lífið gefur
og ég, þótt látinn sé, tek þátt í gleði
ykkar yfir lífinu.
(Kahlil Gibran.)
Elsku amma Þura, minningin um
þig mun lifa með mér um ókomin
ár, takk fyrir allt sem við áttum
saman, þín
Hanna Sigríður.
Snillingur í hugsun
og mælsku, gaman-
samari en glettnustu
Danir, góður drengur
út í gegn, bakari,
vörubílstjóri og höfð-
ingi. Þannig mætti
halda lengi áfram í
orðum um Ragnar Edvardsson, því
hann var einstakur persónuleiki,
ótrúleg víðátta af því jákvæða, for-
vitnilega og skemmtilega. Hann
bjó til bestu búðinga í heimi, bak-
aði lífsleikinn á sinn hátt með öll-
um veðrabrigðum sem afburða
sögumaður og lífskúnstner. Eins
og spóinn vellur á heiði hljómaði
rödd Ragnars Edvardssonar
stundum í borg og bæ langt út úr
ramma hins venjulega og sem bet-
ur fer var Ragnar nákvæmlega
eins og hann var. Þessi taktur er til
að mynda vel þekktur hjá börnum
hans, sérstaklega Ómari frétta-
manni og listamanni og Jóni kapp-
aksturskappa.
Það var magnaður skóli á sínum
tíma að kynnast Ragnari, fjörinu í
honum, hispursleysinu, napurri
gagnrýni sem þó meiddi aldrei af
því að það var einhver hlýr tónn í
henni. Hann var í rauninni eins og
Gullfoss, það hefði verið hægt að
virkja hann og skipuleggja með
einhverja ímyndaða nýtingu í huga,
en sem betur fer datt engum það í
hug í alvöru frekar en að virkja
hinn eina sanna Gullfoss.
Það var einmitt á flaggskipi
RAGNAR
EDVARDSSON
✝ Ragnar Edvards-son fæddist í
Reykjavík 24. júní
1922. Hann lést 25.
júlí síðastliðinn og
var útför hans gerð
frá Grafarvogs-
kirkju 2. ágúst.
Eimskipafélagsins í
þá tíð, Gullfossi, sem
ég kynntist Ragnari
fyrst. Ég hafði kennt
með Jónínu konu
hans, en þarna var ég
fararstjóri og þau far-
þegar um borð. Þau
léku þann leik að kíta
oft og gantast í svo-
litlum metingi, en
hvorki fyrr né síðar
hef ég orðið vitni að
þeirri snilld sem
Ragnar sýndi þarna
dag eftir dag í tjá-
skiptum. Hann svar-
aði nefnilega öllum skotum, vanga-
veltum og spurningum með
tilvitnunum í ljóð Einars Bene-
diktssonar. Það var hreint með
ólíkindum, en allt rann þetta jafn
eðlilega fram af vörum hans eins
og stefni skipsins klauf öldur Atl-
antshafsins, aldrei hik, aldrei
spurning um skothelda þekkingu
og rökfimi, nákvæmlega sama og
hjá afkomendum hans.
Í Edinborg fórum við saman upp
í miðborgina og vorum að tala um
það á leiðinni að við ættum að galla
okkur upp í hinum breska glæsi-
stíl. Leiðir skildu, en við ákváðum
að hittast á ákveðnum tíma á miðri
Princess Street. Þegar að því kom,
heyri ég hrópað nafnið mitt með
slíkum ógnarkrafti að það kom fát
á flesta sem áttu leið um breið-
strætið. Handan við götuna stóð
Ragnar Edvardsson í hefðarklæðn-
aði með harðkúluhatt og staf og
veifaði mér, peyjanum sem hafði
keypt sjakkett og var bara eins og
sýnishorn af einhverju miðað við
Ragnar, sem átti „pleisið“ skuld-
laust og maður sá hvernig konurn-
ar á Princess Street kiknuðu unn-
vörpum í hnjánum.
Oft höfðum við á orði síðar
heima á Fróni þegar við hittumst
að við þyrftum að skreppa til Ed-
inborgar að galla okkur upp.
Einu sinni fékk ég Ragnar á
vörubílnum hans til þess að hjálpa
mér með skipsmastur upp í Huldu-
hóla í Mosfellssveit til Sverris Har-
aldssonar listmálara. Mastrið var
af bát í Eyjum.Við komum á miðju
kvöldi til Sverris og Steinunnar, en
grasateið tók nokkra klukkutíma,
spjallið og spekúlasjónirnar og
þegar Ragnar var í ham var ekkert
til sem hét tími, aðeins taktur líð-
andi stundar. En þannig er það,
sumir búa yfir slíkri geislun að hún
endist eins og eilífðin, verður til-
finning í hjartanu sem heldur sínu
striki jafnvel þótt víkur séu milli
vina.
Ragnar var einn af þessum
mönnum sem varð ósjálfrátt hluti
af manni sjálfum eða maður hluti
af honum án þess að unnt sé að
skilgreina til hlítar. Það er ákaf-
lega mikilvægt að kynnast mönn-
um sem minningin umvefur sífellt
hlýju og birtu, vísar á eitthvað til-
komumikið og tignarlegt. Það
skortir oft að menn þekki hjartað
sem bak við býr og brjóstið sem
heitast slær, en stíll Ragnars opn-
aði þessar dyr svo auðveldlega fyr-
ir þá sem áttu einnig vinarþel sín
megin. Það var söknuður að því að
hitta Ragnar ekki oftar, hvað þá nú
þegar hann er horfinn á vit
ókunnra miða þar sem honum mun
reynast létt að snara fram Einari
Ben og hinum strákunum í þess lífs
melódí.
Það lék sólstafavindur um per-
sónu Ragnars Edvardssonar, en
stundum flekkuðu skúraský lífs-
leikinn meira en Ragnar átti skilið.
Þá greip hann í einræður sínar eins
og Starkaður. Það var ekkert
hjóm. Megi góður Guð geyma
minningu hans og afkomendur
hans af alúð og ást. Megi hann
fylgja okkur fetin fram, þótt fjarri
sé, þessi snillingur.
Árni Johnsen.